Zawieszenie postępowania

Obligatoryje z mocy prawa (vis maior) art. 173 KPC na mocy postanowienia sądu na wniosek (art. 176 KPC) z urzędu (art. 174 par. 1 i art KPC) Fakultatywne z urzędu (art. 177 KPC) na zgodny wniosek stron (art. 178 KPC) spoczywanie procesu

Zawieszenie postępowania z mocy prawa  w razie zaprzestania czynności przez sąd wskutek siły wyższej  Zaistnienie czynnika zewnętrznego, niezależnego od woli człowieka, o nadzwyczajnym charakterze takiego jak powódź, klęska ekologiczna, działania zbrojne, zamach terrorystyczny, etc.  W przypadku tego zawieszenia żadne terminy nie biegną i zaczynają biec dopiero od początku z chwilą podjęcia postępowania. Terminy sądowe należy w miarę potrzeby wyznaczać na nowo.

Obligatoryjne zawieszenie postępowania z urzędu  w razie śmierci strony lub jej przedstawiciela ustawowego, utraty przez nich zdolności procesowej (na skutek orzeczenia ubezwłasnowolnienia), utraty przez stronę zdolności sądowej (ta okoliczność dotyczy podmiotów niebędących osobami fizycznymi, np. z uwagi na ich likwidację) lub utraty przez przedstawiciela ustawowego charakteru takiego przedstawiciela;  jeżeli w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej stroną zachodzą braki uniemożliwiające jej działanie (usunięcie braków następuje w trybie art. 70 § 1 KPC);  jeżeli strona lub jej przedstawiciel ustawowy znajduje się w miejscowości pozbawionej wskutek nadzwyczajnych wydarzeń komunikacji z siedzibą sądu (brak ten musi powstać na skutek działania siły wyższej (np. powodzi), a sąd musi powziąć informację o tej przyczynie przed jej ustaniem);  jeżeli postępowanie dotyczy masy upadłości i ogłoszono upadłość z możliwością zawarcia układu, a strona pozbawiona została prawa zarządu masą upadłości, albo ogłoszono upadłość obejmującą likwidację majątku strony; w tym wypadku postępowanie zawiesza się więc w celu umożliwienia wstąpienia do niego syndyka lub zarządcy masy upadłości).

Fakultatywne zawieszenie postępowania z urzędu  jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku innego toczącego się postępowania cywilnego;  jeżeli osoba trzecia wystąpiła przeciwko obu stronom z interwencją główną;  jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od uprzedniej decyzji organu administracji publicznej;  jeżeli ujawni się czyn, którego ustalenie w drodze karnej lub dyscyplinarnej mogłoby wywrzeć wpływ na rozstrzygnięcie sprawy cywilnej;  w razie niestawiennictwa obu stron na rozprawie, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, oraz w razie niestawiennictwa powoda, gdy powód nie żądał rozpoznania sprawy w jego nieobecności, a pozwany nie zgłosił wniosku o rozpoznanie sprawy;  jeżeli na skutek braku lub wskazania złego adresu powoda albo niewskazania przez powoda w wyznaczonym terminie adresu pozwanego lub danych pozwalających sądowi na ustalenie numerów, o których mowa w art KPC, lub niewykonania przez powoda innych zarządzeń nie można nadać sprawie dalszego biegu

Uchwała SN z r., III CZP 137/13, Legalis nr Przed doręczeniem pozwu i rozpoczęciem rozprawy sąd nie może zawiesić postępowania na podstawie art. 177 § 1 pkt 6 KPC na skutek niewskazania przez powoda danych pozwalających na ustalenie numerów, o których mowa w art KPC. Po rozpoczęciu rozprawy zawieszenie postępowania na tej podstawie może nastąpić tylko wtedy, gdy uzyskanie danych umożliwiających ustalenie wskazanych numerów nie jest możliwe

Wyrok SA w Białymstoku z r., I ACa 440/13, Legalis nr Zawieszenie postępowania w oczekiwaniu na wydanie wyroku karnego powinno wchodzić w grę wyjątkowo, a w szczególności wtedy, gdy ustalenia wyroku karnego miałyby prejudycjalne znaczenie dla odpowiedzialności cywilnej pozwanego, z uwagi na związanie sądu w postępowaniu cywilnym ustaleniami prawomocnego wyroku karnego skazującego co do popełnienia przestępstwa (art. 11 KPC)

