Ustawa z dnia 15 września 2000 r. o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw – zmiany legislacyjne 25 listopada 2015 r., Białystok

Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o zmianie ustawy o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw oraz ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 Uchwalona na 99. Posiedzeniu Sejmu RP ( września 2015 r.) Przebieg procesu legislacyjnego: 1) Uzgodnienia międzyresortowe (ministerstwa, KPRM, RCL, ARR, ARiMR) i konsultacje publiczne (rolnicze organizacje społeczne i zawodowe oraz rolnicze 18 maja 2015 r. związki branżowe – 121 podmiotów) – 18 maja 2015 r. 24 czerwca 2015 r. 2) Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego – 24 czerwca 2015 r. 23 lipca 2015 r. 3) Komitet Stały Rady Ministrów – 23 lipca 2015 r. 11 sierpnia 2015 r. 4) Rada Ministrów – 11 sierpnia 2015 r. 13 sierpnia 2015 r. 5) Sejm RP – 13 sierpnia 2015 r. 15 września 2015 r. 6) Senat RP – 15 września 2015 r. 5 października 2015 r. (26 października ustawa została podpisana) 7) Prezydent RP – 5 października 2015 r. (26 października ustawa została podpisana) Przewidywany termin ogłoszenia – 17 listopada 2015 r.

Przyczyny nowelizacji dostosowanie przepisów do zasad i warunków udzielania pomocy finansowej grupom producentów rolnych w ramach działania „Tworzenie grup producentów i organizacji producentów” objętego PROW ; Zdobyte doświadczenia orasz zidentyfikowane ryzyka w zakresie organizowania się producentów w grupy producentów rolnych, jakie pojawiły się w trakcie funkcjonowania obecnie obowiązujących przepisów (konieczność jednolitości procedur i zasad sprawowania kontroli); Wnioski z ustaleń pokontrolnych Europejskiego Trybunału Obrachunkowego Komisji Europejskiej (tworzenie sztucznych warunków do uzyskania statusu GPR); dostosowanie produkcji producentów rolnych zrzeszonych w grupie do wyzwań i oczekiwań rynku (nie tylko pod względem jakości i ilości, ale również asortymentu sprzedawanych produktów)

Najważniejsze zmiany Ujednolicenie katalogu celów, dla których mogą tworzyć się grupy producentów rolnych z celami określonymi w art. 27 rozporządzenia nr 1305/2013 Ujednolicenie katalogu celów, dla których mogą tworzyć się grupy producentów rolnych z celami określonymi w art. 27 rozporządzenia nr 1305/2013, tj.: - dostosowanie produktów rolnych i procesu produkcyjnego do wymogów rynkowych; - wspólne wprowadzanie towarów do obrotu, w tym przygotowanie do sprzedaży, centralizacja sprzedaży i dostawa do odbiorców hurtowych; - ustanowienie wspólnych zasad dotyczących informacji o produkcji ze szczególnym uwzględnieniem zbiorów i dostępności produktów rolnych; - rozwijanie umiejętności biznesowych, marketingowych oraz organizowanie i ułatwianie procesów wprowadzania innowacji; - ochrona środowiska naturalnego (dodatkowo) Uzupełnienie obowiązujących przepisów o definicję działalności rolniczej w rozumieniu przepisów art. 4 ust. 1 lit. c pkt i rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1307/2013 (dot. płatności bezpośrednich), Uzupełnienie obowiązujących przepisów o definicję działalności rolniczej w rozumieniu przepisów art. 4 ust. 1 lit. c pkt i rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1307/2013 (dot. płatności bezpośrednich), tj: „działalność rolnicza oznacza produkcję, hodowlę lub uprawę produktów rolnych, w tym zbiory, dojenie, hodowlę zwierząt oraz utrzymywanie zwierząt do celów gospodarskich”

