Dziecko z Zespołem Aspergera w szkole
Dziecko z Zespołem Aspergera w szkole Lorna Wing: Dlaczego dla nas ważne są hierarchie społeczne – dlaczego nie chcemy traktować ludzi równo? Dlaczego nasze relacje uczuciowe są tak skomplikowane? Dlaczego wysyłamy do siebie tak dużo sygnałów społecznych i w jaki sposób je rozumiemy? Dlaczego jesteśmy tak nielogiczni?
Dziecko z Zespołem Aspergera w szkole Upośledzenie interakcji społecznych Kłopoty z komunikacją i porozumiewaniem się Szczególne zainteresowania/natręctwa Powtarzające się zachowania , brak elastyczności
Dziecko z Zespołem Aspergera w szkole Kreatywne Niekonwencjonalne w podejściu do rozwiązań Trudność w odróżnieniu fikcji od rzeczywistości Zdolności muzyczne, dramatyczne, artystyczne - częste
Dziecko z Zespołem Aspergera w szkole Okres przedszkolny W domu dziecko wydaje się relatywnie sprawne W przedszkolu zachowuje się inaczej: trudności w przystosowaniu się do grupy trudności we współdziałaniu z grupą trudności w podtrzymaniu rozmowy powtarzanie się w wypowiedziach wprowadzanie specyficznych tematów do wypowiedzi zachowania schematyczne
Dziecko z Zespołem Aspergera w szkole Okres szkolny trudności adaptacyjne i niedojrzałość w relacjach społecznych specyficzna forma komunikowania się zaburzenia sensoryczne możliwe relatywnie wysokie postępy w nauce prawdopodobne trudności w opanowaniu pisania schematyzm zachowań
Dziecko z Zespołem Aspergera w szkole Okres szkolny – szkoła średnia bardzo niska tolerancja na zmiany przy oczekiwaniach dużej elastyczności w zakresie zachowań niski poziom kompetencji społecznych – stąd popadanie w konflikty i doświadczanie nietolerancji
Dziecko z Zespołem Aspergera w szkole Nadwrażliwość na bodźce: Wzrokowe (silna reakcja na niektóre formy sztucznego światła – szczególnie świetlówki, może powodować ból, posadzenie dziecka z dala od źródła światła słonecznego, umożliwienie korzystania z lampki stacjonarnej, okularów przeciwsłonecznych) Słuchowe (łatwo się rozprasza i irytuje na dźwięki dla nas obojętne, należy mówić do dziecka unikając hałasu w tle, pomocne: zatyczki do uszu, miejsce odosobnienia) Dotykowe (trudności ze zmianą ubrania, dotyk może boleć szczególnie w niektórych obszarach ciała – stąd irytacja, zdenerwowanie)
Dziecko z Zespołem Aspergera w szkole Nadwrażliwość na bodźce: Smakowe (znaczenie ma struktura, faktura jedzenia, jedzą nawykowo – zwykle to samo a nie dla walorów smakowych), Zapachowe (czują to, czego my nie czujemy, niektóre zapachy są nie do zniesienia, unikać trzeba mocnych perfum, należy wietrzyć pomieszczenia, umożliwić noszenie dziecku przedmiotu z ulubionym zapachem)
Dziecko z Zespołem Aspergera w szkole Komunikowanie się 50% dzieci z ZA ma opóźniony rozwój mowy W wieku 5 lat mówią płynnie Powierzchownie perfekcyjna ekspresja słowna Dziwaczna prozodia Język sztywny, pedantyczny (nadmierne formalizmy, brak slangu, nie znoszą nieprecyzyjności – np. Później? - kiedy dokładnie, za ile minut?) Ograniczona zdolność rozumienia języka (nie rozumie przenośni, ironii)
Dziecko z Zespołem Aspergera w szkole Komunikowanie się Odpowiadają na pytania nie kontynuując dialogu Monologi bez wglądu na reakcje otoczenia Wprowadzanie do rozmowy powtarzających się tematów Zaburzenia komunikacji bezsłownej (nierozumienie mowy ciała i posługiwanie się mową ciała w sposób niewłaściwy) Słabe rozumienie informacji w kontekście
