Jan Ludwik Katedra Prawa Międzynarodowego i Europejskiego Rynek wewnętrzny Unii Europejskiej

Pojęcie rynku wewnętrznego „Rynek wewnętrzny obejmuje obszar bez granic wewnętrznych, w którym jest zapewniony swobodny przepływ towarów, osób, usług, i kapitału” (art. 26 ust. 2 TfUE) + swoboda przedsiębiorczości i przepływu płatności

Swoboda przepływu towarów

Etapy procesu integracji gospodarczej 1)Strefa wolnego handlu 2)Unia celna 3)Wspólny rynek 4)Unia gospodarcza i walutowa 5)Pełna integracja Opracowano na podstawie A. Kuś (red.), Prawo Unii Europejskiej z uwzględnieniem Traktatu z Lizbony,Lublin 2010.

Wspólna Taryfa Celna (Common Customs Tariff) WTC (CCT) – stosowana od 1968 r. zewnętrzna bariera handlowa rynku wewnętrznego wprowadzano każdego roku rozporządzeniem Nomenklatura Scalona – załącznik do rozporządzenia zawierający ośmiocyfrowe kody pozwalający na sklasyfikowanie towarów w obrocie międzynarodowym (a w konsekwencji ich identyfikację) Stawka celna – współczynnik ustalony w taryfie celnej lub innych przepisach dla każdej pozycji nomenklatury, na podstawie którego oblicza się cło. TARIC (Integrated Tariff of the European Communities) – użytkowy system WTC, który integruje wszelkie ustalenia prawne państw członkowskich Unii Europejskiej związane z taryfami celnymidla produktów przemysłowych i rolnych. Opracowano na podstawie A. Kuś (red.), Prawo Unii Europejskiej z uwzględnieniem Traktatu z Lizbony,Lublin 2010.

Pojęcie towaru unijnego a)Towar został uzyskany na obszarze celnym UE bez udziału towarów pochodzących spoza tego obszaru b)Towar został przywieziony z państwa trzeciego i został dopuszczony do obrotu c)Towar został uzyskany na obszarze celnym UE wyłącznie z towarów pochodzących spoza UE, ale wprowadzonych do obrotu lub z towarów zarówno unijnych jak i nieunijnych, ale wprowadzonych do obrotu Opracowano na podstawie A. Kuś (red.), Prawo Unii Europejskiej z uwzględnieniem Traktatu z Lizbony,Lublin 2010.

Aspekt negatywny swobody przepływu towarów Zakaz stosowania ceł przywozowych i wywozowych Zakaz stosowania opłat o skutku równoważnym do ceł (opłat za badania towarów, za testy i badania weterynaryjne, opłat administracyjnych za opłatę graniczną, opłat statystycznych, opłat od towarów importowanych z tytułu ich przechowania w składzie celnym, itp.) Zakaz opodatkowania dyskryminacyjnego Zakaz wprowadzania ograniczeń ilościowych (kontyngentów, plafonów, kwot, itp.) Zakaz wprowadzania środków o skutku równoważnym do ograniczeń ilościowych  Opracowano na podstawie A. Kuś (red.), Prawo Unii Europejskiej z uwzględnieniem Traktatu z Lizbony,Lublin 2010.

Środki o skutku równoważnym do ograniczeń ilościowych 1)Formuła Dassonville – środkiem o skutku równoważnym do ograniczeń ilościowych są wszelkie regulacje handlowe państw członkowskich, które mogą utrudniać bezpośrednio lub pośrednio, faktycznie lub potencjalnie handel wewnątrz UE, (np. wymóg posiadania certyfikatu pochodzenia sprzedawanego alkoholu). 2)Formuła Cassis de Dijon – towar wyprodukowany w jednym państwie członkowskim i wprowadzony legalnie do obrotu, może być sprzedawany bez przeszkód w pozostałych państwach członkowskich. 3)Formuła Kecka - środkiem o skutku równoważnym do ograniczeń ilościowych NIE są przepisy krajowe dotyczące zasad sprzedaży towarów, pod warunkiem że dotyczą one wszystkich podmiotów gospodarczych działających na terenie danego państwa członkowskiego oraz nie utrudniają dostępu do rynku towarom zagranicznym w sposób większy niż utrudniane to jest towarom krajowym. Opracowano na podstawie A. Kuś (red.), Prawo Unii Europejskiej z uwzględnieniem Traktatu z Lizbony,Lublin 2010.

