Postępowanie administracyjne dr Ewa Pierzchała Uniwersytet Opolski

Pojęcie postępowania administracyjnego Postępowanie administracyjne to tryb załatwiania spraw administracyjnych przed organami administracyjnymi oraz tryb weryfikacji rozstrzygnięć organów. Proces administrowania to ciąg działań organów administrujących w państwie w zakresie realizacji zadań publicznych.

Miejsce postępowania administracyjnego w systemie prawa

Źródła postępowania administracyjnego - Konstytucja - Ustawa z dnia 14 czerwca 1960r. – Kodeks postępowania administracyjnego (j.t. Dz.U. z 2016, poz. 23.) - Ustawy szczególne. np. ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 o ochronie przyrody (t.j. Dz.U. z 2016r., poz. 2134) doktryna, zwyczaj, orzecznictwo

Zakres obowiązywania K.p.a. Podmiotowy: postępowanie przed organami administracji publicznej oraz innymi podmiotami, które wykonują zadania organów w zakresie wydawania decyzji administracyjnych Przedmiotowy: załatwianie spraw administracyjnych, wydawanie zaświadczeń, skargi i wnioski

Podstawowe pojęcia Sprawa administracyjna – konkretna sytuacja życiowa, w której interes indywidualny i interes publiczny maja znaleźć wyraz na podstawie prawa administracyjnego w formie konkretnego i władczego rozstrzygnięcia (decyzji administracyjnej) Strona – to osoba fizyczna lub prawna mająca uzasadniony interes prawny w toczącym się postępowaniu administracyjnym, a gdy chodzi o państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne i organizacje społeczne - również jednostki nie posiadające osobowości prawnej. Należy do obligatoryjnych podmiotów postępowania. Strona może działać osobiście lub przez pełnomocnika, chyba, że charakter czynności wymaga jej osobistego działania. Pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie lub zgłoszone do protokołu. Pełnomocnik dołącza do akt oryginał lub urzędowo poświadczony odpis pełnomocnictwa. Adwokat lub radca prawny oraz rzecznik patentowy może sam uwierzytelnić odpis udzielonego mu pełnomocnictwa. W sprawach mniejszej wagi organ administracji publicznej może nie żądać pełnomocnictwa, jeśli pełnomocnikiem jest członek najbliższej rodziny lub domownik strony, a nie ma wątpliwości co do istnienia i zakresu upoważnienia do występowania w imieniu strony. Organ administracyjny – podmiot, przed którym toczy się postępowanie administracyjne. Należy do obligatoryjnych podmiotów postępowania, np.. Wójt, burmistrz, prezydent, wojewoda, marszałek województwa, starosta, naczelnik urzędu skarbowego.

Cel postępowania administracyjnego Celem postępowania administracyjnego jest załatwienie indywidualnej sprawy, ukształtowanie indywidualnej sytuacji dla konkretnego podmiotu poprzez wydanie odpowiedniego aktu administracyjnego, najczęściej decyzji administracyjnej.

Decyzja jako forma załatwienia sprawy administracyjnej W niektórych wypadkach ustawodawca nie precyzuje dokładnie formy załatwienia indywidualnej sprawy administracyjnej. W nauce promuje się przyjęcie domniemania działań w formie decyzji wszędzie tam, gdzie administracja władczo wkracza w prawa lub obowiązki podmiotów jej niepodporządkowanych. (Zob,. J. Jendrośka, Ogólne postępowanie adminsitracyjne i sądowoadministracyjne, s. 89; E. Ochendowski, Prawo administracyjne. Cześć ogólna, s. 179)

Zasady postępowania administracyjnego z K.p.a. § 1.Zasada legalności. § 2.Zasada prawdy obiektywnej. § 3.Zasada uwzględnia interesu społecznego i słusznego interesu strony. § 4.Zasada zaufania. § 5.Zasada informacji. § 6.Zasada czynnego udziału stron w postępowaniu. § 7.Zasada pisemności/elektronizacja administracji § 8.Zasada dwuinstancyjności. § 9.Zasada szybkości i prostoty postępowania. § 10.Zasada trwałości decyzji ostatecznych. § 11.Zasada ugodowego załatwiania spraw. § 12.Zasada przekonywania. § 13.Zasada sądowej kontroli decyzji administracyjnych.

