Struktura wieku i płci osób podejrzanych o popełnienie przestępstw w Łodzi Stanisław Mordwa Kat. Gospodarki Przestrzennej i Planowania Przestrzennego

Podejrzani Podejrzanym jest osoba, co do której wydano postanowienie o przedstawieniu zarzutów… (art. 71 kpk) Tylko część podejrzanych staje się oskarżonymi, czyli osobami przeciwko, którym wniesiono oskarżenie do sądu. W wyniku rozstrzygnięcia sprawy karnej (skazanie, warunkowe umorzenie, umorzenie, uniewinnienie) część oskarżonych zostanie skazana. Skazani, którym udowodniono sprawstwo czynu nielegalnego to przestępcy.

Efekt „lejka” Wszczęto 964 tys. postępowań, stwierdzono 1139 tys. przestępstw, … skazano 412,9 osób

Liczba podejrzanych – liczba przestępstw w Łodzi w latach 2006-2010 9 458 podejrzanych – 29 758 przestępstw stwierdzonych

Płeć podejrzanych Istnieją bardzo duże różnice między przestępczością kobiet i mężczyzn. Różnice wynikają z liczby i rodzaju dokonywanych czynów Proporcje między liczbą mężczyzn i kobiet popełniających przestępstwa zmieniają się. W Polsce w latach 50. XX w. na 100 osób skazanych przypadały 24 kobiety; ale w latach 90. liczba ta spadła poniżej 10, a obecnie utrzymuje się na poziomie 6-7%. Odsetek kobiet jako podejrzanych waha się w okolicach 10%. W Łodzi odsetek kobiet wśród podejrzanych wynosi 16%.

Przestępczość kobiet Albert COHEN: „The most conspicuous difference between male and female delinquency is that male delinquency . . . is versatile and female delinquency is relatively specialized” (1955:45). W Polsce: Kobiety dokonują przestępstw głównie gospodarczych i kryminalnych przeciwko mieniu Niezwykle rzadko kobiety skazywane są za: gwałty, czyny lubieżne z nieletnim, zabór pojazdu, znęcanie się nad członkiem rodziny, kradzież zuchwałą, czy za kradzież z włamaniem. Wraz z wiekiem odsetek skazywanych kobiet wzrasta Skazane kobiety zdecydowanie rzadziej „wracają do przestępczości”.

Płeć podejrzanych – kategorie przestępstw w Łodzi w latach 2006-2010

Czy naprawdę kobiety rzadziej popełniają przestępstwa? Niską przestępczość wśród kobiet można tłumaczyć także problemami związanymi z ciemną liczbą przestępstw. Kobiety częściej dokonują bowiem czynów, które mają niskie prawdopodobieństwo wykrycia lub rzadko są zgłaszane. Socjolog Otto Pollak mówił o „maskowanym charakterze” przestępczości kobiet uzasadniając tym sformułowaniem ich zdolność do zatajania i maskowania się. Wiele przestępstw popełnianych przez kobiety dotyczy czynów o niskim ciężarze gatunkowym, które w dodatku popełnianie są w najbliższym środowisku. Z tego powodu są one rzadko (o ile w ogóle) wykrywane i raczej rozwiązywane są w sposób nieformalny, bez powiadamiania policji (np. podziemie aborcyjne: 89 skazań za przerwanie ciąży wobec 140-280 tys. dokonywanych). Istnieje także instytucjonalny wymiar niskiego natężenia przestępczości wśród kobiet. Okazuje się, że w przypadku kobiet policjanci składają mniej doniesień a w dodatku sędziowie częściej w ich przypadku orzekają o niskiej szkodliwości popełnianych czynów i rzadko wymierzają karę pozbawienia wolności

Wskaźnik natężenia liczby podejrzanych według komisariatów w Łodzi Śródmieście (I Kom.): Kobiety: 86 Mężczyźni: 464 Ogółem: 256 Polesie (IV Kom.): Kobiety: 67 Mężczyźni: 476 Ogółem: 251 Polesie (III Kom.): Kobiety: 18 Mężczyźni: 152 Ogółem: 78

Podejrzani o popełnienie przestępstwa w Łodzi w latach 2006-2010

Płeć: Determinuje kategorie popełnianych czynów. Inne czyny częściej popełniają kobiety, a inne mężczyźni. Różnicuje natężenie popełnianych czynów. Wśród mężczyzn więcej jest potencjalnych przestępców. W środowisku zagrożonym przestępczością relacje między natężeniem popełnianych czynów między płciami zmniejszają się. Kobiety są bardziej aktywne w takim środowisku.

Wiek podejrzanych Panuje powszechna zgoda kryminologów, że istnieje silna relacja między wiekiem sprawców a przestępczością. Zależność ta jest odwrotna, co oznacza, że wraz z wiekiem skłonność do popełniania przestępstw spada. Bez względu na inne cechy społeczno-ekonomiczne (status ekonomiczny, stan cywilny, rasa, płeć itd.), ludzie młodsi popełniają więcej przestępstw niż dorośli i starsi. Znaczna część osób, które są wielokrotnymi przestępcami, rozpoczęła swoją przestępczą aktywność jeszcze w dzieciństwie, szybko tą aktywność zwiększali. W Stanach Zjednoczonych młodsi przestępcy popełniają raczej czyny przeciwko mieniu i z użyciem przemocy, podczas gdy osoby starsze bywają aresztowane za pijaństwo w miejscach publicznych lub jazdę pod wpływem alkoholu (mężczyźni) lub drobne kradzieże sklepowe (kobiety). Szczytem aktywności przestępczej w przypadku przestępstw przeciwko mieniu jest wiek 16 lat, a przestępstw z użyciem przemocy to 18 lat dla chłopców i 15 lat dla dziewcząt (Agnew 2003)

