Rozwój Lokalny Kierowany przez Społeczność w województwie kujawsko-pomorskim 1 września 2016 r., Górzno  

II filara wspólnej polityki rolnej jako „podejście LEADER” Instrument RLKS oparty jest na metodzie LEADER stosowanej w perspektywie finansowej Unii Europejskiej (UE) 2007-2013 w ramach: czyli obowiązkowa oś 4 Leader programów rozwoju obszarów wiejskich współfinansowanych z EFRROW II filara wspólnej polityki rolnej jako „podejście LEADER” w ramach osi priorytetowej 4 programów operacyjnych współfinansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Rybackiego wspólnej polityki rybołówstwa jako „zrównoważony rozwój obszarów zależnych głównie od rybactwa”

RLKS, w ramach perspektywy finansowej UE 2014-2020, umożliwia zastosowanie metody LEADER także w ramach polityki spójności w oparciu o wspólną podstawę prawną, czyli art. 32-35 Rozporządzenia 1303/2013* z wykorzystaniem: Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego Europejskiego Funduszu Społecznego Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego * Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 (Dz. Urz. UE L 347 z 20.12.2013 r., str. 320, z późn. zm.)

RLKS zachowuje podstawowe założenia metody LEADER: oddolność (szeroki udział społeczności lokalnej w tworzeniu i realizacji strategii) terytorialność (lokalna strategia rozwoju przygotowana dla danego, spójnego obszaru) zintegrowanie (łączenie różnych dziedzin gospodarki, współpraca różnych grup interesu) partnerstwo (lokalna grupa działania jako lokalne partnerstwo, w którym uczestniczą różne podmioty z sektora publicznego, społecznego i gospodarczego) innowacyjność (w skali lokalnej) decentralizacja zarządzania i finansowania sieciowanie i współpraca (wymiana doświadczeń i rozpowszechnianie dobrych praktyk)

W województwie kujawsko-pomorskim RLKS realizowany będzie w formule bezpośredniej (polegającej na możliwości realizacji wielofunduszowych LSR finansowanych w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 oraz RPO WK-P 2014-2020) PROW [ponad 42 mln euro] RPO WK-P Oś 7 finansowanie EFRR [ponad 39 mln euro] RPO WK-P Oś 11 finansowanie EFS [ponad 36 mln euro]

miasta powyżej 20 tys. mieszkańców W ramach RPO WK-P 2014-2020 wsparcie w ramach RLKS zaplanowano na następujących obszarach: obszary wiejskie oraz miasta do 20 tys. mieszkańców pełniące rolę centrów społeczno-gospodarczych w danym regionie (na tych obszarach realizowana będzie interwencja zarówno EFRR i EFS) miasta powyżej 20 tys. mieszkańców (realizowana będzie tu wyłącznie interwencja EFS)

Rewitalizacja społeczno-gospodarcza miejscowości wiejskich W ramach zaplanowanych w RPO WK-P 2014-2020 dwóch odrębnych osi priorytetowych dla RLKS będą realizowane następujące typy projektów: Oś priorytetowa 7 Rewitalizacja społeczno-gospodarcza miejscowości wiejskich Wsparcie inwestycyjne mikro i małych przedsiębiorstw Tworzenie i rozwój małych inkubatorów przedsiębiorczości

Oś priorytetowa 11 1. Działania na rzecz osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym: Kluby samopomocy Świetlice środowiskowe Kluby młodzieżowe Kluby pracy Aktywizacja społeczno-zawodowa 2. Działania wspierające rozwiązania w zakresie organizowania społeczności lokalnej i animacji społecznej z wykorzystaniem m.in.: Usług wzajemnościowych, samopomocowych Lidera lub animatora aktywności lokalnej oraz obywatelskiej Innych rozwiązań w zakresie organizowania społeczności lokalnej i animacji społecznej 3. Działania wspierające rozwój gospodarki i przedsiębiorczości społecznej: Działania animacyjne Budowa i rozwój lokalnych partnerstw Wspieranie rozwoju gospodarki i przedsiębiorczości społecznej 4. Wsparcie przygotowawcze obejmujące budowanie potencjału i tworzenie sieci kontaktów; 5. Bieżąca działalność związana z realizacją strategii oraz działania animacyjne dotyczące LSR.

Konkurs ogłaszany przez LGD Dostępne będą tu trzy formuły realizacji projektów wskazane w Umowie Partnerstwa 2014-2020: Projekty konkursowe Konkurs ogłaszany przez LGD Projekty grantowe w osi 7 100% środków przeznaczonych na wsparcie inwestycyjne mikro i małych przedsiębiorstw; w osi 11 minimum 70% środków z działania. Projekty własne LGD Ogłaszanie pierwszych konkursów w ramach wdrażania Lokalnych Strategii Rozwoju przewiduje się na IV kwartał 2016 r.