Zasady przyjmowane w prawie europejskim Bezstronność organu umocowanego do wydania akt Prawo do zapoznania się z materiałem dowodowym Prawo do konsultacji, Prawo do utrwalenia czynności procesowych Prawo do poznania motywów rozstrzygnięcia Jawność działania Zapewnienie sądowej kontroli zapadłego rozstrzygnięcia. Zasada dobrej wiary Zasada proporcjonalności (równość wobec dolegliwością a zamierzonym celem) Prawo do niezwłocznej i szczegółowej informacji prawnej Dostępność urzędników Uprzejmość

Funkcje zasad ogólnych Ujednolicenie praktyki stosowania prawa administracyjnego Sterowanie działaniami podejmowanymi w ramach uznania administracyjnego Pełnienie roli dyrektyw interpretacyjnych Dopełnienie obowiązujących przepisów Wypełnianie luk prawnych Wyznaczanie kierunku pracom legislacyjnym

Schemat postępowania administracyjnego

Schemat postępowania administracyjnego

Postępowanie administracyjne przed organem I instancji Schemat postępowania administracyjnego Postępowanie administracyjne przed organem I instancji Analiza wniosku pod względem formalnym, i materialnym, badanie właściwości organu. Przeprowadzenie postępowania dowodowego, zebranie dokumentów urzędowych, prywatnych i innych. Wydanie decyzji administracyjnej.

Postępowanie wstępne Wszczęcie postępowania Tryb wszczęcia : na wniosek lub z inicjatywy organu (z urzędu) Data wszczęcia: na wniosek: przyjęcie wniosku przez organ z urzędu: data pierwszej czynności organu

Obowiązki organu związane ze wszczęciem postępowania 1. Badanie właściwości. 2. Ustalenie przedmiotu postępowania. 3. Analiza podmiotowa. 4. Zawiadomienie stron o rozpoczęciu postępowania.

Obowiązki organu związane z prowadzeniem postępowania wyjaśniającego zbieranie materiału dowodowego, informowanie stron o etapach postępowania, dopuszczanie stron do akt, udostępnianie stronom na ich wniosek materiału dowodowego (wniosek o przekazanie kopii dokumentacji nie jest wnioskiem o udostępnienia akt, wniosek musi dotyczyć konkretnych dokumentów) przygotowanie projektu orzeczenia.

Postępowanie wyjaśniające Postępowanie wyjaśniające zwane jest również postępowaniem dowodowym. Celem postępowania dowodowego jest ustalenie stanu faktycznego, czyli ustalenie prawdy obiektywnej w konkretnej sprawie.

Dowody w postępowaniu dowodowym Dowodem może być okoliczność, rzecz dowodząca czegoś, przemawiająca za czymś, świadcząca o czymś wskazująca na coś, oznaka czegoś, potwierdzenie, uzasadnienie, świadectwo.

Wyłączenie z kręgu dowodów Wyłączenia dowodowe Wyłączenie z kręgu dowodów . Z kręgu tego wykluczone będą tylko te informacje, których wykorzystanie byłoby sprzeczne z prawem. Np. posłużenie się - jako środkiem dowodowym - informacją uzyskaną od osoby, która stosownie do art. 82 k.p.a. nie może być świadkiem

Ważne zasady postępowania dowodowego Art. 77. § 1. Organ administracji publicznej jest obowiązany w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy. § 2. Organ może w każdym stadium postępowania zmienić, uzupełnić lub uchylić swoje postanowienie dotyczące przeprowadzenia dowodu.

