Czy substancje można przetwarzać? - Zjawiska fizyczne a przemiany chemiczne - Reakcja chemiczna - Reagenty reakcji (substraty i produkty)

Przemiana fizyczna (zjawisko fizyczne) Przemiana fizyczna – to taka przemiana, która nie prowadzi do zmiany dotychczasowych właściwości chemicznych substancji, ulegają zmianie dotychczasowe właściwości fizyczne substancji, pierwotne właściwości fizyczne substancji można przywrócić metodami fizycznymi, przykłady: rozpuszczanie - krystalizacja, rozdrobnienie – scalanie, topnienie - krzepnięcie, sublimacja - resublimacja, parowanie - skraplanie

Przemiany chemiczne (reakcje chemiczne) Przemiana chemiczna – to taka przemiana, która prowadzi do zmiany dotychczasowych właściwości chemicznych i fizycznych substancji, powstają substancje o odmiennych właściwościach chemicznych i fizycznych, pierwotne właściwości chemiczne i fizyczne substancji można przywrócić wyłącznie metodami chemicznymi, każdej przemianie chemicznej towarzyszy wymiana energii (na sposób ciepła, światła, pracy, dźwięku) miedzy substancjami występującymi w tej przemianie przykłady: spalanie: gazu ziemnego, węgla, benzyny, trawienie pokarmu, oddychanie, fotosynteza, fermentacja mleka, jełczenie masła, korozja metali.

Doświadczenie (reakcja siarki z żelazem) Mieszania: siarka (proszek) + żelazo (opiłki) mieszaninę rozdzielić na dwie próbki próba 1: ogrzewać nad płomieniem palnika Próba 2: bez ogrzewania (magnes) Obserwacje: próba 1: powstaje substancja barwy czarnej, produkty nie są przyciągane przez magnes próbka 2: składniki mieszaniny można rozdzielić magnesem Wnioski: Między siarką i żelazem pod wpływem ogrzewania zaszła reakcja chemiczna, produktem reakcji jest substancja o odmiennych właściwościach – siarczek żelaza(II) FeS

Równanie reakcji chemicznej (opis przemiany chemicznej) Równanie reakcji chemicznej – umowny zapis przemiany chemicznej + Siarka łączy się z żelazem i powstaje siarczek żelaza(II) Strzałka – oznacza kierunek reakcji chemicznej Temp. – oznacza warunki przebiegu reakcji chemicznej temp. siarka żelazo siarczek żelaza(II) substraty produkty reagenty

Równanie reakcji chemicznej (opis przemiany chemicznej) Równanie reakcji chemicznej – umowny zapis przemiany chemicznej + Cukier ulega rozkładowi i powstaje woda i węgiel Substraty – substancje ulegające przemianie chemicznej Produkty – substancje powstające w wyniku reakcji chem. temp. woda węgiel cukier substrat produkty reagenty

Substancje proste i złożone (związki chemiczne) Związki chemiczne – substancje złożone zbudowane (zawierające w swoim składzie) przynajmniej z dwóch różnych substancji prostych, mają one stały skład i charakterystyczne właściwości fizyczne i chemiczne Substancje Proste (pierwiastki) metale Fe, Ag, Au, Ca, Mg, Cu, Al, Na, Pt niemetale H2, O2, F2, Cl2, I2, S, N2, Si, C, He, Ne Złożone związki chemiczne: H2O CO2 FeS, NaCl, HCl H2SO4 CaCO3