Polska delegacja liczyła 11 osób reprezentujących: Przedstawiciele Urzędu Marszałkowskiego wzięli udział w konferencji poświęconej wdrażaniu RLKS przy użyciu funduszy strukturalnych („Implementing CLLD across the ESI Funds”), która odbyła się w dniach 8-10 grudnia 2015 r. w Edynburgu W konferencji wzięli udział przedstawiciele 21 krajów (Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Węgry, Włochy, Łotwa, Litwa, Holandia, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Hiszpania, Szwecja, Wielka Brytania) Polska delegacja liczyła 11 osób reprezentujących: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi; Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej; Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej; Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego. Fot. https://webgate.ec.europa.eu/fpfis/cms/farnet/implementing-clld-across-esi-funds-edinburgh-uk-8-10-december-2015

Ułatwienia w realizacji RLKS Uczestnicy konferencji mieli możliwość wymienić się doświadczeniami, uczestniczyć w panelach dyskusyjnych, rozmowach kuluarowych oraz oficjalnych prelekcjach zaprezentowanych w blokach tematycznych: Francja Polska Anglia Czechy Instytucje Zarządzające: co chcą osiągnąć poprzez RLKS - prezentacje różnych funduszy Grecja Włochy Holandia Walia Dlaczego integracja? Przykłady różnych sposobów wdrażania RLKS przy łączeniu funduszy lub współpracy lokalnych i krajowych instytucji Szwecja Ułatwienia w realizacji RLKS

Michał Heller – Naczelnik Wydziału Programowania Europejskiego w Departamencie Rozwoju Regionalnego UM WKP, przedstawił oczekiwania IZ RPO WK-P w zakresie wsparcia osób wykluczonych społecznie oraz zagrożonych ubóstwem przy udziale środków EFS kierowanych poprzez RLKS Michał Heller – „European Social Fund (ESF) and Community-Led Local Development (CLLD) against social exclusion in Kujawsko-Pomorskie POLAND” Fot. https://webgate.ec.europa.eu/fpfis/cms/farnet/implementing-clld-across-esi-funds-edinburgh-uk-8-10-december-2015

Zainicjowanie wdrażania RLKS należało do obowiązków Zarządu Województwa, który: Powołał komisję, która wybrała Strategie rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność (LSR) Ogłosił konkurs na wybór Strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność (LSR) Podpisał umowy o warunkach i sposobie realizacji strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność (umowy ramowe) z Lokalnymi Grupami Działania, których LSR zostały wybrane do realizacji Pierwsze środki w ramach RLKS zostały przyznane stowarzyszeniom, które zdecydowały się przygotować LSR na perspektywę finansową 2014-2020

Ze środków EFS w ramach RPO WKP, na wsparcie przygotowawcze (opracowanie LSR) dla LGD w miastach powyżej 20 tys. mieszkańców, przeznaczono 250 tys. euro. Wnioski o dofinansowanie złożyło 7 Stowarzyszeń (6 otrzymało dofinansowanie). Wszystkie 7 opracowało i złożyło LSR: Brodnica - Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Miasta Brodnicy – ponad 106 tys. PLN Bydgoszcz - Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Dwie Rzeki” – 154 tys. PLN Chełmno - Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Chełmno - ponad 78 tys. PLN Grudziądz - Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Grudziądzki Spichlerz” - prawie 132 tys. PLN Inowrocław - Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Inowrocław - ponad 130 tys. PLN Toruń – Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Dla Miasta Torunia” - prawie 146 tys. PLN  Włocławek – Lokalna Grupa Działania Miasto Włocławek (bez wsparcia przygotowawczego)

W odpowiedzi na ogłoszony przez Zarząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego konkurs na wybór Strategii Rozwoju Lokalnego Kierowanego przez Społeczność (LSR) wnioski można było składać: W przypadku gdy obszar objęty LSR jest zamieszkany nie więcej niż przez 150 tys. mieszkańców oraz nie mniej niż przez 30 tys. (nie licząc mieszkańców miast zamieszkanych przez więcej niż 20 tys. mieszkańców) w przypadku LSR współfinansowanej ze środków EFRROW W przypadku gdy obszar objęty LSR jest zamieszkany nie więcej niż przez 150 tys. mieszkańców oraz nie mniej niż przez 30 tys. w pozostałych przypadkach w terminie od 9 listopada do 30 grudnia 2015 r. W przypadku gdy obszar objęty LSR jest zamieszkany nie więcej niż przez 150 tys. mieszkańców oraz nie mniej niż przez 20 tys. w przypadku LSR współfinansowanej wyłącznie ze środków EFS (której obszarem objęte jest wyłącznie miasto lub część miast) w terminie od 4 stycznia do 29 lutego 2016 r.

W sumie w województwie kujawsko-pomorskim złożono 28 LSR. 19 LGD wielofunduszowych 1 LGD jednofunduszowa (EFRROW) 1 Lokalna Grupa Rybacka 7 LGD w miastach powyżej 20 tys. mieszkańców Wszystkie zostały ocenione pozytywnie i wybrane do realizacji.

