Wisła- królowa polskich rzek

Toruń z Wisłą według Meriana z 1641 Wisła (łac. i ang. Vistula, niem. Weichsel) – najdłuższa rzeka Polski, o długości 1047 km. Dla każdego Polaka Wisła jest ważnym symbolem historycznym. To najbardziej polska z polskich rzek. Nad nią kształtowała się historia naszego narodu. Uroda Wisły była powodem do dumy wielu pokoleń Polaków. Wisła została ostatnią rzeką Europy, której krajobraz (w znacznej części) jest krajobrazem naturalnej, nieuregulowanej, dzikiej, dużej europejskiej rzeki. Toruń z Wisłą według Meriana z 1641

Czy wiesz, że: Bieg rzeki Wisły zawarty jest w znaku Rodła. Symbol odpowiada kształtowi biegu rzeki z zaznaczonym Krakowem jako kolebką kultury polskiej.

Dzika i piękna jest nasza Wisła. Wisła to temat nieprzebrany, jak wody, które toczy. Hydrolog zachwyci się jej skomplikowaną dynamiką, ornitologa urzeknie bogaty świat ptaków, dla wędkarza powodem do radości będą ryby, artystę porwie malownicze koryto rzeki, sportowiec rzuci jej nurtowi wyzwanie w kajaku, czy łódce, geograf zacznie opowiadać o formowaniu doliny, historyk na jej wzmiankę zacznie snuć opowieści o osadnictwie nad rzekami i historii polskich miast.

Płynie Wisła płynie po polskiej krainie... Koryto Wisły ma kształt litery "S" i przecina nasz kraj od Beskidu Śląskiego do Zatoki Gdańskiej, gdzie uchodząc, tworzy deltę. Przepływa więc przez wszystkie pasy krajobrazowe Polski od gór, po kotliny, wyżyny i niziny.

Elementy budowy rzeki.

Sieć rzeczna Polski ( rzeki główne i ich dopływy) wierszem opisana... Pierwsza Wisła, długa i szeroka toczy wody pośród łąk zielonych, a do Wisły, jak dzieci do matki, biegną rzeki z prawej, z lewej strony. Bug poważny, zapatrzony w lasy, Narew cicho do Wisły przywołał. Z drugiej strony Pilica się spieszy, z gór znów pędzi Dunajec i Soła. Fragment wiersza „Mapa Polski” Stanisława Aleksandrzaka

Rzeki główne w Polsce: Wisła i Odra oraz dorzecza.

Dopływy Wisły Prawobrzeżne dopływy Wisły: Soła, Skawa, Raba, Dunajec, Wisłoka, San, Wieprz, , Narew, Drwęca. Lewobrzeżne dopływy Wisły: Przemsza, Nida, Kamienna, Pilica, Bzura, Brda, Wda oraz Wierzyca.

Początek rzeki: Źródła rzeki znajdują się w południowej Polsce, na wysokości 1107 m n.p.m., na zachodnim stoku Baraniej Góry w Beskidzie Śląskim, w dwóch miejscach. Nurty siostrzanych potoków : Białej i Czarnej Wisełki łączą się, tworząc większą rzekę. Z beskidzkich stoków spływa ona kilkunastoma kaskadami, aż wreszcie jej koryto staje się coraz szersze, a nurt spokojniejszy.

Jak zbudowana jest rzeka? Wisłę charakteryzuje: rozgałęzione koryto przy ujściu, liczne zakola, szereg wysp, piaszczystych łach i starorzeczy. Podział biegu Wisły: bieg górny – od źródeł do Zawichostu (poniżej ujścia Sanu) bieg środkowy – od Zawichostu do ujścia Narwi- Włocławek bieg dolny – od ujścia Narwi Włocławek do ujścia do M.Bałtyckiego.

Wisła pod ochroną... Dolina Wisły została uznana za kluczowy dla zachowania bioróżnprodności w Europie korytarz ekologiczny, jej środkowy odcinek ( warszawski) jest jednym z najcenniejszych zespołów ekosystemów w Europie objęty różnymi formami ochrony przyrody - rezerwaty ornitologiczne, parki krajobrazowe oraz obszary Natura 2000. Pradolinę Wisły obejmuje Kampinoski Park Narodowy.

Krajobrazy nadwiślańskie – mozaika pól, łąk, pastwisk, starorzeczy, lasy łegowe i roślinność podwodna. Rośliny pływające i podwodne: rdestnica, moczarka,rogatek, wywłócznik Rośliny szuwarowe:pałka, tatarak,rdest ziemnowodny, rukiew wodna, mięta,sit, knieć błotna, kosaciec żółty Lasy łęgowe: wierzba, topola, jesion

Wisła pod względem ornitologicznym jest unikatowa Wisła pod względem ornitologicznym jest unikatowa. Na jej licznych wyspach, łachach i przy brzegach występuje ponad 320 gatunków ptaków ( w Polsce ogółem 444) , w tym 180 gatunków lęgowych, co stanowi 75 % polskiej awifauny. Ptaki Wisły: czapla siwa, bielik, zimorodek,dzierzba pustułka,derkacz,kormoran, bocian czarny, słowik, wilga, zieba, jaskółka brzegówka, perkoz, mewy, ostrygojad, rybitwa, sikory, krzyżówka i wiele innych.

W wodach Wisły i jej dopływach żyją 43 gatunki ryb i co najmniej 44 gatunki ssaków. Ssaki: wydra, bóbr, dzik, sarna, łoś, ryś, wilk, lis, zając. Ryby:leszcze, płocie, ukleje, okonie, miętusy, brzany oraz drapieżne sumy, sandacze, okonie.

Wisła przepływa przez wiele miast...

Nadwiślańskie miasta...Kraków, Sandomierz, Toruń, Warszawa.

Naturalność, piękno i zasobność Wisły zagrożona? Woda w Wiśle na prawie całej długości jest bardzo zanieczyszczona, w wielu miejscach ścieki odprowadzane są bezpośrednio do rzeki, brzegi często pokrywają stosy śmieci, cenne siedliska przybrzeżne zasypywane są gruzem. Zagrożeniem dla flory i fauny są plany całkowitej jej regulacji, budowy stopni wodnych, przekształcenia rzeki w wybetonowany kanał, przegrodzony nowymi tamami.

Zróbmy wszystko, aby utrzymać czystość polskich rzek.

Aby poznać rzekę Wisłę …. Bibliografia: 1. Piotr Migoń:”Rzeki Polski” Wydawnictwo Dolnośląskie Wrocław 2000 2. Wikipedia- Wisła, teksty i zdjęcia 3.Pixabay - zdjęcia Aby poznać Wisłę koniecznie przeczytaj broszurę z bobrem Możesz sprawdzić się w interaktywnym teście o Wiśle Dziękuję za uwagę Joanna Kramer 4. Projekt: WisłaWarszawska.pl