Przygotowali: dh. Katarzyna Lesiak dh Piotr Szwedziński

 Konstytucja jest najważniejszym dokumentem, jaki powstaje w drużynie wędrowniczej. Dokument ten zawiera zasady funkcjonowania drużyny i umożliwia jej sprawne i racjonalne funkcjonowanie. Jest również elementem budującym tożsamość zespołu. Co to jest konstytucja drużyny?

 Konstytucja ma usprawnić organizację pracy w drużynie i pomóc uregulować stałe elementy realizowane w drużynie. W każdym zespole funkcjonują przecież pewne normy - konstytucja jest próbą ich skodyfikowania. Przy okazji daje możliwość powtórnego zastanowienia się nad ich zasadnością. Dlaczego uchwalamy w drużynie konstytucję?

  Konstytucja może pomóc rozwiązywać różne problemy, które występują w drużynie. Zarówno drażliwe, jak np. wywiązywanie się z obowiązków członka drużyny czy złamanie norm obowiązujących w drużynie, jak i o charakterze zasadniczym – np. wybór drużynowego.  W odróżnieniu od drużyny harcerskiej i starszoharcerskiej rada drużyny - organ demokracji drużyny wędrowniczej - sam ustala swoje kompetencje. Powoduje to konieczność dokładnego uregulowania kwestii wzajemnych relacji między radą i drużynowym.  Konstytucja wzmacnia demokrację w drużynie. Wędrownicy przez jej uchwalenie biorą odpowiedzialność za wspólnotę, jaką jest drużyna. Podpisując się pod tym dokumentem nie tylko akceptują prawa i obowiązki, ale równocześnie stają się realnymi współgospodarzami drużyny.  Konstytucja wreszcie jest źródłem informacji o tym, jak pracuje drużyna, dla osób z zewnątrz, zainteresowanych działaniem drużyny (komenda hufca, rodzice, osoby zainteresowane przystąpieniem do drużyny). Co drużynie wędrowniczej daje konstytucja?

 Konieczność posiadania przez drużynę wędrowniczą konstytucji określa Instrukcja drużyny wędrowniczej. Warunkiem pozytywnego zamknięcia okresu próbnego jest bowiem w wypadku drużyny wędrowniczej przedstawienie właściwej komendzie konstytucji drużyny. Drużyny, które już istnieją, a nie mają jeszcze konstytucji, powinny ją uchwalić do 31 grudnia 2003 roku.

 Krok 1. Na początku zaczynamy od określenia, czym jest nasza drużyna, czyli opisujemy jej tożsamość - numer i pełną nazwę, barwy i godło, bohatera i miejsce działania. Może warto w tym miejscu wspomnieć, co przyświecało wam w wyborze takiej a nie innej nazwy czy barw, co symbolizuje wasze godło. Tu znajdzie się miejsce na wasz okrzyk czy piosenkę - hymn drużyny, symbole drużyny - proporce, sztandary, itp. Choć informacje te można umieścić w osobnym rozdziale dotyczącym obrzędowości. Co powinna zawierać konstytucja?

 Krok 2. Przystępujemy do określenia terenu działania drużyny - czy jest to szkoła, czy kilka szkół średnich naszego miasta, a może osiedle. Po co to robimy? Myślę, że pozwoli to drużynowemu i radzie drużyny na lepszą charakterystykę młodzieży, z którą pracują, i tym samym ułatwi zaproponowanie optymalnego programu. Wiemy, w jakim środowisku działamy, z kim pracujemy, a to pomoże nam zaplanować pracę na kilka lat. Wskaże również listę instytucji i osób, z którymi musimy współpracować (spółdzielnie mieszkaniowe, dyrekcje szkół itp.). Co powinna zawierać konstytucja?

 Krok 3. Spisanie celów działania drużyny. Oczywiście, co roku rozpisujemy cele w planie pracy drużyny. Jednak przy pisaniu konstytucji chodzi o próbę odpowiedzi na pytanie i jednoczesne uświadomienie sobie (wszystkim członkom drużyny), „po co jesteśmy”, „dlaczego chcemy razem przebywać i pracować”. To trochę egzystencjalne pytania, ale ważne dla drużyny wędrowniczej. Co powinna zawierać konstytucja?

 Krok 4. Ustalenie i opisanie władz drużyny i funkcyjnych w niej działających. Tutaj musimy określić kompetencje drużynowego i rady drużyny oraz kryteria doboru funkcyjnych. Zastanówcie się, czy wybieracie swojego „szefa” raz na rok czy po wyborze pełni on funkcję aż do momentu rezygnacji. Warto również pomyśleć o wyborze wędrownika, którego zadaniem będzie czuwanie nad przestrzeganiem konstytucji w drużynie. Różnie się on nazywa w różnych drużynach: strażnik konstytucji, strażnik praw. Co powinna zawierać konstytucja?

