PRAWO KONSTYTUCYJNE Ćwiczenia 10

Organy kontroli państwowej i finanse publiczne Najwyższa Izba Kontroli Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji Finanse Publiczne Narodowy Bank Polski

KONTROLA Kontrola to rodzaj aktywności, działalności, na którą składa się ustalenie stanu obowiązującego (wzorcowego) oraz stanu faktycznego. Celem kontroli jest odnalezienie relacji pomiędzy tymi dwoma stanami oraz przyczyn ewentualnych rozbieżności.

KONTROLA A NADZÓR Nadzór Kontrola

RODZAJE KONTROLI Ze względu na kryterium czasu: kontrola wstępna kontrola faktyczna kontrola następcza

RODZAJE KONTROLI Ze względu na kryterium relacji pomiędzy podmiotami: kontrola wewnętrzna kontrola zewnętrzna

NAJWYŻSZA IZBA KONTROLI Najwyższa Izba Kontroli – naczelny organ kontroli państwowej powiązany częściowo z Sejmem. Art. 202. 1. Najwyższa Izba Kontroli jest naczelnym organem kontroli państwowej. 2. Najwyższa Izba Kontroli podlega Sejmowi. 3. Najwyższa Izba Kontroli działa na zasadach kolegialności.

NAJWYŻSZA IZBA KONTROLI Podległość względem Sejmu przejawia się w aspekcie: personalnym sprawozdawczym

NAJWYŻSZA IZBA KONTROLI Zakres podmiotowy kontroli NIK: organy administracji rządowej, Narodowy Bank Polski, państwowe osoby prawne i inne państwowe jednostki organizacyjne organy samorządu terytorialnego, komunalne osoby prawne i inne komunalne jednostki organizacyjne inne jednostki organizacyjne i podmioty gospodarcze w zakresie, w jakim wykorzystują one majątek lub środki państwowe lub komunalne

NAJWYŻSZA IZBA KONTROLI Kryteria kontroli NIK: legalność gospodarność celowość rzetelność

NAJWYŻSZA IZBA KONTROLI Podmioty inicjujące kontrolę NIK własna inicjatywa Sejm organy Sejmu Prezydent Premier

NAJWYŻSZA IZBA KONTROLI Prezes NIK powoływany przez Sejm za zgodą Senatu 6 letnia kadencja obowiązywanie zasady incompatibilitas

NAJWYŻSZA IZBA KONTROLI Postępowanie kontrolne Art. 29 ustawy szczególnej 2. Upoważnieni przedstawiciele Najwyższej Izby Kontroli mają prawo do: a) swobodnego wstępu do obiektów i pomieszczeń jednostek kontrolowanych, b) wglądu do wszelkich dokumentów związanych z działalnością jednostek kontrolowanych, pobierania oraz zabezpieczania dokumentów i innych materiałów dowodowych(…) c) przeprowadzania oględzin obiektów, składników majątkowych i przebiegu określonych czynności, d) wzywania i przesłuchiwania świadków, e) żądania udzielenia wyjaśnień przez osoby, które wykonują lub wykonywały pracę na podstawie stosunku pracy lub innej umowy w jednostkach kontrolowanych, f) zasięgania w związku z przygotowywaną lub przeprowadzaną kontrolą informacji oraz żądania dokumentów od jednostek niekontrolowanych, a także żądania wyjaśnień od pracowników (…) g) korzystania z pomocy biegłych i specjalistów, h) zwoływania narad w związku z przeprowadzaną kontrolą, i) przetwarzania danych osobowych, z wyjątkiem danych ujawniających poglądy polityczne, przekonania religijne lub filozoficzne, jak również danych o kodzie genetycznym, nałogach lub życiu seksualnym.

KRAJOWA RADA RADIOFONII I TELEWIZJI Art. 213. 1. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji stoi na straży wolności słowa, prawa do informacji oraz interesu publicznego w radiofonii i telewizji. Art. 6. ustawy szczególnej 1. Krajowa Rada stoi na straży wolności słowa w radiu i telewizji, samodzielności dostawców usług medialnych i interesów odbiorców oraz zapewnia otwarty i pluralistyczny charakter radiofonii i telewizji.

