Opracowała: Ewa Pietryka Model edukacyjny projektu „Praktyka czyni mistrza”

 Wolontariusz to osoba pracująca na zasadzie wolontariatu – dobrowolnie, świadomie i nieodpłatnie angażująca się w pracę na rzecz innych osób, organizacji, instytucji. Praca bezpłatna nie oznacza jednak pracy bezinteresownej. Wolontariusz może czerpać ze swojej działalności mnóstwo korzyści: samorealizację, satysfakcję, radość, zaspokojenie chęci bycia potrzebnym, poczucie sensu, uznanie ze strony innych, podwyższenie samooceny. Wolontariat jest także szansą na poznanie nowych, ciekawych ludzi, zdobycie przyjaciół, poszerzenie wiedzy, zdobycie nowych doświadczeń i umiejętności oraz oderwanie się od codziennych obowiązków. Wolontariat uwrażliwia na potrzeby drugiego człowieka i pozwala na poszukiwanie odpowiedzi na pytanie: mieć czy być?

Wolontariusza do działania motywować może bardzo wiele różnych czynników, począwszy od bardzo przyziemnych, skończywszy na altruistycznych, humanitarnych, filantropijnych. Najczęstsze motywacje to: * chęć zrobienia czegoś dobrego, pożytecznego, * potrzeba kontaktu z ludźmi lub nawiązania nowych znajomości, * potrzeba bycia potrzebnym, * chęć zdobycia umiejętności i doświadczeń zawodowych i życiowych, * chęć spłacenia dobra, które kiedyś od kogoś się otrzymało.

 Pomaganie innym zaspokaja wiele pragnień. Na pytanie: „Kto bardziej korzysta: osoba przyjmująca pomoc czy ta, która tej pomocy udziela?”, wolontariusze często nie potrafią udzielić odpowiedzi. Z racji tego, że wolontariat tak wszechstronnie rozwija postawę społeczną i osobowość człowieka (uwrażliwia na potrzeby innych, rozwija umiejętności społeczne, wzmacnia poczucie własnej wartości, kształci zaradność, samodzielność i odpowiedzialność, uczy praktycznego wykorzystania wiedzy, a także stwarza okazję do wyszukiwania autorytetów i budowania świata wartości), a młodzież szkolna potrzebuje wartościowej formy spędzania wolnego czasu, okres nauki szkolnej wydaje się najwłaściwszy dla kreowania postaw altruistycznych, młodych ludzi cechuje bowiem poczucie wspólnoty.

 Tydzień Wolontariatu zorganizowany w naszej szkole jest okazją do zaprezentowania działań podejmowanych przez społeczność szkolną na rzecz potrzebujących w ramach programu „Szkoła bez przemocy”.   5 grudnia obchodzony jest Europejski Dzień Wolontariatu.  Tydzień Wolontariatu w ramach programu „Szkoła bez przemocy” realizowany był w dniach od 5 do 9 grudnia.  Zgodnie z założeniami programu, Tydzień Wolontariatu w naszej szkole był okazją do zaprezentowania na forum lokalnym efektów ciężkiej, bezinteresownej pracy uczniów, którzy dobrowolnie zaangażowali się w tę akcję.

5.12. – zbiórka suchej karmy dla psów i kotów – Festyn Świąteczny – dzień pomocy uczniom z trudnościami w nauce – przygotowanie „stołówki dla ptaków” – podsumowanie tygodnia wolontariatu.

5 grudnia w świetlicy szkolnej odbył się VII finał akcji charytatywnej „Gwiazdka dla bezdomnych zwierząt”. Wolontariusze-uczniowie przekazali zebrane przez siebie zbiory wolontariuszom-dorosłym, karmicielom bezdomnych zwierząt, należącym do działającego w Zawierciu Stowarzyszenia Obrońców Zwierząt KOALA.

 6 grudnia 2011 r. w naszej szkole został zorganizowany Festyn Świąteczno-Rodzinny. W przygotowanie imprezy zaangażowani byli wszyscy nauczyciele, uczniowie i rodzice. W całej szkole odbywały się wystawy, kiermasze oraz inne atrakcje świąteczne dla dzieci i rodziców, m.in.: wystawa szopki świątecznej, wystawa zwierząt domowych – Minizoo,

sprzedaż ciast, sprzedaż figurek gipsowych, pierników z masy solnej, sprzedaż stroików i różnych ozdób świątecznych, sprzedaż sianka i opłatków, sprzedaż napojów i popcornu, sprzedaż pizzy, sprzedaż świątecznych świec zapachowych.

