rozpoczęło się nocą z 22 na 23 stycznia 1863 r. Powstanie styczniowe rozpoczęło się nocą z 22 na 23 stycznia 1863 r. Było wymierzone przeciwko Imperium Rosyjskiemu – jednemu z trzech zaborców naszych ziem.

150. rocznica wybuchu powstania styczniowego

Rokiem Powstania Styczniowego. Senat Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił rok 2013 Rokiem Powstania Styczniowego.

Manifest głoszący wybuch powstania w nocy z 22 na 23 stycznia 1863 r.

Walki powstańcze toczyły się na obszarze Królestwa Polskiego Walki powstańcze toczyły się na obszarze zależnego od Rosji Królestwa Polskiego do jesieni 1864 r. obszar Królestwa Polskiego zależnego od Rosji

Szli młodzi i starzy, by walczyć o wolność Szli młodzi i starzy, by walczyć o wolność. Żegnały ich żony, matki, córki… „Pożegnanie powstańca” Artur Grottger

Aleksander Wielopolski nie chciał dopuścić do wybuchu powstania. Z jego to właśnie inicjatywy władze w połowie stycznia 1863 r. zarządziły niespodziewany pobór do wojska rosyjskiego, tzw. brankę. Przygotowane zostały w tym celu imienne listy, obejmujące 12 tys. osób, podejrzanych o przynależność do organizacji patriotycznych. Osoby te miały zostać wcielone do rosyjskiego wojska.

„Branka” Artur Grottger Branka przyspieszyła wybuch powstania. Mimo że brankę utrzymywano w tajemnicy, część młodych mężczyzn opuściła Warszawę i sformowała pierwsze oddziały. „Branka” Artur Grottger

„ Branka Polaków do armii rosyjskiej w 1863” Aleksander Sochaczewski Służba w rosyjskim wojsku trwała 25 - 30 lat.

„Kucie kos przez powstańców styczniowych” Artur Grottger Kowale przygotowują oręż dla powstańców- przekuwają kosy na broń sieczną. „Kucie kos przez powstańców styczniowych” Artur Grottger

Bitwa pod Ciołkowem - pierwsza bitwa powstania Bitwa pod Ciołkowem została stoczona 22 stycznia 1863, pierwszego dnia powstania styczniowego. Oddział powstańców pod dowództwem Aleksandra Rogalińskiego kierujący się z Warszawy w stronę Płocka starł się pod wsią Ciołkowo (obecnie Ciółkowo) z kompanią rosyjskiego pułku, którą dowodził pułkownk Kozlaninow. W ataku kosynierów zginęli rosyjscy piechurzy i Kozlaninow.

Zwycięska bitwa pod Węgrowem 3 lutego 1863 r Zwycięska bitwa pod Węgrowem 3 lutego 1863 r. zwana „polskimi Termopilami”.

bitwa pod Węgrowem Już pierwszego dnia powstania powstańcom udało się opanować Węgrów i oczyścić go z posterunków wojsk rosyjskich. Polscy dowódcy Władysław Jabłonowski ps. Genueńczyk i Jan Matliński ps. Sokół założyli w pobliżu miasta obóz wojskowy, w którym zebrało się 3 500 powstańców. Zaalarmowany garnizon rosyjski w Siedlcach, postanowił odbić Węgrów. W tym celu wysłano oddział w sile 1 000 ludzi z kilkoma armatami. Miasto zostało otoczone kordonem i stanowiło łatwy cel ostrzału (na kościele wywieszono biało-czerwoną flagę). Jedynie śmiały manewr zaczepny wojsk polskich mógł uratować powstańców. W tym celu grupa ok. 1 000 kosynierów, dowodzonych przez Władysława Jabłonowskiego, przeprowadziła atak na rosyjskie armaty. Straty polskie wyniosły 150 ludzi, jednak Rosjanie zmuszeni byli odstąpić, co pozwoliło pozostałym oddziałom powstańczym bezpiecznie ewakuować się z miasta.

Partyzancki charakter walk powstańczych Powstańcy ukrywali się w lasach i atakowali wojska rosyjskie, przygotowując zasadzki.

Dyktatorzy powstania Ludwik Mierosławski Romuald Traugutt Marian Langiewicz

Jesienią 1863 powstanie osłabło. Próbował je ratować sprawujący władzę dyktatorską Romuald Traugutt. Jednak w kwietniu 1864 został aresztowany i skazany na karę śmierci. Wyrok przez powieszenie wykonano 5 sierpnia 1864 r.

Uwłaszczenie chłopów Rząd carski, aby odciągnąć chłopów od udziału w powstaniu i ugodzić w szlachtę w marcu 1864 r. wydał dekret uwłaszczeniowy dla Królestwa Polskiego. Chłopi mieli otrzymać na własność ziemię, którą dotychczas uprawiali, a która należała do szlachty.

Skutki powstania styczniowego Klęska powstania była ogromnym wstrząsem dla Polaków. Powstanie styczniowe było najdłużej trwającym polskim powstaniem narodowym wspomaganym przez Polaków ze wszystkich zaborów. Ostatnie walki stoczono jesienią 1864 r. W szeregach powstańczych walczyło ok. 200 tys. ochotników. Według szacunków zginęło ok. 30 tys. powstańców. ok. 38 tys. zostało zesłanych na Syberię - miejsce katorgi, czyli ciężkiej pracy.

„Pochód na Sybir” Artur Grottger Powstańcy musieli w trudnych warunkach pokonać pieszo tysiące kilometrów

Skutki powstania styczniowego Po klęsce powstania w zaborze rosyjskim zapanował terror. Około 10 tys. Polaków z obawy przed represjami władz rosyjskich opuściło kraj. Powstańcom konfiskowano majątki i przekazywano je Rosjanom. Skazywano na śmierć. W polskim społeczeństwie wzmocniło się poczucie solidarności, ale też zapanowało przeświadczenie o beznadziejności wszelkiej walki zbrojnej. Zlikwidowano resztki autonomii Królestwa Polskiego, którego nazwę zmieniono na Kraj Nadwiślański. W sądach, urzędach i szkołach nakazano używać wyłącznie języka rosyjskiego (rusyfikacja)

Znaczenie powstania styczniowego Polacy pokazali światu, że nie pogodzili się z utratą niepodległości. Klęska powstania nie zatrzymała niepodległościowych dążeń Polaków, była tylko krwawym etapem na długiej drodze walki o wolność. Na odzyskanie niepodległości nasi przodkowie musieli czekać jeszcze ponad 50 lat. Przelali dużo krwi i łez, przeżyli wiele smutku i cierpienia, abyśmy dziś mogli żyć w wolnym kraju. Powinniśmy o tym zawsze pamiętać.