KRAJOWA RADA RADIOFONII I TELEWIZJI KRRiT jako regulator rynku mediów elektronicznych projektowanie w porozumieniu z Prezesem Rady Ministrów kierunków polityki państwa w dziedzinie radiofonii i telewizji; określanie warunków prowadzenia działalności przez dostawców usług medialnych podejmowanie rozstrzygnięć w sprawach koncesji na rozpowszechnianie programów, wpisu do rejestru programów oraz prowadzenie tego rejestru;

KRAJOWA RADA RADIOFONII I TELEWIZJI Skład KRRiT Art. 214. 1. Członkowie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji są powoływani przez Sejm, Senat i Prezydenta Rzeczypospolitej. Członek Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji nie może należeć do partii politycznej, związku zawodowego ani prowadzić działalności publicznej nie dającej się pogodzić z godnością pełnionej funkcji. Art. 7. ustawy szczególnej 1. W skład Krajowej Rady wchodzi pięciu członków powoływanych: 2 przez Sejm, 1 przez Senat i 2 przez Prezydenta, spośród osób wyróżniających się wiedzą i doświadczeniem w zakresie środków społecznego przekazu

KRAJOWA RADA RADIOFONII I TELEWIZJI Skład KRRiT – odpowiedzialność polityczna Art. 12. ustawy szczególnej 1. Krajowa Rada przedstawia corocznie do końca marca Sejmowi, Senatowi i Prezydentowi sprawozdanie ze swej działalności za rok poprzedzający oraz informację o podstawowych problemach radiofonii i telewizji 3. Sejm i Senat uchwałami przyjmują lub odrzucają sprawozdanie, o którym mowa w ust. 1. (…) 4. W wypadku odrzucenia sprawozdania przez Sejm i Senat kadencja wszystkich członków Krajowej Rady wygasa w ciągu 14 dni, liczonych od dnia ostatniej uchwały, z zastrzeżeniem ust. 5. 5. Wygaśnięcie kadencji Krajowej Rady nie następuje, jeżeli nie zostanie potwierdzone przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.

KRAJOWA RADA RADIOFONII I TELEWIZJI Przykłady rozporządzeń KRRiT: w sprawie wysokości opłat abonamentowych za używanie odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych  w sprawie niższego udziału w programie telewizyjnym audycji wytworzonych pierwotnie w języku polskim i audycji europejskich oraz w programie radiowym utworów słowno-muzycznych wykonywanych w języku polskim w sprawie szczegółowych warunków lokowania produktów w sprawie sposobu prowadzenia w programach radiowych i telewizyjnych działalności reklamowej i telesprzedaży w sprawie szczegółowych zasad ochrony małoletnich w audiowizualnych usługach medialnych na żądanie

FINANSE PUBLICZNE Konstytucyjny próg ostrożnościowy Art. 216 ust. 5 „Nie wolno zaciągać pożyczek lub udzielać gwarancji i poręczeń finansowych, w następstwie których państwowy dług publiczny przekroczy 3/5 wartości rocznego produktu krajowego brutto. Sposób obliczania wartości rocznego produktu krajowego brutto oraz państwowego długu publicznego określa ustawa.”

NARODOWY BANK POLSKI Art. 227. 1. Centralnym bankiem państwa jest Narodowy Bank Polski. Przysługuje mu wyłączne prawo emisji pieniądza oraz ustalania i realizowania polityki pieniężnej. Narodowy Bank Polski odpowiada za wartość polskiego pieniądza. Art. 3. ustawy szczególnej 1. Podstawowym celem działalności NBP jest utrzymanie stabilnego poziomu cen, przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej Rządu, o ile nie ogranicza to podstawowego celu NBP.

NARODOWY BANK POLSKI Organy NBP Prezes Rada Polityki Pieniężnej Zarząd

NARODOWY BANK POLSKI Pozycja ustrojowa „Specyficzna pozycja ustrojowa NBP jako centralnego banku państwa polega z jednej strony na niezależności wobec organów państwowych, z drugiej zaś na „apolityczności” tego banku. Nie jest więc on organem politycznym, któremu z racji określonych zadań przypisane zostały określone kompetencje prawotwórcze; podkreślić trzeba, że kompetencje takie oznaczałyby udział w procesie tworzenia prawa, w tym sensie miałyby więc charakter polityczny” Wyrok Trybunału Konstytucyjnego sygn. akt K 25/99

NARODOWY BANK POLSKI Zadania NBP wyłączne prawo emitowania znaków pieniężnych Rzeczypospolitej Polskiej organizowanie rozliczeń pieniężnych prowadzenie gospodarki rezerwami dewizowymi prowadzenie działalności dewizowej prowadzenie bankowej obsługi budżetu państwa

Nadzór nad rynkiem finansowym NARODOWY BANK POLSKI Nadzór nad rynkiem finansowym Komisja Nadzoru Finansowego