 Podczas festynu można było także zrobić sobie w świetlicy szkolnej zdjęcie ze świętym mikołajem, a także zrobić tatuaż oraz pomalować twarz lub paznokcie.

 Na sali gimnastycznej p. pedagog prowadziła zabawy psychoedukacyjne dla rodziców i dzieci z wykorzystaniem ALKOGOGLI.

Scenariusz zajęć z użyciem alkogogli, przeznaczony dla uczniów klas V-VI szkoły podstawowej. Cele ogólne: - profilaktyka uzależnień, - omówienie zagrożeń i konsekwencji sięgania w młodym wieku po alkohol, - przedstawienie aspektów prawnych dotyczących nietrzeźwych nieletnich, - przekazanie informacji na temat odpowiedzialności karnej nieletnich. Cele operacyjne: - uczeń ma świadomość odpowiedzialności za swoje poczynania, - uczeń zna termin „uzależnienie” i ma świadomość stopniowego zachodzenia procesu, - uczeń zna fizyczne i psychiczne konsekwencje spożywania alkoholu w młodym wieku, - uczeń wie, co to jest stan nietrzeźwości (zakłócenia reakcji). Przebieg zajęć: 1. Wyjaśnienie pojęcia nietrzeźwości. 2. Przedstawienie aktów prawnych związanych z odpowiedzialnością karną nieletnich (nietrzeźwość nieletnich) 3. Omówienie zmian zachodzących w organizmie pod wpływem alkoholu. 4. Ćwiczenia praktyczne przy udziale alkogogli: -marsz po prostej, -marsz slalomem, -przejście przez szarfę, -marsz po wyznaczonej kredą linii -dojście do celu na czas, -rzut do celu. Pomoce dydaktyczne: alkogogle.

 W świetlicy można było zjeść ciepły posiłek w postaci frytek, zapiekanek, hot-dogów, hamburgerów oraz herbaty lub kawy. Uczennice klas VI, w ramach Tygodnia Wolontariatu, zbierały fundusze na paczki świąteczne (przybory szkolne, zabawki i słodycze) dla biedniejszych dzieci z naszej szkoły.

 W tym dniu zdolni uczniowie oraz nauczyciele pomagali uczniom słabym w nauce, wspólnie z nimi odrabiali prace domowe, uzupełniali braki w ich wiadomościach i umiejętnościach.

 Tego dnia przeprowadzona została zbiórka pokarmu dla ptaków, który zostanie wykorzystany w trakcie zimy, kiedy nasi wolontariusze będą dokarmiać ptaki w pobliskim parku oraz w naszych karmnikach.

 9 grudnia zaprezentowane zostały wyniki akcji, wręczone zostały również dyplomy dla najlepszych wolontariuszy.  W formie gazetki szkolnej zostały zaprezentowane prace plastyczne uczniów naszej szkoły, które wzięły udział w konkursie na projekt koszulki „Kibicuję fair play”, promujący akcję „Szkoła bez przemocy”.

 Podczas całego Tygodnia Wolontariatu na godzinach do dyspozycji wychowawcy klasy przeprowadzone zostały pogadanki i wdrożone scenariusze zajęć ściśle związane z ideą wolontariatu i udzielania pomocy.  Przez cały tydzień również wolontariusze naszej szkoły zbierali plastikowe nakrętki na rzecz pomocy dla dzieci niepełnosprawnych w ramach współpracy za Stowarzyszeniem „Szansa”.

Konspekt zajęć wychowawczych przeznaczonych w kl. VI Temat: System wartości – wstępem do wolontariatu. Cele ogólne: - uwrażliwienie uczniów na problemy i potrzeby innych ludzi, - ukazanie potrzeby podejmowania inicjatyw i działań na rzecz osób potrzebujących wsparcia, - zapoznanie z ideą i podstawowymi zasadami wolontariatu. Cele szczegółowe: - zachęcanie uczniów do kształtowania własnego charakteru poprzez podejmowanie zobowiązań i ich realizację, - nauka określania wartości (piramida wartości), - pomoc w osiąganiu powodzenia w ćwiczeniu charakteru.

