Planowane zmiany w Prawie zamówień publicznych – zmiany w aspekcie inwestycji realizowanych w ramach działań delegowanych PROW na lata 2014 – 2020, ujęte w projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo zamówień publicznych. Toruń, marzec 2016

Cel projektowanej regulacji Projekt ustawy o zmianie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych i niektórych innych ustaw ma na celu wdrożenie do polskiego porządku prawnego następujących dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady: dyrektywy 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylającej dyrektywę 2004/18/WE (Dz. Urz. UE L 94 z , str. 65), – „dyrektywa klasyczna ”, dyrektywy 2014/25/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych, uchylającej dyrektywę 2004/17/WE (Dz. Urz. UE L 94 z , str. 243), – „dyrektywa sektorowa”.

Termin implementacji Terminy implementacji, zgodnie z art. 90 ust. 1 dyrektywy klasycznej oraz art. 106 ust. 1 dyrektywy sektorowej, upływają w dniu 18 kwietnia 2016 r., z tym że dyrektywy zezwalają państwom członkowskim na odroczenie terminu wdrożenia: obowiązkowej komunikacji elektronicznej, z wyjątkiem przesyłania ogłoszeń, udostępniania dokumentów zamówienia, oraz instytucji elektronicznych takich jak: aukcja elektroniczna, katalogi elektroniczne, dynamiczny system zakupów – do dnia 18 października 2018 r.; obowiązkowej komunikacji elektronicznej w przypadku postępowań prowadzonych przez centralną jednostkę zakupującą – do dnia 18 kwietnia 2017 r.; przepisów dotyczących sposobu sporządzania jednolitego europejskiego dokumentu zamówienia – do dnia 18 kwietnia 2018 r.

Instrumenty polityki gospodarczej i społecznej Projekt zawiera rozwiązania mające m.in. na celu: wzmocnienie roli pozacenowych kryteriów oceny ofert – podejście oparte o bilans ceny, jakości i kosztów eksploatacji (ang. better value for money); rozszerzenie klauzul społecznych na niektóre kategorie osób zasługujących na wsparcie przez pracę i ułatwienia dla m.in. zakładów aktywności zawodowej; silniejsze powiązanie zamówień publicznych z prawem pracy; (obowiązek wskazania przez zamawiającego tych czynności wykonawcy, których wykonanie, zgodnie z kodeksem pracy, wymaga zatrudnienia na podstawie umowy o pracę); rozszerzenie możliwości promowania innowacyjności w systemie zamówień publicznych, np. partnerstwa innowacyjnego; zmniejszenie uciążliwych obowiązków przedkładania dokumentów przez wykonawców;

Zakres projektowanej regulacji 1. Zakres przedmiotowy. Wprowadzenie nowych wyłączeń stosowania ustawy (obok obecnie funkcjonujących wyłączeń) obejmujących np. usługi badawcze i rozwojowe, usługi prawnicze w zakresie zastępstwa procesowego, usługi w dziedzinie obrony cywilnej itd. Warto jednak podkreślić wyłączenia dotyczące tzw. zamówień in-house, których zasady stosowania określono w obecnie projektowanym przepisie dotyczącym zamówień z wolnej ręki.

Zakres projektowanej regulacji Przykłady zmian wyłączeń. Art. 4 uchylony został pkt 13 – ustawy nie stosuje się do zamówień udzielanych instytucji gospodarki budżetowej przez organ władzy publicznej wykonujący funkcje organu założycielskiego tej instytucji, dla zamówień typu in-house, wprowadzono rozwiązania w trybie zamówienia z wolnej ręki: a) zamówienia udzielane podmiotom kontrolowanym, b) zamówienia udzielane przez podmiot kontrolowany kontrolującemu go zamawiającemu; c) zamówienia udzielane pomiędzy podmiotami kontrolowanymi przez tego samego zamawiającego, d)zamówienia udzielane podmiotowi kontrolowanemu wspólnie przez kilku zamawiających, e)powierzenie zadania w ramach horyzontalnej współpracy.

Zakres projektowanej regulacji 2. Zakres podmiotowy. Projekt nie wprowadza zmian w zakresie podmiotów zobowiązanych do stosowania ustawy Pzp. O zamówienie publiczne, tak jak dotychczas, będą mogły ubiegać się osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, a także grupy takich podmiotów.

