Guz wątroby- nowotwór, przerzut czy może coś zupełnie innego? Bożena Cybulska-Stopa1 , Anna Polakiewicz-Gilowska2 , Krzysztof Zieniewicz3 1Oddział Kliniczny Onkologii- Szpital Uniwersytecki w Krakowie, 2 II Klinika Radioterapii i Chemioterapii Centrum Onkologii-Instytut w Gliwicach , 3 Klinika Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej i Wątroby WUM w Warszawie Rozpowszechnienie i ogólna dostępność badań USG powoduje, że coraz częściej obserwujemy różnorodne zmiany w wątrobie, które wymagają dalszej oceny. Postawienie odpowiedniej diagnozy stanowi ogromny problem, wymaga współpracy wielu specjalistów, a i tak nierzadko się zdarza, że sugerowane początkowo rozpoznanie, w toku dalszej diagnostyki okazuje się być zupełnie czymś innym. Rys.1. Przedstawiamy przypadek 38-letniej chorej, u której w przypadkowo wykonanym USG jamy brzusznej stwierdzono znacznych rozmiarów guza (wymiary111x64mm) prawego płata wątroby: zmiana niejednorodna, echogenicznie gładko okonturowana, z widocznymi wewnątrz okrągłymi ogniskami hyprerechogenicznymi oraz zmianami o typie torbieli w torbieli ( Rys1.). Chora zgłosiła się do Poradni Onkologicznej w Wadowicach (woj. małopolskie) , gdzie zlecono badania dodatkowe. W wykonanym rezonansie magnetycznym i tomografii komputerowej wysunięto podejrzenie pierwotnego raka wątroby lub raka z dróg żółciowych i zalecono dalszą diagnostykę. W badaniach laboratoryjnych Hbs Ag ujemny, p/ciała p/HCV ujemne, AFP, CEA, Ca 19.9 w normie, badania laboratoryjnie w kierunku pasożytów-ujemne. Chorą skierowano do dalszej diagnostyki i leczenia do Kliniki Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej i Wątroby WUM. Powtórnie wykonano badania obrazowe uwidaczniając w badaniu TK guza (wymiary 85x60x120mm) w seg.4a i b oraz w seg.5 wątroby, w którym znajduje się kilka torbieli (rys. 2.). W wykonanym kolejnym badaniu USG stwierdzono dobrze odgraniczony, polimorficzny guz o gładkich obrysach i elipsoidalnym kształcie, guz był podatny na ucisk - „miękki”. Po przeanalizowaniu wszystkich danych klinicznych stwierdzono, że zmiana w wątrobie najprawdopodobniej odpowiada torbieli pasożytniczej-najpewniej bąblowcowej. Chorą zakwalifikowano do wstępnego leczenia farmakologicznego albendazolem i skierowano do dalszego leczenia w Uniwersyteckim Centrum Medycyny Morskiej i Tropikalnej w Gdyni, gdzie w wykonanych badaniach serologia bąblowicy ELISA była ujemna zarówno w klasie IgG jak i Em2plus, wynik badania Immuno-Blot był również ujemny. Uwzględniając wyniki badań stwierdzono, że rozpoznanie bąblowicy wątroby jest mało prawdopodobne i wysunięto podejrzenie potworniaka. Chorą skierowano do dalszego leczenia chirurgicznego- biopsja lub laparotomia zwiadowcza w osłonie albendazolu. Rys. 2. W maju 2016 roku chorą operowano. Po otwarciu jamy brzusznej stwierdzono guza wielkości około 120x100mm w obrębie IVb,V i VI segmentu wątroby. W ocenie makroskopowej charakter guza nie przypominał ani torbieli pasożytniczej ani HCC. Węzły chłonne więzadła wątrobowo-dwunastniczego były niezmienione, nie stwierdzono innych zmian w jamie otrzewnej. Z uwagi na małą objętość lewych segmentów wątroby w stosunku do masy ciała zrezygnowano z pierwotnie planowanej prawostronnej hemihepatektomii. Wykonano resekcję IVb, V i VI segmentu wątroby w raz z marginesem w jednym bloku z pęcherzykiem żółciowym. Przebieg pooperacyjny gładki. Obecnie chora pozostaje w kontroli. Rozpoznanie histopatologiczne: W obrębie fragmentu wątroby guzowata zmiana, słabo odgraniczona, nieotorebkowana, w jej obrębie rozszerzenia naczyniowe. Nie stwierdzono inwazji naczyń, zajęcia torebki wątroby ani przylegających narządów. Ocena mikroskopowa: Hepatocellular adenoma - HCA –gruczolak wątrobowokomórkowy Diagnostyka zmian w wątrobie, pomimo znacznego postępu w technikach obrazowania, nie jest rzeczą łatwą i wymaga współpracy wielu specjalistów. Kluczową sprawą w tym procesie diagnostyczno-leczniczym jest wiedza z zakresu metod obrazowania oraz odpowiednie kierowanie chorego do ośrodków referencyjnych, które w sposób kompleksowy zapewnią dalsze leczenie. Hepatocellular adenoma – HCA–gruczolak wątrobowokomórkowy - rzadki, łagodny guz wątroby, zlokalizowany najczęściej w prawym płacie wątroby jako zmiana pojedyncza (zmiany mnogie w 20% przypadków), wielkość od 1 do 30cm - najczęściej u młodych kobiet pomiędzy 20-44 rokiem życia (30-40 zachorowań/milion kobiet w wieku 15-45 lat przyjmujących długotrwale doustne środki antykoncepcyjne oraz u ~1 /milion niestosujących tych leków), rzadko występuje u mężczyzn - związany ze stosowaniem doustnych środków antykoncepcyjnych, anabolików lub androgenów, rzadziej w chorobie spichrzeniowej glikogenu, ciąży czy cukrzycy - może ulegać transformacji złośliwej do HCC - nakłucie gruczolaka w celu pobrania materiału do badania hist-pat jest obarczone znacznym ryzykiem krwawienia - leczeniem z wyboru, zwłaszcza zmian >5cm, jest chirurgiczne usunięcie