Postanowienie SA w Krakowie z r., I ACz 2056/12, Legalis nr W myśl przepisu art. 177 § 1 pkt 6 KPC sąd może zawiesić postępowanie z urzędu jeżeli na skutek braku lub wskazania złego adresu powoda albo niewskazania przez powoda w wyznaczonym terminie adresu pozwanego lub niewykonania przez powoda innych zarządzeń nie można nadać sprawie dalszego biegu. Przyczyną zawieszenia postępowania może być więc tylko takie niewykonanie zarządzeń sądu, które nie pozwala na dalsze prowadzenia sprawy. Właściwym środkiem dyscyplinującym stronę, która uchyla się od stawiennictwa w celu uchylenia się do przesłuchania jest stosowanie grzywny na podstawie art. 274 § 1 KPC w zw. z art. 304 zd. 3 KPC w zw. z art. 13 § 2 KPC, a nie zawieszenie postępowania. Niezasadność zawieszania postępowania w sytuacji uchylania się strony od stawiennictwa w celu przesłuchania O ile stosowanie art. 177 § 1 pkt 6 KPC jest dopuszczalne w postępowaniu nieprocesowym na zasadzie art. 13 § 2 KPC, to musi odbywać się odpowiednio, tj. z zachowaniem odrębności postępowania nieprocesowego. Oznacza to w szczególności większą inicjatywę stron. Zwłaszcza w postępowaniu o ubezwłasnowolnienie sąd nie może uzależniać prowadzenia sprawy od stanowiska wnioskodawcy, skoro celem postępowania jest dobro uczestnika, który ma być ubezwłasnowolniony

Postanowienie SA w Szczecinie z r., III AUz 71/12, LEX nr Wskazana w art. 177 § 1 pkt 1 k.p.c. podstawa do zawieszenia postępowania zachodzi, gdy rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku innego toczącego się postępowania cywilnego. Zależność ta musi być tego rodzaju, że orzeczenie, które ma zapaść w innym postępowaniu cywilnym, będzie prejudykatem, czyli podstawą rozstrzygnięcia sprawy, w której ma być zawieszone postępowanie. Przepis art. 177 § 1 pkt 1 k.p.c. znajduje zastosowanie, gdy wynik jednego postępowania cywilnego zależy od wyniku innego postępowania cywilnego, gdyż przedmiot postępowania prejudycjalnego stanowi element podstawy faktycznej rozstrzygnięcia sprawy w postępowaniu cywilnym. Oznacza to, że nie jest możliwe rozstrzygnięcie sprawy w toczącym się postępowaniu cywilnym bez wcześniejszego rozstrzygnięcia kwestii prejudycjalnych. Wynik innego toczącego się postępowania cywilnego a zawieszenie postępowania

Zawieszenie postępowania na wniosek  OBLIGATORYJNE: ART. 176 KPC Sąd zawiesi postępowanie na wniosek spadkobiercy, jeżeli powód dochodzi przeciwko niemu wykonania obowiązku, należącego do długów spadkowych (inne roszczenia nie stanowią podstawy do zawieszenia postępowania), a spadkobierca nie złożył jeszcze oświadczenia o przyjęciu spadku i termin do złożenia takiego oświadczenia jeszcze nie upłynął.  FAKULTATYWNE: ART. 178 KPC możliwośĆ zawieszenia postępowania na zgodny wniosek stron

Postanowienie SN z r., I CKN 535/99, Legalis nr Podstawą zawieszenia postępowania na zgodny wniosek stron - poza treścią ich niewątpliwego w tym przedmiocie oświadczenia - może być także takie zachowanie się stron, które w okolicznościach rozpoznawanej sprawy nie pozostawia wątpliwości co do zgodnego zamiaru stron wywołania skutku w postaci zawieszenia postępowania na tej podstawie (art. 178 KPC) i wykluczającemu możliwość przypisania takiemu zachowaniu się innego znaczenia w świetle przyczyn mogących tamować - nie z woli stron - tok dalszego postępowania w sprawie.

