szulbe ®

1.Rys historyczny a)1806 r. - J. Berzelius wprowadził nazwę „związki organiczne” dla wszystkich substancji występujących w organizmach roślinnych i zwierzęcych. Uważano, że związki te (np. mocznik, kwas mrówkowy) istnieją w organizmach żywych dzięki tzw. sile życiowej - vis vitalis

b)1828 r. - obalenie teorii witalistycznej (o sile życiowej) przez F. Wöhlera, który poza organizmem żywym otrzymał związek organiczny – mocznik. Friedrich Wöhler ( )

Synteza Wöhlera: NH 4 NCO ⇌ (NH 2 ) 2 CO izocyjanian amonumocznik

2.Obecnie chemia organiczna to chemia związków węgla z wyjątkiem: tlenków węgla, węglików, kwasu węglowego i jego soli, tj. węglanów, kwasu cyjanowodorowego i jego soli, tj. cyjanków, kwasu cyjanowego i jego soli, tj. cyjanianów dicyjanu (CN) 2. Podział na organiczne i nieorganiczne związki węgla jest wyłącznie historyczny.

3.Występowanie związków organicznych: wchodzą w skład organizmów żywych: np.: białka, cukry, tłuszcze, kwasy nukleinowe, są składnikami ropy naftowej i gazu ziemnego, otrzymuje się z nich kosmetyki, środki czystości, tworzywa sztuczne, środki ochrony roślin, farby, lakiery, stanowią podstawę przemysłu farmaceutycznego, włókienniczego, garbarskiego oraz spożywczego.

4.Teoria strukturalna to zbiór postulatów opisujących budowę związków organicznych. Podstawowe zasady budowy cząsteczek związków organicznych opisują postulaty teorii strukturalnych.

Każdy związek chemiczny charakteryzuje się właściwą sobie budową, określoną przez rodzaj, liczbą i sposób powiązania atomów tworzących jego cząsteczkę. izomeria - zjawisko istnienia związków o takim samym składzie ilościowym i jakościowym (ten sam wzór sumaryczny), ale różnej budowie (różne wzory strukturalne). Izomery mają inną budowę, a co za tym idzie inne właściwości.

Izomeria konstytucyjna – związana z różną kolejnością i sposobem powiązania atomów w cząsteczce. Izomeria przestrzenna (stereoizomeria) – związana z różnym położeniem atomów cząsteczki w przestrzeni.

Atomy węgla w związkach organicznych są zawsze czterowartościowe.

Atomy węgla mogą łączyć się ze sobą (zjawisko to nazywamy katenacją), tworząc łańcuchy o dowolnej długości, proste lub rozgałęzione, pierścienie o dowolnej wielkości oraz dowolne kombinacje pierścieni i łańcuchów. Układ atomów węgla w cząsteczce związku organicznego wraz z ich wiązaniami nazywamy szkieletem węglowym.

Atomy węgla mogą łączyć się ze sobą lub z atomami innych pierwiastków wiązaniami pojedynczymi, podwójnymi lub potrójnymi. Od rodzaju wiązań jakie tworzą atomy węgla w cząsteczce związku organicznego zależą właściwości substancji.

Elektrony nie uczestniczące w wiązaniach pomiędzy atomami węgla są wykorzystywane do tworzenia wiązań z atomami innych pierwiastków (zgodnie z ich wartościowością). W skład związków organicznych oprócz atomów węgla wchodzą najczęściej atomy wodoru, tlenu, rzadziej azotu, siarki i magnezu.