Przebieg zajęć: 1. Wysłuchanie piosenki Stanisława Sojki „Tolerancja”. 2. Wprowadzenia pojęcia wartości (wartości to fundamentalne zasady, wg których żyjemy, dostarczające motywacji; przyjmowane ze świadomością konsekwencji, jakie się z nimi wiążą). 3. Ćwiczenie: burza mózgów: zapisanie na arkuszu papieru nazw wartości (tolerancja, koleżeństwo, wyrozumiałość, miłość, itd.). 4. Ćwiczenie: piramida wartości (na arkuszach papieru z narysowaną piramidą (taką, jak żywnościowa) podzieloną na dowolna ilość pól (np. 6), uczniowie wpisują w pola wartości dla nich najważniejsze - wg schematu najważniejsze na szczycie). 5. Ćwiczenie: koszyk wartości (z koszyka uczniowie losują losy z zapisanymi wartościami i antywartościami; ich zadaniem jest podjęcie decyzji, czy wylosowana wartość im odpowiada – jeśli tak, zachowują ją, jeśli nie, wrzucają z powrotem do koszyka). 6. Ćwiczenie: deklaracja (uczniowie otrzymują kartki z deklaracją: Zobowiązuję się w najbliższym tygodniu do regularnego, codziennego wykonywania czynności:… i zobowiązują się do przedstawienia jej oraz jej rezultatu po upływie tygodnia; wybrana czynność powinna mieć formę niesienia pomocy). 7. Przedstawienie uczniom etosu wolontariusza (zaakcentowanie jego ścisłego związku z pojęciem wartości), zadań jakie niesie ze sobą wolontariat, i korzyści niematerialnych obustronnie z niego płynących. Pomoce dydaktyczne: płyta z nagraniem utworu „Tolerancja” Stanisława Sojki, arkusz szarego papieru, koszyk i losy z nazwami wartości, karty pracy (piramida wartości, deklaracja, odtwarzacz CD).

 Każdy człowiek jest dla mnie siostrą i bratem. (Braterstwo)  Widzę i reaguję na każde zło i krzywdę. (Wrażliwość)  Jestem z tymi, którzy są odepchnięci i wykluczeni. (Solidarność)  Niektórzy wolontariuszami bywają, ja JESTEM wolontariuszem. (Stałość)  Mój uśmiech jest bronią zdolną pokonać strach i bezradność. (Radość)  Nawet jeśli nie mogę pomóc, to jestem z tymi, którzy mają problem. (Empatia)  Kiepski wolontariusz mówi i mówi, i mówi… I często nie mówi, o czym mówi. Dlatego chętnie słucham. (Zdolność słuchania)  Spóźnianie jest dobre dla leniuchów i ślamazar. (Punktualność)  Czego nie mogę zrobić sam, zrobimy to we dwoje lub w trójkę. (Zespołowość)  Tylko maminsynki uważają, że są rzeczy za trudne. (Konsekwencja)  Dla ludzi ograniczonych świat kończy się na ich miejscowości. Mój świat to cały świat. (Współczucie)  Pieniądze przynoszą największą radość, gdy są dawane tym, którzy mają ich mniej ode mnie. (Hojność)  Błędy na szczęście można poprawić. (Praca nad sobą)  Nie opuszczam tych, którzy idą ze mną drogami życia. (Wierność)  Kocham Cię. To znaczy chcę żyć tak, abyś ty był szczęśliwy. A jeśli ty jesteś szczęśliwy, to i ja jestem szczęśliwy, ponieważ ty jesteś szczęśliwy. (Miłość)

 Ponieważ młodzi ludzie chętnie działają jako wspólnota oraz są skłonni akceptować te same normy i zasady, wykazywać otwartość i ciekawość świata, a wolontariat odciska swoje dobroczynne piętno na wszystkich dziedzinach życia, może on być doskonałym środkiem kształcenia i narzędziem edukacji obywatelskiej. Udział w wolontariacie w wyniku nabytych doświadczeń pozwala dorosnąć, przyspiesza rozwój emocjonalny i psychiczny.

 Działania związane z upowszechnieniem idei wolontariatu wśród młodych ludzi jest jednym z priorytetowych założeń „Strategii Państwa dla Młodzieży na lata ”, projektu wspieranego przez Ministerstwo Edukacji Narodowej (pierwotnie Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu).