Stres Co to jest i jak sobie z nim radzić
Reakcja stresowa Pojawia się w sytuacjach zagrożenia, lub niepewności, bądź w sytuacjach ograniczenia kontroli nad sytuacją. Reakcja stresowa w sensie fizjologicznym jest pozostałością po naszych przodkach. Przez tysiące lat nasze organizmy przywykły do takich sytuacji zagrożenia jak napotkanie niedźwiedzia w lesie lub wojownika z obcego plemienia. W takiej sytuacji nasz organizm stawał się gotów do podjęcia wyjątkowego, intensywnego działania, przy czym możliwa była albo ucieczka przed zagrożeniem albo walka z nim. Dlatego też fizjologiczną reakcję stresową określa się jako reakcje walki lub ucieczki.
Reakcja stresowa odpowiedź ciała Źrenice rozszerzają się, aby mieć większe pole widzenia; Napinają się mięśnie barków, pleców, kręgosłupa i nóg; Zwiększa się dopływ krwi do tych mięśni, a zarazem zmniejsza się dopływ krwi do innych narządów np. układu trawiennego; Przyspiesza się bicie serca, aby pompować więcej krwi; Oddech staje się krótszy i spłycony; Wstrzymują się procesy trawienne (stąd charakterystyczne uczucie w brzuchu, w angielskim określane jako „butterflies in the stomach”); Zwiększa się krzepliwość krwi (na wypadek zranienia); Ciało poci się; Wydzielane są zapasy tłuszczu przez wątrobę.
Stres zaczyna się w głowie
Stres zaczyna się w głowie Reakcja stresowa zaczyna się w mózgu. Aby rozpoczęła się fizjologiczna reakcja stresowa, musi nastąpić, dokonana przez mózg interpretacja poznawcza bodźca, musi on zostać zdefiniowany przez nasz umysł jako zagrażający lub nieprzyjemny. Nawet, jeśli bodziec stresujący ma charakter obiektywny, działa bez naszej woli, jak np. hałas, lub ekstremalne temperatury, to i tak uruchamia on pewne reakcje emocjonalne w podwzgórzu, skąd rozpoczyna się reakcja fizjologiczna. Stres jest zatem zjawiskiem nie tylko fizjologicznym, ale także psychicznym. Stres jest reakcją psychofizjologiczną na wymagania otoczenia, z którymi z trudem sobie radzimy lub którym nie potrafimy (nie możemy) sprostać.
Fazy reakcji stresowej wg H. Selye
Fazy reakcji stresowej wg H. Selye REAKCJA ALARMOWA – mobilizacja sił obronnych organizmu, dwie fazy: faza szoku – bezpośredni wpływ czynnika szkodliwego (np. spadek ciśnienia krwi, obniżenie temperatury), faza przeciwdziałania szokowi – reakcje obronne, zmiany w funkcjach fizjologicznych (np. wzrost ciśnienia krwi, podwyższenie temperatury ciała); STADIUM ODPORNOŚCI – względna adaptacja, organizm względnie dobrze znosi działanie czynników szkodliwych działających już jakiś czas, a słabiej toleruje inne bodźce, które uprzednio były nieszkodliwe; STADIUM WYCZERPANIA – pojawia się, gdy czynnik szkodliwy działa zbyt intensywnie bądź zbyt długo, uogólnione pobudzenie organizmu nie służy już zwalczaniu stresora, lecz charakteryzuje się utratą zdolności obronnych, czego wskaźnikiem jest rozregulowanie funkcji fizjologicznych (np. trudności z zasypianiem); mogą pojawić się patologiczne zmiany w tkankach (np. owrzodzenie różnych narządów, obniżenie progu odporności, miażdżyca, nadciśnienie tętnicze, zmiany reumatyczne, łysienie plackowate, itd.), jeżeli przyjmą postać względnie trwałą, przy dalszym działaniu stresora mogą doprowadzić nawet do śmierci.
Rodzaje stresu wg H. Selye Stresu nie da się uniknąć, jest on nieuchronnym towarzyszem życie. Niekiedy wręcz bywa zbawienny. Zmusza nas bowiem do podjęcia działania, do podjęcia wysiłku, na jaki bez niego nie byłoby nas stać. Stres ma również właściwości motywujące H. Selye wyróżnił dwa rodzaje stresu: Eustres stan zadowolenia, motywuje człowieka do podejmowania wysiłku i dążenia do osiągnięć życiowych Dystres stres deprywacji, przeciążenia prowadzącego do choroby, niesie cierpienie i dezintegrację psychiczną, może powodować frustrację, zachowania agresywne