Ważne zasady postępowania dowodowego Art. 10. § 1. Organy administracji publicznej obowiązane są zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań. § 2. Organy administracji publicznej mogą odstąpić od zasady określonej w § 1 tylko w przypadkach, gdy załatwienie sprawy nie cierpi zwłoki ze względu na niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzkiego albo ze względu na grożącą niepowetowaną szkodę materialną. § 3. Organ administracji publicznej obowiązany jest utrwalić w aktach sprawy, w drodze adnotacji, przyczyny odstąpienia od zasady określonej w § 1.

Ważne zasady postępowania dowodowego Art. 11. Organy administracji publicznej powinny wyjaśniać stronom zasadność przesłanek, którymi kierują się przy załatwieniu sprawy, aby w ten sposób w miarę możności doprowadzić do wykonania przez strony decyzji bez potrzeby stosowania środków przymusu.

Ważne zasady postępowania dowodowego Art. 12. § 1. Organy administracji publicznej powinny działać w sprawie wnikliwie i szybko, posługując się możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do jej załatwienia. § 2. Sprawy, które nie wymagają zbierania dowodów, informacji lub wyjaśnień, powinny być załatwione niezwłocznie.

Ważne zasady postępowania dowodowego Art. 9. Organy administracji publicznej są obowiązane do należytego i wyczerpującego informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania administracyjnego. Organy czuwają nad tym, aby strony i inne osoby uczestniczące w postępowaniu nie poniosły szkody z powodu nieznajomości prawa, i w tym celu udzielają im niezbędnych wyjaśnień i wskazówek.

Ważne zasady postępowania dowodowego Art. 80. Organ administracji publicznej ocenia na podstawie całokształtu materiału dowodowego, czy dana okoliczność została udowodniona.

Ważne zasady postępowania dowodowego Art. 79. § 1. Strona powinna być zawiadomiona o miejscu i terminie przeprowadzenia dowodu ze świadków, biegłych lub oględzin przynajmniej na siedem dni przed terminem. § 2. Strona ma prawo brać udział w przeprowadzeniu dowodu, może zadawać pytania świadkom, biegłym i stronom oraz składać wyjaśnienia.

Źródła dowodowe uregulowane w K.p.a. dokument dowód; świadectwo prawdziwości a. tożsamości, legitymacja; akt urzędowy. W. Kopaliński Dokumentem urzędowym w rozumieniu ustawy jest treść oświadczenia woli lub wiedzy, utrwalona i podpisana w dowolnej formie przez funkcjonariusza publicznego w rozumieniu przepisów Kodeksu karnego, w ramach jego kompetencji, skierowana do innego podmiotu lub złożona do akt sprawy. Ustawa o dostępie do informacji publicznej. dokument świadek, biegły, oględziny, strona postępowania, jej przedstawiciel ustawowy, następca prawny strony.

Świadek Świadek Nikt nie ma prawa odmówić zeznań w charakterze świadka, z wyjątkiem małżonka strony, wstępnych, zstępnych i rodzeństwa strony oraz jej powinowatych pierwszego stopnia, jak również osób pozostających ze stroną w stosunku przysposobienia, opieki lub kurateli. § 2. Świadek może odmówić odpowiedzi na pytania, gdy odpowiedź mogłaby narazić jego lub bliskich wymienionych w § 1 na odpowiedzialność karną, hańbę lub bezpośrednią szkodę majątkową albo spowodować naruszenie obowiązku zachowania prawnie chronionej tajemnicy zawodowej. Art. 82. Świadkami nie mogą być: 1)osoby niezdolne do spostrzegania lub komunikowania swych spostrzeżeń, 2)osoby obowiązane do zachowania tajemnicy państwowej i służbowej na okoliczności objęte tajemnicą, jeżeli nie zostały w trybie określonym obowiązującymi przepisami zwolnione od obowiązku zachowania tej tajemnicy, 3)duchowni co do faktów objętych tajemnicą spowiedzi.