Zakres projektowanej regulacji 3. Definicje ustawowe. W art. 2 Pzp wprowadzono zmiany definicji oraz dodano nowe definicje np.: definicja cyklu życia, definicja dostaw, definicja dynamicznego systemu zakupów, definicja oznakowania, definicja elektronicznych środków komunikacji, definicja katalogu elektronicznego, definicja najkorzystniejszej oferty, definicja usług. Art. 2 Przykłady zmian zmieniony został pkt 1a – cykl życia produktu zastąpiono cyklem życia – należy przez to rozumieć wszelkie możliwe kolejne i powiązane fazy istnienia przedmiotu dostawy, usługi lub roboty budowlanej, w szczególności: badanie, rozwój, projektowanie przemysłowe, testowanie, produkcję, transport, używanie, naprawę, modernizację, zmianę, utrzymanie przez okres istnienia, logistykę, szkolenie, zużycie, wyburzenie, wycofanie i usuwanie;

Zakres projektowanej regulacji Art. 2 w pkt 2 zmienia się definicje dostaw – należy przez to rozumieć nabywanie rzeczy oraz innych dóbr, w szczególności na podstawie umowy sprzedaży, dostawy, najmu, dzierżawy oraz leasingu z opcją lub bez opcji zakupu; dostawy mogą obejmować dodatkowo rozmieszczenie lub instalację; w pkt 5 zmienia się definicję najkorzystniejszej oferty – należy przez to rozumieć ofertę:  która przedstawia najkorzystniejszy bilans ceny lub kosztu i innych kryteriów odnoszących się do przedmiotu zamówienia publicznego lub  najlepiej spełnia kryteria inne niż cena lub koszt, gdy cena lub koszt jest stała, lub  z najniższą ceną lub kosztem gdy jedynym kryterium oceny jest cena lub koszt, albo  która przedstawia najkorzystniejszy bilans ceny lub kosztu i innych kryteriów odnoszących się do przedmiotu zamówienia publicznego w przypadku zamówień w zakresie działalności twórczej lub naukowej, których przedmiotu nie można z góry opisać w sposób jednoznaczny i wyczerpujący;

Zakres projektowanej regulacji Art. 2 w pkt 10 zmienia się definicję usługi – należy przez to rozumieć wszelkie świadczenia, których przedmiotem nie są roboty budowlane lub dostawy; w pkt 2b wprowadza się definicję oznakowania – należy przez to rozumieć zaświadczenie, poświadczenie, lub każdy inny dokument, potwierdzający, że obiekt budowlany, produkt, usługa, proces lub procedura spełniają określone wymogi; w pkt 2d wprowadza się definicję katalogu elektronicznego – należy przez to rozumieć ustalony przez zamawiającego zgodnie z opisem przedmiotu zamówienia publicznego, sposób organizacji informacji zawartych w ofercie i format ich przedstawienia, wspólny dla wykonawców uczestniczących w postępowaniu o udzielenie zamówienia;

Zakres projektowanej regulacji Art. 2 w punkcie 2c wprowadza się definicje elektronicznych środków komunikacji – należy przez to rozumieć rozwiązania techniczne w tym sprzęt elektroniczny do przetwarzania i przechowywania danych, które są przesyłane, przekazywane i odbierane za pomocą przewodów, fal radiowych, środków optycznych lub innych środków elektromagnetycznych, umożliwiające indywidualne porozumiewanie się na odległość przy wykorzystaniu transmisji danych, a w szczególności pocztę elektroniczną lub faks;

Zakres projektowanej regulacji 4. Zamówienia mieszane. Uchylono art. 6, obecnie zasady zamówień, których przedmiot składa się z więcej niż jednego rodzaju zamówienia (dostawy, usługi, roboty budowlane) określono w projektowanym art. 5. Art. 5 projektowany art. 5c ust. 1 – jeżeli zamówienie publiczne obejmuje co najmniej dwa rodzaje zamówień spośród zamówień na roboty budowlane, usługi lub dostawy, do jego udzielenia stosuje się przepisy dotyczące tego rodzaju zamówienia, który odpowiada jego głównemu przedmiotowi.