Umorzenie postępowania art. 182 KPC - z powodu bezczynności; na podstawie art. 355 § 1 KPC z mocy samego prawa

Umorzenie zawieszonego postępowania z powodu bezczynności (art. 182 KPC)  Jeżeli wniosek o podjęcie postępowania nie został zgłoszony w ciągu roku od daty wydania postanowienia o zawieszeniu – w razie spoczywania procesu, tj. zawieszenia postępowania na zgodny wniosek stron (art. 178 KPC) lub na wniosek spadkodawcy (art. 176 KPC) oraz z przyczyn wskazanych w art. 177 § 1 pkt 5 i 6 KPC;  W razie stwierdzenia braku następcy prawnego strony, która straciła zdolność sądową, a w każdym razie po upływie roku od daty postanowienia o zawieszeniu z tej przyczyny  W razie śmierci strony po upływie 5 lat od daty postanowienia o zawieszeniu postępowania z tej przyczyny

Umorzenie postępowania na podstawie art. 355 § 1 KPC, gdy:  Wydanie wyroku stało się zbędne:  Powód skutecznie cofnął pozew;  Strony zawarły ugodę sądową;  Strona cofnęła środek zaskarżenia.  wydanie wyroku stało się niedopuszczalne:  na skutek powstania bezwzględnej przeszkody procesowej;  Jeżeli ogłoszono upadłość obejmującą likwidację majątku pozwanego, a postępowanie dotyczy masy upadłości;  w razie śmierci jednego z małżonków w sprawie o rozwód lub separację (art. 446 KPC), o ustalenie rozdzielności majątkowej (art. 452 KPC);  w razie śmierci dziecka, które nie pozostawiło zstępnych, w sprawie o ustalenie lub zaprzeczenie rodzicielstwa oraz w sprawie o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa (art. 456 § 3 KPC)

Umorzenie postępowania z mocy samego prawa  Umorzenie postępowania egzekucyjnego, jeżeli wierzyciel w ciągu roku od dnia dokonania ostatniej czynności egzekucyjnej, a w razie zawieszenia postępowania – od ustania przyczyny zawieszenia, nie dokonał czynności potrzebnej do dalszego prowadzenia postępowania lub nie zażądał podjęcia zawieszonego postępowania.

Rodzaje powództw  Powództwo o ZASĄDZENIE ŚWIADCZENIA  Powództwo o USTALENIE  Powództwo o UKSZTAŁTOWANIE

Powództwo o zasądzenie świadczenia  TREŚĆ ŻĄDANIA: zasądzenie świadczenia polegającego na:  daniu (dare)  czynieniu (facere)  nieczynieniu (nonfacere)  znoszeniu (pati)  PRZEDMIOT ŻĄDANIA – Można dochodzić świadczeń:  wymagalnych w dniu wniesienia pozwu;  które stały się wymagalne w toku rozprawy, nie później niż do jej zamknięcia (art. 316 § 1 KPC)  niewymagalnych – tylko przyszłych, powtarzających się, jeżeli nie sprzeciwia się temu treść łączącego strony stosunku prawnego (art. 190 KPC), np. alimenty, renta;  WYROK ma charakter co do zasady DEKLARATORYJNY i jest wykonalny w drodze egzekucji;

Powództwo o USTALENIE  TREŚĆ ŻĄDANIA: ustalenie istnienia (ustalenie pozytywne) lub nieistnienia (ustalenie negatywne) prawa lub stosunku prawnego;  MATERIALNOPRAWNĄ przesłanką powództwa jest posiadanie INTERESU PRAWNEGO! Jego brak skutkuje ODDALENIEM powództwa.  Co do zasady jest NIEDOPUSZCZALNE gdy:  Możliwe jest powództwo dalej idące (o zasądzenie świadczenia);  Gdy osiągnięcie zamierzonego celu jest możliwe w innym postępowaniu (także pozasądowym)  WYROK ma co do zasady charakter DEKLARATORYJNY, nie jest możliwy do wykonania w drodze egzekucji

Powództwo o UKSZTAŁTOWANIE  TREŚĆ ŻĄDANIA: ukształtowanie prawa lub stosunku prawnego poprzez jego:  Utworzenie;  Zmianę;  Zniesienie.  WYROK ma charakter KONSTYTUTYWNY, nie nadaje się do wykonania w drodze egzekucji

Zmiana powództwa