Słowniczek optyczny Piotr Michałowski maj 2017

Abbego liczba Zależność zmiany współczynnika załamania od długości fali świetlnej - inaczej współczynnik dyspersji nż- 1  =  nf - nc nż współczynnika załamania dla światła żółtego nf współczynnika załamania dla światła fioletowego nc współczynnika załamania dla światła czerwonego

Aberracja Błędy odwzorowania przedmiotu przez układy optyczne

Aberracja chromatyczna położenia Błąd układu optycznego wynikający z różnego załamywania promieni o różnych długościach fali, polegający na tym, że za soczewką skupiającą tworzy się wiele ognisk (dla każdej barwy oddzielne) wzdłuż osi optycznej

Aberracja chromatyczna wielkości Błąd układu optycznego wynikający z różnego załamywania promieni o różnych długościach fali, polegający na tym, że za soczewką skupiającą tworzy się wiele obrazów (dla każdej barwy oddzielne) o różnej wielkości

Aberracja sferyczna Błąd układu optycznego wynikający z różnego załamywania promieni przyosiowych i przy brzegach soczewki polegający na uzyskaniu zamiast punktu obrazu koła

Absorbcja Pochłanianie energii promieniowania

Achromatyzacja Zastosowanie układu soczewek dla likwidacji wady aberracji chromatycznych

Akomodacja Zdolność przystosowania oka normowzrocznego do ostrego widzenia z bliska

Amblopia Niedowidzenie, zmniejszenie ostrości wzroku z różnych przyczyn nie poprawialne zmianą korekcji refrakcji

Anizeikonia Wrażenie niejednakowej wielkości obrazów w obydwu oczach

Apertura Najbardziej ograniczająca przesłona

Astygmatyzm Niezborność układu optycznego wywołana różną zdolnością skupiająca w różnych przekrojach optycznych.

Barwa Cecha wrażenia wzrokowego zależna od długości fali światła wpadającego do oka

Cron Popularne szkło optyczne o niskim współczynniku załamania (1.523) i wysokiej liczbie Abbego (58)

Diafragma Przysłona ograniczająca wiązkę przechodzącą przez układ optyczny

Dioptria Jednostka zdolności skupiającej układu optycznego równa odwrotności ogniskowej = 1 m

Dioptria pryzmatyczna Jednostka zdolności odchylającej układu optycznego równa odchyleniu 1 cm na 1 m długości

Dioptromierz  Frontofokometr

Długość fali Odległość pomiędzy dwoma kolejnymi punktami fali okresowej w kierunku jej rozprzestrzeniania się, w których drgania mają tę sama fazę

Dyfrakcja Ugięcie promienia na krawędzi przysłony

Dyspersja Rozszczepianie światła zależność współczynnika załamania światła od długości fali świetlnej można zaobserwować na krawędzi przysłon, w pryzmacie.

Dystorsja Zniekształcenie obrazu wynikające ze zmienności powiększenia dla punktów leżących w różnej odległości od osi optycznej (obrazem kwadratu może być beczka lub poduszka)

Egzoforia (exophoria) Ustawienie w heteroforii gałek oczu na zewnątrz

Ezoforia (esophoria) Ustawienie w heteroforii gałek oczu do wewnątrz

Fala Zmiana fizycznego stanu środowiska rozprzestrzeniająca się wskutek miejscowego zakłócenia; równocześnie ze zmianą stanu środowiska następuje przenoszenie energii z jednego punktu przestrzeni na drugi, jednakże bez przenoszenia materii

Flint Szkło optyczne o wysokim współczynniku załamania (1.62) i małej liczbie Abbego (36)

Frontofokometr Przyrząd optyczny do pomiaru mocy czołowej soczewki

Fuzja Drugi stopień widzenia obuocznego polegający na złączeniu w ośrodkach korowych mózgu dwóch jednakowych obrazów siatkówkowych w jeden obraz

Heteroforia Zaburzenia równowagi mięśniowej oczu

Interferencja Zjawisko wzajemnego nakładania się fal

Jaskra Choroba oczu polegająca na nadmiernym ciśnieniu wewnątrzgałkowym w stosunku do ciśnienia krwi

