Kliknij aby kontynuować. W tworzeniu prezentacji korzystano z treści zawartych w podręczniku „Plastyka VI”, wyd. M. Rożak. Kliknij aby kontynuować.

W odróżnieniu od trójwymiarowych dzieł sztuki (architektury i rzeźby), w których artysta kształtuje prawdziwą przestrzeń, sztuki dwuwymiarowe (malarstwo i grafika) wymagają od twórcy posłużenia się iluzją, jeśli chce on osiągnąć wrażenie głębi. Przez wieki plastycy opracowywali i doskonalili metody wywoływania iluzji głębi na płaszczyźnie.

PERSPEKTYWA INTENCJONALNA Artysta prehistoryczny widział przestrzeń oczyma myśliwego. To, jak przedstawiał swoje zwierzęce modele, zależało od jego stosunku do nich. „Np. spośród przedstawionego stada byków tylko ten byk jest duży, którego ma się zamiar upolować” W. Strzemiński, Teoria Widzenia Malarstwo starożytnego Egiptu. W przedstawionej scenie wielkość postaci jest odzwierciedleniem panującej hierarchii społecznej. Egipski władca, faraon, jest na tym obrazie najważniejszą i dlatego największą postacią.

PERSPEKTYWA RZĘDOWA Opowieści o rzeczywistości ujęte zostały w ramy piętrzących się rzędów, które czyta się kolejno (czasami oznaczają one rozmieszczenie postaci w przestrzeni). Sceny umieszczone najniżej dzieją się najbliżej nas, sceny wznoszące się obrazują oddalenie.

PERSPEKTYWA KULISOWA Przedmioty usytuowane bliżej widza przesłaniają te, które znajdują się dalej. Podobnie jak kulisy w teatrze.

PERSPEKTYWA TOPOGRAFICZNA Obraz tego wspaniałego ogrodu odkryto na ścianie grobowca Egipcjanina Nebumana. Widać staranie artysty, by odzwierciedlić sposób zaprojektowania ogrodu. Obraz stanowi jego mapę. Przypomina współczesne mapy terenu, na których obraz widoczny jest „z góry”.

PERSPEKTYWA ODWRÓCONA W średniowieczu artyści koncentrowali się na duchowym znaczeniu dzieła. Obrazy były często symbolicznym przedstawieniem treści. Ważniejsza od wiedzy od rzeczywistości była chęć nadania wagi poszczególnym elementom obrazu. Najczęściej stosowano perspektywę odwróconą – sposób ujęcia wielkości obiektów, podporządkowujący je hierarchii znaczeń, a nie hierarchii realnych wielkości.

Kolejne epoki przyniosły ponowną fascynację efektami perspektywicznymi Kolejne epoki przyniosły ponowną fascynację efektami perspektywicznymi. Zanim jednak doszło do odkrycia prawideł perspektywy geometrycznej, w przedstawieniach przestrzeni brakowało całościowego jej ujęcia. Artyści zauważyli, że przedmioty w miarę oddalania się od nich pozornie maleją, ale postacie na ich obrazach wciąż pozostawały niewspółmiernie duże w stosunku do innych elementów obrazu.

Perspektywa geometryczna (zbieżna, trójwymiarowa, linearna, renesansowa) Epoka odrodzenia przyniosła ludziom szklane okna. Dzięki dużym szybom krajobraz zagościł w domach. Nawet na portretach zaczęto umieszczać krajobrazy w tle za postaciami. Starano się przedstawiać świat tak, jak wyglądał on naprawdę. Malarze zaczęli się interesować badaniem sposobów przedstawiania przestrzennego świata na płaszczyźnie. Z czasem artyści sformułowali zasady stosowania perspektywy, które wykorzystywane są do dziś.Efekt perspektywy uzyskuje się przez odpowiednie wykreślenie figur i brył. Prawidłowemu budowaniu konstrukcji pomaga kreślenie licznych linii. Stąd perspektywę tę nazywa się geometryczną, liniową lub renesansową, od epoki w której zaczęto ją stosować. Oto przykład wykreślania z uwzględnieniem perspektywy geometrycznej.

Ambrogio Lorenzetti, ”Alegoria dobrych i złych rządów” (1337-1339) Za jedno z najwcześniejszych poprawnych przedstawień perspektywy uznaje się fresk Ambrogio Lorenzettiego, „Alegoria dobrych i złych rządów”, ukazujący skutki dobrych rządów w mieście i na wsi. Po raz pierwszy przedstawienie stanowiło tutaj pewną całość, jedność przestrzenną wielu różnych scen.

Perspektywa barwna (malarska) W celu wydobycia efektu trójwymiarowości zaczęto się posługiwać techniką światłocienia, czyli rozłożenia świateł i cieni w obrazie, grafice lub rysunku poprzez zastosowanie różnego natężenia barw lub zagęszczenia kreski. W takich przedstawieniach ważna była perspektywa barwna. Dwie różnobarwne bryły jednakowo oddalone od widza nie dają wcale identycznego obrazu oddalenia. Czerwienie i żółcie wydają się „występować” do przodu, a zielenie i błękity nieco się „cofają”. Modelunek światłocieniowy w dobie baroku został doprowadzony do perfekcji. Paolo Veronese, „Dziewczynka w uchylonych drzwiach” (ok. 1561 r.) Michelangelo Merisi Caravaggio „Kosz z owocami” (1596 r.)

Perspektywa powietrzna Leonardo da Vinci dokonał spostrzeżenia o wpływie atmosfery na wygląd przedmiotów. To właśnie powietrze sprawia, że w miarę odległości kontury przedmiotów zaczynają się zacierać i zmienia się ich kolor. Przedmioty tracą swoją barwę, stają się niebieskawe, bledsze i mniej wyraźne. To zjawisko nazwano perspektywą powietrzną. Jest ona szczególnym rodzajem perspektywy barwnej. Marek Pączkowski lat 12

Perspektywa współcześnie Malarstwo współczesne, zaczynając od żyjącego w latach 1839-1906 Paula Cezanne’a, niemal całkowicie odrzuciło dotychczasowe sposoby tworzenia złudzenia przestrzeni. Ciekawymi i nowatorskimi okazały się dociekania kubistów w tej dziedzinie. Patrząc na przedmiot w rzeczywistości, musimy wkładać wiele wysiłku, by przyglądać mu się z jednego tylko miejsca. Tak naprawdę szklankę widzimy i od góry, i od dołu, i z boku. Kubiści rozbijali przedmiot na wiele takich widoków – faset, malowanych krótkimi pociągnięciami pędzla, co powodowało, że w kontekście całości obraz wydawał się zbudowany z drobnych kryształów. Pablo Picasso, „Fabryka Horta d’ebre” , ok.. 1926 r.