Optymalizacja uprawy buraka Karl Gröschl, N.U. Agrar GmbH

Co decyduje o dobrym stanowisku na buraki? dobre gleby zrównoważona dostępność substancji odżywczych szybki wzrost temperatury wiosną duże nasłonecznienie zrównoważone zaopatrzenie w wodę

Jakie plony można osiągnąć? Jakie plony trzeba sobie zapewnić? WPL 2,5 4,5 6,5 Masa liści dt/ha 170 300 430 = liście - MS dt/ha 37 63 82 przy 18 °C + ciepłych nocach (120 dni) Buraki MS dt/ha 183 247 198 Plony - buraki dt/ha 730 990 825 Plony - cukier dt/ha 128 173 140 przy 18 °C + chłodnych nocach (120 dni) Buraki - MS dt/ha 277 248 792 1108 992 141 190 169

Jaki plon cukru (dt/ha) można osiągnąć ? gleba Deszcz w mm (czerwiec - wrzesień) uZP 150 250 400 120 mm uZP WPL 2,5 84 115 (161) 1) WPL 4,5 77 106 149 WPL 6,5 67 91 128 180 mm nFK 102 (134) 1) (180) 1) 95 123 166 81 143 Czynnik ograniczający:asymilacja uZP – użytkowa zdolność produkcyjna pola; WPL – wskaźnik powierzchni liściowej

Dlaczego często nie udaje się osiągnąć optymalnych wyników? dostępność substancji odżywczych w obrębie korzenia buraka nieprawidłowe przygotowanie i siew zbyt duża gęstość plantacji presja herbicydów utrata liści i tworzenie nowych

Pobór substancji odżywczych przez buraki   Sub. odżywcze Sub. odżywcze w bulwie Całkowity pobór w liściach 80 t/ha 100 azot 125 kg/ha 120 150 245 275 fosfor 40 140 potas 250 160 200 410 450 magnez 35 60 75 95 110 wapń 48 158 170 siarka 10 16 20 26 30 bor g/ha 400 500 600 700 miedź 67 83 97 113 cynk 240 300 360 420 mangan żelazo 533 667 733 867 molibden 1 3 4 450 kg/ha 700 g/ha

Ocena ilości potasu potas w bulwie Ocena 45-50 mmol/kg luksusowo w latach mokrych na stanowiskach o dużej ilości potasu 40-45 mmol/kg optymalnie 35-40 mmol/kg intensywniejszy pobór sodu jeśli Na jest do dyspozycji, to nie będzie straty w plonach (Na>4 mmol/kg), rośnie ά-Amino-N, ograniczona ilość cukru przy mniejszym nasłonecznieniu jesienią 30-35 mmol/kg możliwa kompensacja plonów przez Na intensywnie rośnie zawartość Na, rośnie również ά-Amino-N, zawartość cukru spada >30 mmol/kg niedobór potasu plony i zawartość cukru spadają, mocno rośnie ά-Amino-N

Dlaczego często nie uzyskujemy optymalnej zawartości potasu?

Zawartość potasu (CAL) Dyfuzja potasu w glebie w zależności od zawartości iłów i wilgotności gleby Zawartość iłów% Zawartość potasu (CAL) mg/100 g gleby przy suszy 40-50 % uZK kg K2O na hektar w wilgotnej glebie 50-70 % uZK kg K2O na hektar na dzień 120 dni 6 12 1,6 192 2,1 252 18 2,6 312 3,0 360 25 3,2 384 3,6 432 15 1,2 144 1,7 204 2,0 240 2,8 336 3,1 372 0,9 108 1,1 132 1,5 180 2,5 300 2,9 348 Transport potasu do korzenia jest w glebie suchej czynnikiem ograniczającym

Wpływ zawartości potasu w glebie na potencjalny pobór potasu i plony cukru iły % Zawartość K2O- CAL mg/100 g 12 18 25 6 Pobór potasu (pot.) 313 436 518 cukier t/ha 11,7 16,2 19,3 15 253 305 448 9,4 11,4 16,7 205 285 424 7,6 10,6 15,8

Wpływ wody glebowej na dostarczenie substancji do korzenia agregat glebowy woda glebowa Unter trockenen Bedingungen kommen die Elemente langsamer voran. 11

Wpływ wody glebowej na dostarczenie substancji do korzenia agregat glebowy woda glebowa por wypełniony powietrzem 12

Pobór substancji odżywczych przez buraki -0cm Pobór substancji odżywczych -10cm -20cm

