POJĘCIE KONSUMENTA Zakres obejmujący prawo polskie oraz prawo Unii Europejskiej Barbara Denisiuk

WSTĘP brak jednolitej definicji konsumenta przykładowe źródła praw konsumentów w prawie polskim: ▫Konstytucja RP ▫Kodeks cywilny ▫Ustawa o prawach konsumenta ▫Ustawa o kredycie konsumenckim ▫Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów ▫Ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym

NOMENKLATURA KONSUMENT KLIENTNABYWCA

KONSTYTUCJA RP Art. 76. Władze publiczne chronią konsumentów, użytkowników i najemców przed działaniami zagrażającymi ich zdrowiu, prywatności i bezpieczeństwu oraz przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi. Zakres tej ochrony określa ustawa.

KODEKS CYWILNY Art Za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.

KODEKS CYWILNY Zakres podmiotowy ▫Osoba fizyczna ▫Drugą stroną przedsiębiorca Zakres przedmiotowy ▫Czynność prawna ▫Niezwiązana bezpośrednio z wykonywaną działalnością gospodarczą lub zawodową

KODEKS CYWILNY Bezpośredni związek z prowadzoną działalnością  ocena czy dokonywana czynność jest typową dla danego rodzaju działalności Uwaga na cel mieszany – np. zakup aparatu fotograficznego wykorzystywanego zarówno prywatnie jak i do pracy  konsument

ODESŁANIA „konsument – konsument w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny”

ODESŁANIA Definicję konsumenta zawartą w kodeksie cywilnym stosuje się do wielu ustaw, m.in.: ▫ ustawa z 30 maja 2014 roku o prawach konsumenta (Dz.U ) ▫ ustawa z 16 września 2011 roku o timeshare (Dz.U ) ▫ ustawa z 16 lutego 2007 roku o ochronie konkurencji i konsumentów (tj. Dz.U ) ▫ ustawa z 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim (Dz.U Nr 126 poz. 715) ▫ ustawa z 29 sierpnia 1997 roku prawo bankowe (Dz.U Nr 140 poz. 939)

USŁUGI TURYSTYCZNE Szeroką definicję konsumenta zawiera ustawa z 29 sierpnia 1997 roku o usługach turystycznych (tj. Dz.U )

USŁUGI TURYSTYCZNE Art. 3 pkt 11 klient - osoba, która zamierza zawrzeć lub zawarła umowę o świadczenie usług turystycznych na swoją rzecz lub na rzecz innej osoby, a zawarcie tej umowy nie stanowi przedmiotu jej działalności gospodarczej, jak i osoba, na rzecz której umowa została zawarta, a także osoba, której przekazano prawo do korzystania z usług turystycznych objętych uprzednio zawartą umową

PRZYKŁADOWE ORZECZENIA Uchwała SN z 29 lutego 2000 roku III CZP 26/99 Wyrok Sądu Apelacyjnego VI Aca 775/14 – elementy składowe definicji konsumenta

PRZECIĘTNY KONSUMENT Pojęcie zawarte w ustawie z 23 sierpnia 2007 roku o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz.U )

PRZECIĘTNY KONSUMENT Art. 2 pkt 8 przeciętny konsument - rozumie się przez to konsumenta, który jest dostatecznie dobrze poinformowany, uważny i ostrożny; oceny dokonuje się z uwzględnieniem czynników społecznych, kulturowych, językowych i przynależności danego konsumenta do szczególnej grupy konsumentów, przez którą rozumie się dającą się jednoznacznie zidentyfikować grupę konsumentów, szczególnie podatną na oddziaływanie praktyki rynkowej lub na produkt, którego praktyka rynkowa dotyczy, ze względu na szczególne cechy, takie jak wiek, niepełnosprawność fizyczna lub umysłowa;

TRAKTATY Art.169 TfUE 1. Dążąc do popierania interesów konsumentów i zapewnienia wysokiego poziomu ochrony konsumentów, Unia przyczynia się do ochrony zdrowia, bezpieczeństwa i interesów gospodarczych konsumentów, jak również wspierania ich prawa do informacji, edukacji i organizowania się w celu zachowania ich interesów. 2. Unia przyczynia się do osiągnięcia celów określonych w ustępie 1 poprzez: a) środki, które przyjmuje na podstawie artykułu 114 w ramach urzeczywistniania rynku wewnętrznego; b) środki, które wspierają, uzupełniają i nadzorują politykę prowadzoną przez Państwa Członkowskie. (…)

PODZIAŁ DYREKTYW KONSUMENCKICH dyrektywy definiujące pojęcie konsumenta w wąski sposób (najczęściej związane z umowami konsumenckimi), dyrektywy obejmujące ochroną również inne podmioty (np. usługobiorców usług finansowych) oraz dyrektywy, które jakkolwiek mają na celu ochronę konsumentów, to nie zawierają definicji tego pojęcia Lista aktów unijnych regulujących ochronę konsumentów:

DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY 2011/83/UE W SPRAWIE PRAW KONSUMENTÓW Art. 2 pkt 1) „konsument” oznacza każdą osobę fizyczną, która w umowach objętych niniejszą dyrektywą działa w celach niezwiązanych z działalnością handlową, gospodarczą, rzemieślniczą ani wykonywaniem wolnego zawodu

DYREKTYWA RADY 93/13/EWG W SPRAWIE NIEUCZCIWYCH WARUNKÓW W UMOWACH KONSUMENCKICH Art. 2 lit. b) "konsument" oznacza każdą osobę fizyczną, która w umowach objętych niniejszą dyrektywą działa w celach niezwiązanych z handlem, przedsiębiorstwem lub zawodem;

DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY 2008/122/WE W SPRAWIE OCHRONY KONSUMENTÓW W ODNIESIENIU DO NIEKTÓRYCH ASPEKTÓW UMÓW TIMESHARE (…) Art. 2 ust. 1 lit. f) „konsument” oznacza osobę fizyczną, która działa w celu niezwiązanym z jej działalnością handlową, gospodarczą, rzemieślniczą lub wolnym zawodem

POLSKA - UE przepisy UE określają czynności konsumenta jako działanie a nie czynność prawną druga strona dokonywanej czynności nie musi być przedsiębiorcą

ORZECZENIE C-110/14 &docid=166821&pageIndex=0&doclang=PL&mode=lst&dir =&occ=first&part=1&cid=

ORZECZENIE C-110/14 osobę fizyczną wykonującą zawód adwokata i zawierającą umowę kredytu z bankiem, w której to umowie nie zostało określone przeznaczenie kredytu, można uznać za „konsumenta” w rozumieniu art. 2 lit.b dyrektywy w sprawie nieuczciwych (…), jeżeli wspomniana umowa nie jest związana z działalnością zawodową tego adwokata. Okoliczność, że powstała wskutek rozpatrywanej umowy wierzytelność jest zabezpieczona hipoteką ustanowioną przez wskazaną osobę działającą w charakterze przedstawiciela swojej kancelarii prawnej na składnikach majątkowych przeznaczonych do wykonywania działalności zawodowej tej osoby, takich jak należąca do kancelarii nieruchomość, jest w tym względzie bez znaczenia.

Dziękuję za uwagę!