Węgiel i jego związki z wodorem

Zadanie 1 Do związków nieorganicznych należą: kwas siarkowy (VI), etyn butan, butin tlenek węgla (IV), metan kwas węglowy, wodorotlenek potasu Do związków nieorganicznych należą: są to związki chemiczne, które w swoich cząsteczkach zawierają atomy węgla są to związki chemiczne, które w swoich cząsteczkach nie zawierają atomów węgla WYJATKI: CO2 – tlenek węgla (IV) CO – tlenek węgla (II) H2CO3 – kwas węglowy sole kwasu węglowego organiczne nieorganiczne

Zaznacz określenia, które dotyczą ropy naftowej: Zadanie 2 Zaznacz określenia, które dotyczą ropy naftowej: bezbarwny i bezwonny gaz dobrze rozpuszcza się w wodzie spala się żółtym, kopcącym płomieniem spala się niebieskim płomieniem ma gęstość większą od wody z powietrzem tworzy mieszaninę wybuchową mieszanina substancji w stanie gazowym, ciekłym i stałym w celu oczyszczenia poddaje się ją procesowi dekantacji na drodze destylacji rozdziela się ją na składniki oleista ciecz barwy żółtej charakterystyczny zapach

Wymień określenia, które dotyczą węglowodorów Zadanie 3 Wymień określenia, które dotyczą węglowodorów związki chemiczne węgla z wodorem należą do związków organicznych należą do związków nieorganicznych węgiel w tych związkach jest czterowartościowy tworzą szeregi homologiczne związki chemiczne węgla, wodoru i tlenu węgiel w tych związkach jest dwuwartościowy węglowodory dzielimy na nasycone i nienasycone węglowodory dzielimy na tlenowe i beztlenowe

Zadanie 4 TAK TAK TAK Uzupełnij tabelkę, wpisując słowo TAK Alkiny Nazwa związku Alkiny Alkeny Alkany Związki organiczny   Zawierają jedno wiązanie podwójne pomiędzy atomami węgla Zawierają jedno wiązanie potrójne pomiędzy atomami węgla Zawierają wiązania pojedyncze pomiędzy atomami węgla Tworzą szereg homologiczny Nierozpuszczalne w wodzie Ulegają reakcjom spalania Ulegają reakcjom przyłączania np. Br2, HCl, HBr Ulegają reakcjom polimeryzacji TAK TAK TAK

Zadanie 5 W wyniku ogrzewanie ryżu w płomieniach palnika na ściankach probówki pojawiły się krople wody, a użyta do doświadczenia substancja organiczna uległa zwęgleniu. Wynika stąd, że w skład badanej substancji wchodzą: siarka, tlen, wodór tlen, wodór, węgiel siarka, tlen, węgiel siarka, wodór, węgiel węgiel woda H2O 1

Do probówek z benzyną wlano wodę, a do drugiej olej jadalny. W wyniku Zadanie 6 Do probówek z benzyną wlano wodę, a do drugiej olej jadalny. W wyniku doświadczenia: woda i olej pływają po powierzchni benzyny olej rozpuścił się w benzynie, a woda pływa po powierzchni benzyny olej pływa po powierzchni benzyny, a woda rozpuściła się w benzynie olej rozpuścił się w benzynie, a benzyna pływa po powierzchni wody woda olej benzyna ,

Zadanie 7 F F P F P F Przeczytaj zdania opisujące metan i wpisz literę P (prawda) lub F (fałsz). Popraw zdania fałszywe . 1. Metan jest gazem cięższym od powietrza. ……………………………………………………………………..…………………………………………………….……..…. 2. Ma barwę żółtą i jest bezwonny. ……………………………………………………………………………………………………………………….…………….. 3. Występuję na bagnach i kopalniach. ………………………………………………………………………………………………………………………….………….. 4. Jest bardzo aktywny chemicznie. …………………………………………………………………………………………………………………………………….… 5. Jest łatwo palny. ………………………………………………………………………………………………………………………………………… 6.Tlenek węgla (IV) i woda to produkty niecałkowitego spalania metanu. …………………………………………….……………………………………………………………………………….…………. F Metan jest gazem lżejszym od powietrza. F Metan jest bezbarwny i bezwonny. P F Metan nie jest aktywny chemicznie. P F Produktami spalania niecałkowitego metanu są tlenek węgla (II) i woda lub węgiel i woda.