Jednoczesna percepcja Pierwszy stopień widzenia obuocznego polegający na zdolności do jednoczesnego spostrzegania dwóch różnych obrazów tworzonych na siatkówce każdego oka

Kandela Jednostka światłości źródła światła; podstawowa w układzie SI, oznaczana cd. Jest to światłość, z jaką świeci w określonym kierunku źródło emitujące promieniowanie monochromatyczne o częstotliwości 5,4·1014 Hz i wydajności energetycznej w tym kierunku równej 1/683 W/sr. Starsza definicja określała kandelę jako światłość 1/600 000 m² powierzchni ciała doskonale czarnego w temperaturze krzepnięcia platyny pod ciśnieniem 1 atmosfery fizycznej. Jednak z powodu trudności w wykonywaniu układu pomiarowego i małej dokładności pomiaru (rzędu 0,1–0,2%), definicja ta została zarzucona w 1979 r. i została zastąpiona nową definicją

Kąt graniczny Kąt padania światła, przy którym kąt załamania wynosi 90° tzn. występuje całkowite wewnętrzne odbicie

Kąt odbicia Kąt pomiędzy prostą prostopadłą do powierzchni odbijającej w punkcie padania promienia do promienia odbitego

Kąt padania Kąt pomiędzy prostą prostopadłą do powierzchni załamującej w punkcie padania promienia a promieniem padającym

Kąt załamania Kąt pomiędzy prostą prostopadłą do powierzchni załamującej w punkcie padania promienia a promieniem załamanym

Klin Pryzmat o małym kącie łamiącym

Kolimator Układ optyczny złożony z obiektywu i płytki ogniskowej umieszczonej w ognisku przedmiotowym tego obiektywu, służący do wytworzenia nieskończonego obrazu przedmiotu w warunkach laboratoryjnych

Koma Błąd układu optycznego wynikający z różnego załamywania promieni przyosiowych i przy brzegach soczewki uwidaczniający się tym, że przy skośnym padaniu promieni zamiast punktu uzyskujemy obraz przecinka

Konwergencja Symetryczna zbieżność osi obu oczu przy obserwacji przedmiotów bliskich

Krótkowzroczność Nadmierna długość układu optycznego oka w stosunku do jego zdolności skupiającej

Lumen 1 lumen jest to strumień światła płynący ze źródła punktowego o światłości 1 kandeli w obrębie kąta bryłowego równego 1 steradian 1 lm = 1cd · sr

Luminancja Jaskrawość źródła światła, decydująca o nasileniu subiektywnego wrażenia jasności, mierzona stosunkiem światłości tego źródła, do jego powierzchni

Luminescencja Wytwarzanie przez substancję promieniowania elektromagnetycznego, które przy pewnych określonych częstotliwościach znacznie przekracza promieniowanie cieplne, występujące przy takiej samej temperaturze substancji; jest ono charakterystyczne dla danego materiału luminescencyjnego.

Luneta Galileusza Układ dwóch soczewek: od strony obrazu niewielkiej skupiającej i od strony oka mocno rozpraszającej dający obrazy proste o niewielkim powiększeniu. Luneta. Galileusza jest krótsza od lunety Keplera

Luneta Keplera Układ dwóch soczewek skupiających: od strony obrazu o niewielkiej mocy i od strony oka silniejszej dający obrazy odwrócone o dużym powiększeniu. Luneta Keplera jest dłuższa od lunety Galileusza

Lupa Pojedyncza soczewka lub układ soczewek służący do zwiększania kąta widzenia niewielkich, blisko położonych przedmiotów

Lustro  Zwierciadło

Lux Jednostka natężenia oświetlenia powierzchni, gdy na powierzchnię 1 m2 pada strumień światła równy 1 lumenowi 1 lx = 1 lm / m2

Ława optyczna Listwa o długości ok. 1 m ułatwiająca ustawienie różnych elementów optycznych (soczewek przesłon) w jednej linii, w żądanej odległości, stosowana do doświadczeń i pomiarów optycznych.

