Samobójstwa-medialna sensacja czy rzeczywisty problem? Dr n. hum. Urszula Marcinkowska Samobójstwa-medialna sensacja czy rzeczywisty problem? Szczyrk, 25.05.2014r.
EPIDEMIOLOGIA SAMOBÓJSTW W POLSCE W latach 90-tych zgonów z powodu samobójstw było ok. 5000 rocznie, w latach 2000-2010- ok. 4000 2013r. APOGEUM- 8,5 tys. prób, z czego 6,1 tys. skończyło się zgonem( dla porównania w 2012r. zgonów było 4,2 tys.) Na Śląsku odnotowano ponad 1000 prób samobójczych! Samobójstwa są w Polsce 6. przyczyną zgonów, wśród dzieci i młodzieży 2. Dla porównania – w wypadkach drogowych zginęło w 2013r. 3,3 tys. osób.
Samobójstwo nie jest jednorazowym aktem, lecz ciągiem zachowań. Mówimy wówczas o całej grupie tzw. zachowań suicydalnych, obejmujących: Myśli samobójcze Przekazy samobójcze Groźby samobójcze Ryzyko samobójstwa Samobójstwo usiłowane Samobójstwo dokonane Próba samobójcza a samobójstwo-na ok. 15 prób jedna kończy się zgonem( wśród chorych psychicznie jeden zgon na 5 prób)
KIM JEST TYPOWY SAMOBÓJCA? Mężczyzną- w 82% Mieszkańcem wsi lub małego miasta Osobą w wieku 50-59 lat ( co piąty samobójca) Osobą posiadającą wykształcenie zawodowe lub podstawowe Osobą wybierającą powieszenie się jako sposób popełnienia samobójstwa- w 70%
SAMOBÓJSTWO A PŁEĆ Zdecydowana przewaga mężczyzn (6:1) wynikająca z: Stosowania pasywnych metod radzenia sobie ze stresem, Presji otoczenia, Braku diagnozowania andropauzy. Co chroni kobiety? Stosowanie aktywnych metod radzenia sobie ze stresem, Przyjmowanie wsparcia emocjonalnego, Posiadanie potomstwa, szczególnie małych dzieci. Uwaga: wśród osób zajmujących eksponowane stanowiska, związane z dużą odpowiedzialnością kobiety częściej popełniają samobójstwa niż mężczyźni
Samobójstwa zdarzają się w każdym wieku! SAMOBÓJSTWA A WIEK Samobójstwa zdarzają się w każdym wieku! Dzieci i młodzież- zdecydowana przewaga prób samobójczych (ok. 6 tys. rocznie) nad zgonami Największe nasilenie wśród osób będących w przedziale wiekowym 50-59 lat Wysoka ( ponad 90-procentowa) skuteczność prób samobójczych wśród osób starszych
PRZYCZYNY SAMOBÓJSTW: Zdrowotne: depresja, schizofrenia, uzależnienia, przewlekłe choroby somatyczne, bezsenność. Środowiskowe: Społeczne(uwarunkowania rodzinne) Kulturowe Fizyczne( pora roku, ciśnienie atmosferyczne) Przyczyny są ściśle związane z wiekiem samobójców
Samobójstwo jako "najczulszy wskaźnik kondycji społeczeństwa" „W 1981 roku nagle samobójstwa spadły o 1/3. To z powodu nadziei, jakie były związane z "Solidarnością". Wtedy największy odsetek śmierci samobójczych był wśród zawodowych górników, hutników i stoczniowców. W 1981 w tej grupie odnotowano największy spadek. Średni wśród inteligencji, za to wzrosła liczba samobójstw wśród decydentów wyższego szczebla. Powtórzyło się to w 1990 r. (...)” Maria Jarosz, socjolog badająca samobójstwa w Polsce Obecnie najwięcej samobójstw notuje się wśród bezrobotnych, pracowników fizycznych i rolników
MITY DOTYCZĄCE SAMOBÓJSTW: Samobójcy zostawiają listy, Istnieje typ osobowości predysponujący do popełnienia samobójstwa, Potencjalni samobójcy nie mówią, że chcą popełnić samobójstwo, Religijność chroni przed samobójstwem, Po nieudanym zamachu samobójczym, samobójca nie będzie ponownie próbował się zabić.