Wiek sprawców/podejrzanych. Teorie Są naukowcy, którzy uważają za „normalne” zachowanie, charakterystyczne dla okresu dorastania, to co inni nazywają aktywnością kryminalną lub przestępczą. Travis Hirschi i Michael Gottfredson zauważyli, że w procesie normalnego dojrzewania biologicznego i socjopsychicznego zmniejsza się aktywność przestępcza bowiem wraz z wiekiem ludzie dokładniej potrafią oszacować prawdopodobieństwo, że przestępstwo zakończy się dla nich sukcesem. Neal Shover i Carol Thompson: „the allure of crime diminishes substantially as offenders get older”

Struktura wieku podejrzanych o popełnienie ogółu przestępstw według komisariatów w Łodzi w latach 2006-2010 Łódź – mediana wieku - 44,9 lat Łódź – mediana wieku podejrzanych - 29,5. Przeciętnie najmłodszych podejrzanych wykryto z obszaru komisariatu VII - 25 i IV - 27,7 „Najstarsi” podejrzani są z komisariatów V i VI (mediana wyniosła odpowiednio 31,8 i 31,5 lat).

Struktura wieku podejrzanych o popełnienie ogółu przestępstw według komisariatów w Łodzi w latach 2006-2010 Zróżnicowanie przestrzenne udziału poszczególnych grup wiekowych podejrzanych według ośmiu komisariatów są wyraźne. Udział podejrzanych nieletnich różnicuje się od ponad 15% na obszarze VIII komisariatu do niecałych 10% w I komisariacie. Tam gdzie jest najmniejszy udział podejrzanych nieletnich – tam największą część podejrzanych stanowią młodociani

Wiek podejrzanych w Łodzi Przeciętnie najmłodsi są podejrzani o dokonanie przestępstw kryminalnych – mediana ich wieku wyniosła 26,3 lat (mediana wieku podejrzanych o przestępstwa kryminalne przeciwko mieniu wyniosła 26,1 lat, a o czyny przeciwko życiu i zdrowiu tylko 21 lat). Starsze są osoby podejrzane o popełnienie przestępstw drogowych i innych (mediana – 33,7 lat) Przeciętnie najstarsi są podejrzani w sprawach gospodarczych (mediana – 40 lat)

Wskaźnik natężenia liczby podejrzanych o popełnienie przestępstw według grup wiekowych w Łodzi w latach 2006-2010

Wiek podejrzanych w Łodzi Najliczniejsze grupy wśród ogółu podejrzanych stanowiły: osoby w wieku 21 do 29 lat (28%; 315/10 tys.), osoby w wieku 30-39 lat (21%; 207/10 tys.), czterdziestolatkowie (14%; 138/10 tys.) Największe natężenie liczby podejrzanych: młodociani – 330 os./10 tys. nieletni – 125 os. / 10 tys.

Struktura wieku podejrzanych o popełnienie przestępstw kryminalnych przeciwko życiu i zdrowiu

Struktura wieku podejrzanych o popełnienie przestępstw kryminalnych przeciwko mieniu według komisariatów w Łodzi w latach 2006-2010

Struktura wieku podejrzanych o popełnienie przestępstw gospodarczych według komisariatów w Łodzi w latach 2006-2010. struktura wieku podejrzanych o dokonanie przestępstw z grupy tzw. białych kołnierzyków jest bardzo podobna w poszczególnych komisariatach

Przestępczość nieletnich W przypadku najliczniejszej (i najgroźniejszej) przestępczości – kryminalnej, znaczny udział i duże natężenie występuje w najmłodszych grupach wiekowych - bardzo często wśród podejrzanych są nieletni. Nieletni przeważnie wykrywani byli na obszarach komisariatów I, IV, na obszarze których jak się okazuje, zidentyfikowano najwięcej tzw. enklaw biedy Z badań prowadzonych przez łódzkich socjologów wynika, że jakość życia w dzieciństwie a także zubożałe sąsiedztwo jest bardzo istotnym czynnikiem w procesie „dziedziczenia” biedy między pokoleniami i wykluczenia. „Wychowankowie” w takich enklawach zagrożeni są osłabionym dążeniem do odniesienia sukcesu zawodowego i materialnego, a także negatywnymi wzorcami wchodzenia dzieci i młodzieży na drogę dokonywania czynów zabronionych przez prawo. W efekcie dzieci i młodzież wychowujące się w enklawach łódzkiej biedy przejmują dominujący w nich styl życia jako naturalny i oczywisty. John DiIulio – super predators

Przestępczość nieletnich. Cechy chęć zdobycia pieniędzy, zaimponowania innym (w tym członkom nieformalnych zbiorowości), powielanie wzorów i zachowań mających swoje źródło w domu rodzinnym, poczucie bezkarności, poszukiwanie akceptacji i poczucia bezpieczeństwa, których nie znajdują ze strony rodziców i opiekunów, częstsze niż w przypadku dorosłych, współuczestnictwo w popełnianiu czynów kryminalnych z jedną lub z kilkoma osobami (dotyczy to przeważnie kradzieży i rozboju). małoletnimi sprawcami czynów karalnych są najczęściej chłopcy w wieku 13 - 16 lat, uczniowie klas gimnazjalnych dziewczęta, które dokonują przestępstw, najczęściej współuczestniczą w tej działalności razem z chłopcami w ostatnich latach coraz więcej czynów nieletnich dokonywanych jest w szkole lub jej okolicach - zjawisko znęcania się starszych uczniów nad młodszymi tzw. „fala”

Dziękuję za uwagę