Stanisława Zielińska Pilskie TKKF www.tkkf.pila.pl, pilskietkkf@wp.pl Program edukacji przedszkolnej w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego Stanisława Zielińska Pilskie TKKF www.tkkf.pila.pl, pilskietkkf@wp.pl

Dzieci są niechronionymi uczestnikami ruchu drogowego Dzieci są niechronionymi uczestnikami ruchu drogowego. Wypadki drogowe są główną przyczyną nagłych zgonów i trwałego kalectwa dzieci w wieku 5 – 15 lat .

BŁĘDNE POGLĄDY

BŁĘDNE POGLĄDY NA BEZPIECZEŃSTWO DZIECI W RUCHU DROGOWYM „Bezpieczne” przejścia dla pieszych ? „Bezpieczna droga do szkoły” ?

Złudne poczucie bezpieczeństwa przed szkołą tzw Złudne poczucie bezpieczeństwa przed szkołą tzw. muldy, „leżący policjant”, progi zwalniające

W pobliżu domu złudne poczucie bezpieczeństwa

Czy to wystarczy, że ciągle powtarzamy dziecku „uważaj”, „bądź ostrożny”?

GŁÓWNE PRZYCZYNY WYPADKÓW Z UDZIAŁEM DZIECI nieostrożne wejście na jezdnię, nagłe wbiegnięcie na jezdnię, wyjście zza zaparkowanego pojazdu, przebieganie przez jezdnię, wejście na czerwonym świetle, przechodzenie w miejscach niedozwolonych.

Przechodzenie jezdni w miejscach niedozwolonych (pokusy dziecięce)

CO TO TAKIEGO „PUŁAPKI NA DRODZE?” Co może być pokusą na drodze? Dlaczego dzieci łatwo wpadają w pułapki na drodze?

Dlaczego dzieci mają klapki na oczach Dlaczego dzieci mają klapki na oczach? Bo mają jeszcze zbyt wąskie pole widzenia

do samodzielnego dawania sobie rady DZIECI W WIEKU DO 10 – 12 LAT Nie są zdolne do samodzielnego dawania sobie rady w ruchu drogowym Brak poczucia zagrożenia, doświadczenia, stopień rozwoju psychicznego i fizycznego

WIDZENIE Pole widzenia - wąskie Wzrost - niski Kontrasty – tylko wyraźne, zdecydowane Ruch samochodów – późno zauważalny, trudna do oceny prędkość samochodu Wielkość i odległość – mylenie, duży samochód blisko, mały daleko? „Widzieć” i „być widzianym” – mylenie, ja widzę samochód to kierowca też mnie widzi.

WIDZENIE przez kierującego dziecka i dorosłego

WIDZENIE ruchu ulicznego przez dziecko i dorosłego

SŁYSZENIE Źródła dźwięków – jeszcze trudne do zlokalizowania Hałasy codzienne – rozpraszają uwagę Odróżnianie wielu dźwięków naraz – brak doświadczenia Reagowanie w danej chwili tylko na jeden dźwięk

ZALEŻNOŚĆ PRZYCZYNOWO - SKUTKOWA Rozumienie prostych sytuacji Ciągłe zmiany sytuacji na drodze są zbyt skomplikowane dla dziecka, tym bardziej do szybkiej reakcji i podejmowania właściwych decyzji Mam zielone światło na przejściu, a samochód skręca w moją stronę.

ODLEGŁOŚĆ – CZAS - PRĘDKOŚĆ Trudności z oceną odległości i prędkości pojazdu Różne poczucie czasu – droga dla przyjemności upływa szybciej niż ta sama droga dla obowiązku.

ZASPOKAJANIE POTRZEB potrzeba ruchu, ignorowanie zagrożenia, zabawa i przyjemność, potrzeba ruchu, ignorowanie zagrożenia, sprawdzanie się

Zabawa, przyjemność, potrzeba ruchu

Codzienna rzeczywistość Codzienna rzeczywistość, a wyobraźnia dziecka, Filmowe/bajkowe kilkukrotne „bycie zabitym” w zabawie, Większa obawa przed wymówkami dorosłych niż wypadkiem, Stres (pośpiech, zła ocena w szkole, głód).

OTOCZENIE DAJĄCE POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWA dom, podwórko, plac osiedlowy – syndrom „gniazda”, rodzice, rodzeństwo w pobliżu, wzajemne zaufanie, także między dziećmi towarzystwo bliskich dorosłych.

FAŁSZYWE WYOBRAŻENIA Samochód zabawką od najmłodszych lat. Kierowcami są też tata i mama. Przejście „bezpieczne”, „mam zielone” (nie muszę uważać?).

„OWCZY PĘD” stadne zachowania Postępowanie „jak dorośli”, mimo złego zachowania. Przechodzenie na czerwonym świetle, bo inni też przechodzą

JAK ZMNIEJSZYĆ ZAGROŻENIE DZIECI JAK ZMNIEJSZYĆ ZAGROŻENIE DZIECI ? KONIECZNE ZACHOWANIA I POSTAWY DOROSŁYCH.

ZACHOWANIA DOROSŁYCH Zawsze dajemy dobry przykład. Zawsze zapinamy pasy bezpieczeństwa. Jesteśmy wzorem zachowania na przystankach i w pojazdach. Zwracamy uwagę na momenty wsiadania i wysiadania z pojazdów.

Niebezpieczne zachowania i kształtowanie złych nawyków

ZACHOWANIA DOROSŁYCH Przy drodze i w jej pobliżu wyraźnie rozglądamy się, odwracamy głowę. Każde wyjście z domu powinno być nauką zachowań. Pokazujemy rzeczywisty ruch drogowy. Wyjaśniamy, jak należy postępować. Komentujemy na bieżąco sytuacje drogowe.

