Obligacje
Obligacje – podstawowe pojęcia Obligacja – papier wartościowy, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji, i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia (np. wypłaty odsetek) oraz wykupu w określonym terminie. Emitent – podmiot, który wystawia papiery wartościowe do sprzedaży, np. Skarb Państwa, gmina, przedsiębiorstwo. Kupon (oprocentowanie) – wysokość odsetek należnych nabywcy wyrażona w procentach wartości nominalnej i wypłacana w określonych okresach czasu, np. kwartalnie, półrocznie, rocznie. Termin wykupu – termin, w którym emitent zobowiązany jest do zwrotu wartości nominalnej obligacji. Wartość nominalna – wartość, którą emitent zwraca w dniu wykupu. Cena emisyjna – cena, po której obligacja jest sprzedawana w momencie emisji – może być różna od wartości nominalnej. Cena rynkowa – cena, jaka występuje w transakcjach kupna i sprzedaży obligacji na giełdzie.
Rodzaje obligacji – kryterium oprocentowania O stałym oprocentowaniu – stopa procentowa ustalana jest w momencie sprzedaży i obowiązuje aż do wykupu obligacji. O zmiennym oprocentowaniu – oprocentowanie zmienia się w czasie i może być powiązane np. ze stopą inflacji, poziomem stóp procentowych lub innym parametrem. Zerokuponowe – obligacje, z których nie wypłaca się odsetek, są one sprzedawane z dyskontem, czyli za kwotę niższą niż wartość nominalna, a dochód posiadacza obligacji wynika z różnicy pomiędzy ceną nabycia a wartością nominalną otrzymywaną w dniu wykupu obligacji.
Rodzaje obligacji – kryterium emitenta Obligacje skarbowe – emitentem jest Skarb Państwa. Obligacje samorządowe (komunalne) – emitentami są gminy lub związki gmin. Obligacje przedsiębiorstw (korporacyjne) – emitentami są przedsiębiorstwa.
Obligacje skarbowe w Polsce Charakterystyka Obligacje Rodzaje 2-letnie 3-letnie 4-letnie 10-letnie Symbol DOS TZ COI EDO Wartość nominalna 100 zł Nabywcy na rynku pierwotnym Osoby fizyczne Osoby fizyczne, osoby prawne bez spółek z o.o., S.A. Oprocentowanie Stałe Zmienne Cena sprzedaży Cena emisyjna + naliczone odsetki Wykup Dwa lata od dnia zakupu Trzy lata od dnia emisji Cztery lata od dnia zakupu Dziesięć lat od dnia zakupu Zakup Rynek pierwotny, rynek wtórny nieregulowany Rynek pierwotny, rynek wtórny regulowany i nieregulowany Odsetki Kapitalizacja po roku Wypłacane co pół roku Wypłata co rok Wypłacane w dniu wykupu Płynność Przedterminowy wykup po złożeniu dyspozycji oraz rynek wtórny nieregulowany Sprzedaż na rynku wtórnym regulowanym i nieregulowanym
Zadanie Zadanie: W dniu 28 lipca 2009 roku zakupiono dziesięć 2-letnich obligacji Skarbu Państwa o wartości nominalnej 100 zł każda. Obligacje sprzedano 60 dni przed terminem wykupu. Odsetki kapitalizowane są co rok. W przypadku przedterminowego wykupu wysokość odsetek należnych od każdej obligacji pomniejszana jest o kwotę 1 zł. Oprocentowanie obligacji wynosi 5% w skali roku. Odsetki od obligacji opodatkowane są podatkiem od dochodów kapitałowych w wysokości 19%. Oblicz: A) Jaki dochód otrzymałby posiadacz obligacji, gdyby zaczekał do terminu wykupu? B) O ile inwestor zmniejszy swoje wpływy w związku z wcześniejszym wycofaniem środków?
Wartość obligacji w terminie wykupu F = P × (1 + r)n gdzie: F – wartość obligacji w dniu wykupu P – wartość obligacji w dniu zakupu r – stopa procentowa n – liczba okresów kapitalizacji
Obliczenie wartości obligacji w terminie wykupu Wartość jednej obligacji w dniu wykupu: F = 100,00 zł × (1 + 0,05)2 = 110,25 zł Wartość 10 obligacji po uwzględnieniu odsetek i podatku: 10 obligacji × 110,25 zł = 1102,50 zł – 19%*102,50 = 1083,03 zł
Wartość obligacji przed terminem wykupu gdzie: F1 – wartość obligacji na koniec pierwszego okresu naliczania odsetek F2 – wartość obligacji na koniec drugiego okresu naliczania odsetek P1 – wartość obligacji na początku pierwszego okresu P2 – wartość obligacji na początku drugiego okresu a – okres naliczania odsetek w pierwszym okresie odsetkowym w dniach b – okres naliczania odsetek w drugim okresie odsetkowym w dniach r – stopa procentowa
Obliczenie wartość obligacji przed terminem wykupu Wartość jednej obligacji po pierwszym roku: Wartość jednej obligacji w dniu przedterminowego wykupu: Wartość 10 obligacji w dniu przedterminowego wykupu po uwzględnieniu odsetek i podatku: 10 obligacji × 108,39 zł = 1083,90 zł – 19% × 83,90 zł = 1067,96 zł
Obliczenie wartości zmniejszenia wpływów w związku z wcześniejszym wykupem Zmniejszenie wpływów przy wcześniejszym wykupie: 1083,03 zł – 1067,96 zł = 15,07 zł Odpowiedź: Decydując się na skorzystanie z prawa przedterminowego wykupu obligacji na 60 dni przed terminem wykupu, posiadacz pakietu 10 obligacji otrzyma o 15,07 zł mniej w stosunku do kwoty, jaką zyskałby, czekając do terminu wykupu.