Zakres projektowanej regulacji 5. Zasady udzielania zamówień publicznych. Podstawowe zasady dotyczące postępowania o udzielenie zamówienia publicznego nie zostały zmienione. Uzupełnione zostały jedynie o zasadę proporcjonalności. Art. 7 projektowany art. 7 ust.1 – zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji i równe traktowanie wykonawców oraz zgodnie z zasadami proporcjonalności i przejrzystości. 6. Komunikacja zamawiającego z wykonawcami. W projektowanej ustawie dodano rozdział 2a „Komunikacja zamawiającego z wykonawcami”, który określa zasady elektronizacji procedury.

Zakres projektowanej regulacji 7. Ogłoszenia. Dla ogłoszeń powyżej progów unijnych zastosowano standardowe formularze ogłoszeń ustanowione przez Komisję Europejską. Dla postępowań powyżej progów unijnych skrócono również termin składania ofert lub wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu. W progu krajowym terminy pozostają bez zmian. Nieznacznym zmianom ulegają zasady zmiana ogłoszenia. Art. 11 uchylono ust 4 i 6 (zmiana ogłoszenia i wzory ogłoszeń); wprowadza się ustęp 7a – ogłoszenia w Biuletynie Zamówień Publicznych zamieszcza się przy użyciu elektronicznych środków komunikacji za pomocą formularzy umieszczonych na stronach portalu internetowego Urzędu ;

Zakres projektowanej regulacji Art. 11 wprowadza się art. 11b ust. 2 (wcześniej uchylony w części art. 40) – zamawiający może, po opublikowaniu ogłoszenia o zamówieniu, bezpośrednio poinformować o wszczęciu postępowania o udzielenie zamówienia znanych sobie wykonawców, którzy w ramach prowadzonej działalności świadczą dostawy, usługi lub roboty budowlane będące przedmiotem zamówienia; wprowadza się art. 11c – zamawiający może zmienić ogłoszenie, zamieszczając sprostowanie lub ogłoszenie zmian; nadal obowiązuje art. 12a ust. 1 – w przypadku dokonywania zmiany treści ogłoszenia o zamówieniu zamieszczonego w Biuletynie Zamówień Publicznych lub opublikowanego w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, zamawiający przedłuża termin składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu lub termin składania ofert o czas niezbędny do wprowadzenia zmian we wnioskach lub ofertach, jeżeli jest to konieczne.

Zakres projektowanej regulacji 8. Zamawiający. Wprowadzono zmiany dotyczące powierzania pomocniczych działań zakupowych, a także powołania zespołu projektowego, który będzie odpowiedzialny również za nadzór nad realizacją zamówienia. Co istotne pomocnicze działania można nadal powierzyć własnej jednostce organizacyjnej. Art. 14 wprowadzono (doprecyzowano zasady terminów) ust. 2 – jeżeli ostatni dzień terminu przypada na sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzień terminu uważa się następny dzień po dniu lub dniach wolnych od pracy;

Zakres projektowanej regulacji Art. 15 projektowany ust. 2 – zamawiający może powierzyć pomocnicze działania zakupowe własnej jednostce organizacyjnej lub osobie trzeciej; Art. 20a (projektowany) w przypadku zamówienia na roboty budowlane lub usługi, którego wartość jest równa lub przekracza wyrażoną w złotych równowartość euro, kierownik zamawiającego do nadzoru nad realizacją udzielonego zamówienia powołuje zespół osób, zwany „zespołem" ; co najmniej dwóch członków zespołu jest powoływanych do komisji przetargowej.

Zakres projektowanej regulacji 9. Szacowanie wartości zamówienia. Wprowadzono dodatkowe regulacje (art. 32) dotyczące szacowania wartości zamówienia. (np. nie można zaniżać wartości lub wybierać metody obliczania) 10. Warunki udziału w postepowaniu i przesłanki wykluczenia. Wprowadzono zmiany dotyczące warunków udziału w postępowaniu i przesłanki wykluczenia – projektowany art. 22 i 24. np. zmiany w zakresie osób objętych celem społecznej i zawodowej integracji. Projektowany przepis wskazuje, że warunki udziału w postępowaniu mogą dotyczyć: uprawnień do prowadzenia określonej działalności zawodowej, o ile wynika to z odrębnych przepisów, sytuacji ekonomicznej lub finansowej, zdolności technicznej lub zawodowej. Ponadto projektowany przepis określa możliwe wymagania zamawiającego w zakresie spełnienia poszczególnych warunków.

