ZMIANY W PRAWIE PRACY W 2016 r. r. pr. Katarzyna Dobkowska Warszawa, 26 listopada 2015 r.

UMOWY NA CZAS OKREŚLONY

KATALOG UMÓW O PRACĘ Obecnie Od 22 lutego 2016 r. na czas nieokreślony na czas określony na czas wykonania określonej pracy na zastępstwo na okres próbny Od 22 lutego 2016 r. na czas nieokreślony na czas określony - na okres próbny

UMOWY NA OKRES PRÓBNY Obecnie Od 22 lutego 2016 r. Umowa na okres próbny może poprzedzać każdą z umów o pracę. Może trwać maksymalnie 3 miesiące. Od 22 lutego 2016 r. Zawiera się ją w celu sprawdzenia kwalifikacji pracownika i możliwości jego zatrudnienia w celu wykonywania określonego rodzaju pracy. Będzie można zawrzeć więcej niż jedną umowę na okres próbny w przypadku zmiany rodzaju pracy.

OGRANICZENIA W ZATRUDNIANIU NA CZAS OKREŚLONY Obecnie Zawarcie kolejnej umowy o pracę na czas określony jest równoznaczne w skutkach prawnych z zawarciem umowy o pracę na czas nieokreślony, jeżeli poprzednio strony dwukrotnie zawarły umowę o pracę na czas określony na następujące po sobie okresy, o ile przerwa między rozwiązaniem poprzedniej a nawiązaniem kolejnej umowy o pracę nie przekroczyła 1 miesiąca. Od 22 lutego 2016 r. Okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony, a także łączny okres zatrudnienia na podstawie umów o pracę na czas określony zawieranych między tymi samymi stronami stosunku pracy, nie może przekraczać 33 miesięcy, a łączna liczba tych umów nie może przekraczać trzech. Istnienie lub długość przerw pomiędzy umowami nie ma znaczenia.

OGRANICZENIA W ZATRUDNIANIU NA CZAS OKREŚLONY – WYJĄTKI Ograniczenia (3 umowy, 33 miesiące) nie dotyczą umów o pracę na czas określony zawieranych: w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy, w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym, w celu wykonywania pracy przez okres kadencji, w przypadku gdy pracodawca wskaże obiektywne przyczyny leżące po jego stronie.

WYPOWIADANIE UMÓW NA CZAS OKREŚLONY Obecnie umowa o pracę na czas określony może zostać wypowiedziana z zachowaniem dwutygodniowego okresu wypowiedzenia, jeżeli została zawarta na okres dłuższy niż 6 miesięcy i strony w umowie przewidziały możliwość jej wcześniejszego wypowiedzenia w taki sposób (art. 33 k.p.) Od 22 lutego 2016 r. umowa o pracę na czas określony może zostać wypowiedziana przez którąkolwiek ze stron stosunku pracy, niezależnie od istnienia lub charakteru przyczyny wypowiedzenia, czasu trwania takiej umowy oraz zawarcia w niej klauzuli uprawniającej do jej wcześniejszego wypowiedzenia BRAK OBOWIĄZKU WSKAZYWANIA PRZYCZYNY WYPOWIEDZENIA

Umowy na czas określony PRZEPISY PRZEJŚCIOWE Umowy na czas określony Umowy o pracę na czas określony zawarte po wejściu w życie ustawy zmieniającej, uważa się za zawarte na czas nieokreślony, o ile do ich zawarcia doszło nie później niż w trakcie miesiąca następującego po dacie rozwiązania drugiej umowy w rozumieniu dotychczasowego art. 25(1) k.p., a okres ten (tj. miesięczny) rozpoczął się nie później niż w dniu wejścia w życie nowych przepisów. Przy ustalaniu długości okresu wypowiedzenia umów o pracę na czas określony, trwających w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy, których wypowiedzenie następuje począwszy od dnia wejścia w życie ustawy nowelizującej (tj. 22.02.2016 r.), nie uwzględnia się okresów zatrudnienia u danego pracodawcy, przypadających przed dniem jej wejścia w życie.

Umowy na czas określony PRZEPISY PRZEJŚCIOWE Umowy na czas określony Do umów o pracę na czas określony zawartych przed wejściem w życie nowych regulacji należy stosować art. 25(1) k.p. w brzmieniu nadanym ustawą zmieniającą. Dla potrzeb ustalenia maksymalnego okresu zatrudnienia na podstawie umowy (lub kilku umów) na czas określony, po upływie którego umowa taka przekształca się w umowę na czas nieokreślony, wlicza się wyłącznie okres przypadający po wejściu w życie nowej regulacji. Łączny okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony przez jednego pracodawcę nie powinien przekraczać 33 miesięcy od dnia wejścia w życie zmienionych przepisów. Umowa obowiązująca w tym dniu uważana jest ponadto za pierwszą umowę w rozumieniu zmienionego art. 25(1) k.p. chyba, że została zawarta jako druga w myśl dotychczasowego brzmienia art. 25(1) k.p., tj. nie później niż w ciągu miesiąca po rozwiązaniu pierwszej umowy na czas określony. W takim przypadku, jest uznawana za drugą również w rozumieniu zmienionego art. 25(1) k.p.