C3H6 propen C4H6 butin C5H12 pentan C2H4 eten C5H8 pentin C7H16 heptan Zadanie 8 Wpisz poniższe wzory sumaryczne w tabelę, podaj nazwy związków. C3H6, C5H12, C2H4, C4H6, C7H16, C9H20, C5H8, C6H12, C2H2, CH4 Alkeny Alkiny Alkany Wzór Nazwa C3H6 propen C4H6 butin C5H12 pentan C2H4 eten C5H8 pentin C7H16 heptan C2H2 etin C9H20 nonan C6H12 heksen CH4 metan

Uzupełnij luki w szeregu homologicznym alkanów. Zadanie 9 Uzupełnij luki w szeregu homologicznym alkanów. metan etan ……………..…...….… ……………….......….. …………………………. heksan ………………....... nonan propan butan pentan heptan oktan dekan

zanieczyszczają środowisko Zadanie 10 Rodzaje paliwa kopalnego: 1 ………………………………………… 2 ………………………………………… 3 ………………………………………… Wady: 1 .…………………………………….… Wymień rodzaje paliwa kopalnego i podaj wady jego stosowania węgle kopalne ropa naftowa gaz ziemny paliwa nieodnawialne zanieczyszczają środowisko

C2H2n+2 Zadanie 11 Uzupełnij zdania. Węgiel w związkach organicznych jest zawsze ……………………..…-wartościowy. Nazwy wszystkich węglowodorów nasyconych mają końcówkę………………….…….. Węglowodory uporządkowane według zwiększającej się ………………………….……… ……………………….....tworzą szereg ……………………….., w którym każdy następny węglowodór różni się od poprzedniego grupą………………………….….. Wzór ogólny węglowodorów nasyconych, zwanych również …………………….…. można zapisać: ………………… , gdzie n oznacza liczbę atomów ………………… w cząsteczce. cztero -an liczby atomów węgla i wodoru homologiczny CH2 alkanami C2H2n+2 węgla CH4 C2H6 C3H8 C4H10 + CH2 szereg homologiczny alkanów ………..

Podaj wzory sumaryczne i nazwy węglowodorów. Zadanie 12 Podaj wzory sumaryczne i nazwy węglowodorów. Wzór sumaryczny Wzór strukturalny Nazwa propen C3H6 heptan C7H16 butin lub butyn C4H6 etin, etyn lub acetylen C2H2 hepten C7H14 heksin lub heksyn C6H10 propan C3H8 eten lub etylen C2H4

Napisz wzór sumaryczny i podaj nazwę alkanu, którego masa Zadanie 13 Napisz wzór sumaryczny i podaj nazwę alkanu, którego masa cząsteczkowa wynosi 86u, wykorzystaj do obliczeń wzór ogólny alkanów. Wzór ogólny alkanów: CnH2n+2 mC = 12u mH = 1u Obliczenia: 12n + 1(2n+2) = 86 12n + 2n + 2 = 86 14n + 2 = 86 14n = 84/:14 n = 6 Wzór sumaryczny: C6H14 Nazwa: heksan

Napisz wzór sumaryczny i podaj nazwę alkenu, którego masa Zadanie 14 Napisz wzór sumaryczny i podaj nazwę alkenu, którego masa cząsteczkowa wynosi 56u, wykorzystaj do obliczeń wzór ogólny alkenów. Wzór ogólny alkanów: CnH2n mC = 12u mH = 1u Obliczenia: 12n + 1*2n= 56 12n + 2n = 56 14n = 56 14n = 56/:14 n = 4 Wzór sumaryczny: C4H8 Nazwa: buten