Derogacje Ochrona moralności publicznej Ochrona porządku publicznego Klauzula bezpieczeństwa publicznego Ochrona zdrowia publicznego Ochrona narodowych dóbr kultury o wartości artystycznej, historycznej i archeologicznej Ochrona własności przemysłowej i handlowej Opracowano na podstawie A. Kuś (red.), Prawo Unii Europejskiej z uwzględnieniem Traktatu z Lizbony,Lublin 2010.

Swoboda przepływu osób

Uprawnienia i przywileje osób korzystających ze swobody Możliwość opuszczenia kraju ojczystego i wjazdu na terytorium innego państwa Prawo do ubiegania się o oferowane miejsce pracy Równe traktowanie pracowników własnych i migrujących Przywileje socjalne i podatkowe Prawo pobytu  Opracowano na podstawie A. Kuś (red.), Prawo Unii Europejskiej z uwzględnieniem Traktatu z Lizbony,Lublin 2010.

Zakres podmiotowy swobody Pracownicy migrujący (obywatele państwa członkowskiego świadczący pracę podporządkowaną za wynagrodzeniem) Emeryci lub renciści Studenci Członkowie rodziny pracownika (pośrednio) Opracowano na podstawie A. Kuś (red.), Prawo Unii Europejskiej z uwzględnieniem Traktatu z Lizbony,Lublin 2010.

Uprawnienia i przywileje osób korzystających ze swobody – prawo pobytu Prawo pobytu Poniżej 3 miesięcy Brak dodatkowych warunków i formalności Powyżej 3 miesięcy Możliwe dodatkowe warunki (np. konieczność zameldowania) Prawo stałego pobytu 5 lat nieprzerwanego pobytu Opracowano na podstawie A. Kuś (red.), Prawo Unii Europejskiej z uwzględnieniem Traktatu z Lizbony,Lublin 2010.

Derogacje Ochrona porządku publicznego Ochrona bezpieczeństwa publicznego Ochrona zdrowia publicznego Dodatkowe ograniczenia dotyczące zatrudnienia w administracji publicznej (np. sądownictwie, obronności, dyplomacji) Opracowano na podstawie A. Kuś (red.), Prawo Unii Europejskiej z uwzględnieniem Traktatu z Lizbony,Lublin 2010.

Swoboda przedsiębiorczości

Przesłanki konstytuujące pojęcie swobody 1)Samodzielna działalność gospodarcza prowadzona w celach zarobkowych 2)Stały charakter działąlności 3)Transgraniczny charakter działalności

Aspekty swobody przedsiębiorczości Aspekty Pierwotna swoboda przedsiębiorczości Osoby fizyczne mają prawo do wyjazdu z macierzystego państwa członkowskiego i wjazdu do innego w celu rozpoczęcia działalności Osoby prawne mają prawo założenia spółki w innym państwie Wtórna swoboda przedsiębiorczości Osoby fizyczne prowadzące działalność we własnym państwie przyjeżdżają do innego w celu założenia działalności Osoby prawne: przeniesienie do innego państwa części przedsiębiorstwa lub tworzenie filii, agencji, oddziałów Opracowano na podstawie A. Kuś (red.), Prawo Unii Europejskiej z uwzględnieniem Traktatu z Lizbony,Lublin 2010.

Dopuszczalność ograniczeń Odmowa dostępu do działalności związanej ze sprawowaniem władzy publicznej Ochrona porządku publicznego Ochrona bezpieczeństwa publicznego Ochrona zdrowia publicznego Pozostałe ograniczenia wprowadzone zgodnie z określonymi warunkami  Opracowano na podstawie A. Kuś (red.), Prawo Unii Europejskiej z uwzględnieniem Traktatu z Lizbony,Lublin 2010.

