1 dr Izabela Sowa ekonomista, Akademia Ekonomiczna w Katowicach maj 2006 Racjonalność decyzji młodzieży – próba oceny

2 Sposób dokonywania zakupów przez młodzież

3 Czynniki decydujące o zakupach - doświadczenie największe znaczenie ma dla nich doświadczenie – nie kupują produktów, o których wiedzą, że mogą ich zawieść, raczej chętnie eksperymentują z produktami, ich wybory mają charakter negatywny – zdecydowanie odrzucają to, co się nie sprawdziło i jednocześnie poszukują nowości, różnorodności

4 Czynniki decydujące o zakupach - marka kupując produkty wybierają spośród kilku ulubionych marek, nie występuje wysoka lojalność wobec marki, mniejsze znaczenie niż cena

5 Czynniki decydujące o zakupach - cena zwykle kierują się ceną dokonując zakupu, wysoka cena ma charakter ograniczający zakupy, niska cena może przyczynić się do dokonania zakupu – jest czynnikiem wywołującym zakupy impulsywne

6 Czynniki decydujące o zakupach - rodzice i koledzy znaczenie opinii rodziców jest wyższe niż opinii kolegów, rówieśnicy są częściej źródłem informacji (wpływ informacyjny) i norm (wpływ normatywny) niż rodzice, rodzice są źródłem informacji, młodzież przyznaje, że rodzice dobrze im doradzają, ale decyzję młody człowiek chce podejmować samodzielnie – podkreślają, ze dokonują zakupów przede wszystkim kierując się własną opinią

7 Podsumowanie (1) Zachowania konsumpcyjne dzieci, kształtowane przez układ specyficznych determinat, nie zawsze noszą cechy zachowań racjonalnych. Obecność dziecka w gospodarstwie domowym sprzyja jednak racjonalności decyzji podejmowanych w tym gospodarstwie.

8 Podsumowanie (2) Nastolatki twierdzą, że raczej nie podejmują decyzji impulsywnych, że kierują się doświadczeniem przy nabywaniu produktów, jednak: –często wybierają się na zakupy z rówieśnikami, –wspólne zakupy z rówieśnikami nie są jednoznacznie oceniane jako korzystne; sprzyjają decyzjom impulsywnym, –nie zawsze potrafią się porozumieć z rodzicami na temat zakupów, –najbardziej racjonalne (i w opinii rodziców i nastolatków) są wybory wspólne – ich zakres i liczba spada jednak wraz z wiekiem dziecka.

9 Podsumowanie (3) Edukacja konsumencka w rodzinach przebiega przede wszystkim poprzez obserwację rodziców i udział w zakupach. Częstsze dokonywanie wspólnych zakupów, uczy dzieci dokonywania wyborów, podejmowania racjonalniejszych decyzji – jednak ma miejsce w gospodarstwach domowych o lepszej sytuacji ekonomicznej.

10 Podsumowanie (4) Tendencja do kupowania, oglądania produktów, spędzania czasu w sklepach prowadzi z jednej strony do lepszego poznawania ofert i w efekcie do racjonalniejszego dokonywania wyborów.

11 Podsumowanie (5) Młodzi ludzie coraz mniej chętnie chodzą na zakupy z rodzicami.

12 Podsumowanie (6) Wspólne zakupy z kolegami, słuchanie ich porad są oceniane przez młodzież jako niezbyt racjonalne. Są jednak coraz popularniejsze.