Napisz wzór sumaryczny i podaj nazwę alkinu, którego masa Zadanie 15 Napisz wzór sumaryczny i podaj nazwę alkinu, którego masa cząsteczkowa wynosi 96u, wykorzystaj do obliczeń wzór ogólny alkinów. Wzór ogólny alkanów: CnH2n-2 mC = 12u mH = 1u Obliczenia: 12n + 1(2n-2) = 96 12n + 2n -2 = 96 14n = 98/:14 n = 7 Wzór sumaryczny: C7H12 Nazwa: heptin lub heptyn

mC = 12u mH = 1u węgiel wodór Zadanie 16 Oblicz skład procentowy (procent masowy) heksanu. Wzór sumaryczny: Masa cząsteczkowa: mC = 12u mH = 1u Skład procentowy: węgiel wodór C6H14

Oblicz w jakim stosunku masowym połączone są atomy pierwiastków Zadanie 17 Oblicz w jakim stosunku masowym połączone są atomy pierwiastków chemicznych w oktanie, oktenie i oktinie. C8H18 C8H16 C8H14

Napisz wzór sumaryczny i nazwę alkanu, który zawiera 84,375% Zadanie 18* Napisz wzór sumaryczny i nazwę alkanu, który zawiera 84,375% (procent masowy) węgla. Obliczenia: Dane: % węgla = 84,375%

Napisz równania reakcji spalania: Zadanie 19 metanu, której produktem jest sadza pokrywająca spód garnka etanu, której produktem jest trujący gaz butanu, której produktem jest gaz wydychany przez człowieka 2 Współczynniki stechiometryczne uzupełniamy w kolejności : C, H, O. Jeśli w równaniu występują ułamki to mnożymy współczynniki przez 2. 2 3 2,5 *2 5 2 4 6 4 5 6,5 *2 2 8 13 10

Zadanie 20 Napisz równanie reakcji spalania całkowitego i niecałkowitego alkanu o 22 atomach wodoru w cząsteczce. Spalanie całkowite Spalanie niecałkowite Spalanie niecałkowite trujące 10 11 15,5 /*2 2 20 31 22 11 10,5 10 /*2 20 21 2 22 5,5 11 10 /*2 22 2 20 11

Napisz odpowiednie równania reakcji chemicznych. Zadanie 21 Na podstawie opisów reakcji spalania ustal wzory sumaryczne węglowodorów. Napisz odpowiednie równania reakcji chemicznych. Produktami spalania całkowitego 2 cząsteczek tego węglowodoru są: 10 cząsteczek tlenku węgla (IV) i 10 cząsteczek wody. Produktami spalania niecałkowitego 4 cząsteczek tego węglowodoru są: 8 atomów węgla i 4 cząsteczki wody.

Równanie reakcji chemicznej i ułożenie proporcji Zadanie 22 Oblicz ile gramów tlenu zostanie zużytych podczas spalenia całkowitego 15 g pentanu Równanie reakcji chemicznej i ułożenie proporcji Obliczenie proporcji

Węglowodór nasycony / nienasycony Zadanie 23 Uzupełnij tabelkę Nazwa Wzór sumaryczny Model cząsteczki Węglowodór nasycony / nienasycony penten nienasycony C5H10 propin, propyn nienasycony C3H4 pentan nasycony C5H12 metan nasycony CH4 etan nasycony C2H6 eten, etylen nienasycony C2H4 butin, butyn nienasycony C4H6

Zadanie 24 Uzupełnij modele cząsteczkowe następujących związków chemicznych: alkenu o 4 atomach węgla w cząsteczce alkinu o 8 atomach wodoru w cząsteczce C4H8 C5H8

