Budowa atomu. Izotopy opracowanie: Paweł Zaborowski Konsultacja merytoryczna: Małgorzata Lech

Cząstki składowe atomu Proton – (p+) posiada elementarny ładunek dodatni, oraz masę 1,0073u Neutron – (n0) jest obojętny elektrycznie, posiada masę 1,0087u Elektron – (e-) posiada elementarny ładunek ujemny, ma znikomą masę

Budowa atomu Protony (+) i neutrony nazywamy nukleonami ponieważ są składnikami jądra atomowego - nucleus (łac.)- jądro Elektrony (-) krążą w pewnej odległości wokół jądra. elektrony protony neutrony Rys. Model atomu helu

Liczby opisujące atom Liczba masowa (A) – określa liczbę nukleonów w jądrze atomowym Liczba atomowa (Z) – określa ilość protonów w jądrze atomowym Różnica liczby masowej i atomowej da nam ilość neutronów w jądrze atomowym Masa atomowa - jest to masa jednego atomu wyrażona w unitach „u”. Co do wartości jest równa liczbie masowej jednak wyrażona jest w unitach „u” Symbol pierwiastka

Liczby opisujące atom Obojętny atom posiada tyle samo protonów co elektronów: 28 nukleonów: 14 protonów p+; 14 (A-Z = 28-14) neutronów n0; 14 elektronów e- 37 nukleonów: 17 p+; 20 n0; 17 e-

Liczby opisujące atom Kation posiada mniej elektronów niż obojętny atom: 27 nukleonów: 13 p+; 14 n0; 10 e- (ładunek 3+ kationu sugeruje nam niedobór 3 elektronów) Anion posiada więcej elektronów niż obojętny atom: 35 nukleonów: 17 p+; 18 n0; 18 e- (ładunek 1- anionu sugeruje nam nadmiar 1 elektronu) Porównaj powyższe wartość z wartościami dla atomów (poprzedni slajd)

Izotopy Nuklid – jądro atomowe o określonej liczbie protonów i neutronów Izotopy są to różne odmiany tego samego pierwiastka różniące się liczbą masową czyli liczbą neutronów w jądrze atomu:

Izotopy Większość pierwiastków występuje w przyrodzie w postaci mieszaniny izotopów dlatego masa atomowa podana w układzie okresowym dla większości pierwiastków nie jest liczbą całkowitą. Wartości te oblicza się jako średnie ważone zgodnie ze wzorem: Gdzie: mśr. – średnia masa atomowa; m1, m2, m3, ... – masy atomowe poszczególnych izotopów x1%, x2%, x3%, ... – udział procentowy składników mieszaniny

Izotopy mśr. = = = mśr. = 26,25u + 9,25u = 35,5u Oblicz średnią masę atomową chloru, skoro wiesz, że składa się on w 75% z izotopu 35Cl, i w 25% z izotopu 37Cl. Dane: m1 = 35u; m2 = 37u x1 = 75%; x2 = 25% mśr. = = = mśr. = 26,25u + 9,25u = 35,5u Odp. Średnia masa atomowa naturalnego chloru wynosi 35,5u. m1· x1 + m2 · x2 100% 35u· 75% + 37u · 25% 100% 2625u + 925u 100

Izotony, izobary Izotony są to atomy różnych pierwiastków mające tyle samo neutronów, np.: Izobary są to atomy różnych pierwiastków mające takie same liczby masowe, np.:

Chcesz wiedzieć więcej? Podręcznik do klasy 1 w zakresie rozszerzonym http://www.chemia.dami.pl/liceum/liceum3/jadro1.htm