Zawartość PDL w glebie (pH > 7). LANDWIRTSCHAFT OHNE PFLUG 6/2006

Nawozy azotowe Azot musi być podany wcześnie Minimalna koncentracja azotanu 75ppm Późna mineralizacja pogarsza jakość Zbyt duża dawka azotu pogarsza stosunek liści do bulwy Za duża dawka azotu wpływa też negatywnie na jakość buraka Azot w większości pobierany jest z dolnej części warstwy ornej

Mineralizacja azotu - stanowisko w Langenstein 2004 87 PG, VF żyto ozime kg Nmob / ha X dekada Nawożenie 15 kg 10 kg 5 kg liście Durch den Priming Effekt wird die Mineralisation vorverlegt. Die Mineralisation erfolgt dabei bereits unter kühl, gemäßigten Temperaturen. Die Mineralisationsspitzen werden gekappt. Die Stickstoffausbeute erhöht. wczesny rozwój 17

Susza w głównej fazie wzrostu - wpływ na zwartość cukru Czas trwania suszy Powierzchnia liści 2,5 4,5 6,5 Potencjalna ilość cukru (dt/ha) 128 173 140 10 dni bezdeszczowych - 1,1 - 1,3 - 1,4 20 dni bezdeszczowych - 4,1 - 6,0 - 6,5 30 dni bezdeszczowych - 15,2 - 22,6 - 27,8 Straty 12 % 13 % 20 % Gleby lessowe (80 PG) - 140 mm uZP przed okresem suszy

Nawożenie azotem lS sL,uL, L lT, tL 30 40 50 60 bulwa/liść PL 1:0,5 Nmob – gleba Gleby ilaste 60 kg/ha Gleby gliniaste 70 kg/ha Czarnoziemy 90 kg/ha Nmob – przedplon Pszenica jakościowa 40 kg/ha Psz. pasz., jęczmień: 20 kg/ha Jęczmień jary, żyto 10 kg/ha Kukurydza na ziarno 40 kg/ha Nmob – nawozy organiczne 1 kg N/ m³ obornik – wiele lat 20 kg N/t suche odchody kurze lS sL,uL, L lT, tL 30 40 50 60 Bulwy buraka 1,5 kg/t 80 t/ha 120 kg/ha Liście 2,8 kg/t 40 t/ha 110 kg/ha Cała roślina 230 kg/ha Azot rezydualny rodzaj gleby: G 50 kg/ha Zapotrzebowanie gleby +rośliny 280 kg/ha Nmob Optymalna struktura gleby 130 kg/ha gleba gliniasta 70 kg/ha przedplon pszenica jakościowa 40 kg/ha Sucha zima? 15 kg/ha? Nawozy org.- wiele lat 20m³ Mist/[ha*a] 20 kg/ha Nmin (0-90cm) Zapot. na nawozy 80 kg/ha doliczany Nmob Optymalna struktura gleby 100% Gleba zamulona 80% Grudy w warstwie ornej 70% bulwa/liść PL 1:0,5

Obliczenie ilości azotu

Podanie boru

Jak działa podanie boru na liść? Oprysk na liść działa tylko na wykształcone już liście. Aplikacja z wodą 80 % na liść 20 % do gleby Pęd „Spływa“ po roślinie wraz z rosą Korzeń Stężenie w okolicy korzenia (40 %)  Zaopatrzenie również dla późniejszych liści

Podanie boru w burakach Regularna aplikacja boru na liść przy NAK 3: bor płynny 1-2 l/ha odleżenie rzędów 2-3 kg/ha do fungicydów 2-3 kg/ha Nawozy wieloelementowe z borem np. saletra amonowa z borem, start DC podanie boru na rzędy np. rozrzutnikiem granulatu

Odstęp między roślinami i rozstawa rzędów w zależności od potencjału plonowania

Równomierne zagęszczenie Ważne „odleżenie” roli zabiegi kultywacyjne ponowne utwardzenie technika siewu Unikać zamulenia przygotowanie gleby siew nawożenie

Technika siewu Jeśli do spęcznienia nasion potrzebny jest deszcz, to gleba została nieprawidłowo przygotowana lub siew był niewłaściwy ostry lemiesz tępy lemiesz

Cel: ilość jednowartościowych kationów (zdolność do wymiany kationów) Unikać zamulenia Ca flokulacja K Ca zamulenie Cel: ilość jednowartościowych kationów maksymalnie 12% ZWK (zdolność do wymiany kationów)

Nawożenie a ryzyko zamulenia gleba Obliczenie możliwego nawozu potasowego [wymieszanie 1/5 głębokości warstwy ornej] ZWK cmol/kg bez amonu 60 kg N/ha w postaci amonu 10 200 kg/ha 20 kg/ha 15 300 kg/ha 120 kg/ha 20 400 kg/ha 240 kg/ha Potas musi być głęboko wymieszany lub głęboko zaaplikowany.

