WAHANIA KONIUNKTURANE

plan wykładu Rodzaje wahań aktywności gospodarczej Definicja cyklu koniunkturalnego Etapy przygotowania szeregów czasowych do potrzeb analizy koniunktury Elementy budowy cyklu koniunkturalnego Schemat cyklu koniunkturalnego Metody wyodrębniania wahań koniunkturalnych Zmienne w cyklu koniunkturalnym

Pierwsza udokumentowana wzmianka o cyklu koniunkturalnym Józef do Faraona: Siedem krów pięknych – to siedem lat, i siedem kłosów pięknych to też siedem lat. (…) Siedem zaś krów chudych i brzydkich, które wyszły za tamtymi, i siedem kłosów pustych i zniszczonych wiatrem wschodnim – to też siedem lat – głodu. (…) Bo nadejdzie siedem lat obfitości wielkiej w całym Egipcie. A po nich nastanie siedem lat głodu; i pójdzie w niepamięć cała ta obfitość w Egipcie, gdy głód będzie niszczył kraj. Biblia Tysiąclecia, Księga Rodzaju, 41, 26-31.

Rodzaje wahań aktywności gospodarczej TENDENCJA ROZWOJOWA (TREND) WAHANIA KONIUNKTURALNE (CYKLICZNE) WAHANIA PERIODYCZNE (SEZONOWE) WAHANIA PRZYPADKOWE (NIEREGULARNE)

Tendencja rozwojowa (trend) Zmiany określające ogólny długookresowy kierunek, dążność danej zmiennej do wzrostu lub spadku podczas analizowanego okresu. Trend w sposób systematyczny i regularny przedstawia pewne zmiany w ogólnym poziomie danego zjawiska, procesu.

Wahania koniunkturalne (cykliczne) Powtarzające się ze względną regularnością zmiany aktywności gospodarczej, wyrażające się w mniej lub bardziej regularnych fluktuacjach wokół trendu.

Wahania periodyczne (sezonowe) Zmiany aktywności gospodarczej występujące w ciągu określonego okresu, powtarzające się np. w określonych porach roku, w ciągu miesiąca, tygodnia.

Wahania przypadkowe (nieregularne) Wahania spowodowane jednorazowymi zdarzeniami zwłaszcza o charakterze losowym np. powodzie, pożary, wojny, strajki, ataki terrorystyczne.

Wahania mogą być gasnące, wybuchowe lub o stałej amplitudzie. Wymienione rodzaje zmian gospodarczych znajdują swoje odbicie w statystycznych szeregach czasowych. Wahania mogą być gasnące, wybuchowe lub o stałej amplitudzie.

Wahania koniunkturalne tworzą cykl koniunkturalny i charakteryzują się następującymi cechami: są wynikiem samowyzwalających się mechanizmów wewnętrznych, które występują w gospodarce; zasięgiem obejmują całą gospodarkę; sekwencje wzrostowych oraz spadkowych zmian wielkości ekonomicznych są oddzielone punktami zwrotnymi; punkty zwrotne powtarzają się ze stosunkowo względną regularnością; fluktuacje mają charakter krótko- i średniookresowy.

są rodzajem wahań występujących w agregatach przedstawiających Klasyczna definicja cyklu koniunkturalnego A.F. Burns’a i W.C. Mitchell’a: cykle koniunkturalne są rodzajem wahań występujących w agregatach przedstawiających działalność gospodarczą narodów, organizujących swoją produkcję przeważnie w przedsiębiorstwach. Cykle te składają się z okresów ekspansji, występujących w tym samym czasie w wielu działaniach gospodarczych, następujących po nich równie generalnych kryzysach, zastojach lub ożywieniach, które łączą się z fazą ekspansji następnego cyklu. A.F. Burns, W.C.Mitchell, Measuring business cycles. Studies in Business Cycles. NBER, New York nr 2/1946, s. 3.

Cykl koniunkturalny jest wahadłowym ruchem całkowitego produktu narodowego, dochodu, zatrudnienia, zwykle obejmuje okres od 2 do 10 lat, któremu towarzyszy szeroko zakrojony wzrost lub spadek poziomu aktywności gospodarki. (P.A. Samuelson, W.D. Nordhaus, Ekonomia, 2005)

okresowe wahania wielkości ekonomicznych wokół ich długookresowego trendu. periodyczne wahania aktywności gospodarczej, przejawiające się w okresowych, ilościowych zmianach różnych mierników ekonomicznych charakteryzujących poziom koniunktury.

