Naruszenia zasad udzielania zamówień - korekty finansowe
Kary i korekty finansowe oraz zwrot środków § 14 ust. 1 Umowy o dofinansowanie stanowi: „1. Organ Delegowany może nałożyć na Beneficjenta korektę finansową w przypadku stwierdzenia wystąpienia nieprawidłowości podczas udzielania zamówień zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych lub zasadą konkurencyjności (…) w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości podczas udzielania zamówień zgodnie z zasadą konkurencyjności korekta finansowa jest wymierzana zgodnie z „Tabelą Korekt” stanowiącą Załącznik nr 5 do Umowy.
NIEPRAWIDŁOWOŚĆ Definicja nieprawidłowości - art. 2 pkt 7 rozporządzenia WE 1083/2006: Jakiekolwiek naruszenie przepisów prawa wspólnotowego wynikające z działania lub zaniechania ze strony podmiotu gospodarczego, które spowodowało lub mogłoby spowodować szkodę w ogólnym budżecie Wspólnot Europejskich w związku z finansowaniem nieuzasadnionego wydatku z budżetu Wspólnoty. Należy podkreślić, że nieprawidłowość występuje także w przypadku naruszenia jakichkolwiek przepisów prawa krajowego w tym w szczególności przepisów ustawy o finansach publicznych, która nakazuje aby wszystkie wydatki były ponoszone w sposób celowy, oszczędny, z zachowaniem zasady uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów etc. Nieprawidłowość wystąpi również w przypadku naruszenia zasad traktatowych w przypadku zamówień o charakterze transgranicznym nieobjętych lub częściowo objętych dyrektywami - KOMUNIKAT WYJAŚNIAJĄCY KOMISJI (2006/C 179/02) dotyczący prawa wspólnotowego obowiązującego w dziedzinie udzielania zamówień, które nie są lub są jedynie częściowo objęte dyrektywami w sprawie zamówień publicznych. Umowa o dofinansowanie określa skutki powstania nieprawidłowości oraz zasady zwrotu środków.
ZASADY KONKURENCYJNOŚCI Zasada konkurencyjności – procedura udzielania zamówień nieobjętych obowiązkiem stosowania ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych. Procedury te zostały określone w Rozdziale 6 Podręcznika dla Beneficjenta oraz w § 16 Umowy o dofinansowanie.
KOREKTY FINANSOWE – TABELA KOREKT TABELA KOREKT – dokument, którego celem jest ustalenie zasad oraz wysokości nakładanych korekt finansowych za naruszenie zasady konkurencyjności.
KOREKTY FINANSOWE – TABELA KOREKT Metody ustalenia wysokości korekty finansowej: 1)Metoda dyferencyjna – polega na ustaleniu różnicy pomiędzy wysokością rzeczywistych wydatków po wystąpieniu naruszenia, a hipotetyczną wysokością takich wydatków w sytuacji, gdyby naruszenie nie miało miejsca;
KOREKTY FINANSOWE – TABELA KOREKT Np. W terminie otrzymano dwie ważne oferty, które spełniały warunki udziału w postępowaniu, cena jednej z ofert wynosiła zł. a cena drugiej zł. Zamawiający zgodnie z zasadą konkurencyjności powinien był wybrać ofertę, której cena wynosiła zł. (jedynym kryterium był cena o wadze 100%). Zamiast tego wybrał ofertę za cenę zł. Tym samym doszło do wyboru oferty droższej o zł. i ta kwota stanowi wysokość korekty finansowej.
KOREKTY FINANSOWE – TABELA KOREKT 2) Metoda wskaźnikowa – jest stosowana gdy nie da się obliczyć wysokości korekty finansowej przy pomocy metody dyferencyjnej (w takich przypadkach stosuje się uśrednione stawki procentowe za dane naruszenie zasad konkurencyjności, opisane w pkt. 3 Tabeli Korekt). Np. Zamawiający określił, w ogłoszeniu że warunkiem udziału w postępowaniu na usługę nauczanie języka języka angielskiego jest posiadanie przez lektora wykształcenia wyższego z zakresu filologii angielskiej a następnie bez poinformowania o tym potencjalnych Wykonawców Zamawiający zmienił ten warunek i wymagał od lektora jedynie posiadania wykształcenia średniego. Następnie dokonał oceny ofert w zakresie spełniania warunków udziału przy użyciu zmodyfikowanego warunku.
KOREKTY FINANSOWE – TABELA KOREKT Naruszenie w zakresie zmiany warunku udziału bez poinformowania o tym potencjalnych Wykonawców powoduje lub mogłoby spowodować szkodę w budżecie UE. Szkody tej nie da się wyliczyć (nie wiadomo o ile więcej ofert wpłynęłoby, gdyby potencjalni Wykonawcy o średnim wykształceniu wiedzieli na etapie składania ofert, że warunek udziału będzie inny, mniej rygorystyczny). W związku z czym w takiej sytuacji korekta finansowa przyjmuje wartość uśrednioną tj. procentową np. 25%. Korekta procentowa w niektórych przypadkach może zostać obniżona w zależności od wagi nieprawidłowości.
