Komunikowanie polityczne
Geneza pojęcia komunikowania politycznego Pojęcie komunikowania politycznego pojawiło się w II połowie XX w., wcześniej używano słowa „propaganda” Uznano jednak, że propaganda jest charakterystyczna dla systemów totalitarnych, natomiast w ustrojach demokratycznych politycy i partie komunikują się ze społeczeństwem.
Ujęcia komunikowania politycznego W rozwoju badań nad komunikowaniem powstały różne podejścia teoretyczne: Behawioralne Strukturalno – funkcjonalne Interakcyjne Dialogowe
Czym jest komunikowanie polityczne ? Komunikowanie polityczne to proces wzajemnych oddziaływań informacyjnych pomiędzy podmiotami polityki połączonymi relacjami władzy, walki i współpracy. Komunikowanie polityczne to transmisja politycznie znaczących informacji od jednego do pozostałych elementów systemu politycznego, a następnie krążenie tych informacji między systemem politycznym i społecznym. Informacja nie odnosi się tylko do wydarzeń ale także do idei, wartości czy postaw. Komunikowanie polityczne to proces dwukierunkowego przepływu komunikowania, obejmujących elity polityczne, media, obywateli oraz techniki stosowane w tym procesie tj. marketing polityczny, sondaże opinii publicznej, reklama polityczna, wpływające na wszystkie polityczne i społeczne postawy.
Aktorzy polityczni To podmioty podejmujące decyzje polityczne lub mających wpływ na proces podejmowania tych decyzji. Dzielimy ich na dwie grupy: Aktorzy zbiorowi Aktorzy indywidualni
Aktorzy zbiorowi To sformalizowane instytucje i grupy polityczne, mające określoną strukturę, liderów, ideologię, program, wartości i preferencje. Do tej grupy zaliczyć można: partie polityczne, instytucje władzy publicznej centralnej i lokalnej (rząd, parlament, sejmiki lokalne i urzędy władzy lokalnej) organizacje społeczne (związki zawodowe, stowarzyszenia obywatelskie) formalne i nieformalne grupy nacisku elita polityczna, która obejmuje przedstawicieli wszystkich wymienionych podmiotów. organizacje terrorystyczne działające poza prawem
Aktorzy indywidualni To jednostki, które zabiegają za pomocą środków indywidualnych i instytucjonalnych do wpływania na proces podejmowania decyzji politycznych. Politycy, znani węższemu lub szerszemu kręgowi społeczeństwa, występujący także w wyborach w roli kandydatów. Przez zdobycie władzy instytucjonalnej np. prezydenta, premiera, ministra, przywódcy partyjnego, liderów lokalnych, podejmują oni i egzekwują decyzje polityczne lub jak w przypadku liderów i polityków opozycyjnych, hamują proces decyzyjny, usiłując przeforsować rozwiązania alternatywne.
Kierunki komunikacji politycznej W komunikacji politycznej przebiegającym w systemie demokratycznym wyróżniamy 3 kierunki przepływu komunikatów: KIERUNEK WŁADZA – OBYWATELE KIERUNEK OBYWATELE – WŁADZA KOMUNIKOWANIE MIĘDZYNARODOWE
KIERUNEK WŁADZA – OBYWATELE Media służą do transmisji komunikatorów politycznych z góry do dołu tzn. od polityków do obywateli. Komunikowanie odbywa się w formie wystąpień publicznych np. bezpośrednie spotkania z obywatelami i wyborcami, przemówienia, orędzia, wywiady, konferencje prasowe, uczestnictwo w programach radiowych i telewizyjnych, konsultacji i kampanii społecznych, reklamach politycznych
KIERUNEK OBYWATELE – WŁADZA Media ułatwiają i pozwalają a przepływ informacji i sygnałów w przeciwnym kierunku tzn. od społeczeństwa do elit politycznych. Jest to możliwe podczas: głosowania, referendum, a także poprzez manifestacje, strajki, demonstracje, petycje do instytucji politycznych i przedstawicieli aparatu władzy na różnym szczeblu.
KOMUNIKOWANIE MIĘDZYNARODOWE Specyficzna forma komunikowania politycznego, w której aktorzy polityczni, będący reprezentantami różnych państw lub organizacji międzynarodowych porozumiewają się ze sobą. Wpływ na to ma rozwój nowych technologii komunikacyjnych i informacyjnych, dzięki którym przepływ komunikatorów politycznych jest częstszy, szybszy i dokładniejszy.
Rola mediów masowych w procesach komunikacji politycznej Dla większości ludzi środki masowego przekazu stanowią podstawowe i najważniejsze źródło informacji o sprawach politycznych. Prasa, radio, telewizja czy Internet dostarczają obywatelowi politycznych informacji i porad oraz zachęcają obywateli do uczestnictwa w procesie demokratycznym. Media, będące kanałem informacji między politycznymi elitami i wyborcami, dysponują olbrzymią władzą. Poprzez rozprzestrzenianie pełnego zakresu opinii politycznych, umożliwiają one publiczności dokonywanie politycznych wyborów stając się elementem życia narodu.