Świadek Świadek powinien złożyć zeznania osobiście i indywidualnie w formie ustnej, poprzez przesłuchanie. Z czynności przesłuchania sporządza się protokół.

Świadek Odmienny pogląd prezentuje B. Adamiak. Zdaniem autorki zeznania świadków, mogą być także złożone na piśmie. Także wtedy podlegają swobodnej ocenie, zatem w razie wątpliwości do treści złożonego w tej formie zeznania organ może wezwać świadka do ich ustnego uzupełnienia czy wyjaśnienia istotnych dla sprawy okoliczności, sporządzając w tej sprawie protokół, zgodnie z art. 67 § 2 pkt 2 k.p.a. (B. Adamiak (w:) B. Adamiak, J. Borkowski, Kodeks..., s. 396)

Oględziny Art. 85. § 1. Organ administracji publicznej może w razie potrzeby przeprowadzić oględziny. § 2. Jeżeli przedmiot oględzin znajduje się u osób trzecich, osoby te są obowiązane na wezwanie organu do okazania przedmiotu oględzin.

Opinie biegłych Art. 84. § 1. Gdy w sprawie wymagane są wiadomości specjalne, organ administracji publicznej może zwrócić się do biegłego lub biegłych o wydanie opinii. § 2. Biegły podlega wyłączeniu na zasadach i w trybie określonym w art. 24. Poza tym do biegłych stosuje się przepisy dotyczące przesłuchania świadków.

Strona jako dowód Art. 86. Jeżeli po wyczerpaniu środków dowodowych lub z powodu ich braku pozostały nie wyjaśnione fakty istotne do rozstrzygnięcia sprawy, organ administracji publicznej dla ich wyjaśnienia może przesłuchać stronę. Do przesłuchania stron stosuje się przepisy dotyczące świadków, z wyłączeniem przepisów o środkach przymusu.

Rozprawa administracyjna Ma na celu przyspieszenie lub uproszczenie postępowania administracyjnego Służy koncentracji materiału dowodowego Wymóg przepisu prawa, bądź osiągnięcie celu wychowawczego Gdy zachodzi potrzeba uzgodnienia interesów stron oraz gdy jest to potrzebne do wyjaśnienia sprawy przy udziale świadków lub biegłych albo w drodze oględzin.

§ 2. W szczególności sporządza się protokół: Protokoły Art. 67. § 1. Organ administracji publicznej sporządza zwięzły protokół z każdej czynności postępowania, mającej istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, chyba że czynność została w inny sposób utrwalona na piśmie. § 2. W szczególności sporządza się protokół: 1) przyjęcia wniesionego ustnie podania, 2) przesłuchania strony, świadka i biegłego, 3) oględzin i ekspertyz dokonywanych przy udziale przedstawiciela organu administracji publicznej, 4) rozprawy, 5) ustnego ogłoszenia decyzji i postanowienia.

protokoły Art. 68. § 1. Protokół sporządza się tak, aby z niego wynikało, kto, kiedy, gdzie i jakich czynności dokonał, kto i w jakim charakterze był przy tym obecny, co i w jaki sposób w wyniku tych czynności ustalono i jakie uwagi zgłosiły obecne osoby. § 2. Protokół odczytuje się wszystkim osobom obecnym, biorącym udział w czynności urzędowej, które powinny następnie protokół podpisać. Odmowę lub brak podpisu którejkolwiek osoby należy omówić w protokole.

protokoły Art. 69. § 1. Protokół przesłuchania powinien być odczytany i przedstawiony do podpisu osobie zeznającej niezwłocznie po złożeniu zeznania. § 2. W protokołach przesłuchania osoby, która złożyła zeznanie w języku obcym, należy podać w przekładzie na język polski treść złożonego zeznania oraz wskazać osobę i adres tłumacza, który dokonał przekładu; tłumacz ten powinien podpisać protokół przesłuchania.