Doprecyzowanie prawa do głosowania na walnym zgromadzeniu lub zgromadzeniu wspólników przez poszczególnych członków grupy również przy uwzględnieniu udziałów pośrednich Doprecyzowanie prawa do głosowania na walnym zgromadzeniu lub zgromadzeniu wspólników przez poszczególnych członków grupy również przy uwzględnieniu udziałów pośrednich Zmiana wynikająca z ustaleń pokontrolnych ETO i KE. W ramach przeprowadzonych kontroli stwierdzono przypadki, że faktyczny podział praw głosu członków kontrolowanych podmiotów na walnym zgromadzeniu przekraczał 20% (np.: producenci rolni byli jednocześnie członkami lub udziałowcami osób prawnych również będących członkiem danej grupy). Przedmiotowa zmiana ma na celu eliminację tworzenia sztucznych warunków do uzyskania statusu GPR. wskazanie wprost obowiązku corocznego, tj. w każdym roku działalności grupy, produkowania oraz dookreślenie minimalnej wielkości sprzedaży do GPR produktów wyprodukowanych przez jej członków (na poziomie 80% produkcji) wskazanie wprost obowiązku corocznego, tj. w każdym roku działalności grupy, produkowania oraz dookreślenie minimalnej wielkości sprzedaży do GPR produktów wyprodukowanych przez jej członków (na poziomie 80% produkcji) Umożliwi to producentowi rolnemu zrzeszonemu w grupie na wykorzystanie maksymalnie 20% wolumenu jego produkcji w sposób inny niż sprzedaż do grupy (np. przeznaczając część produkcji zbóż na paszę dla posiadanych zwierząt). Powyższe stanowi doprecyzowanie obowiązującej ogólnej zasady sprzedaży całości produkcji za pośrednictwem grupy. Podobne regulacje funkcjonują obecnie w odniesieniu do podmiotów zrzeszających producentów na rynku owoców i warzyw. możliwość przetwarzania Takie brzmienie wprowadzi możliwość przetwarzania przez grupy producentów rolnych produktów lub grup produktów, ze względu na które grupa została utworzona, a które zostały wytworzone w gospodarstwach członków grupy w odniesieniu do całej wielkości produkcji członków grupy.

Brak obowiązku corocznej produkcji oraz sprzedaży do grupy w przypadku zaistnienia siły wyższej lub wystąpienia wyjątkowych okoliczności Brak obowiązku corocznej produkcji oraz sprzedaży do grupy w przypadku zaistnienia siły wyższej lub wystąpienia wyjątkowych okoliczności Warunku corocznego, tj. w każdym roku działalności grupy, produkowania oraz sprzedawania do grupy producentów rolnych przez jej członków produktów lub grupy produktów, ze względu na które grupa została utworzona, nie stosuje się w w przypadku, gdy brak produkcji jest spowodowany działaniem siły wyższej lub wystąpieniem nadzwyczajnych okoliczności, o których mowa w art. 2 ust. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1306/2013 Wszyscy wchodzący w skład spółdzielni producenci produktu lub grupy produktów, ze względu na który GPR została utworzona, spełniają wymagania określone w art. 2 (tj. w ramach działalności rolniczej prowadzą gospodarstwo rolne lub dział specjalny produkcji rolnej) Wszyscy wchodzący w skład spółdzielni producenci produktu lub grupy produktów, ze względu na który GPR została utworzona, spełniają wymagania określone w art. 2 (tj. w ramach działalności rolniczej prowadzą gospodarstwo rolne lub dział specjalny produkcji rolnej) Aktualne brzmienie przepisu („w jej skład wchodzi co najmniej 5 producentów…”) budziło wątpliwości interpretacyjne Rozporządzenie Ministra RiRW określające wykaz produktów i grup produktów, ze względu na które mogą się tworzyć GPR, minimalną roczną wielkość produkcji towarowej wyprodukowaną przez wszystkich członków grupy i sprzedaną do grupy oraz minimalną liczbę członków grupy Rozporządzenie Ministra RiRW określające wykaz produktów i grup produktów, ze względu na które mogą się tworzyć GPR, minimalną roczną wielkość produkcji towarowej wyprodukowaną przez wszystkich członków grupy i sprzedaną do grupy oraz minimalną liczbę członków grupy Doprecyzowanie dotychczasowego przepisu. Wskazuje się, że minimalna roczna wielkość produkcji towarowej (WPT) oznacza produkcję wszystkich członków grupy, sprzedaną do grupy w danym roku jej działalności (eliminowanie sytuacji gdy np. minimalną WPT realizuje jeden lub dwóch producentów a pozostali nie produkują)