Dziecko z Zespołem Aspergera w szkole Rozumienie emocji i ich wyrażanie: przesadna lub nieadekwatna ekspresja nieumiejętność wyrażania złożonych stanów emocjonalnych (np. dumy, zawstydzenia, pocieszania) w sytuacji frustracji reagują agresją skierowaną na siebie lub innych emocje innych dezorganizują rozumienie świata
Dziecko z Zespołem Aspergera w szkole Kodeks moralny i poczucie sprawiedliwości szkolny policjant potrzeba uczciwego stawiania sprawy jeśli przyjmuje jakąś wartość denerwuje się, że ludzie jej nie przestrzegają
Dziecko z Zespołem Aspergera w szkole Brak umiejętności odczytywania czyjegoś stanu umysłu : trudności w podejmowaniu relacji naprzemiennych trudności w przewidywaniu zachowań innych osób zaburzenia empatii bak delikatności w relacjach społecznych trudności w negocjowaniu rozwiązań przedmiotowe traktowanie innych
Dziecko z Zespołem Aspergera w szkole Brak umiejętności odczytywania czyjegoś stanu umysłu : Dziecko zakłada, że: inni myślą tak jak ono inni posiadają taki sam zakres wiedzy jak ono wierzy/ jest przekonane że w 100% ma rację może mieć trudności ze zrozumieniem czytanego tekstu, zwłaszcza jeśli odnosi się on do ludzi
Dziecko z Zespołem Aspergera w szkole Myślenie sztywne: nie lubi dwuznaczności zgodnie z zasadą czarne-białe może postępować zgodnie z zasadą, która nie jest efektywna radzi sobie w przedmiotach, gdzie sztywne reguły są zasadą
Dziecko z Zespołem Aspergera w szkole Myślenie perspektywiczne: nie radzi sobie z przewidywaniem skutków zachowań trudno myśleć mu w kategorii skutków trudność w dokonywaniu wyboru ( nie wybiera lub czyni to bezmyślnie) trudność w przewidywaniu reakcji innych ludzi
Dziecko z Zespołem Aspergera w szkole Nie potrafi kłamać Mówi dokładnie to, co myśli Uczy się kłamać później niż inne dzieci i jest w tym mało przekonywujące Lojalne w przywiązaniu do ludzi
Dziecko z Zespołem Aspergera w szkole Reakcja na zmiany Nie lubi zmian Wprowadza rytuały aby istniał porządek Raz wyuczony porządek jest preferowany Nie rozumie jaki rodzaj powiązania występuje pomiędzy początkiem aktywności a efektem Nie rozumie jakie znaczenie ma element historii w odniesieniu do całości Rytuały to sposób na uporządkowanie życia Nasilenie czynności rutynowych to barometr stresu i lęku
Dziecko z Zespołem Aspergera w szkole Perfekcjonizm: Bardzo wrażliwe na krytykę Boi się krytyki, gdyż interpretuje ją jako fakt bycia głupszym Porażka jest czymś przygniatającym Stara się nie podejmować aktywności z ryzykiem niepowodzenia Rywalizacja = ryzyko ośmieszenia się
Dziecko z Zespołem Aspergera w szkole Fascynacje Zgłębia temat, który go interesuje w sposób bardzo szczegółowy i często „dorosły” Rozmawia o nim Temat fascynacji: jako strefa bezpieczeństwa wykazanie się inteligencją sposób spędzania czasu i źródło relaksu zapewnienie sobie logiczności ułatwienie konwersacji
Dziecko z Zespołem Aspergera w szkole Zabawy i sprawność motoryczna: Nie lubi zabaw z rywalizacją Ma skłonności do zabaw , które naśladują rzeczywistość Mało zajmuje się zabawami, w których nie utrzymuje kontroli Niezdarność motoryczna Ma trudności z subtelnością motoryczną w zadaniach Łatwo traci równowagę Często pisze w sposób niewyraźny Sporty drużynowe trudne z uwagi na złożonośc reguł i interakcji
Dziecko z Zespołem Aspergera w szkole Stres Z uwagi na trudności społeczne i problemy sensoryczne dziecko z ZA ma wysoki poziom stresu i żyje w napięciu: gdy jest zdenerwowane perseweruje zachowania, gdy popełnia błędy w sytuacjach społecznych nie wie , jak je naprawić wysoki poziom stresu powoduje stan zmęczenia – stąd potrzeba drzemki lub wyjścia aby się zregenerować,