KOREKTY FINANSOWE – TABELA KOREKT - omówienie Ad. 1a Niezamieszczenie zapytania ofertowego co najmniej na stronie internetowej w przypadku takiego obowiązku - korekta 100% może zostać obniżona do 50% Ad. 1b Niewysłanie zapytania ofertowego do co najmniej 3 potencjalnych wykonawców lub niezamieszczenie zapytania ofertowego co najmniej na stronie internetowej – korekta 100%
KOREKTY FINANSOWE – TABELA KOREKT - omówienie Ad. 1c Brak uzyskania co najmniej dwóch ważnych ofert w przypadku wysłania zapytań ofertowych do co najmniej trzech potencjalnych wykonawców - korekta 25% z możliwością obniżenia do 5% lub 10% w zależności od wagi nieprawidłowości.
KOREKTY FINANSOWE – TABELA KOREKT - omówienie Ad. 2 Sztuczne dzielenie zamówienia Naruszenie polegające na dzieleniu zamówienia na części w celu nie zastosowania procedury konkurencyjnej w ogóle lub zastosowania procedury polegającej na wysłaniu zapytań ofertowych do 3 wykonawców zamiast umieszczenia ogłoszenia o zamówienie na stronie internetowej – korekta 100% może zostać obniżona do 50%.
KOREKTY FINANSOWE – TABELA KOREKT - omówienie Ad. 3 Nieprzestrzeganie terminów składania ofert Naruszenie polegające na ustaleniu terminu składania ofert krótszego niż 7 dni kalendarzowych od dnia umieszczenia ogłoszenia o zamówieniu na stronie internetowej lub przesłania zapytania ofertowego do potencjalnych wykonawców – korekta 25%,10% lub 5% (ta ostatnia korekta może zostać obniżona do 2%).
KOREKTY FINANSOWE – TABELA KOREKT - omówienie Ad. 4 1)Podanie warunków udziału i/lub kryteriów oceny ofert dyskryminujących lub niezgodnych z zasadą konkurencyjności; 2)Warunki udziału i/lub kryteria oceny ofert są niezwiązane z przedmiotem zamówienia lub nieproporcjonalne do niego; 3)Brak podania warunków udziału w postępowaniu i/lub kryteriów oceny ofert. Korekta w wysokości 25% z możliwością obniżenia jej do 5% lub 10% w zależności od wagi nieprawidłowości.
KOREKTY FINANSOWE – TABELA KOREKT - omówienie Ad. 5 Niewystarczające określenie przedmiotu zamówienia. Opis w ogłoszeniu lub w zapytaniu ofertowym nie jest wystarczający, aby potencjalni wykonawcy mogli zorientować się, co jest dokładnie przedmiotem zamówienia. Ponadto należy zwrócić uwagę, iż zapytanie ofertowe powinno obejmować co najmniej: opis przedmiotu zamówienia, warunki udziału w postępowaniu (jeśli dotyczy), kryteria oceny ofert, opis sposobu wyboru oferty oraz termin na złożenie oferty i opis składania ofert. Korekta 10% z możliwością obniżenia do 5% w zależności od wagi nieprawidłowości.
KOREKTY FINANSOWE – TABELA KOREKT - omówienie Ad. 6 Zmiana warunków udziału i/lub kryteriów oceny ofert po terminie składania ofert lub przed otwarciem ofert bez poinformowania. Zmiana warunków udziału lub kryteriów oceny ofert po terminie składania ofert, czego skutkiem jest: 1) nieprawidłowe zaakceptowanie ofert wykonawców, które nie powinny zostać zaakceptowane, gdyby kierowano się podanymi wcześniej warunkami udziału lub kryteriami oceny ofert; 2) nieprawidłowe odrzucenie ofert wykonawców, które powinny zostać zaakceptowane, gdyby kierowano się podanymi wcześniej warunkami udziału lub kryteriami oceny ofert; Powyższe naruszenia skutkują korektą finansową w wysokości 25% z możliwością obniżenia jej do 5% lub 10% w zależności od wagi nieprawidłowości.
KOREKTY FINANSOWE – TABELA KOREKT - omówienie Ad. 7 1)Ocena wykonawców z zastosowaniem niezgodnych z zasadą konkurencyjności warunków udziału lub kryteriów oceny ofert; Naruszenie polega na tym, że podczas oceny ofert wykonawców wykorzystano warunki udziału, jako kryteria oceny ofert lub nie kierowano się kryteriami oceny ofert (bądź odpowiednimi podkryteriami lub wagami), wskutek czego zastosowano niezgodne z zasadą konkurencyjności warunki udziału lub kryteria oceny ofert).
KOREKTY FINANSOWE – TABELA KOREKT - omówienie 2) Brak przejrzystości lub nierówne traktowanie podczas oceny. Kontrola prawidłowości dokumentowania udzielania zamówień. wykazała, że dokumentacja jest niekompletna, niejasna, niewystarczająco przejrzysta lub w ogóle nie istnieje. Korekta 25% z możliwością obniżenia do 5% lub 10% w zależności od wagi nieprawidłowości.