ETAPY PRZYGOTOWANIA SZEREGÓW CZASOWYCH DO POTRZEB ANALIZY AKTYWNOŚCI GOSPODARCZEJ ZEBRANIE DANYCH PRZYGOTOWANIE DANYCH: usunięcie nieciągłości, wpływu czynnika sezonowego, wygładzeniu szeregu, sprowadzeniu do porównywalnej podstawy, itp. IDENTYFIKACJA CYKLU: wyznaczenie punktów zwrotnych danego wskaźnika aktywności gospodarczej oraz na periodyzacja, czyli oznaczeniu faz cyklu koniunkturalnego.

Identyfikacja cyklu koniunkturalnego czyli wyobrębnienie wahań koniunkturalnych polega na: 1. oznaczeniu punktów zwrotnych 2. oznaczeniu faz cyklu

Elementy budowy cyklu koniunkturalnego górny punkt zwrotny; faza spadku; dolny punkt zwrotny; faza wzrostu

Klasyczny cykl koniunkturalny

Przebieg klasycznego cyklu koniunkturalnego (bez trendu rozwojowego)

Każda z faz cyklu koniunkturalnego jest procesem, a nie chwilowym stanem.

Fazy cyklu koniunkturalnego Kryzys - spadek aktywności gospodarczej (spadek cen, dochodu narodowego, wzrost bezrobocia). Ostra recesja, która wiąże się ze znacznym spadkiem produkcji krajowej i wysokim wskaźnikiem bezrobocia określa się mianem depresji. Depresja – obejmuje najniższy punkt cyklu. Następnie aktywność gospodarcza może od razu wzrosnąć lub pełzać przez jakiś okres czasu (niski popyt, niskie ceny, ustaje spadek produkcji i wzrost bezrobocia)

Ożywienie - pobudzenie aktywności gospodarczej Ożywienie - pobudzenie aktywności gospodarczej. Może ono trwać do momentu, gdy gospodarka zbliży się do stanu pełnego zatrudnienia, lub do czasu nadejścia następnego kryzysu (stopniowy wzrost produkcji, zatrudnienia, zysków i dochodów ludności) Rozkwit - występuje wtedy gdy poziom aktywności gospodarczej przestaje się podnosić. Jest to najwyższy punkt cyklu gospodarczego. Nie może on być zidentyfikowany wcześniej, niż w momencie ok. 6 miesięcy po tym jak realny PNB zacznie spadać (szybki wzrost produkcji produkcji, zatrudnienia, zysków ii dochodów ludności)

Schemat idealnego cyklu koniunkturalnego http://stat.gov.pl/files/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5732/3/1/5/zk_wskazniki_i_zegar_koniunktury_metodologia.pdf

Współcześnie wyróżnia się dwie fazy cyklu koniunkturalnego: wzrostową/ekspansji – wzrost produkcji w gospodarce trwający 6 miesięcy lub dłużej; spadkową/recesji – spadek produkcji w gospodarce trwający 6 miesięcy lub dłużej.

Czym jest recesja? Kiedy recesja staje się depresją? recesja - spadek PKB przez co najmniej dwa kwartały z rzędu. Gdy spadek PKB jest głęboki i towarzyszy mu wysokie bezrobocie mówimy o depresji. Znacznie częstszym zjawiskiem są okresy stagnacji czyli nieznacznego wzrostu i podwyższonego bezrobocia. recesja - gdy tempo zmian jest poniżej trendu recesja – względny spadek aktywności gospodarczej, czyli znaczące zmniejszenie tempa wzrostu, ale ciągle powyżej 0% recesja wg NBER to znaczący spadek aktywności gospodarczej w skali całej gospodarki trwający dłużej niż kilka miesięcy, widoczny w produkcji pzremysłowej, zatrudnieniu, realnych dochodach i hurtowym handlu detalicznym czyli absolutny spadek aktywności gospodarczej

Zmienne w cyklu koniunkturalnym zmienna procykliczna - zmienna wykazująca dodatnią korelację z PKB np. produkcja przemysłowa, inflacja, konsumpcja, inwestycje, zakupy rządowe, kursy akcji, płace zmienna antycykliczna - zmienna wykazująca ujemną korelację z PKB np. stopa bezrobocia zmienna acykliczna - zmienna wykazująca brak korelacji z PKB

http://stat.gov.pl/infografiki-widzety/wskazniki-ekonomiczne