Amortyzator

Amortyzator Amortyzator – mechanizm, którego zadaniem jest przechwycić i rozproszyć nadmiar energii w układzie mechanicznym. Używany jest w celu zabezpieczenia urządzenia lub operatora przed negatywnym oddziaływaniem drgań i zwiększenia komfortu eksploatacji. Amortyzatory służą do tłumienia drgań i ograniczania wstrząsów, jakie przenoszą się na nadwozie wskutek odkształcania się sprężystych elementów zawieszenia przy najeżdżaniu kół na nierówności nawierzchni.

Rodzaje amortyzatorów Ze względu na medium tłumiące ruch, amortyzatory można podzielić na: -hydrauliczne, -pneumatyczne, -hydropneumatyczne, -magnetyczne, -elektromagnetyczne, -cierne, -powietrzne, -elastomerowe, -sprężynowe, -gumowe.

Budowa Element górnego mocowania amortyzatora najczęściej ma postać gumowej poduszki, którą przykręca się do tłoczyska, a następnie cały podzespół mocuje się do nadwozia. Jeśli przeznaczona jest do osi przedniej, to zawiera także łożysko kulkowe lub ślizgowe umożliwiające skręcanie kół. Zestawy ochronne w postaci odbojów i osłon przeciwkurzowych mają bezpośredni wpływ na trwałość amortyzatorów. Osłony mają za zadanie chronić tłoczysko i uszczelnienie przed wodą, piaskiem czy solą i innymi zanieczyszczeniami. Natomiast odboje chronią przed nadmiernym skokiem i tzw. "dobijaniem" zawieszenia. W wyniku tego niekorzystnego zjawiska powstają w zawieszeniu nadmierne naprężenia udarowe prowadzące do uszkodzeń zmęczeniowych lub zniszczenia zaworów znajdujących się w amortyzatorze.

Zasada działania Działanie amortyzatora w dużym uproszczeniu można opisać następująco: w cylindrze wypełnionym olejem porusza się tłok posiadający system kalibrowanych kanałów i zaworów. Zawory takie znajdują się też na dnie cylindra. Przepływ oleju jest dzięki temu odpowiednio dławiony i pozwala ograniczyć szybkość ruchu tłoka, a tym samym wytłumić jego drgania. Amortyzator gazowy. Jest to amortyzator hydrauliczny, jednak nazwę zawdzięcza przestrzeni z gazem (F), która kompensuje objętość tłoczyska. Oznaczenia: A – tłoczysko, B – tłok, C – cylinder, D – olej, E – pływający tłok, F – gaz.

Etapy pracy amortyzatora Pierwszym etapem pracy jest ściskanie. W momencie gdy tłoczysko jest naciskane, olej przepływa przez kanaliki (zawór jednokierunkowy) do przestrzeni nad tłokiem. Proces ten zmniejsza ilość miejsca dostępnego w cylindrze dla oleju. Nadmiar cieczy tłoczony jest przez zawór denny do zbiornika wyrównawczego (jest on wypełniony powietrzem albo gazem, na przykład azotem). Powstałe opory przepływu oleju przez wspomniany zawór denny powodują tłumienie podczas ściskania amortyzatora. Drugim etapem pracy amortyzatora jest odbicie. Polega ono na wyciąganiu tłoczyska z cylindra. W tym momencie zwiększa się ciśnienie oleju znajdującego się nad tłokiem. Ciecz tłumiąca przepływa z oporem przez kanaliki, zawory. Powodują one tłumienie przy odbiciu amortyzatora. Olej nagromadzony w zbiorniku wyrównawczym przepływa przez zawór denny w celu wyrównania objętości tłoczyska wysuwającego się z cylindra roboczego.