28 Lokalnych Strategii Rozwoju, wybranych do realizacji, swoim obszarem obejmuje całą powierzchnie województwa.

W ramach tych środków wsparcie uzyska: Dla LSR, które będą współfinansowane ze środków więcej niż jednego spośród EFSI, dokonano wyboru funduszu wiodącego (w celu wspierania kosztów bieżących i animacji). W ramach RPO WKP funduszem wspierającym koszty bieżące i animację będzie wyłącznie EFS. W ramach tych środków wsparcie uzyska: 7 jednofunduszowych Lokalnych Grup Działania w miastach powyżej 20 tys. mieszkańców 9 wielofunduszowych Lokalnych Grup Działania dla których wybrano EFS jako fundusz wiodący Pozostałe koszty bieżące i animacja będą współfinansowane z EFRROW iEFMR: 11 Lokalnych Grup Działania 10 wielofunduszowych dla których EFRROW jest funduszem wiodącym i 1 mono funduszowa EFRROW 1 Lokalna Grupa Rybacka współfinansowana wyłącznie z Europejskiego Funduszu Rybactwo i Morze

Uroczyste podpisanie umów o warunkach i sposobie realizacji strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność odbyło się 19 maja 2016 r. w Centrum Kulturalno-Kongresowym „Jordanki” w Toruniu. Fot. Andrzej Goiński Fot. Andrzej Goiński

Kosztami operacyjnymi Kosztami utrzymania i wyposażenia biura Obecnie trwają prace nad przygotowaniem przez Lokalne Grupy Działania projektów na dofinansowanie kosztów bieżących i animacji związanych głównie z: Kosztami operacyjnymi Kosztami szkoleń Kosztami utrzymania i wyposażenia biura

W ramach kosztów bieżących i animacji dla LGD z wiodącym fundusze EFS: 25 lipca 2016 r. Ministerstwo Rozwoju zaakceptowało zmiany w SzOOP (w tym Załącznik nr 9 – Podręcznik dla LGD cześć 2 obejmujący zasady udzielenia wsparcia na koszty bieżące i animację) 26 lipca 2016 r. Przyjęcie przez Komitet Monitorujący Warunków udzielenia wsparcia 26 sierpnia 2016 r. Ogłoszenie naboru wniosków o dofinansowanie projektów na koszty bieżące i animację 16 września 2016 r. Ostateczny termin składania wniosków o dofinansowanie kosztów bieżących i animacji IV kwartał 2016r. Ostateczny termin na ocenę projektów na koszty bieżące i animację, złożenie wniosków o płatność oraz pierwsze wypłaty środków

W ramach środków na koszty bieżące i animację, które zostały Lokalnym Grupom Działania przyznane zgodnie z zapisami umowy ramowej, zostaną zawarte trzy umowy: Do 31 grudnia 2018 r. Od 1 stycznia 2019 r. do 31 grudnia 2021 r. Od 1 stycznia 2022 r. do 30 czerwca 2023 r.

Minimalna wartość wkładu publicznego w projekcie wynosi 50 tys. euro Najważniejsze zasady dotyczące kosztów bieżących i animacji: Koszty animacji muszą stanowić ponad 50% łącznych kosztów funkcjonowania LGD poniesionych w ramach LSR Rozliczenie kosztów bieżących i animacji w ramach każdego z trzech projektów odbywa się na zasadach ogólnych tj. na podstawie rzeczywiście poniesionych wydatków (niezależnie od wysokości przyznanego wsparcia) Minimalna wartość wkładu publicznego w projekcie wynosi 50 tys. euro Maksymalna wysokość środków finansowych przyznanych LGD na koszty bieżące i animację nie może przekraczać 25% całkowitych wydatków publicznych poniesionych w ramach LSR w całym okresie realizacji strategii (kwota dotyczy sumarycznie trzech umów o dofinansowanie projektu na koszty bieżące i animację)

Prace, które jeszcze należy wykonać aby sprawnie wdrażać RLKS : Przyjęcie przez Komitet Monitorujący warunków udzielenia wsparcia dla projektów grantowych oraz projektów własnych LGD współfinansowanych ze środków EFS i EFRR październik 2016 r. Akceptacja przez Ministerstwo Rozwoju załącznika nr 9 do SzOOP (Podręcznik dla LGD część 2 – zasady udzielania wsparcia w ramach projektów grantowych, projektów własnych LGD oraz projektów realizowanych przez podmioty inne niż LGD) IV kwartał 2016 r. Wezwanie LGD do składania wniosków o dofinansowanie na projekty grantowe i własne LGD (dla których, tryb konkursowy został zapewniony na etapie konkursu na wybór LSR)

rozliczenie ze wskaźników zaplanowanych w LSR Terminy: Pierwsze wnioski o dofinansowanie projektów wdrażanych w ramach RLKS: IV kwartał 2016 r. Pierwsze podsumowania i wnioski z realizacji RLKS przy wsparciu RPO WKP: I kwartał 2019 r. rozliczenie ze wskaźników zaplanowanych w LSR

Dziękuję za uwagę Barbara Jesionowska Zastępca Dyrektora Departamentu Rozwoju Regionalnego Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego w Toruniu