Zakres projektowanej regulacji Art. 22 obecnie jest – o udzielenie zamówienia mogą ubiegać się wykonawcy, którzy spełniają warunki, dotyczące: a)posiadania uprawnień do wykonywania określonej działalności lub czynności, jeżeli przepisy prawa nakładają obowiązek ich posiadania, b)posiadania wiedzy i doświadczenia, c)dysponowania odpowiednim potencjałem technicznym oraz osobami zdolnymi do wykonania zamówienia, d)sytuacji ekonomicznej i finansowej. projekt – o udzielenie zamówienia mogą ubiegać się wykonawcy, którzy: 1)nie podlegają wykluczeniu, 2)spełniają warunki udziału w postępowaniu, o ile zostały one określone przez zamawiającego w ogłoszeniu o zamówieniu lub w zaproszeniu do potwierdzenia zainteresowania.

Zakres projektowanej regulacji Art. 22 projektowany ust. 2 – warunki udziału w postępowaniu mogą dotyczyć: (…); projektowane art. 22b, 22c, 22d określają możliwe wymagania zamawiających w odniesieniu do poszczególnych warunków; projektowany art. 2a – w odniesieniu do warunków dotyczących wykształcenia, kwalifikacji zawodowych lub doświadczenia, wykonawcy mogą polegać na zdolnościach innych podmiotów, gdy podmioty te zrealizują roboty budowlane lub usługi, do realizacji których te zdolności są wymagane

Zakres projektowanej regulacji 10. cd Jednocześnie podstawy wykluczenia zostały podzielone na obligatoryjne i fakultatywne. Obligatoryjne przesłanki wykluczenia dotyczą np. wykonawców będących osobami fizycznymi, którzy zostali prawomocnie skazani za przestępstwo skarbowe, korupcję itd. Natomiast przykładem przesłanki fakultatywnej jest możliwość wykluczenia wykonawcy, wobec którego wydano ostateczną decyzję administracyjną o naruszeniu obowiązków wynikających z prawa pracy. W odniesieniu do warunków dotyczących wykształcenia, kwalifikacji zawodowych lub doświadczenia wykonawca będzie mógł podeprzeć się zasobami innych podmiotów tylko wtedy gdy zatrudni ich jako podwykonawców. Aby wystartować w przetargu nie będzie trzeba przedstawiać zaświadczeń potwierdzających spełnienie warunków udziału w postępowaniu oraz brak podstaw do wykluczenia, wymagane będzie jedynie odpowiednie oświadczenie w tym zakresie (uchylono art. 44). Zostaje wprowadzony jednolity europejski dokument zamówienia.

Zakres projektowanej regulacji Art. 24aa (projektowany ) Zamawiający może, w postępowaniu prowadzonym w trybie przetargu nieograniczonym, najpierw dokonać oceny ofert, a następnie zbadać, czy wykonawca, którego oferta została oceniona najwyżej, nie podlega wykluczeniu oraz spełnia warunki udziału w postępowaniu, o ile taka możliwość została przewidziana w specyfikacji istotnych warunków zamówienia lub ogłoszeniu o zamówieniu. Art. 25b (projektowany) Do oferty w przetargu nieograniczonym lub wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu wykonawca dołącza aktualne oświadczenie w zakresie wskazanym przez zamawiającego w ogłoszeniu o zamówieniu lub w specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Informacje zawarte w oświadczeniu stanowią wstępne potwierdzenie, że wykonawca nie podlega wykluczeniu oraz spełnia warunki udziału w postępowaniu

Zakres projektowanej regulacji 11. Opis przedmiotu zamówienia. Wprowadzono dodatkowe regulacje dotyczące sporządzania opisu przedmiotu zamówienia (art. 29) np. wymagania dotyczące zatrudnienia przez wykonawcę osób na podstawie umowy o pracę, możliwość wymagania przedstawienia odpowiedniego oznakowania – etykiety, zakaz wskazywania charakterystycznego procesu. Art. 29 ust. 3a (projektowany) Zamawiający określa w opisie przedmiotu zamówienia na usługi lub roboty budowlane wymagania zatrudnienia przez wykonawcę lub podwykonawcę osób wykonujących wskazane przez zamawiającego czynności w zakresie realizacji zamówienia na podstawie umowy o pracę, jeżeli wykonanie tych czynności obejmuje wykonywanie pracy określonej w art. 22 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1976 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2015 r. poz. 1066, z późn. zm.5).