Miarowość oka Budowa oka, w którym bez potrzeby akomodacji obrazy dalekie są skupione dokładnie na siatkówce

Mikroskop Przyrząd optyczny złożony z obiektywu o wielkiej zdolności skupiającej i okularu o dużej zdolności skupiającej służący do obserwacji bardzo małych przedmiotów

Moc układu optycznego Zdolność zbierająca - odwrotność długości ogniskowej

Monochromatyzm Jednobarwność

Natężenie oświetlenia Stosunek strumienia świetlnego padającego na elementarne pole powierzchni otaczające dany punkt do powierzchni tego pola.

Nit Przestarzała, nie należąca do układu SI jednostka luminancji (jaskrawości) źródła światła, gdy źródło światła ma światłość 1kandeli przy powierzchni 1 m2

Noktowizor Przyrząd do widzenia w ciemności, przetwarzający światło niewidzialne (podczerwone) na widzialne. Może być połączony ze źródłem światła niewidzialnego

Odbicie światła Zjawisko optyczne na granicy dwóch ośrodków, gdy promień padający nie przechodzi do drugiego ośrodka

Ognisko Punkt, w którym skupiają się po przejściu przez soczewkę promienie padające na nią równolegle do jej osi optycznej

Ogniskowa obrazowa Odległość ogniska obrazowego od środka optycznego soczewki (cienkiej) lub od punktu głównego obrazowego (soczewki grubej)

Oko Parzysty narząd zmysłów służący do postrzegania wrażeń wzrokowych

Okulary Przyrząd optyczny do korekcji wzroku złożony z oprawki i dwóch soczewek

Optometrysta Człowiek zawodowo zajmujący się dobieraniem pomocy wzrokowych

Optyka Nauka o świetle

Ortoptysta Człowiek zawodowo zajmujący się wadami widzenia obuocznego

Oś optyczna soczewki Prosta łącząca środki krzywizn obu powierzchni soczewki

Peryskop Układ dwu płaszczyzn odbijających pozwalający na równoległe przesunięcie wiązki

Polaryskop Układ dwóch filtrów polaryzujących światło w płaszczyznach prostopadłych bądź równoległych w celu wykrycia polaryzacji układu optycznego umieszczonego między nimi

Polaryzacja Zjawisko związane z ograniczeniem rodzaju drgań wektora świetlnego; gdy wektor światła drga w określonej płaszczyźnie światło jest spolaryzowane liniowo. W polaryzacji kołowej rozchodzące się zaburzenie określane wzdłuż kierunku ruchu fali ma zawsze taką samą wartość, ale jego kierunek się zmienia. Kierunek zmian jest taki, że w ustalonym punkcie przestrzeni koniec wektora opisującego zaburzenie zatacza okrąg w czasie jednego okresu fali.

Powierzchnia toryczna Powierzchnia powstała przez obrót okręgu około prostej leżącej w płaszczyźnie tego okręgu i nie przechodzącej przez środek okręgu

Powiększenie Stosunek kąta widzenia obrazu przedmiotu wytworzonego w układzie optycznym do kąta widzenia tego przedmiotu gołym okiem (powiększenie kątowe) Stosunek rozmiarów liniowych obrazu przedmiotu wytworzonego w układzie optycznym do rozmiarów tego przedmiotu gołym okiem (powiększenie liniowe)

Prawo odbicia Promień padający, prosta prostopadła do powierzchni w punkcie padania i promień odbity leżą w jednej płaszczyźnie Kąt padania równa się kątowi odbicia

Prawo załamania (1) Promień padający, prosta prostopadła do powierzchni w punkcie padania i promień załamany leżą w jednej płaszczyźnie Stosunek sinusa kąta padania do sinusa kąta załamania jest wielkością stałą równą stosunkowi prędkości światła w ośrodku, z którego promień pada i ośrodka, do którego promień przechodzi

