W YCHOWANIE SPARTAŃSKIE … …czyli AGOGE
C O OZNACZA SŁOWO „AGOGE”? Agoge w języku starogreckim oznaczało „przywództwo” lub „trening”. Szkolenie przyszłych obywateli prawdopodobnie wprowadził, na przełomie VII i VI p.n.e., mityczny władca Sparty- Likurg.
K TO PODLEGAŁ OBOWIĄZKOWI „AGOGE”? Obowiązkowi podlegali wszyscy obywatele Sparty poza pierworodnymi z dwóch rządzących rodów: Eurypontydów i Agiadów.
C ELE „AGOGE”: wyszkolenie silnych fizycznie i mentalnie mężczyzn do służenia w spartańskiej armii wszyscy Spartanie mają być równi wobec siebie mężczyźni muszą stać się żywym murem Sparty Spartanki żyją tylko po to, aby wydawać na świat wojowników
D ZIECIŃSTWO SPARTANINA : noworodki były obmywane w winie, aby uczynić je silniejszymi następnie członkowie Geruzji oceniali wartość danego dziecka, i jeśli było za słabe pozostawiano je u stóp gór Tajget do 7 roku życia chłopcy przebywali pod opieką matki w domu rodzinnym
P IERWSZY ETAP AGOGE (7-17 LAT, PAIDES ): po ukończeniu 7 do około 11 roku życia chłopcy i dziewczęta rozpoczynali intensywne ćwiczenia fizyczne poza treningiem fizycznym uczyli się podstawowych zasad towarzyskich i poezji po ukończeniu 12 roku życia chłopców koszarowano od tej pory chłopcy otrzymywali jedną rzecz na rok, mianowicie czerwoną peleryną (Poinikis)
Z ADANIA 12- NASTO LATKÓW : zbudowanie własnoręcznie posłania z trzciny rosnącej w pobliżu rzeki Ewrotas chłopcy byli nieustannie głodni co zmuszało ich do kradzieży jedzenia przyzwyczajenie do uczucia ciągłego głodu pozwalało lepiej znosić trudy wojenne ponadto wpajano zasady bezwzględności oraz bezwarunkowego podania wobec swojego nauczyciela
D RUGI E TAP AGOGE (18-19 LAT, PAIDISKOI ): w wieku 18 lat młodzieniec stawał się rezerwowym armii spartańskiej w okresie tym najlepsi przechodzili także inicjację bądź szkolenie zwane Krypteją Krypteja (pewien rodzaj tajnej policji)- szkolenie polegające na tym, że najbardziej obiecujących mężczyzn, zaopatrzonych w sztylet, nasyłano na wioski helotów, gdzie musieli zdobyć ubranie i pożywienie na własną rękę; w ten sposób kontrolowano populację helotów i ich poczynania.
T RZECI ETAP AGOGE (20-29 LAT, HEBONTES ): w wieku 20 lat mężczyźni stawali się żołnierzami armii każdy Spartanin miał 10 lat, aby zdobyć poparcie jednej z publicznych jadłodajni (domów uczt); bez tego nie mógł zostać pełnoprawnym obywatelem w wieku 30 lat, po spełnieniu wszystkich wymaganych warunków, Spartanin mógł założyć rodzinę i otrzymywał pewny przydział ziemi
Ź RÓDŁA : wychowanie Opracował: mgr Krzysztof Tylus