Przeniesienie kompetencji w zakresie rejestracji oraz nadzoru nad działalnością grup producentów rolnych i związków grup Przeniesienie kompetencji w zakresie rejestracji oraz nadzoru nad działalnością grup producentów rolnych i związków grup Konieczność wzmocnienia i ujednolicenia nadzoru nad działalnością grup producentów rolnych jest kolejnym wnioskiem z ustaleń pokontrolnych ETO i KE. Ponieważ dotychczas nadzór nad grupami producentów rolnych sprawowały jednostki samorządu terytorialnego, tj. marszałkowie województw, sprawowanie bezpośredniego nadzoru nad tymi organami przez administrację rządową nie było możliwe. Przyjęte przepisy przenoszą te kompetencje do jednostki podległej bezpośrednio ministrowi właściwemu do spraw rynków rolnych. I tak zadania w zakresie rejestracji oraz nadzoru nad działalnością grup producentów rolnych będzie pełnił dyrektor oddziału terenowego Agencji Rynku Rolnego właściwy ze względu na siedzibę grupy, natomiast w przypadku związków grup producentów rolnych – Prezes ARR Decyzja: 1) o uznaniu grupy i zatwierdzeniu planu biznesowego oraz 2) zatwierdzeniu zmian do planu biznesowego Decyzja: 1) o uznaniu grupy i zatwierdzeniu planu biznesowego oraz 2) zatwierdzeniu zmian do planu biznesowego Zmiany związane z dostosowaniem do przepisów rozporządzenia nr 1305/2013 na podstawie których GPR mają możliwość otrzymania wsparcia finansowego ze środków EFRROW na lata (uznanie na podstawie planu biznesowego). Ponadto, dodano przepisy umożliwiające grupie dokonywanie zmian w uprzednio zatwierdzonym planie biznesowym. Wzór planu biznesowego zostanie opracowany przez ARR i zamieszczony na stronie internetowej ARR

Rozporządzenie Ministra RiRW określajace wymagania, jakie ma spełniać plan biznesowy Rozporządzenie Ministra RiRW określajace wymagania, jakie ma spełniać plan biznesowy W celu ujednolicenia zakresu informacji zawartych w planie biznesowym oraz sposobu jego tworzenia, a także zapewnienia właściwego funkcjonowania grup w zakresie realizacji przez nie celów określonych w art. 2, wymagania, jakie ma spełniać plan biznesowy, zostaną określone w rozporządzeniu Ministra RiRW Rozszerzenie zakresu danych i wskazanie terminu na poinformowanie o zmianie danych zawartych w rejestrze Rozszerzenie zakresu danych i wskazanie terminu na poinformowanie o zmianie danych zawartych w rejestrze Rejestr grup został rozszerzony o dane dotyczące liczby członków grupy. Jednocześnie, grupa w terminie miesiąca od dnia dokonania zmiany danych zawartych w rejestrze powinna poinformować o tym fakcie dyrektora OT ARR Doprecyzowanie zakresu kontroli spełniania przez grupę warunków ustawowych oraz danych zawartych w planie biznesowym oraz jego realizacji Doprecyzowanie zakresu kontroli spełniania przez grupę warunków ustawowych oraz danych zawartych w planie biznesowym oraz jego realizacji Dyrektor Oddziału Terenowego ARR w ramach sprawowanego nadzoru będzie przeprowadzał kontrole w zakresie poprawności i zgodności ze stanem faktycznym danych zawartych we wniosku o wpis do rejestru grup producentów rolnych i planie biznesowym grupy (przed wydaniem decyzji o uznaniu grupy), a także spełniania przez grupę warunków ustawowych i realizacji planu biznesowego (co najmniej raz na dwa lata od uznania grupy)

sprawozdanie dotyczące obrotu produktem lub grupą produktów, ze względu na które grupa została utworzona, za dany rok działalności grupy sprawozdanie dotyczące obrotu produktem lub grupą produktów, ze względu na które grupa została utworzona, za dany rok działalności grupy Uzyskanie informacji zawartych w przekazywanym sprawozdaniu pozwoli na realizowanie przez ARR właściwego nadzoru nad GPR. Ponadto pozwoli na ustalenie, czy dany podmiot spełnia obligatoryjny warunek posiadania statusu grupy producentów rolnych, tj.: czy przychody ze sprzedaży produktów lub grup produktów wytworzonych w gospodarstwach członków grupy stanowią więcej niż połowę przychodów grupy ze sprzedaży produktów lub grup produktów, ze względu na które grupa została utworzona doprecyzowanie przepisów w zakresie możliwości organizowania się grup producentów rolnych związki grup, warunków uzyskania statusu związku grup producentów rolnych, a także sprawowania nad nimi nadzoru doprecyzowanie przepisów w zakresie możliwości organizowania się grup producentów rolnych związki grup, warunków uzyskania statusu związku grup producentów rolnych, a także sprawowania nad nimi nadzoru Przepisy wprowadzają możliwość funkcjonowania związku GPR od realizacji co najmniej dwóch spośród wskazanych celów (wcześniej związek musiał realizować wszystkie cele). Ponadto, regulacje umożliwiają tworzenie związku grup przez 5 grup zorganizowanych w różnych kategoriach produktu. Jednocześnie przepisy regulują kwestie w zakresie przeprowadzania kontroli przez Prezesa ARR dot. spełniania przez związek GPR przepisów ustawowych ( co najmniej raz na dwa lata od uznania związku) i są zbieżne z regulacjami w tym zakresie dotyczącymi GPR.