KOREKTY FINANSOWE – TABELA KOREKT - omówienie Ad. 8 Negocjacje podczas procedury udzielania zamówienia Zamawiający nie może w toku oceny ofert podejmować negocjacji z Wykonawcą prowadzących do istotnej zmiany treści ogłoszenia lub zapytania ofertowego takich jak: opis przedmiotu zamówienia, warunków udziału w postępowaniu (jeśli występują), kryteriów oceny ofert, opisu sposobu wyboru oferty oraz terminu na złożenie oferty i opis składania ofert. Korekta 25% z możliwością obniżenia do 5% lub 10% w zależności od wagi nieprawidłowości.
KOREKTY FINANSOWE – TABELA KOREKT - omówienie Ad. 9 Konflikt interesów Pojęcie konfliktu interesów obejmuje co najmniej każdą sytuację, w której osoby uczestniczące w prowadzeniu postępowania lub mogące wpłynąć na wynik tego postępowania mają, bezpośrednio lub pośrednio, interes finansowy, ekonomiczny lub inny interes osobisty, który postrzegać można jako zagrażający ich bezstronności i niezależności w związku z postępowaniem o udzielenie zamówienia lub gdy w postępowaniu osoby te występują jako oferenci. Korekta 100%.
KOREKTY FINANSOWE – TABELA KOREKT - omówienie Ad. 10. Modyfikacja treści ogłoszenia/zapytania ofertowego Ogłoszenie lub zapytanie ofertowe zostało zmienione po dniu ich opublikowania/wysłania bez właściwego umieszczenia o tym informacji w miejscu gdzie zostało opublikowane ogłoszenie lub informacji o zmianie nie wysłano do wszystkich wykonawców, którym przekazano zapytania ofertowe i/lub nie przedłużono terminu składania ofert w przypadku takiej konieczności. Korekta 25% z możliwością obniżenia do 5% lub 10% w zależności od wagi nieprawidłowości.
KOREKTY FINANSOWE – TABELA KOREKT - omówienie Ad. 11 Istotna zmiana przedmiotu zamówienia określonego w ogłoszeniu /zapytaniu ofertowym Niedozwolone jest dokonywanie istotnych zmian w treści umowy w stosunku do treści oferty (chyba że ogłoszenie/zapytanie ofertowe przewidywały możliwość i warunki dokonania takich zmian). Za istotne zmiany w treści umowy mogą być uznane w szczególności: cena, zakres przedmiotu zamówienia, termin wykonania zamówienia oraz warunki płatności. Korekta 100% lub 25% (ta ostatnia korekta może zostać obniżona do 10% lub 5% w zależności od wagi nieprawidłowości).
KOREKTY FINANSOWE – TABELA KOREKT - omówienie Ad. 12 Zmniejszenie zakresu zamówienia po jego udzieleniu Zamówienie zostało udzielone zgodnie z zasada konkurencyjności (podpisano umowę), ale potem nastąpiło zmniejszenie zakresu zamówienia bez proporcjonalnego zmniejszenia wynagrodzenia. Korekta 100% wartości wynagrodzenia odpowiadającego zmniejszeniu zakresu zamówienia
KOREKTY FINANSOWE – TABELA KOREKT - omówienie Ad. 13 Dodatkowe prace lub usługi przekraczają wartości graniczne określone w stosownych przepisach Jeżeli Zamawiający przewidział w zapytaniu ofertowym możliwość udzielenia zamówienia dodatkowego do wysokości 50% wartości zamówienia to w przypadku jeśli udzieli zamówienia przekraczającego 50% wartości zamówienia to de facto udzieli zamówienia bez zastosowania zasady konkurencyjności.
KOREKTY FINANSOWE – TABELA KOREKT - omówienie W przypadku, gdy zamiast zamieścić ogłoszenie, Beneficjent przesłał jedynie zapytanie ofertowe do potencjalnych wykonawców dopuszcza się zwiększenie wartości takiego zamówienia, o ile w zapytaniu ofertowym przewidziano taką możliwość, nie może to doprowadzić do przekroczenia progu EUR 2 netto 3 dla łącznej wartości zamówienia podstawowego wraz z jego zwiększeniem (przekroczenie tego progu powodowałoby konieczność zamieszczenia ogłoszenia a nie wysłania zapytań ofertowych). Korekta finansowa wyniesie 100% wartości wynagrodzenia przekraczającego 50% wartości pierwotnego zamówienia, korekta ta może zostać obniżona do 50%
KOREKTY FINANSOWE – TABELA KOREKT - omówienie Ad. 14 Nieprzekazanie dokumentów do kontroli Naruszenie w zakresie dokumentowania postępowania - dokumentowanie postępowania w sposób uniemożliwiający zapewnienie właściwej kontroli prawidłowości udzielenia zamówienia. Korekta w wysokości 100%, przy czym może ona zostać obniżona do 50%, 25%, 10% lub 5% jeżeli brakuje tylko części dokumentów.