1 Historia GIS  Systemy typu „desktop”  Systemy typu „klient - serwer” serwer bazy danych

2 Internet GIS  Systemy o architekturze n-warstwowej serwer aplikacji baza danych serwer WWW internet

3 SDI Infrastruktura danych przestrzennych (ang. Spatial Data Infrastructure) jest to zespół odpowiednich technologii, środków prawnych, organizacyjnych i ekonomicznych które ułatwiają dostęp i korzystanie z danych i usług przestrzennych. serwery usług serwery danych internet SDI = GIS + Internet + Standardy + Interoperacyjność + Porozumienia

4

5 Funkcjonowanie SDI opracowanie wersji polskiej: Jerzy Gaździcki, PTIP Geodeta nr 2, 3, 4, Developing Spatial Data Infrastructures: The SDI Cookbook, pod redakcją Douglasa D. Neberta (wersja 2.0 z roku 2004 r.)

GOSPODARKA oparta na wiedzy o geoprzestrzeni SPOŁECZEŃSTWO geoinformacyjne ŚRODOWISKO naturalne oraz antropogeniczne POLITYKA i działania w zakresie środowiska (geoprzestrzeni) Powszechne udostępnianie danych i usług Dane prze- strzenne i metadane dla 34 tematów Usługi sieciowe Interope- racyjność organiza- cyjna, techniczna, semanty- czna WSPÓŁPRACUJĄCE ORGANY ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ unijnej, państwowej i samorządowej oraz ich infrastruktury, systemy i rejestry geoinformacyjne INNE ORGANIZACJE PARTYCYPUJĄCE W INSPIRE INSPIREINSPIRE Wspólne korzystanie z danych i usług INSPIRE - Infrastruktura Informacji Przestrzennej w Europie Infrastructure for Spatial Information in the European Community

FAZA PRZYGOTOWAWCZA  Procedury uzgodnienia i uchwalenia dyrektywy  Podjęcie prac nad przepisami implementacyjnymi  Udział w unijnych pracach koncepcyjnych i legislacyjnych FAZA TRANSPOZYCJI  Wejście w życie dyrektywy ( )  Kontynuacja prac nad przepisami implementacyjnymi  Przyjmowanie przepisów w trybie procedury komitetowej  Wejście w życie aktów prawa krajowego transponujących dyrektywę ( )  Organizacja, uruchomienie i koordynacja prac nad infrastrukturami krajowymi  Wdrażanie przepisów unijnych i krajowych  Realizacja projektów dotyczących INSPIRE FAZA IMPLEMENTACJI  Kontynuacja prac nad przepisami implementacyjnymi  Monitorowanie postępu prac w Państwach Członkowskich, uruchomienie geoportalu UE  Utworzenie infrastruktur krajowych (harmonizacja danych, uruchomienie usług), jako części składowych INSPIRE KONTYNUACJA FAZY IMPLEMENTACJI  Nowelizacja przepisów implementacyjnych  Zasilanie nowymi danymi Poziom UEPoziom MS

Udostępnianie usług - INSPIRE Artykuł 11 a) usługi wyszukiwania, umożliwiające wyszukiwanie zbiorów oraz usług danych przestrzennych na podstawie metadanych b) usługi przeglądania, umożliwiające co najmniej: wyświetlanie, nawigowanie, powiększanie i pomniejszanie, przesuwanie lub nakładanie na siebie zbiorów danych przestrzennych c) usługi pobierania, umożliwiające pobieranie kopii całych zbiorów danych przestrzennych lub części takich zbiorów d) usługi przekształcania, umożliwiające przekształcenie zbiorów danych przestrzennych w celu osiągnięcia interoperacyjności; e) usługi umożliwiające uruchamianie usług danych przestrzennych. –Państwa członkowskie zapewniają nieodpłatny publiczny dostęp do usług, o których mowa w art. 11 ust. 1 lit. a) i b).

Stan normalizacji Standardy ISO 191xx: –ISO – GI – Metadata –ISO – GI - Services –ISO – XML schema implementation –ISO – GI - Profiles Polska norma ISO 19115:2005 (U) Informacja geograficzna. Metadane katalogowanie zbiorów danych; wykorzystanie w hurtowniach danych; opis zbiorów danych geograficznych, serii zbiorów i pojedynczych obiektów geograficznych oraz ich właściwości; podstawa tworzenia profili społeczności

Ustawa o polskiej infrastrukturze informacji przestrzennej ISO Standards 19115, Polski standard otwarty metadanych INSPIRE Directive Regulation Implementing Directive as regards Metadata Rozporządzenie RM Wytyczne techniczne (tematyczne, branżowe, resortowe) organów wiodących PRZYKŁAD RELACJI AKTÓW PRAWNYCH I STANDARDÓW W ZAKRESIE METADANYCH

INSPIRE Metadata Implementing Rules Formułuje zasady opisywania danych i usług metadanymi Definiuje elementy metadanych: –Obligatoryjne (Mandatory) M –Warunkowe (Conditional) C Zawiera podstawowy zbiór metadanych (Base Matadata) Profil norm –ISO dla danychISO dla usług Metadane opisują: –Zbiory danych –Serie zbiorów danych –Usługi Dwa poziomy metadanych wyszukiwania wg INSPIRE

Standardem otwartym jest standard, który: został stworzony i jest zarządzany przez niedochodową organizację, a jego rozwój odbywa się w drodze otwartego procesu podejmowania decyzji (konsensusu, większości głosów itp.) z udziałem wszystkich zainteresowanychzostał stworzony i jest zarządzany przez niedochodową organizację, a jego rozwój odbywa się w drodze otwartego procesu podejmowania decyzji (konsensusu, większości głosów itp.) z udziałem wszystkich zainteresowanych jest opublikowany, a jego specyfikacja jest dostępna bezpłatnie lub po kosztach druku i możliwa dla wszystkich do kopiowania, dystrybuowania i używania bezpłatnie lub w cenie kosztów operacyjnychjest opublikowany, a jego specyfikacja jest dostępna bezpłatnie lub po kosztach druku i możliwa dla wszystkich do kopiowania, dystrybuowania i używania bezpłatnie lub w cenie kosztów operacyjnych wszelkie prawa autorskie, patenty i inna własność przemysłowa związane ze standardem są nieodwołalnie udostępnione bez opłatwszelkie prawa autorskie, patenty i inna własność przemysłowa związane ze standardem są nieodwołalnie udostępnione bez opłat nie ma żadnych ograniczeń w jego wykorzystaniunie ma żadnych ograniczeń w jego wykorzystaniu European Interoperability Framework European Interoperability Framework for pan-European eGovernment Services for pan-European eGovernment Services

14 Usługi geoinformacyjne  Usługi geoinformacyjne (web services) dyskretne jednostki kodu wykonujące określone zadania wg zasad  specjalizacji funkcjonalnej  hermetyzacji działania  z możliwością łączenia z innymi usługami (wymiany danych)  wymagają: stosowania standardów i interoperacyjności systemów  OGC (Open Geospatial Consortium) standardy: GML (Geography Markup Language) WMS (Web Map Server) WFS (Web Feature Server