Wyraźnie rozglądamy się

ZACHOWANIA DOROSŁYCH Mamy czas na rozmowy z dzieckiem. Uważnie obserwujemy znaki, sygnały i sytuacje drogowe. Mówimy prosto, np. „teraz są światła dla pieszych”. Nie mówimy: chodźmy szybko, pospiesz się, szybko przechodź, jeszcze zdążymy.

ZACHOWANIA DOROSŁYCH Nie dajemy dzieciom znaków ręką i nie wołamy do siebie z drugiej strony drogi. Nie robimy wymówek, ale tłumaczymy niebezpieczne zachowania. Jesteśmy cierpliwi w nauce w rzeczywistym ruchu drogowym. Zachęcamy i chwalimy, gdy dzieci postępują prawidłowo.

ZACHOWANIA DOROSŁYCH Wcześnie odprowadzamy do szkoły, przedszkola, na inne zajęcia. Wybieramy właściwą drogę do tych miejsc, by dziecko samo mogło sobie poradzić. Przypominamy o „fałszywym bezpieczeństwie”.

ZACHOWANIA DOROSŁYCH Nie pozwalamy bawić się dziecku gdziekolwiek, zwłaszcza w otoczeniu drogi. Stale pilnujemy dzieci, przewidując przesłanki zagrożeń i ich nieoczekiwane zachowania.

ZACHOWANIA DOROSŁYCH Ubieramy dzieci w jasne ubrania z elementami odblaskowymi. Sami zawsze nosimy elementy odblaskowe.

METODYKA Podstawowe założenia

METODYKA Pokazujemy świat realny ruchu drogowego. Odwołujemy się do codziennej rzeczywistości, otoczenia i osób najbliższych dziecku.

METODYKA Nie budujemy wizji bezpieczeństwa na symbolach, które są nierealne. W ruchu drogowym nie ma „maskotek, misiów, słoni…” przyjaznych dziecku

Unikamy osobowości karykaturalnych, zwierząt antropomorfizowanych zły przykład

METODYKA Podejście uczące odpowiedzialności. Wykorzystujemy to, że dziecko chce naśladować dorosłych, chce się uczyć. Wykorzystujemy naturalną awersję dziecka do alkoholu, prędkości, tytoniu.

METODYKA Pokazywanie ryzyka i następstw niebezpiecznych zachowań. Objaśnianiu błędu towarzyszy pokazywanie prawidłowego sposobu postępowania i prostego, jasnego wyjaśniania.

Zachowanie szczególnej ostrożności Trzeba przygotować dziecko do takich sytuacji, nauczyć je prawidłowych reakcji

METODYKA Konieczna jest współpraca pomiędzy rodzicami a szkołą. Wspomaganie ze strony policji i innych podmiotów. To rodzice powinni zabiegać o to, by ich dziecko było bezpieczne, podejmować różne wspólne działania.

PROPOZYCJE dla określonych grup wiekowych DZIAŁANIA PROPOZYCJE dla określonych grup wiekowych

3, 4, 5-latki Rozróżnianie barw i form Malowanie trójkątów, kółek, prostokątów, kwadratów Łączenie kolorów i form na przedmiotach

3, 4, 5-latki Ocenianie odległości, oddalenia samochodów Przechodzenie na drugą stronę ulicy tylko wtedy, gdy jest całkowicie wolna

3, 4, 5-latki Właściwe i szybkie reakcje Zawsze zatrzymywanie się przy krawężniku Zatrzymywanie się na wołanie lub ruch ręką

3, 4, 5-latki Uważne rozglądanie się po drodze zanim wejdzie się na pasy Spoglądanie w lewo, w prawo i jeszcze raz w lewo

3, 4, 5-latki Rozróżnianie podstawowych sytuacji drogowych Wiedza, że jezdnia jest dla samochodów i motorowerów, inna droga dla rowerów, a chodnik jest dla pieszych

3, 4, 5-latki Budowanie zaufania do policjanta Wyjaśnianie, co robi policjant, co oznaczają jego gesty Bawienie się w granie ról policjanta i pieszego.

6 i 8 - latki Zapoznanie z wszystkimi znakami dotyczącymi pieszych Wspólne ich nazywanie i kolorowanie

6 i 8 - latki Uczymy, jak prawidłowo zachować się wobec sygnałów drogowych Wskazujemy, jak inni to robią prawidłowo Zawsze samemu sprawdzamy, czy można już przejść na drugą stronę jezdni

6 i 8 - latki Czynimy rower bezpiecznym i zawsze sprawnym (światła, hamulce) Nie pozwalamy jeździć dziecku po drodze bez wymaganych, uprawnień i gruntownego wyszkolenia

6 i 8 - latki Uczymy rozpoznawania źródeł dźwięku Ćwiczymy słuch, by był dla dzieci sprzymierzeńcem oczu Rozpoznajemy dźwięki, i to skąd przybywają pojazdy

6 i 8 - latki Ćwiczymy ocenianie szybkości pojazdów Pokazujemy, kiedy auto jest daleko, a kiedy blisko i że nie zależy to od wielkości auta Uświadamiamy, że mały samochód może być szybko obok nas.

6 i 8 - latki Chodzimy wspólnie z dziećmi, by szkolić je w rzeczywistym ruchu drogowym Wysyłamy dziecko we właściwym czasie w drogę, by nie musiało się spieszyć

Przykład jest najlepszym środkiem wychowania moralnego. JAN AMOS KOMEŃSKI Przykład jest najlepszym środkiem wychowania moralnego. Od nauczyciela wymaga się nienagannego zachowania w każdej okoliczności. Musi on być przedstawicielem tych cnót, które powinien kształtować w uczniach.