Pływanie osób niepełnosprawnych – rehabilitacja, sport i turystyka.

Środowisko wodne ma rozległy i najczęściej korzystny wpływ na organizm człowieka. Głównym walorem jest efekt odciążenia i związane z tym korzyści, dzięki którym osoba niepełnosprawna może wykonywać czynności niewykonalne w codziennym życiu.

Dla osób niepełnosprawnych aktywność fizyczna w wodzie ma dużą wartość - stanowi bardzo ważną funkcję w kompleksowej rehabilitacji. Przy zastosowaniu odpowiedniego, do dysfunkcji osoby niepełnosprawnej, treningu fizycznego obserwuje się przede wszystkim przyspieszoną kompensację utraconych funkcji.

Ważny jest również wpływ temperatury wody na nasz układ krążenia Ważny jest również wpływ temperatury wody na nasz układ krążenia. Woda w basenie pływackim jest chłodna (24o – 25o), dzięki temu redukuje częstotliwość skurczów mięśnia sercowego i pojemność minutową serca o około 25% oraz decyduje o odruchowym zwężeniu naczyń krwionośnych skóry powodując przekrwienie mięśni.

Sprzyjającym czynnikiem jest również hydrostatyczne ciśnienie wody Sprzyjającym czynnikiem jest również hydrostatyczne ciśnienie wody. Oddziałuje ono na układ oddechowy wspomagając wydech, a utrudniając wdech poprzez zwiększony ucisk na klatkę piersiową oraz powłoki brzuszne.

Za sprawą zajęć w wodzie obserwuje się dużą poprawę takich cech jak: ogólna wydolność fizyczna wzrost siły mięśniowej (szczególnie w niedowładach i porażeniach wiotkich) wytrzymałość ogólna koordynacja ruchów rozluźnienie patologicznego napięcia mięśniowego zwiększenie zakresu ruchu w stawach, w których występują ograniczenia zaistniałe w efekcie przykurczów torebkowo – więzadłowych i mięśniowych redukcja bólu

Pływanie jest wyjątkową dyscypliną sportową, gdyż angażuje do działania prawie wszystkie grupy mięśniowe w sposób dynamiczny. Poprzez to jest treningiem wieloaspektowym, wpływającym na poprawę wydolności, koordynacji, gibkości, siły oraz szybkości.

Pływać mogą nawet osoby z najcięższymi uszkodzeniami narządu ruchu. Osoby niepełnosprawne zaczęły brać udział w światowych zawodach pływackich od czasu Paraolimpiady w Rzymie w 1960 roku.  Pływać mogą nawet osoby z najcięższymi uszkodzeniami narządu ruchu.

Utworzono kilkanaście klas startowych opartych na klasyfikacji funkcjonalnej zawodników. Im niższy numer grupy tym większa dysfunkcja ruchowa. Do klasy S1zalicza się tetraplegików, zaś do klasy sportowej S14 należą najsprawniejsi pod względem ruchowym czyli osoby z upośledzeniem intelektualnym w stopniu lekkim.

Zawody przebiegają analogicznie do przepisów dotyczących zawodników pełnosprawnych. Rozgrywki odbywają się w czterech stylach: dowolnym, na grzbiecie, motylkowym i klasycznym. Każdy zawodnik musi symulować prawidłowy ruch zgodnie z danym stylem.

Dostosowuje się jedynie niektóre przepisy do specyfiki niepełnosprawności i wynikających z niej ograniczeń. Zmiany przede wszystkim dotyczą startu, który w przypadku zawodników z tetraplegią odbywa się z pozycji grzbietowej,a ich kończyny dolne są przytrzymywane tak by stopy dotykały ściany basenu. Inne nieliczne rozbieżności odnoszą się do nawrotów oraz w wyjątkowych przypadkach modyfikacji stylu.

Poziom pływania osób niepełnosprawnych cały czas wzrasta, sportowcy ćwiczą by osiągnąć zawodowstwo, ustalać nowe rekordy a przede wszystkim walczyć z własnymi ograniczeniami.

Nurkowanie

Centrum Turystyki Podwodnej "Nautica" Inną dyscypliną wykorzystującą również właściwości środowiska wodnego jest nurkowanie. W Polsce ta dziedzina nie jest jeszcze popularna, istnieje jednak program „wewnętrzna siła”, który jest realizowany przy współpracy ze Stowarzyszeniem Centrum Turystyki Podwodnej "Nautica"

Program ten wykorzystując specyfikę środowiska wodnego pomaga ludziom niepełnosprawnym, upośledzonym i o trudnych losach życiowych w odnalezieniu nowych możliwości samorealizacji. Organizatorzy robią wszystko, by osobom niepełnosprawnym pomóc przełamać stereotypy i udowodnić, że nadal ich życie może być pełne przygód.

Przez kilka miesięcy, od listopada do maja, prowadzone są w Warszawie i w Krakowie zajęcia na basenie, które osobom nie umiejącym pływać pozwalają się oswoić z wodą oraz nauczyć się posługiwać sprzętem nurkowym. Na zajęciach basenowych ćwiczy się wszystko, co podczas nurkowania może się przydarzyć.

Od czerwca organizowane są obozy w Chorwacji, na wyspie Hvar, gdzie kursanci po raz pierwszy wchodzą do „otwartej wody” oraz próbują swoich sił i umiejętności w Morzu Adriatyckim.

Kolejnym etapem jest wyjazd do Egiptu do miasta Sharm El Sheikh oraz nurkowanie w wodach Morza Czerwonego.

Bibliografia: Zembaty A.: Kinezyterapia. Wydawnictwo KASPER Sp. z o.o., 2003, 2, Kraków, str. 445, ISBN 83-910437-6-2 Stowarzyszenie Centrum Turystyki Podwodnej „Nautica” - www.wewnetrznasila.pl www.nautica.pl Marchewka A., Potępa Ł.: Nurkowanie a sprawność ogólna i funkcjonalna osób po urazie rdzenia kręgowego – studium przypadku. Medycyna Sportowa. 2005, 21, (6), 432-438, (ISSN 1232-406X) www.niepelnosprawni.pl