protokoły Art. 71. Skreśleń i poprawek w protokole należy tak dokonywać, aby wyrazy skreślone i poprawione były czytelne. Skreślenia i poprawki powinny być stwierdzone w protokole przed jego podpisaniem. Wszelkie skreślenia i poprawki w protokole muszą być dokonywane w ten sposób, aby wyrazy skreślone i poprawione były czytelne. Niedopuszczalna jest zatem praktyka wymazywania lub zamazywania liter, wyrazów lub zdań przy użyciu środków korektorskich i wpisywanie w te miejsca lub nad nimi znaków prawidłowych (Z. Janowicz, Komentarz, 1995, s. 183).

adnotacja Art. 72. Czynności organu administracji publicznej, z których nie sporządza się protokołu, a które mają znaczenie dla sprawy lub toku postępowania, utrwala się w aktach w formie adnotacji podpisanej przez pracownika, który dokonał tych czynności.

Zawieszenie postępowania Jednym z podstawowych elementów w konstrukcji instytucji zawieszenia postępowania administracyjnego jest wymóg jej stosowania tylko na czas konieczny do usunięcia przyczyny zawieszenia postępowania. Ustanie przyczyny zawieszenia postępowania oznacza odpadnięcie celu stosowania instytucji zawieszenia postępowania, a tym samym wymaga jego podjęcia. G. Łaszczyca, Komentarz do K.p.a.

Obligatoryjne przesłanki zawieszenia postępowania Art. 97. § 1. Organ administracji publicznej zawiesza postępowanie: 1) w razie śmierci strony lub jednej ze stron, jeżeli wezwanie spadkobierców zmarłej strony do udziału w postępowaniu nie jest możliwe i nie zachodzą okoliczności, o których mowa w art. 30 § 5, a postępowanie nie podlega umorzeniu jako bezprzedmiotowe (art. 105), 2) w razie śmierci przedstawiciela ustawowego strony, 3) w razie utraty przez stronę lub przez jej ustawowego przedstawiciela zdolności do czynności prawnych, 4) gdy rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji zależy od uprzedniego rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd.

Fakultatywne przesłanki zawieszenia postępowania Art. 98. § 1. Organ administracji publicznej może zawiesić postępowanie, jeżeli wystąpi o to strona, na której żądanie postępowanie zostało wszczęte, a nie sprzeciwiają się temu inne strony oraz nie zagraża to interesowi społecznemu. § 2. Jeżeli w okresie trzech lat od daty zawieszenia postępowania żadna ze stron nie zwróci się o podjęcie postępowania, żądanie wszczęcia postępowania uważa się za wycofane.

Decyzja administracyjna Decyzja administracyjna to jednostronny akt administracyjny wydany w konkretnej sprawie w toku postępowania administracyjnego przez organy administracji publicznej. Decyzja jest efektem procesu decyzyjnego. Decyzja jest podstawową formą załatwienia sprawy administracyjnej. Musi być poprzedzona szeregiem formalnych czynności. Inne nazwy decyzji: pozwolenia, zezwolenia, koncesja, licencja, nakaz zapłaty w postępowaniu podatkowym.

Decyzja powinna zawierać: Elementy decyzji  Decyzja powinna zawierać: - oznaczenie organu administracji publicznej, -datę wydania, -oznaczenie strony lub stron, - powołanie podstawy prawnej, -rozstrzygnięcie, -uzasadnienie faktyczne i prawne, pouczenie, czy i w jakim trybie służy od niej odwołanie, podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego osoby upoważnionej do wydania decyzji jeżeli decyzja wydana została w formie dokumentu elektronicznego, powinna być opatrzona bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu.

Decyzja, w stosunku do której może być wniesione powództwo do sądu powszechnego lub skarga do sądu administracyjnego, powinna zawierać ponadto pouczenie o dopuszczalności wniesienia powództwa lub skargi.

