Wprowadzenie do psychologii rozwoju człowieka Monika Kościelniak Leszno 2012

Zaliczenie Obecność na zajęciach Aktywny udział w zajęciach Uzyskanie pozytywnej oceny z grupowej pracy zaliczeniowej

Zmiana a rozwój (wg S. Krajewskiego): Rozwój to nie zmiana nagła, jednorazowa i krótkotrwała, a zmiana względnie długotrwała To nie zmiana pojedyncza, a pewien ciąg zmian To nie ciąg stale powtarzający się, lecz ciąg o charakterze jednokierunkowym („co najmniej jeden parametr danego obiektu zmienia się monotonicznie – stale rośnie lub stale maleje”)

Zmiana dotyczy obiektu ujmowanego jako wew. zróżnicowana struktura, tj Zmiana dotyczy obiektu ujmowanego jako wew. zróżnicowana struktura, tj. jakościowych przeobrażeń poszczególnych elementów, relacji między nimi lub całego układu Zmiany układu są względnie nieodwracalne Przyczyny zmian tkwią w samym układzie (wywołane są przez czynniki wewnętrzne, czyli są to zmiany spontaniczne), lecz mogą być stymulowane zewnętrznie

Rodzaje zmian wg Helen Bee: Zmiany uniwersalne (powszechne, odnoszące się do każdego człowieka, powiązane z wiekiem = zegar biologiczny i społeczny) Zmiany wspólne (będące wynikiem uczestnictwa w podobnych sytuacjach) Zmiany indywidualne (wywoływane czynnikami unikatowymi, oddziałującymi wyłącznie na jednostkę)

Przedmiot rozwoju – podejścia: Mechanistyczne: rozwój jako efekt oddziaływań czynników zewnętrznych, względem tego, co podlega zmianie; zachowania jako elementy izolowane od siebie (rozwój jako zmiana zachowania) Organis(z)miczne: rozwój jako zmiany w formie lub organizacji wew. danego układu; analizowane elementy zorganizowane w całości (zachowanie jako wyraz zmian w procesach i strukturach psychicznych)

Poziomy zmian rozwojowych: Poziom zachowania Poziom zmian struktur umysłowych (poznawczo-emocjonalno-motywacyjnych) Poziom zmian struktury osobowości Poziom zmian relacji osoba-otoczenia

Periodyzacja rozwoju człowieka: Okres prenatalny (od poczęcia do narodzin) Okres wczesnego dzieciństwa: Wiek niemowlęcy (od narodzin do 1 r. życia) Wiek poniemowlęcy (od 2 do 3 roku życia) Okres średniego dzieciństwa in. wiek przedszkolny (od 4 do 6 roku życia) Wiek późnego dzieciństwa in. młodszy wiek szkolny (od 7 do 10-12 roku życia)

Okres adolescencji: Wiek dorastania in. wczesna adolescencja (10-12 lat do 15 lat) Wiek młodzieńczy in. późna adolescencja (15 lat do 18-20 lat) Okres wczesnej dorosłości (18-20 lat do 30-35 lat) Okres środkowej dorosłości in. wiek średni (30-35 lat do 60-65 lat) Okres późnej dorosłości in. wiek starzenia się (od 60-65 lat)

Klasyfikacja teorii rozwoju psychicznego ze względu na podstawowe wymiary opisujące naturę zjawiska rozwoju

Literatura Bee H., Psychologia rozwoju człowieka. Poznań 2004 Brzezińska A. Społeczna psychologia rozwoju. Tom 1, 2 i 3. Warszawa 2005 Psychologia rozwoju człowieka, Tom 2 Charakterystyka okresów życia człowieka. [red.] Harwas-Napierała B., Trempała J. Warszawa 2007 Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa. [red.] Brzezińska A., Gdańsk 2005 Psychologia. Podręcznik akademicki Tom 2. [red.] Doliński D., Strelau J., Gdańsk 2008

Kont@kt E-mail: monika.koscielniak@pwsz.edu.pl