Media Są postrzegane jako mechanizm stojący na straży zasad demokratycznych i nowoczesnych społeczeństw co wyraża się w pełnieniu przez nich roli tzw. „psa na łańcuchu” – wykrywającego przejawy patologii i niepożądanych zjawisk w życiu politycznym tj. korupcja, niesprawiedliwość, nadużywanie władzy. Z tego względu można rozpatrywać media jako neutralnych obserwatorów sceny politycznej. Media nie tylko obserwują ale są jednym z podstawowych aktorów na scenie politycznej, zdolnych do kreowania lub niszczenia politycznych karier oraz stawiania politycznych kwestii. Instytucje medialne są zaangażowane w proces produkcji, reprodukcji i dystrybucji wiedzy, korzystając z wielu symboli, odnoszących się do doświadczenia życia społecznego.
Mediatyzacja polityki W dzisiejszym świecie rola mediów masowych wzrosła do rangi potężnego i aktywnego aktora politycznego, który kreuje własne przekazy i realnie kształtuje postawy i zachowania obywateli i polityków. Rewolucja audiowizualna wywarła wielki wpływ na politykę i jej efektem jest pojawienie się nowego modelu komunikowania politycznego i społecznego, który charakteryzuje się zmediatyzowanymi formami komunikowania, zmianą technik przekazu wraz z rozwojem telewizji. Problem mediatyzacji polityki pojawił się po II wojnie światowej, gdy politykom przy użyciu mediów zaczęły towarzyszyć nowe i coraz bardziej różnorodne techniki perswazyjne. Mediatyzacja życia politycznego to transformacja lub mediatyzacja sfery politycznej pod wpływem dwóch typów mediów: klasycznych środków masowego przekazu tj. prasy, radia i telewizji oraz nowych mediów.
Mediatyzację życia politycznego rozpatrujemy w kilku wymiarach: MEDIA I ZACHOWANIA WYBORCZE MEDIA I AKTORZY POLITYCZNI MEDIA JAKO ŹRÓŁO INFORMACJI DLA POLITYKÓW MEDIA A RETORYKA POLITYCZNA MEDIA I MODERNIZACJA PRZESTRZENI POLITYCZNEJ
MEDIA I ZACHOWANIA WYBORCZE Dominującym medium we współczesnym systemie komunikowania masowego jest telewizja jako podstawowe źródło informacji o polityce. Jest środkiem uniwersalnym, który pozwala zwrócić się w tym samym czasie do zróżnicowanej publiczności (zwolenników z przeciwnikami politycznymi). Aktorzy polityczni przywiązują do telewizji wszelką wagę w strategii medialnej. Techniki stosowane dzisiaj w kampaniach politycznych np. marketing, reklama, sondaże spowodowały: Przyspieszenie obiegu informacji i rytmu wymiany politycznej Profesjonalizacją zmodernizowanego komunikowania politycznego Wzrost kosztów działalności politycznej wynikający z wysokich cen technik (czas antenowy, sondaże)
MEDIA I AKTORZY POLITYCZNI Skutkiem zaangażowania mediów w polityce jest transformacja strategii komunikowania aktorów politycznych Odwołanie się do telewizji podczas kampanii wyborczych zmodyfikowało sposób publicznej prezentacji polityków i kandydatów Personalizacja strategii kampanii politycznych jest zjawiskiem, które odbywa się przez skonstruowanie wizerunku, a potem utrzymywaniem tożsamości politycznej.
MEDIA JAKO ŹRÓŁO INFORMACJI DLA POLITYKÓW Klasyczny model komunikacji politycznej oparty na interpersonalnym komunikowaniu (model relacji politycy obywatele) został nieco zaburzony przez media. Media publikują i komentują liczne sondaże, które są dla elit politycznych ważnym źródłem wiedzy. Media wywołują również pewne problemy wobec których politycy nie mogą pozostać obojętni. Media wpływają też na reputację polityczną w 2 etapach Selekcja kandydatów przebiega na poziomie struktur partii i zwolenników politycznych Wybory wygrywają ci, którzy najlepiej potrafią wykorzystać swoje umiejętności telegeniczne Taki sposób rekrutacji jest dzisiaj często stosowaną praktyką i poważnie zubaża życie polityczne.
MEDIA A RETORYKA POLITYCZNA Przez wkroczenie mediów w polityką trudno aktualnie jeszcze stwierdzić czy ma to wpływ na wzbogacenie czy zubożenie dyskursu politycznego
MEDIA I MODERNIZACJA PRZESTRZENI POLITYCZNEJ Poprzez nadmiar informacji media poddają je selekcji, poddając te, które się najlepiej sprzedają. Elementem modernizującym sferę polityki są relacje między mediami a działalnością rządu i innych organów władzy. Praca tych ośrodków uległa mediatyzacji tzn., że wszystkie ich działania stały się widoczne i publiczne a przez to ocenione, osądzane i krytykowane. W efekcie oznacza to, że duża część wysiłków tych organów (parlamentu, prezydenta, rządu) skierowana jest na komunikowanie, czyli kontaktowanie ze środkami przekazu.
DZIĘKUJEMY !!!