Odstąpienie od uzasadnienia   Można odstąpić od uzasadnienia decyzji, gdy uwzględnia ona w całości żądanie strony; nie dotyczy to jednak decyzji rozstrzygających sporne interesy stron oraz decyzji wydanych na skutek odwołania. Organ może odstąpić od uzasadnienia decyzji również w przypadkach, w których z dotychczasowych przepisów ustawowych wynikała możliwość zaniechania lub ograniczenia uzasadnienia ze względu na interes bezpieczeństwa Państwa lub porządek publiczny.

Pojęcie administracji publicznej Rygor natychmiastowej wykonalności Pojęcie administracji publicznej Decyzji, od której służy odwołanie, może być nadany rygor natychmiastowej wykonalności, gdy jest to niezbędne ze względu na ochronę zdrowia lub życia ludzkiego albo dla zabezpieczenia gospodarstwa narodowego przed ciężkimi stratami bądź też ze względu na inny interes społeczny lub wyjątkowo ważny interes strony. W tym ostatnim przypadku organ administracji publicznej może w drodze postanowienia zażądać od strony stosownego zabezpieczenia.  Rygor natychmiastowej wykonalności może być nadany decyzji również po jej wydaniu. W tym przypadku organ wydaje postanowienie, na które służy stronie zażalenie.

Terminy wydawania decyzji - niezwłocznie - miesiąc - dwa miesiące

Postanowienia Postanowienia to akty administracyjne wydawane w toku postępowania o zmniejszonym formalizmie (mogą być również wydawane ustnie) zaskarżalne zażaleniem tylko wtedy gdy stanowi tak Kodeks. Art. 123. § 1. W toku postępowania organ administracji publicznej wydaje postanowienia. § 2. Postanowienia dotyczą poszczególnych kwestii wynikających w toku postępowania, lecz nie rozstrzygają o istocie spraw, chyba że przepisy kodeksu stanowią inaczej.

Środki zaskarżania w K.p.a. Zwyczajne - odwołanie - zażalenie Nadzwyczajne wznowienie postępowania stwierdzenie nieważności decyzji uchylenie lub zmiana decyzji dotkniętych niekwalifikowanymi wadami lub decyzji prawidłowych

Rozstrzygnięcia wstępne organu odwoławczego Organ odwoławczy stwierdza w drodze postanowienia niedopuszczalność odwołania oraz uchybienie terminu do wniesienia odwołania. Postanowienie w tej sprawie jest ostateczne.

Obowiązki organu I instancji po wniesieniu odwołania 1) analiza formalna pisma (sprawdzenie, czy wpłynęło od strony, w terminie i czy jest podpisane) - jeśli po terminie lub nie przez stronę – odsyła do II instancji – jeśli nie podpisane – wzywa do uzupełnienia, 2) zawiadamia strony o wniesionym odwołaniu, 3) analiza merytoryczna (sprawdzenie, czy zasługuje na uwzględnienie), 4) jeśli zasługuje na uwzględnienie, to na podstawie art. 132 (po spełnieniu określonych tam warunków) może zmienić decyzję, 5) jeśli uzna, że miał rację odsyła odwołanie wraz z aktami sprawy do organu II instancji.

Obowiązki organu II instancji po wniesieniu odwołania 1) analiza formalna pisma (sprawdzenie, czy wpłynęło od strony, w terminie i czy jest podpisane) - jeśli po terminie lub nie przez stronę – wydaje postanowienie o niedopuszczalności odwołania– jeśli nie podpisane – wzywa do uzupełnienia, 2) analiza merytoryczna (sprawdzenie, czy zasługuje na uwzględnienie), Decyzje, które wydaje po analizie merytorycznej określa art. 138 K.p.a.

Organ odwoławczy wydaje decyzję, w której: Art. 138 K.p.a. Organ odwoławczy wydaje decyzję, w której: 1) utrzymuje w mocy zaskarżoną decyzję albo 2) uchyla zaskarżoną decyzję w całości albo w części i w tym zakresie orzeka co do istoty sprawy bądź uchylając tę decyzję - umarza postępowanie pierwszej instancji, albo umarza postępowanie odwoławcze.  Organ odwoławczy może uchylić zaskarżoną decyzję w całości i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji, gdy rozstrzygnięcie sprawy wymaga uprzedniego przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w całości lub w znacznej części. Przekazując sprawę organ ten może wskazać, jakie okoliczności należy wziąć pod uwagę przy ponownym rozpatrzeniu sprawy.