Zakres projektowanej regulacji 12. Podział zamówienia na części. Wprowadzono możliwość i określono zasady podziału zamówienia na części – projektowany art. 36aa (nie mylić z udzielaniem zamówienia w częściach, z których każda stanowi przedmiot odrębnego postępowania z art. 32). Jeżeli zamawiający nie podzieli zamówienia na części to będzie zobowiązany do wskazania powodów swojej decyzji w protokole z postępowania. Warto wskazać, iż usunięto art. 36a ust. 3 (wyłączenie z konieczności osobistego wykonania części zamówienia, gdy powoływano się na zasoby innych podmiotów) co oznacza, że dla zastrzeżonych części zamówienia nie będzie już można podeprzeć się cudzym doświadczeniem i w ten sposób powołać podwykonawcę (ograniczy to negatywne zjawisko nadużywania podwykonawstwa oraz „obrót” referencjami).

Zakres projektowanej regulacji 13. Tryby udzielania zamówień publicznych Najważniejsza zmiana dotyczy wprowadzenia dodatkowego trybu tj. ustanowienia partnerstwa innowacyjnego. Nadal jednak podstawowymi trybami udzielania zamówień publicznych, na gruncie nowych dyrektyw, są przetarg nieograniczony i ograniczony. Najważniejszą zmianą w zakresie przetargu nieograniczonego jest, oprócz zmian dotyczących elektronizacji procedury, zmiana terminów w postępowaniu (tylko dla progu unijnego). Ponadto wprowadzono procedurę przyspieszoną (stan pilnej konieczności) np. nagłe zamówienie dla szpitala. W istotny sposób zmieniły się również przesłanki zastosowania zamówienia z wolnej ręki w art. 67 (zmieniono zamówienia dodatkowe i uzupełniające). W zamówienie z wolnej ręki wpisuje się również wyłączenie w przypadku zamówień in-house.

Zakres projektowanej regulacji 14. Wybór najkorzystniejszej oferty Co do zasady kryteriami oceny ofert są cena lub koszt albo cena lub koszt i inne kryteria odnoszące się do przedmiotu zamówienia. Projektowany art. 91 ust. 2 zwiera przykładowy katalog kryteriów odnoszących się do przedmiotu zamówienia. Co do zasady również cena będzie mogła stanowić jedynie do 60 % wagi wszystkich kryteriów. Dostosowano odpowiednio warunki odrzucenia ofert, a także określono, w jakich sytuacjach nie zamawiający nie może odrzucić ofert. (np. gdy oferty są niezgodne z normami, a wykonawca udowodni w ofercie, że proponowane rozwiązania spełniają wymagania określone w przedmiocie zamówienia.)

Zakres projektowanej regulacji Art. 91 ust. 2a (projektowany) Zamawiający, o którym mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 i 2 oraz ich związki, kryterium ceny mogą zastosować jako jedyne kryterium oceny ofert lub kryterium o wadze przekraczającej 60%, jeżeli przedmiot zamówienia ma ustalone standardy jakościowe, z zastrzeżeniem art. 76 ust. 2, jeżeli dodatkowo wykażą w załączniku do protokołu postępowania, w jaki sposób zostały uwzględnione w opisie przedmiotu zamówienia koszty cyklu życia. Art (projektowany) Kryterium kosztu można określić z wykorzystaniem rachunku kosztów cyklu życia. W projektowanym artykule określono co obejmuje rachunek kosztów cyklu życia

Zakres projektowanej regulacji 15. Dokumentowanie postępowania. Wprowadza się nowe regulacje dotyczące treści protokołu z postępowania – projektowany art Zasady zmian i unieważniania umów. Wprowadza się okoliczności zmian postanowień zawartych w umowach − określając, jakiego rodzaju zmiany będą uznawane za istotne i co za tym idzie będą wymagały wszczęcia nowego postępowania. Projekt wprowadza również katalog przesłanek, po spełnieniu których zamawiający będzie mógł umowę rozwiązać.

Zakres projektowanej regulacji 17. Wejście w życie Ustawa wchodzi w życie w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia z wyjątkiem przepisów dotyczących elektronizacji procedur (rozdział 2a), które wchodzą w życie w dniu 18 kwietnia 2017r. (centralny zamawiający) lub 18 kwietnia 2018r. (pozostali zamawiający). Prezentacja sporządzona w oparciu o wersję nr 19 projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych,udostępnioną na stronie internetowej Urzędu Zamówień Publicznych

Dziękuję za uwagę