Dyrektor OT ARR wydaje decyzję o cofnięciu grupie uznania i skreśleniu jej z rejestru grup w przypadku, gdy grupa: Przestaje spełniać warunki uznania określone w art. 3 albo art. 3a lub w przepisach wydanych na podstawie art. 6 lub uniemożliwia lub utrudnia przeprowadzenie kontroli w zakresie spełniania przez grupę warunków ustawowych i realizacji planu biznesowego Przestaje spełniać warunki uznania określone w art. 3 albo art. 3a lub w przepisach wydanych na podstawie art. 6 lub uniemożliwia lub utrudnia przeprowadzenie kontroli w zakresie spełniania przez grupę warunków ustawowych i realizacji planu biznesowego Pomimo wezwania wystosowanego przez dyrektora OT ARR grupa nie wypełnia obowiązku : Pomimo wezwania wystosowanego przez dyrektora OT ARR grupa nie wypełnia obowiązku : - informowania o każdej zmianie danych zawartych w rejestrze lub - przesłania sprawozdania dotyczącego obrotu produktem lub grupą produktów, ze względu na które grupa została utworzona, za dany rok produktów, ze względu na które grupa została utworzona, za dany rok działalności grupy działalności grupy

Dyrektor OT ARR wszczyna postępowanie w sprawie cofnięcia uznania: grupie producentów rolnych lub grupie producentów rolnych lub związkowi grup producentów rolnych związkowi grup producentów rolnych Prezesa ARiMR lub dyrektora OR ARiMR Na wniosek Prezesa ARiMR lub dyrektora OR ARiMR złożony w trybie przepisów o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020. Zgodnie z ww. regulacjami, ARiMR posiada kompetencje do kontrolowania spełniania przez grupy producentów rolnych, związki grup producentów rolnych, organizacje producentów oraz ich zrzeszenia, warunków uznania tych podmiotów, w przypadku gdy chcą się one ubiegać o przyznanie pomocy w ramach PROW 2014–2020 w ramach poddziałania „Wsparcie inwestycji w przetwarzanie produktów rolnych, obrót nimi lub ich rozwój” oraz działania „Tworzenie grup producentów i organizacji producentów”. agencja płatnicza pozostaje w każdym przypadku odpowiedzialna za zgodność z prawem i poprawność realizowanych transakcji, w tym spełnianie kryteriów dostępu do pomocy. Zgodnie bowiem z rozporządzeniem delegowanym Komisji nr 907/2014 uzupełniającym rozporządzenie PEiR nr 1306/2013 w odniesieniu do agencji płatniczych i innych organów, zarządzania finansami, rozliczania rachunków, zabezpieczeń oraz stosowania euro, ze względu na ochronę interesów finansowych UE, agencja płatnicza pozostaje w każdym przypadku odpowiedzialna za zgodność z prawem i poprawność realizowanych transakcji, w tym spełnianie kryteriów dostępu do pomocy.

PRZEPISY PRZEJŚCIOWE Grupy wpisane do rejestru przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy składają, w terminie roku od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, do dyrektora oddziału terenowego Agencji Rynku Rolnego właściwego ze względu na siedzibę grupy wniosek o potwierdzenie spełniania warunków określonych w art. 3 albo art. 3a oraz w przepisach wydanych na podstawie art. 6 ustawy; mogą złożyć, w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, do dyrektora oddziału terenowego Agencji właściwego ze względu na siedzibę grupy wniosek o uznanie spełniania warunków określonych w art. 3 albo art. 3a oraz w przepisach wydanych na podstawie art. 6 ustawy oraz zatwierdzenie planu biznesowego.

Dziękuję za uwagę Dziękuję za uwagę Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Departament Rynków Rolnych tel. (22)