Wpływ odleżenia rzędów na ilość cukru (dt/ha) Odleżenie gleby Zbiór 10.10. Zbiór 25.10. Przyrost na dzień 25.05 173 179 0,2 05.06. 142 151 0,5 15.06 115 124 0,6 3 1 dzień wcześniejsze odleżenie ma taki sam skutek jak przynajmniej o 5 dni późniejsze zbiory buraka! Fizjologicznie młodsze buraki mają wyższy przyrost cukru jesienią.

Przygotowanie gleby pod buraki -0cm -10cm -20cm

Fizyczne ograniczenia uprawy buraka cukrowego gleby lessowe ilaste Objętość por po zabiegu kultywacji 15 % 14 % Dolna granica (= ograniczenie w wymianie gazów) 8 % Objętość gleby zdolna do odleżenia bez negatywnych skutków na ZR 7 % z 300 l 21 l/m² 6 % z 300 l 18 l/m² Przy rozstawie rzędów 50 cm 8 l 6 l Przy rozstawie rzędów 40 cm 11 l 9 l Przy rozstawie rzędów 33 cm 14 l 12 l

Teoretyczny potencjał plonowania buraka cukrowego - ograniczenia fizyczne - gleby lessowe gleby ilaste Przy rozstawie rzędów 50 cm 10 buraków na 800 ml 7 buraków na 800 ml 100 t/ha buraków 70 t/ha buraków 17 t/ha cukru 12 t/ha cukru 14 buraków na 800 ml 140 t/ha buraków 24 t/ha cukru 9 buraków na 800 ml 90 t/ha buraków 15 t/ha cukru Przy rozstawie rzędów 40 cm 18 buraków na 800 ml 180 t/ha buraków 30t/ha buraków 12 buraków na 800 ml 120 t/ha buraków 20 t/ha cukru Przy rozstawie rzędów 33 cm

Burak -0cm spulchnienie -10cm -20cm

Zastosowanie herbicydów Unikać stresu Wykorzystać warunki pogodowe Wspierać degradację w buraku Wykorzystać efektu herbicydów jako regulatorów wzrostu

Stres spowodowany herbicydami substancja czynna rodzaj substancji czynnej czynniki wspomagające szkody Etofumesat hamujące FS Duża transpiracja, niskie t. +++ Quinmerac regul. Wzrostu Ciepło, małe nasłonecznienie ++ Chlopyralid regul. wzrostu Debut / Safari hamujące ALS nasłonecznienie, [ulewne deszcze] Dimehenamid hamujące mitozę Temp., wilgotność gleby + Chloridazon hamujące PSII Nasłonecznienie, wilgotna gleba Metamitron PMP/DMP Słońce po okresie złych warunków pogodowych FOP/DIM hamujące ACCase Nasłonecznienie, ciepło, stos. wilgot. równomierne zwilżenie

Możliwości łączenia hamujące PSII hamujące ALS hamujące FS regulator wzrostu hamujące mitozę hamujące ACCase Wuchsstoff hamujące ACCase Synergia Spadek skuteczności neutralnie Wyraźna synergia Utrata skuteczności

Unikać stresu spowodowanego herbicydami „Wczesna praca popłaca!“ Wykorzystanie synergii i właściwe dobranie ilości Dobranie ilości do stanowiska Ustalenie ilości w zależności od warunków pogodowych Właściwe zastosowanie dodatków

Wspierać degradację herbicydów Nawozy dolistne z żelazem i miedzią Fosforan pomaga przy odbudowie liści Unikać strobiluryn stres herbicydowy

Długotrwałe i zdrowe liście Cel: Długotrwałe liście wykształcone w okresie wydłużającego się dnia Długa asymilacja Brak nowych liści latem i jesienią Dobra dojrzałość technologiczna

Czynniki wspierające długotrwałość liści Zastosowanie strobiluryn w okresie wydłużającego się dnia zwiększa długość życia liści nawozy dolistne fosforan, bor, mangan, miedź Konsekwentna kontrola chorób

Techniki produkcyjne w uprawie buraka cukrowego Substancje odżywcze Optymalizacja poboru potasu Zapewnienie dostępu do boru Odpowiednie nawożenie azotem Prace początkowe Utrzymać / poprawić strukturę gleby Optymalizacja wschodów Odpowiednie dobranie gęstości plantacji Optymalizacja zastosowania herbicydów Wykorzystanie synergii Wspieranie degradacji Wykorzystanie efektów regulatora wzrostu Wydłużenie długości życia liścia Nawozy dolistne Wczesne zastosowanie strobiluryn