Depresja – porozmawiajmy o niej. Tematem przewodnim kampanii związanej z obchodami Światowego Dnia Zdrowia 2017 jest depresja.

Główne założenie kampanii Głównym założeniem kampanii jest wskazanie, jak ważne jest mówienie o depresji, ponieważ sama rozmowa o depresji stanowi istotny element procesu dochodzenia do zdrowia.

Rozmowa pierwszy krok do szukania pomocy Stygmatyzacja chorób psychicznych, w  tym depresji, nadal dla wielu osób na całym świecie stanowi barierę uniemożliwiającą szukanie pomocy. Poruszenie tematu depresji i  rozmowa na jej temat, pomoże przełamać stygmatyzację i  w  efekcie zachęci większą liczbę osób do szukania pomocy.

Adresaci kampanii Każdy może zachorować na depresję. Dlatego ta kampania adresowana jest do wszystkich, bez względu na wiek, płeć czy status społeczny. Badania Światowej Organizacji Zdrowia wykazały, ze depresja dotyka nieproporcjonalnie częściej: młodzież nastoletnią i młodych dorosłych, kobiety w  wieku rozrodczym (zwłaszcza po urodzeniu dziecka) i osoby starsze (po 60 roku życia).

Czym jest depresja? Depresja to termin wieloznaczny. Potocznie używa się go w odniesieniu do złego samopoczucia, obniżonego nastroju, przygnębienia niezależnie od przyczyn tego stanu. W psychiatrii terminem depresja określa się szczególny rodzaj zaburzeń nastroju i emocji. Depresja jest ciężkim schorzeniem.

Objawy depresji Objawy depresji mogą być inne u każdego pacjenta i dlatego tak trudno ją rozpoznać. Depresja to nie tylko smutek i przygnębienie, ale też utrata zainteresowań i radości życia.

Pierwsze objawy depresji o b n i ż o n y  n a s t r ó j  pojawiający się rano i utrzymujący się przez większą część dnia, prawie codziennie; poczucie smutku i przygnębienia; u t r a t a  z a i n t e r e s o w a n ia działaniami,  które zazwyczaj sprawiają przyjemność, lub zanik odczuwania przyjemności, tzw. zobojętnienie; o s ł a b i e n i e  e n e r g i i  lub szybsze męczenie się.

Dodatkowe objawy depresji zaburzenia snu (np. wczesne budzenie się); myśli samobójcze; problemy z pamięcią i koncentracją uwagi; utrata wiary w siebie i/lub pozytywnej samooceny; poczucie winy; spowolnienie psychoruchowe (rzadziej pobudzenie); zmiany łaknienia i masy ciała (częstsze zmniejszenie apetytu  niż zwiększenie).

Wygląd i zachowanie chorego na depresję Nie bez znaczenia jest także wygląd chorego - mimika: uboga, wyraz twarzy: smutny lub napięty, głos: monotonny (bez modulacji), tempo wypowiedzi: spowolnione, ruchy: spowolnione, ociężałe, niepokój ruchowy (częsta zmiana pozycji ciała w czasie siedzenia, manipulowanie palcami rąk).

Inne dolegliwości Depresji  towarzyszą  często  uporczywe  dolegliwości  cielesne, jak na przykład bóle żołądkowo-jelitowe, bóle głowy, podbrzusza lub pleców. U wielu chorujących, objawy te wysuwają się na pierwszy plan.

O czują chorzy?

Jak rozpoznać depresję? Człowiek funkcjonuje w zwolnionym rytmie, ma zaburzenia koncentracji i obniżoną samoocenę. W sposób ponury i pesymistyczny patrzy na świat, przyszłość widzi wyłącznie w czarnych barwach. Dotykają go zaburzenia snu, który jest płytki i nie daje relaksacji.

Rodzaje depresji Depresję można podzielić również na dwa rodzaje:  e n d o g e n n ą  (nazywaną potocznie dziedziczną lub genetyczną) i   re a k t y w n ą.  Pierwsza wiąże się z obciążeniami genetycznymi, a druga stanowi reakcję na bolesne doświadczenia związane ze stratą osoby bliskiej, utratą pracy lub wydarzeniem traumatycznym, na przykład gwałtem czy wypadkiem samochodowym.

Co powoduje depresję? Jedna z najpopularniejszych hipotez zakłada, że jest ona związana z chemiczną nierównowagą w mózgu. W największym uproszczeniu chodzi o to, że z różnych przyczyn niektórym ludziom brakuje hormonów szczęścia, czyli neuroprzekaźników, takich jak: serotonina, noradrenalina i dopamina, których niedobór ma być odpowiedzialny za występowanie depresji.

Symptomy depresji W 2011 roku naukowcy opublikowali badania, z których wynika, że osoby podatne na depresję nieustannie powtarzają w myślach negatywne wydarzenia ze swojego życia. Ponadto mają więcej kłopotów z wykonaniem zadań i częściej niż inni myślą: „Jestem beznadziejny”, „Nie dam rady”, „Nic nie potrafię”, „Nic mi nie wychodzi”.

Symptomy depresji Osoby doświadczające depresji negatywnie postrzegają siebie i otaczający je świat. W czarnych kolorach widzą zarówno przeszłość, teraźniejszość, jak i przyszłość. Takie potrójne czarnowidztwo amerykański psychiatra Aaron Beck nazwał triadą depresyjną (zwaną też triadą poznawczą). Opracowany przez niego test do dziś jest wykorzystywany do diagnozowania chorych i wskazuje na ryzyko popełnienia samobójstwa.

Statystyka W Polsce na zaburzenia psychiczne cierpi 8 milionów osób. Około 1,5 miliona z nich to osoby, u których zdiagnozowano depresję. Szacuje się, że nawet co dziesiąty Polak może być dotknięty tą chorobą.

Jak pomóc choremu? Zachęć chorego do wizyty u specjalisty - lekarza psychiatry, który zleci leczenie farmakologiczne. Rozmawiaj, słuchaj i wspieraj. Akceptuj złe samopoczucie. Nadzoruj przyjmowanie leków.

Zadzwoń, by uzyskać pomoc Telefon zaufania dla dzieci i młodzieży:  116-111 Telefon dla ofiar przemocy w rodzinie (niebieska linia):  0 801-12-00-02 Telefon Zaufania „Arka”: (18) 442-07-63 lub (18) 547-49-70 pn – sb godz. 17.00 – 19.00 Telefon Zaufania: (18) 192-88 codziennie 18.00 – 22.00 Policyjny Telefon Zaufania: (18) 442 42 42 SOIK (18) 449 07 30, fax: (18) 449 07 31

Prezentację „Depresja – porozmawiajmy o niej” przygotowała Teresa Dorosz