Emerytury w Polsce i na świecie
Emerytura ma zabezpieczyć byt na starość, gdy z powodu wieku nie będziesz już mógł pracować.
Umowa międzypokoleniowa (solidaryzm) Składki teraz wpłacane przez osoby aktywne zawodowo ZUS przekazuje na wypłatę świadczeń dla obecnych emerytów. Odwołujemy się do lekcji 1, w czasie której mówiliśmy, jak narodził się polski system emerytalny. Idea solidaryzmu międzypokoleniowego powstała na przełomie XIX/XX wieku. Była odpowiedzią na liberalną filozofię, według której interesy jednostki są ważniejsze niż dobro ogółu. Wraz z wiekiem tracimy siły i musimy korzystać z pomocy innych ludzi, opieki czy infrastruktury utrzymywanej przez nas wszystkich. Przypominamy hasła, które wymyślili uczniowie: Ubezpieczenia społeczne są potrzebne, bo …………………………………………
ZDEFINIOWANEGO ŚWIADCZENIA ZDEFINIOWANEJ SKŁADKI Po reformie powszechnego systemu emerytalnego w 1999 roku przeszliśmy: od modelu ZDEFINIOWANEGO ŚWIADCZENIA do modelu ZDEFINIOWANEJ SKŁADKI Reformę w 1999 r. przeprowadził rząd Jerzego Buzka na podstawie ustaw uchwalonych w 1998 r. Dlaczego reforma systemu emerytalnego była konieczna? Z powodu starzenia się społeczeństwa. Z prognozy Biura Pełnomocnika Rządu ds. Reformy Zabezpieczenia Społecznego wynikało, że w przyszłości za mało osób będzie pracowało na jednego emeryta. Celem reformy było nie tylko zagwarantowanie w przyszłości wypłaty emerytur wszystkim ubezpieczonym, lecz także ściślejsze powiązanie składki ze świadczeniem. System emerytalny, który był w Polsce do 31 grudnia 1998 r. był tzw. systemem zdefiniowanego świadczenia. Jego cechą jest brak powiązania między wysokością płaconej składki na ubezpieczenie społeczne a wysokością przyszłej emerytury. W systemie emerytalnym wdrażanym od 1 stycznia 1999 r., obowiązuje zasada: ile wpłaciłeś, tyle otrzymasz. Wysokość przyszłej emerytury zależy wyłącznie od: sumy wpłaconych składek, sytuacji na rynku pracy lub efektywności inwestowania środków zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych. System ten, zwany systemem zdefiniowanej składki, wymaga też by każdy ubezpieczony dbał o to, aby składka emerytalna była opłacana za niego przez pracodawcę w pełnej wysokości. System zdefiniowanej składki - system, w którym wysokość emerytury zależy od sumy wpłaconych składek. System zdefiniowanego świadczenia - system, w którym wysokość emerytury to często określony procent ostatniego wynagrodzenia osoby, która przechodzi na emeryturę.
Moje składki to moja emerytura Wysokość emerytury zależy od: zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne zapisanych na Twoim koncie w ZUS, zwaloryzowanego kapitału początkowego zapisanego na Twoim koncie w ZUS, środków zapisanych na subkoncie, średniego dalszego trwania życia ustalonego dla wieku, w którym przechodzisz na emeryturę. Emerytura = 𝐳𝐰𝐚𝐥𝐨𝐫𝐲𝐳𝐨𝐰𝐚𝐧𝐞 𝐬𝐤ł𝐚𝐝𝐤𝐢 𝐧𝐚 𝐮𝐛𝐞𝐳𝐩𝐢𝐞𝐜𝐳𝐞𝐧𝐢𝐞 𝐞𝐦𝐞𝐫𝐲𝐭𝐚𝐥𝐧𝐞+𝐳𝐰𝐚𝐥𝐨𝐫𝐲𝐳𝐨𝐰𝐚𝐧𝐲 𝐤𝐚𝐩𝐢𝐭𝐚ł 𝐩𝐨𝐜𝐳ą𝐭𝐤𝐨𝐰𝐲+ś𝐫𝐨𝐝𝐤𝐢 𝐳𝐚𝐩𝐢𝐬𝐚𝐧𝐞 𝐧𝐚 𝐬𝐮𝐛𝐤𝐨𝐧𝐜𝐢𝐞 ś𝐫𝐞𝐝𝐧𝐢𝐞 𝐝𝐚𝐥𝐬𝐳𝐞 𝐭𝐫𝐰𝐚𝐧𝐢𝐞 ż𝐲𝐜𝐢𝐚 (𝐰 𝐦𝐢𝐞𝐬𝐢ą𝐜𝐚𝐜𝐡) Konto ubezpieczonego – indywidualne konto każdej ubezpieczonej osoby prowadzone przez ZUS. Waloryzacja składek – polega na pomnożeniu zapisanych na koncie osoby ubezpieczonej składek przez przyjęty wskaźnik waloryzacji. Jest on równy wskaźnikowi cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w roku kalendarzowym, który po termin waloryzacji w stosunku do poprzedniego roku. Tablice średniego dalszego trwania życia – określają przeciętne dalsze trwanie życia osoby na emeryturze (w miesiącach) dla każdego rocznika. Ogłasza je prezes Głównego Urzędu Statystycznego. Kapitał początkowy – środki zgromadzone na emeryturę przed 1999 r.