Prawo załamania (2) sin  1 sin  c  =  a w próżni  =  c- prędkość światła w próżni; , 1, 2 – prędkość światła w danym ośrodku

Pryzmat Ciało przezroczyste ograniczone z dwu stron płaszczyznami przecinającymi się wzdłuż prostej zwanej krawędzią. Kąt dwuścienny pomiędzy tymi płaszczyznami nazywa się kątem łamiącym, a podstawą – bazą pryzmatu

Punkt główny obrazowy Punkt, w którym oś optyczna przecina płaszczyznę główną obrazową układu soczewek

Pupilometr Przyrząd do pomiaru odległości źrenic oczu

Radian 1 radian jest kątem płaskim opartym na łuku, którego długość jest równa promieniowi

Refrakcja (1) Miara załamania; (2) Miara wady wzroku

Rogówka Przednia przeźroczysta wypukła część gałki ocznej mająca decydujący wpływ na moc optyczną oka

Rozszczepienie światła  Dyspersja

Sekunda Jednostka czasu; Jednostka kąta =1/60 minuty kątowej lub 1/3600 części stopnia 1″ = (/648000) rad Sekunda to czas równy 9 192 631 770 okresom promieniowania odpowiadającego przejściu między dwoma poziomami F = 3 i F = 4 struktury nadsubtelnej stanu podstawowego S1/2 atomu cezu 133 Cs (powyższa definicja odnosi się do atomu cezu w spoczynku w temperaturze 0 K

Sfera Powierzchnia kulista

Sferometr Przyrząd do pomiaru krzywizny powierzchni kulistych najczęściej wyskalowany w dioptriach dla określonego współczynnika załamania materiału

Siatkówka Wewnętrzna tylna powierzchnia oka przekształcająca impulsy świetlne na bodźce nerwowe z wykorzystaniem przemian chemicznych rodopsyny

Soczewka Bryła z jednorodnej substancji przezroczystej ograniczona z dwóch stron powierzchniami kulistymi lub jedną kulistą i jedną płaską.

Steradian Niemianowana jednostka pochodna układu SI określająca miarę kąta bryłowego. Jest to kąt bryłowy o wierzchołku w środku kuli, wycinający z powierzchni tej kuli pole równe kwadratowi jej promienia.

Stereopsja Trzeci najwyższy stopień widzenia obuocznego pozwalający na spostrzeganie trzeciego wymiaru (głębi), i jest wywołana przez fuzję dwóch obrazów padających na nieznacznie różne punkty siatkówek

Szkło Przezroczysty materiał do wykonywania soczewek, pryzmatów, filtrów, zwierciadeł i innych przyrządów optycznych

Tęczówka Naturalna, barwna przesłona soczewki oka regulująca ilość światła padającego na soczewkę

Ugięcie światła  Dyfrakcja

Układ optyczny Zespół urządzeń zmieniający zbieżność i moc wiązki, dzielący przestrzeń na przedmiotową i obrazową

Widmo Obraz powstający przez rozłożenie promieniowania złożonego na czynniki monochromatyczne

Współczynnik załamania Stosunek prędkości światła w środowiskach o różnych własnościach optycznych jest on równy stosunkowi sinusów kątów, jakie promień padający i załamany tworzą z normalną do powierzchni styczności dwóch środowisk

Zasada Fermata Światło rozchodzi siępo takiej drodze, której przebycie wymaga najkrótszego czasu.

Zdolność rozdzielcza Najmniejsza odległość dwóch punktów, które przez układ optyczny są jeszcze widziane, jako oddzielne

Zdolność skupiająca Zdolność skupiająca układu optycznego jest równa odwrotności ogniskowej obrazowej wyrażonej w metrach

Zez Zaburzenie widzenia obuocznego związane z pracą mięśni gałek ocznych

Zwierciadło Powierzchnia odbijająca światło

Źrenica wejściowa Obraz najbardziej ograniczającej wiązkę przysłony od strony przedmiotu

Źrenica wyjściowa Obraz najbardziej ograniczającej wiązkę przysłony od strony przedmiotu

Dziękuję za uwagę