URLOPY ZWIĄZANE Z RODZICIELSTWEM

URLOPY ZWIĄZANE Z RODZICIELSTWEM Obecnie Urlop macierzyński (20 tygodni) Dodatkowy urlop macierzyński (6 tygodni) Urlop rodzicielski (26 tygodni) Urlop ojcowski Urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego Dodatkowy urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego Urlop wychowawczy Od 2 stycznia 2016 r. Urlop macierzyński (20 tygodni) - Urlop rodzicielski (32 tygodni) Urlop ojcowski Urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego Urlop wychowawczy

UDZIELANIE URLOPÓW ZWIĄZANYCH Z RODZICIELSTWEM Pytanie: czy pracodawca powinien udzielić pozostałej części urlopu macierzyńskiego pracownikowi–ojcu, jeżeli matka dziecka nie ma statusu pracownika (prowadzi np. działalność gospodarczą)? Obecnie: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej: w sytuacji, gdy matka prowadzi działalność gospodarczą, ojcu nie przysługuje możliwość wzięcia urlopu macierzyńskiego. Ojciec może wziąć 2 tygodnie urlopu ojcowskiego oraz przysługuje mu urlop wychowawczy. Od 2 stycznia 2016 r. Pracownikowi - ojcu wychowującemu dziecko przysługuje, w przypadku rezygnacji przez ubezpieczoną - matkę dziecka z pobierania zasiłku macierzyńskiego po wykorzystaniu przez nią tego zasiłku za okres co najmniej 14 tygodni po porodzie, prawo do części urlopu macierzyńskiego przypadającej po dniu rezygnacji przez ubezpieczoną - matkę dziecka z pobierania zasiłku macierzyńskiego (art. 180 §5 k.p.)

UDZIELANIE URLOPÓW ZWIĄZANYCH Z RODZICIELSTWEM Urlop macierzyński od 2 stycznia 2016 r. W przypadku: 1) rezygnacji przez pracownicę legitymująca się orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji z pozostałej części urlopu macierzyńskiego po wykorzystaniu przez nią po porodzie co najmniej 8 tygodni urlopu, 2) hospitalizacji matki po wykorzystaniu po porodzie co najmniej 8 tygodniu urlopu, 3) zgonu matki dziecka nieobjętej ubezpieczeniem społecznym albo nieposiadającej tytułu do objęcia takim ubezpieczeniem, 4) porzucenia dziecka przez matkę nieobjętą ubezpieczeniem albo nieposiadającą tytułu do objęcia takim ubezpieczeniem, pracownikowi - ojcu wychowującemu dziecko albo pracownikowi - innemu członkowi najbliższej rodziny przysługuje prawo do części urlopu macierzyńskiego przypadającej po dniu zgonu matki dziecka, porzucenia przez nią dziecka albo powstania niezdolności do samodzielnej egzystencji (art. 180 §15 k.p.).

UDZIELANIE URLOPÓW ZWIĄZANYCH Z RODZICIELSTWEM Pracownik/ubezpieczony - inny członek najbliższej rodziny Brak definicji w nowelizacji k.p. Brak definicji w art. 29 ust. 5 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego, do którego nowelizacja (1751 k.p.) odsyła. Konieczność posiłkowania się wynikającą z przepisów ubezpieczeniowych definicją członka rodziny na potrzeby ustalania prawa do zasiłku opiekuńczego, która obejmuje m.in. rodziców, macochę, teściów, dziadków, dzieci, wnuki i rodzeństwo.

UDZIELANIE URLOPÓW ZWIĄZANYCH Z RODZICIELSTWEM Urlop rodzicielski Obecnie: Bezpośrednio po wykorzystaniu dodatkowego urlopu macierzyńskiego pracownik ma prawo do urlopu rodzicielskiego w wymiarze do 26 tygodni, niezależnie od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie. Od 2 stycznia 2016 r. Po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego albo zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego pracownik ma prawo do urlopu rodzicielskiego w wymiarze do 32 tygodni (w przypadku urodzenia jednego dziecka) lub 34 tygodni (w przypadku urodzenia dwójki i więcej dzieci)

UDZIELANIE URLOPÓW ZWIĄZANYCH Z RODZICIELSTWEM Urlop rodzicielski Obecnie Urlop rodzicielski udzielany w trybie art. 179 1 k.p. jest udzielany w jednej części. Urlop rodzicielski udzielany w trybie art. 1821a k.p. może zostać udzielony jednorazowo albo w trzech częściach przypadających bezpośrednio po sobie, w wymiarze wielokrotności tygodnia. Żadna z części nie może być krótsza niż 8 tygodni. Od 2 stycznia 2016 r. Urlop rodzicielski jest udzielany jednorazowo albo w częściach nie później niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 rok życia. Urlop rodzicielski udzielany bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego lub zasiłku może być udzielony w nie więcej niż czterech częściach, przypadających bezpośrednio jedna po drugiej, w wymiarze wielokrotności tygodnia; co do zasady żadna z części nie może być krótsza niż 8 tygodni.