 Krok 5. Określamy system pracy (działania drużyny). W tym rozdziale piszemy, jak nasza drużyna działa, czy są to zastępy, czy może patrole. Jak dokonaliśmy podział na zastępy, kogo skupiają one w swoich szeregach. Krok 6. Członkostwo w drużynie. Kto i kiedy zostaje lub może zostać członkiem drużyny. Może trzeba określić wiek? Czy przechodzi jakiś okres próbny i kto decyduje o przyjęciu? Dobrze jest wyjaśnić tutaj wszystkie sprawy dotyczące członków drużyny „na pół etatu”, czyli członków korespondentów, akademików itp. osoby, które ze względu na odległe miejsce zamieszkania lub nauki nie mogą w pełni brać udział w pracach drużyny. Co powinna zawierać konstytucja?

 Krok 7. Prawa i obowiązki członka drużyny. System nagród i kar. Tu niezbędna jest ostrożność. Spokojnie przemyślcie, jakie prawa ma członek drużyny, czyli jakie „profity” czerpie z faktu działania w naszej drużynie. Prawo do noszenia barw drużyny, do plakietki, prawo do udziału w działaniach drużyny, czyli możliwość uczestniczenia w rajdach, obozach czy wreszcie prawo do pełnienia funkcji. Co powinna zawierać konstytucja?

 Krok 8. Jeżeli mamy prawa, to musimy mieć obowiązki. Obowiązki względem Związku, drużyny i nas samych, czyli kolegów oraz każdy wobec siebie samego. Obowiązek rozwoju przez zdobywanie stopni i sprawności. Za dobre wywiązywanie się z obowiązków czekają nagrody. Ale oprócz nagród są też kary. Na początek zajrzyjcie do Statutu i przypomnijcie sobie, jakie daje nam on możliwości nagradzania i karania. Opracowując system kar i nagród w drużynie, trzeba zachować zdrowy rozsądek. Drużynowi i sami wędrownicy są mistrzami w wymyślaniu kar, ale musimy pamiętać, że konstytucja nie jest kodeksem karnym ani poradniczkiem - podpowiadaczkiem w dziedzinie kar. Pamiętajmy, by nagród było dużo, a kar mało - i to najlepiej stosowanych tylko wtedy, gdy to jest naprawdę konieczne. Co powinna zawierać konstytucja?

 Krok 9. Warto zapisać w konstytucji, kto i kiedy może wędrowników rozliczać z ich pracy i wywiązywania się z obowiązków. To bardzo ważny bodziec wychowawczy – wzajemne oddziaływanie na siebie. Pamiętajmy, że konstytucja będzie zbędnym dokumentem, jeżeli nikt nie będzie brał go na serio i nie będzie rozliczał się z tego, co konstytucja na niego nakłada, a do czego sam się zobowiązał, podpisując ją. Umieszczenie w konstytucji zapisu o rozliczaniu członków drużyny z ich pracy pozwoli uniknąć sytuacji, że ten dokument będzie martwy. Co powinna zawierać konstytucja?

 1.Nigdy nie pisz sam konstytucji. Do pracy nad konstytucją wciągnij jak największą grupę wędrowników. 2.Pamiętaj, że instrukcja stanowi o tym, że konstytucję zatwierdza cała drużyna. 3.Jeżeli konstytucja istnieje od dawna, pamiętaj, by choć raz w roku zastanowić się nad jej zawartością. 4.Pamiętaj, że zgodnie z Instrukcją drużyny wędrowniczej konstytucja określa skład, kompetencje oraz sposób pracy rady drużyny wędrowniczej. 5.Pomyśl, czy w drużynie nie powinna funkcjonować osoba w szczególny sposób opiekująca się konstytucją - „strażnik konstytucji”. 6.Każdy członek drużyny, który podpisał konstytucję, powinien dostać jeden jej egzemplarz na własność. 7.Nigdy świadomie nie łam konstytucji – nawet, jeśli wiesz, że nie spotka się to ze sprzeciwem! 7 przykazań dla drużynowego o konstytucji drużyny

  powinien życiorys tego bohatera inspirować do działania, motywować do pracy nad sobą, poszukiwania odpowiedniej drogi, stanowić po prostu swego rodzaju przykład. Powinien zawierać w sobie te wartości,które niesie też Kodeks Wędrowniczy.  Dobrze też, wbrew wszelkim definicjom bohatera, żeby nie był to ktoś idealny od A do Z tylko ktoś kto mimo swoich słabości i trudności życiowych daje sobą przykład lub potrafi sprostać przeciwnościom i samemu sobie. Czym powinni się kierować wędrownicy przy wyborze bohatera ?