Ogólnopolska Konferencja Naukowa „Pomagający i wspomagani. Potrzeby – kompetencje – relacje pomocowe i poradnicze” Poznań, 27 kwietnia 2017 Poradnictwo związane z wykonywaniem testów w kierunku HIV jako specyficzny obszar aktywności pomocowej Dr Maria Brodzikowska Akademia Wychowania Fizycznego im. B. Czecha, Kraków; Doradczyni okołotestowa, koordynatorka PKD w Krakowie i Rzeszowie Dr Agnieszka Walendzik-Ostrowska Wszechnica Świętokrzyska, Kielce; Doradczyni okołotestowa, superwizorka PKD w Krakowie i Rzeszowie

Epidemia AIDS – nowe wyzwania (czyli: dlaczego potrzebne jest tak rozbudowane poradnictwo?) NIC NOWEGO Czynnik chorobotwórczy Droga przenoszenia Czas inkubacji Zakaźność Choroba jak każda inna? CZY NOWA JAKOŚĆ? Wyraźne połączenie moralności z chorobą: „AIDS jest starotestamentową zemstą Boga za grzechy: grzech homoseksualizmu, seksu pozamałżeńskiego i narkomanii”, Patrick Buchanan (doradca i autor przemówień prezydentów USA: Nixona, Forda i Reagana); „Seksualny” charakter zakażeń; Narzędzie i usprawiedliwienie stygmatyzacji – historyczny aspekt epidemii; Syndrom lękowy.

Konsekwencje dla profilaktyki oraz testowania w kierunku HIV w Polsce Ograniczenia związane z tematyką (seks) i w efekcie: Brak kampanii profilaktycznych biorących pod uwagę cały model ABC(D) zapobiegania; Minimalny budżet KC ds. AIDS przeznaczony na profilaktykę; postrzeganie działań profilaktycznych jako skandalicznych (casus kampanii kierowanej do MSM). Trudności związane z dotarciem do całej populacji, będące konsekwencją wskazania tzw. „grup ryzyka”, wysokiej śmiertelności na początku epidemii i braku dostatecznych informacji o obecnym leczeniu antyretrowirusowym – a w efekcie odsetek Polaków i Polek, którzy/które wykonali kiedykolwiek test na HIV (badania z 2014 r.) wynosił 5% (dla porównania w USA – 50%)

POTRZEBY profilaktyki w Polsce Konieczne rozwiązania łączące edukację z dostępem do diagnostyki i poradnictwa; Kształcenie lekarzy, pedagogów i innych grup zawodowych; Kampanie profilaktyczne kierowane do ogółu społeczeństwa.

Specyficzne cechy poradnictwa okołotestowego Forma testowania (anonimowość); Czas kontaktu; Procedura PKD (rozmowa przed i po teście, wynik ujemny i dodatni); Przygotowanie doradców.

Poradnictwo okołotestowe poufny dialog pomiędzy doradcą a osobą chcącą wykonać test; pomoc w podjęciu świadomej decyzji o wykonaniu bądź niewykonaniu testu; wsparcie w zmniejszaniu stresu; promowanie bezpieczniejszych zachowań służących zmniejszaniu ryzyka zakażenia HIV.

Cele poradnictwa cel diagnostyczny (rola doradcy – „advocatus diaboli”) cel psychologiczny cel edukacyjny cel epidemiologiczno-prewencyjny

Istota poradnictwa Hierarchia celów; Przedmiot/treść poradnictwa (zachowania objęte społecznym tabu); Granice poradnictwa (czym poradnictwo nie jest); Relacja doradca-pacjent (motywacja do pracy – pomoc/przemoc, empatia, techniki pracy doradcy, styl poradnictwa).

Potrzeby poradnictwa Jasne określenie celów, uświadomienie sobie przez doradców własnej hierarchii); Badania nad poradnictwem obejmujące potrzeby, motywacje i przekonania doradców oraz relację doradca-pacjent („lekarz-pacjent” czy „terapeuta-pacjent”?); Rozwój osobisty kandydatów na doradców w trakcie szkolenia, superwizje po szkoleniu.

Dziękujemy za uwagę Maria Brodzikowska (maria.brodzikowska@gmail.com) Agnieszka Walendzik-Ostrowska (agawaledzik@gmail.com)