Nadzwyczajne środki prawne Przysługują od decyzji ostatecznych w przypadkach enumeratywnie wskazanych w Kodeksie. - wznowienie postępowania - stwierdzenie nieważności - uchylenie lub zmiana decyzji ostatecznych (prawidłowych)

Przesłanki wznowienia postępowania W sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie, jeżeli: 1) dowody, na których podstawie ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe, 2) decyzja wydana została w wyniku przestępstwa, 3) decyzja wydana została przez pracownika lub organ administracji publicznej, który podlega wyłączeniu stosownie do art. 24, 25 i 27, 4) strona bez własnej winy nie brała udziału w postępowaniu, 5) wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji, nie znane organowi, który wydał decyzję, 6) decyzja wydana została bez uzyskania wymaganego prawem stanowiska innego organu, 7) zagadnienie wstępne zostało rozstrzygnięte przez właściwy organ lub sąd odmiennie od oceny przyjętej przy wydaniu decyzji (art. 100 § 2), 8) decyzja została wydana w oparciu o inną decyzję lub orzeczenie sądu, które zostało następnie uchylone lub zmienione.

Przesłanka szczególna wznowienia postępowania Można żądać wznowienia postępowania również w przypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą, na podstawie którego została wydana decyzja.

Przesłanki stwierdzania nieważności decyzji Organ administracji publicznej stwierdza nieważność decyzji, która: 1) wydana została z naruszeniem przepisów o właściwości, 2) wydana została bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa, 3) dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną, 4) została skierowana do osoby nie będącej stroną w sprawie, 5) była niewykonalna w dniu jej wydania i jej niewykonalność ma charakter trwały, 6) w razie jej wykonania wywołałaby czyn zagrożony karą, 7) zawiera wadę powodującą jej nieważność z mocy prawa.  Nie stwierdza się nieważności decyzji z przyczyn wymienionych w § 1 pkt 1, 3, 4 i 7, jeżeli od dnia jej doręczenia lub ogłoszenia upłynęło dziesięć lat, a także gdy decyzja wywołała nieodwracalne skutki prawne.

Uchylenie i zmiana decyzji ostatecznych - dotyczy decyzji ostatecznych ale prawidłowych - tryb uzależniony jest od tego, czy strona nabyła prawo na mocy decyzji, czy nie, - w przypadku, gdy strona nabędzie prawo musi wyrazić zgodę na zmianę (art. 154, 155 K.p.a._

Umorzenie postępowania Gdy postępowanie z jakiejkolwiek przyczyny stało się bezprzedmiotowe, organ administracji publicznej wydaje decyzję o umorzeniu postępowania. Organ administracji publicznej może umorzyć postępowanie, jeżeli wystąpi o to strona, na której żądanie postępowanie zostało wszczęte, a nie sprzeciwiają się temu inne strony oraz gdy nie jest to sprzeczne z interesem społecznym.

Żródła: Małgorzata Jaśkowska, Andrzej Wróbel, Komentarz do Kodeksu postępowania administracyjnego, Lex/el 2010 Grzegorz Łaszczyca, Andrzej Matan, Czesław Martysz, Komentarz do Kodeksu postępowania administracyjnego, Lex/el 2010 Barbara Adamiak, Janusz Borkowski,Postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne, Warszawa 2009 Ustawa z dnia 14 czerwca 1960- Kodeks postępowania administracyjnego (j. t. Dz.U. z 2000r., Nr 98, poz. 1051 z późn. zm.

Dziękuje za uwagę. Życzę powodzenia. dr Ewa Pierzchała