Zadanie 25 F P F P F F Przeczytaj zdania opisujące eten i wpisz literę P (prawda) lub F (fałsz). Popraw zdania fałszywe . 1. Eten jest gazem bezbarwnym, bezwonnym. ……………………………………………………………………..…………………………………………………….……..…. 2. Ulega reakcji polimeryzacji. ……………………………………………………………………………………………………………………….…………….. 3. Jest węglowodorem nasyconym. ………………………………………………………………………………………………………………………….………….. 4. Jest aktywny chemicznie. …………………………………………………………………………………………………………………………………….… 5. Dobrze rozpuszcza się w wodzie. ………………………………………………………………………………………………………………………………………… 6.Tlenek węgla (II) i woda to produkty całkowitego spalania etenu. …………………………………………….……………………………………………………………………………….…………. F Eten jest gazem bezbarwnym o charakterystycznym zapachu. P F Jest węglowodorem nienasyconym. P F Eten jest nierozpuszczalny w wodzie. F Tlenek węgla (II) i woda to produkty niecałkowitego trującego spalania etenu.

Napisz równanie reakcji polimeryzacji pięciu cząsteczek etenu. Zadanie 26 Napisz równanie reakcji polimeryzacji pięciu cząsteczek etenu. H C 5 p,T katalizator

C2H2 C2H4 eten C2H2 C2H2Br2 dibromoeten C2H2 C2H3Cl chloroeten C2H2 Zadanie 27 Napisz równania reakcji etynu z podanymi substancjami. Podaj nazwy produktów. Nazwy produktów ………………………………….. C2H2 C2H4 eten C2H2 C2H2Br2 dibromoeten C2H2 C2H3Cl chloroeten C2H2 C2H6 etan C2H2 C2H2Cl4 tetrachloroetan

Zadanie 28 Uzupełnij równania reakcji chemicznych i podaj nazwy produktów. Nazwy produktów Cl2 dichloropropan …………………………….. buten …………………………….. H2 penten ……………….. Br bromoetan …………………………….. Br dibromopropan ……………………………..

1. Obliczanie masy oleju i benzyny: 2. Rozrysowanie kubełków: Zadanie 29 Zmieszano 0,5 dm3 benzyny i 0,25 dm3 oleju roślinnego. Oblicz stężenie procentowe oleju w powstałym roztworze, wiedząc że gęstość benzyny wynosi 0,72g/cm3, a gęstość oleju 0,92 g/cm3 1. Obliczanie masy oleju i benzyny: 2. Rozrysowanie kubełków: 3. Obliczenia: + = olej 230g 100% roztwór 590g x 0% 360g benzyna Obliczamy stężenie oleju w powstałym roztworze, wynika stąd , że olej to substancja rozpuszczona (100 %), a benzyna to rozpuszczalnik (0 %). 360g * 0% + 230g *100% = 590g * x 0 + 23000 = 590x 590x = 23000 / 590 x = 39%

Zadanie 30* W pewnym węglowodorze o masie 84u stosunek masowy wodoru do węgla wynosi 1:6. Napisz nazwę systematyczną i wzór sumaryczny tego węglowodoru.

Zadanie 31 Przez roztwór manganianu (VII) potasu przepuszczono mieszaninę węglowodorów o nieznanym składzie. Sytuację przed i po reakcji przedstawiono na fotografii. Napisz nazwy i wzory sumaryczne trzech węglowodorów, które mogły wchodzić w skład tej mieszaniny. po reakcji przed reakcją Obserwacja: Nastąpiło odbarwienie roztworu manganianu (VII) potasu. Wniosek: W skład mieszaniny wchodziły węglowodory nienasycone (alkeny i alkiny) np. C5H10 - penten C5H8 - pentin C7H12 - heptin

Zadanie 32 Oblicz, ile cząsteczek etylenu poddano polimeryzacji, jeżeli masa cząsteczkowa polietylenu wynosi 20 000 u.