CECHY ROZWOJOWE SZEŚCIOLATKA
Rozwój psychoruchowy jest procesem ciągłym, stopniowym, z dwoma wyjątkami. Owe wyjątki to skoki rozwojowe - jeden przypada na około 6 rok życia, drugi - okres dorastania. Skok rozwojowy polega na dokonywaniu się w organizmie znacznych zmian w stosunkowo krótkim czasie. U prawidłowo rozwijającego się dziecka w wieku od 5,5 roku do ok. 6,5 roku (różnice indywidualne) w ciągu pół roku dokonują się istotne zmiany rozwojowe we wszystkich sferach. Spowodowane są one uaktywnieniem się układu hormonalnego, który: wpływa na rozwój fizyczny, wpływa na różnicowanie się wielu cech związanych z płcią, przyspiesza dojrzewanie układu nerwowego.
CECHY ROZOJOWE DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE WŁAŚCIWOŚCI PSYCHICZNE ROZWÓJ SPOŁECZNY EMOCJE
WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE Zmiany w rozwoju fizycznym Rozwój kośćca i mięśni oraz narządów wewnętrznych. Rośnięcie stóp i powolny zanik fizjologicznego płaskostopia. Wydłużanie się i twardnienie kości kończyn, rośnięcie zębów stałych, zmienianie się proporcji ciała. Rozpoczęcie się pierwszego etapu kostnienia nadgarstka. Zwiększenie się odporności mięśni na zmęczenie.
WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE Zmiany w rozwoju fizycznym Zwiększanie się odporności na choroby. Rozwijanie się pasa barkowego u chłopców, pasa miednicowego u dziewcząt. Grubienie kości długich u chłopców. Przejawianie się u nich „głodu ruchu” - ogromnej potrzeby biegania, skakania, siłowania się, rywalizacji. Dziewczynki preferują aktywność ruchową wymagającą większej precyzji (skakanie przez gumę, taniec) aniżeli sporty „siłowe”.
WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE Zmiany związane z płcią Wzrastanie antagonizmu między chłopcami a dziewczynkami. Poczucie „my, chłopaki” i „my, dziewczynki” ułatwia integrację dzieci określonej płci, akceptację własnej płci i stopniowe uczenie się społecznych ról męskich oraz kobiecych.
WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE Zmiany w układzie nerwowym Wydłużanie się wypustek komórek nerwowych, dojrzewanie dróg nerwowych - poprawianie się szybkości i dokładności przewodzenia impulsów (lepszy czas reakcji). Wzrastanie ilości połączeń nerwowych (poprawianie się koordynacji ruchów). Dojrzewanie receptorów zmysłów (poprawianie się ostrości wzroku i wrażliwości na barwy, polepszanie się zdolności odbioru bodźców słuchowych). Dojrzewanie okolic ruchowych kory mózgowej (polepszanie się koordynacji i płynności ruchów).
WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE Zmiany w układzie nerwowym Dojrzewanie struktur kory mózgowej odpowiedzialnych za czynności typowo szkolne - poprawianie się wzrokowego i słuchowego spostrzegania analityczno-syntetycznego. Dojrzewanie całego układu nerwowego, w tym kory mózgowej - poprawianie się zdolności do skupiania uwagi i zapamiętywania. Sprawniejsze przebieganie procesów pobudzania i hamowania.
WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE Zmiany w układzie nerwowym Łatwiejsze opanowanie: niechęci do odrabiania lekcji, do codziennego rannego wstawania, zmęczenia spowodowanego siedzeniem w ławce. Lepsze „tolerowanie” oczekiwania na zaspokojenie głodu np. wytrzymywanie do przerwy. Powolne zanikanie dziecięcego infantylizmu emocjonalnego i łatwiejsze „wchodzenie” w rolę ucznia.
WŁAŚCIWOŚCI PSYCHICZNE Uwaga Nietrwała. Przerzutna. Mimowolna. Skoncentrowana na atrakcyjnych silnych bodźcach.
WŁAŚCIWOŚCI PSYCHICZNE Myślenie Sympraktyczne. Konkretno-obrazowe o charakterze magicznym. Pojawianie się definicji.
WŁAŚCIWOŚCI PSYCHICZNE Mowa Potoczna. Zależna i niezależna. Częste występowanie rzeczowników i czasowników.
WŁAŚCIWOŚCI PSYCHICZNE Pamięć Niezamierzona, mechaniczna. Obrazowa i konkretna. Słaba umiejętność kierowania procesami zapamiętywania i przypominania. Mały zakres, trwałość i pojemność pamięci.
WŁAŚCIWOŚCI PSYCHICZNE Wyobraźnia Odtwórcza, silnie związana z doświadczeniem dziecka. Bogata, przejawiająca się w łatwości i szybkości tworzenia wyobrażeń wytwórczych. Mimowolna - swobodny bieg wydarzeń. Marzenia nierealne.
WŁAŚCIWOŚCI PSYCHICZNE Wrażenia, spostrzeganie Wrażliwość poszczególnych analizatorów na bodźce zewnętrzne i wewnętrzne. Synkretyzm i silne związanie spostrzeżeń z działaniem.
WŁAŚCIWOŚCI PSYCHICZNE Aktywność Zabawa podstawową formą aktywności. Zabawa samodzielna i zbiorowa twórcza, czynnościowa. Zabawa tematyczna, kształcąca. Kształtowanie się nawyków pracy społecznej.
ROZWÓJ SPOŁECZNY Różnorodność kontaktów w przedszkolu i domu. Konflikty pozytywne i negatywne. Odwzorowywanie w zabawie stosunków międzyludzkich. Przyswajanie norm postępowania społecznego.
EMOCJE Brak kontroli maskowania i tłumienia uczuć. Ekspresyjność. Impulsywność. Siła i gwałtowność reakcji. Labilność emocjonalna i uczuciowa.
Katarzyna Jarosławska-Banaś Opracowała Katarzyna Jarosławska-Banaś Źródło: Budzianowska K. Uczeń sześcioletni w szkole