Dziecko z Zespołem Aspergera w szkole Co możesz zrobić aby inni czuli się szczęśliwi ? Co możesz powiedzieć aby inni czuli się szczęśliwi ? Wywiad: co czyni ludzi szczęśliwymi ? Jakie są stopnie zadowolenia, jak je poznać (np. praca z klasą)? Jak nie wiesz jak się zachować zobacz, jak zachowują się inne dzieci Ćwiczenie miny z obrazka przed lustrem Uczenie strategii przepraszania, pytania „ale nie wiem co mam teraz zrobić” na wypadek popełnienia błędu lub nierozumienia sytuacji
Dziecko z Zespołem Aspergera w szkole Uczenie dziecka tych zachowań, których inni uczą się spontanicznie Jak nie wiesz jak się zachować zobacz jak zachowują się inne dzieci Zajmowanie się na spotkaniu/lekcji tylko 1 emocją „Kolekcjonowanie” zdjęć np. szczęśliwych ludzi i wydarzeń, które powodują, że ludzie czują się szczęśliwi
Dziecko z Zespołem Aspergera w szkole Strategia organizatora wizualnego: sekwencja obrazków, co trzeba zrobić stosuj kolory, podkreślenia, wizualne symbole Mapa kodowa szkoły: gdzie/dokąd dziecko może iść,za przyzwoleniem nauczyciela (nie „nie może iść” , bo może nie pójść nigdy)
Dziecko z Zespołem Aspergera w szkole Przychodzenie wcześniejsze do szkoły i pobyt w miejscu bezpiecznym, np. bibliotece Zorganizowanie miejsca do pracy z dala od rozpraszających bodźców (np. kącika sztuki, tyłem do okna)) Uprzedzanie o zmianach Przećwiczenie reakcji na zmianę
Dziecko z Zespołem Aspergera w szkole Wizualne ilustracje, tego o czym się mówi Zachęcanie do patrzenia na nauczyciela Odnoszenie się do zainteresowań dziecka zainteresowanie niekonwencjonalnymi strategiami rozwiązywania zadań – rozmowa
Dziecko z Zespołem Aspergera w szkole Pozwalanie na stosowanie niekonwencjonalnych metod Czasomierze Piłka – wskazówka kolejności wypowiedzi (aby nauczyć dziecko z ZA czekania na własną kolej)
Dziecko z Zespołem Aspergera w szkole Unikanie przepisywania z tablicy Włączanie do zabaw grupowych przez wyznaczenie składu grupy (aby dziecko nie było wykluczone) Tłumacz zasady gry Wspólna nauka – praca w parach Udzielanie wskazówek – zamiast dawania wyboru Czekanie na odpowiedź Kod proszenia o pomoc Na raz 1 polecenie Przerwy w mówieniu
Dziecko z Zespołem Aspergera w szkole Cele pomocy dziecku w szkole: 1. Pomoc w organizacji dnia 2. Pomoc w organizacji przedmiotów/rzeczy 3. Zachęcenie do uczestniczenia w sytuacjach związanych z interakcjami w grupie 4. Pomoc w zrozumieniu zasad interakcji społecznych z wykorzystaniem obrazków, odnoszeniem się do tego, co mogą inni ludzie myśleć, czuć lub z jakiego powodu podejmują określone działania 5. Motywowanie do pracy w klasie z wykorzystaniem specjalnych zainteresowań dziecka
Dziecko z Zespołem Aspergera w szkole Przemoc wobec dziecka z ZA: Dzieci stanowią grupę ryzyka z uwagi na słabość funkcjonowania w relacjach społecznych (nie rozumieją intencji, dają się prowokować, są naiwne – podpuszczone za dobrą monetę biorą zachowania rowieśników, wyrażają uwagi w sposób narażający je na niezrozumienie – są mało delikatne) Nie potrafią wytłumaczyć przyczyn swoich zachowań – co jest szczególnie ważne dla rozumienia sytuacji przez nauczyciela
Dziecko z Zespołem Aspergera w szkole Przemoc wobec dziecka z ZA: Trudno mu opisać , co się działo (waga szczegółowych , konkretnych pytań) Nie rozumie, że jest ofiarą przemocy Bezskuteczna jest konfrontacja ze sprawcami Potrzebuje ochrony ze strony dorosłych (współpraca rodzice/szkoła) Należy je nauczyć czym różni się żart od dręczenia Ważne : gdzie, do kogo może udać się po pomoc