UDZIELANIE URLOPÓW ZWIĄZANYCH Z RODZICIELSTWEM Urlop rodzicielski od 2 stycznia 2016 r. Urlop rodzicielski w wymiarze do 16 tygodni może być udzielony w terminie nieprzypadającym bezpośrednio po poprzedniej części tego urlopu albo nieprzypadającym bezpośrednio po wykorzystaniu zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający części tego urlopu. Liczba wykorzystanych w tym trybie części urlopu pomniejsza liczbę części przysługującego urlopu wychowawczego.

ZWOLNIENIA LEKARSKIE

ZWOLNIENIA LEKARSKIE – E-ZWOLNIENIA Od 1 stycznia 2016 r. Lekarze będą mogli wystawiać elektroniczne zwolnienia lekarskie, nazywane e-ZLA. Dotychczasowe zwolnienia papierowe będzie można stosować do końca 2017 roku. Od 1 stycznia 2018 r. będą wystawiane wyłącznie zwolnienia elektroniczne.

E-ZWOLNIENIA Płatnicy, którzy rozliczają składki za więcej niż 5 osób, muszą do 31 grudnia 2015 roku założyć konto na Platformie Usług Elektronicznych ZUS (PUE) - https://pue.zus.pl/. Pozostali płatnicy składek mogą taki profil utworzyć dobrowolnie. Jeśli się na to nie zdecydują, muszą do końca 2015 roku poinformować pisemnie swoich pracowników o konieczności dostarczania wydruku zwolnienia w sytuacji, gdy lekarz wystawi je w formie elektronicznej. Aby założyć profil na PUE, należy się zarejestrować, tj. wypełnić elektroniczny formularz i potwierdzić swoją tożsamość - osobiście w jednostce ZUS lub podczas rejestracji z pomocą podpisu elektronicznego.

E-ZWOLNIENIA Jeśli pracodawca założy profil na PUE, otrzyma natychmiast wiadomość o wystawieniu jego pracownikowi e-ZLA i samo zwolnienie. Nie będzie obowiązywał termin 7 dni na dostarczenie zwolnienia. Na PUE będzie wydzielone specjalne miejsce, w którym będą widoczne elektroniczne zwolnienia wysłane na profil płatnika. Pracodawca będzie mógł drogą elektroniczną wystąpić do ZUS-u z wnioskiem o kontrolę prawidłowości wystawienia zwolnienia.

ROZWIĄZANIE UMOWY W ZWIĄZKU Z ABSENCJAMI „jeżeli celem stosunku pracy jest zatrudnianie pracownika po to, by zakład pracy - płacąc mu wynagrodzenie - mógł na niego liczyć i prowadzić zamierzoną działalność, to częste i długotrwałe nieobecności w pracy sprzeczne są z tym celem. Mogą więc uzasadniać wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę, choćby były niezawinione i formalnie usprawiedliwione” (wyrok SN z 4 grudnia 1997 r., I PKN 422/97) „nie narusza też zasad współżycia społecznego pracodawca, który wypowiada umowę o pracę ze względu na brak dyspozycyjności pracownika, rozumianej jako możliwość liczenia na obecność pracownika w pracy w czasie na nią przeznaczonym. Przeciwieństwem tak rozumianej dyspozycyjności są częste absencje pracownika spowodowane złym stanem jego zdrowia (…)” (wyrok SN z 5 października 2005 r., I PK 61/05)

ROZWIĄZANIE UMOWY W ZWIĄZKU Z ABSENCJAMI „(…) gdy absencje w pracy danego pracownika są częste i długotrwałe nie można od pracodawcy wymagać, by brał pod uwagę możliwość poprawy zdrowia pracownika i od tego uzależniał wypowiedzenie mu umowy o pracę” (wyrok SN z 21 października 1999 r., I PKN 323/99) „w sytuacji gdy pracownik po zakończeniu zwolnienia lekarskiego stawił się do pracy, a pracodawca udzielił mu po stawieniu się do pracy urlopu wypoczynkowego, to tym samym w sposób dorozumiany uznał je za prawidłowe, a w tym stanie rzeczy, wobec treści art. 53 § 3 KP nie mógł już rozwiązać stosunku pracy z pracownikiem na podstawie art. 53 § 1 pkt 1 lit. b KP” (postanowienie SN z 6 listopada 2013 r., III PK 35/13)

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