Warunki stosowania ograniczeń Stosowane w sposób niedyskryminacyjny Usprawiedliwione interesem ogólnym Odpowiednie do zapewnienia realizacji zamierzonego celu Konieczne do realizacji danego celu Opracowano na podstawie A. Kuś (red.), Prawo Unii Europejskiej z uwzględnieniem Traktatu z Lizbony,Lublin 2010.

Swoboda świadczenia usług

Przesłanki konstytuujące unijną usługę 1)Odpłatność świadczenia 2)Czasowy charakter usługi 3)Transgraniczny charakter usługi

Formy swobody świadczenia usług Warianty elementu transgranicznego Czynna swoboda Świadczenia usług Bierna swoboda świadczenia usług *Usługa sama przekracza granicę między państwami (np. sygnał telewizyjny) Usługodawca i usługobiorca spotykają się w państwie trzecim Opracowano na podstawie A. Kuś (red.), Prawo Unii Europejskiej z uwzględnieniem Traktatu z Lizbony,Lublin 2010.

Dopuszczalność ograniczeń Odmowa dostępu do działalności związanej ze sprawowaniem władzy publicznej Ochrona porządku publicznego Ochrona bezpieczeństwa publicznego Ochrona zdrowia publicznego Pozostałe ograniczenia wprowadzone zgodnie z określonymi warunkami  Opracowano na podstawie A. Kuś (red.), Prawo Unii Europejskiej z uwzględnieniem Traktatu z Lizbony,Lublin 2010.

Warunki stosowania ograniczeń Nakierowane na ochronę interesu ogólnego Proporcjonalne do zamierzonego celu Respektujące kontrolę sprawowaną nad usługodawcą w państwie macierzystym Opracowano na podstawie A. Kuś (red.), Prawo Unii Europejskiej z uwzględnieniem Traktatu z Lizbony,Lublin 2010.

Swoboda przepływu kapitału i płatności

Rozróżnienie swobód Swoboda przepływu kapitału i płatności Przepływ kapitału: operacja finansowa mająca na celu lokatę lub inwestycję kapitałową Płatności: transfer obcej waluty stanowiący świadczenie wzajemne wynikające z umowy będącej podstawą tego świadczenia Opracowano na podstawie A. Kuś (red.), Prawo Unii Europejskiej z uwzględnieniem Traktatu z Lizbony,Lublin 2010.

Przykładowe elementy zakresu przedmiotowego swobody Inwestycje bezpośrednie Inwestycje w nieruchomości Czynności dotyczące jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych Operacje na rachunkach bieżących i depozytowych Kredyty i pożyczki pieniężne Poręczenia, gwarancje, prawa zastawu Opracowano na podstawie A. Kuś (red.), Prawo Unii Europejskiej z uwzględnieniem Traktatu z Lizbony,Lublin 2010.

Dopuszczalność ograniczeń Ograniczenia wynikające z niektórych przepisów prawa podatkowego Ograniczenia w ramach nadzowu ostrożnościowego nad instytucjami finansowymi Ochrona porządku publicznego Ochrona bezpieczeństwa publicznego Ograniczenia wynikające z zagospodarowania przestrzennego Pozostałe ograniczenia wprowadzone zgodnie z określonymi warunkami  Opracowano na podstawie A. Kuś (red.), Prawo Unii Europejskiej z uwzględnieniem Traktatu z Lizbony,Lublin 2010.

Warunki stosowania ograniczeń Podyktowane wymogami interesu publicznego Stosowane w sposób niedyskryminacyjny Właściwe z uwagi na cel, do jakiego dążą Konieczne dla osiągnięcia celu Opracowano na podstawie A. Kuś (red.), Prawo Unii Europejskiej z uwzględnieniem Traktatu z Lizbony,Lublin 2010.

Dziękuję za uwagę