Piramidy wieku ludności Polski 400 000 300 000 200 000 100 000 4 8 12 16 20 24 28 32 36 40 44 48 52 56 60 64 68 72 76 80 84 88 92 96 100 104 108 kobiety mężczyźni 2010 400 000 300 000 200 000 100 000 4 8 12 16 20 24 28 32 36 40 44 48 52 56 60 64 68 72 76 80 84 88 92 96 100 104 108 kobiety mężczyźni 2060 OGÓŁEM 38,1 mln - 7,5 mln OGÓŁEM 30,6 mln 16,8% populacji 37,3% populacji +5,0 mln 6,4 mln 11,4 mln - 9,8 mln 64,5% populacji 48,3% populacji 24,6 mln 14,8 mln - 2,7 mln 18,7% populacji 14,4% populacji 7,1 mln 4,4 mln
Dłuższa praca = wyższa emerytura Im dłużej będziesz pracować, tym wyższą otrzymasz emeryturę – odłożysz więcej składek, otrzymasz więcej waloryzacji i niższy będzie wskaźnik średniego dalszego trwania życia.
Trzy filary 2017 r. 2061 r. I FILAR ZUS II FILAR OFE, subkonto w ZUS I filar to środki zgromadzone w Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. II filar to środki z otwartego funduszu emerytalnego (OFE) i z subkonta w ZUS. Jeśli osoba nie ma rachunku w OFE, to jej II filar to tylko subkonto w ZUS. III filar – indywidualne konta emerytalne (IKE), indywidualne konta zabezpieczenia emerytalnego (IKZE), pracownicze programy emerytalne (PPE). IKE i IKZE to forma indywidualnego dobrowolnego oszczędzania na emeryturę w III filarze, powiązana z ulgami podatkowymi. Wpłaty na IKE i IKZE nie mogą w roku kalendarzowym przekroczyć określonego limitu. W 2017 r. dla wpłat na IKE wynosi on 12 789 zł, a na IKZE – 5115,60 zł. PPE to dobrowolna forma grupowego oszczędzania na emeryturę, organizowana przez pracodawcę z udziałem pracowników. Gromadzone środki wpłacane są na wybrane przez pracownika fundusze inwestycyjne. Składka podstawowa nie jest wliczana do wynagrodzenia, które stanowi podstawę obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne. Uczestnik PPE może zadeklarować składkę dodatkową. I FILAR ZUS II FILAR OFE, subkonto w ZUS III FILAR IKE, IKZE, PPE
Wiek emerytalny w Polsce Od 1 października 2017 r. kobiety mogą przejść na emeryturę, gdy ukończą co najmniej 60 lat, a mężczyźni – 65 lat. Można wystąpić o emeryturę zaraz po ukończeniu tego wieku – to prawo, a nie obowiązek.
Wiek emerytalny na świecie Warto się odnieść do materiału uzupełniającego nr 2.
Gdzie możesz sprawdzić swoje składki? Platforma Usług Elektronicznych ZUS (PUE ZUS) to pierwszy polski e-urząd. Dzięki PUE możesz sprawdzić na bieżąco stan swojego konta w ZUS. Takie informacje otrzymasz także w placówkach ZUS – w salach obsługi klientów i w Centrum Obsługi Telefonicznej ZUS. www.zus.pl Uruchomiona 14 czerwca 2012 r. Platforma Usług Elektronicznych ZUS (PUE ZUS) to nic innego jak ZUS w Internecie (www.zus.pl). Dzięki tej nowoczesnej formie kontaktu z ZUS można załatwić elektronicznie większość spraw związanych z ubezpieczeniami społecznymi, w tym uzyskać informację o przyznanych świadczeniach i terminach ich wypłaty. Numer telefonu do Centrum Obsługi Telefonicznej ZUS to 22 560 16 00. Konsultanci pracują od poniedziałku do piątku w godz. 7.00 - 18.00.
Jak sprawdzić swoje składki? Prezentowana strona internetowa przedstawia profil osoby ubezpieczonej, a w nim zestawienie odprowadzanych składek za kolejne miesiące. Osoba ubezpieczona może sprawdzić, czy pracodawca odprowadza za nią składki na swoim koncie na PUE ZUS.