Wybrane choroby wysypkowe

Prezentacja na temat: "Wybrane choroby wysypkowe"— Zapis prezentacji:

1 Wybrane choroby wysypkowe
Dr n. med. Małgorzata Bednarek Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii UM w Łodzi

2 Odra - morbilli Czynnik etiologiczny – Morbillivirus
Rodzina – Paramyksoviridae Droga zakażenia - kropelkowa Okres wylęgania – 9-11 dni Zakaźność – okres nieżytowy i 3 dni po wystąpieniu wysypki

3 Odra na świecie

4 Odra – obraz kliniczny Okres nieżytowy (2- 4 dni):
ostry metaliczny kaszel, nieżyt nosa, zapalenie spojówek, światłowstręt, gorączka, złe samopoczucie, plamki Koplika (2 dni przed wysypką , znikają w ciągu 3dni okresu wysypkowego)

5 Odra - obraz kliniczny Okres wysypkowy (3-5 dni)
Wysyka grubo-plamisto-grudkowa Nie swędząca Ma charakter zstępujący Pozostawia po sobie skórę lamparcią i drobnootrębiaste łuszczenie naskórka Inne objawy: zapalenie gardła, zapalenie węzłów chłonnych szyjnych, wymioty, biegunka

6 Odra - okres wysypkowy

7 Odra – okres wysypkowy

8 Odra – łuszczenie drobnootrębiaste

9 Powikłania odry

10 Następstwa odry - wczesne
Zapalenie płuc – pierwotne, wtórne Zapalenia ucha środkowego Podgłośniowe zapalenie krtani z suchym, szczekającym kaszlem Zapalenie mózgu, zapalenie opon m-rdz, poprzeczne zapalenie rdzenia

11 Następstwa odry - późne
Powolne stwardniające zapalenie istoty białej mózgu - SSPE Stwardnienie rozsiane

12 Powikłania odry w krajach uprzemysłowionych

13 Powikłania odry w krajach trzeciego świata

14 Odra - profilaktyka Profilaktyka czynna Profilaktyka bierna
Dwukrotne szczepienie W 2 roku życia MMR W 10 roku życia MMR Profilaktyka bierna Hyperimmunizowana, poliwalentna immunoglobulina podana do 72 godz od kontaktu z osobą chorującą

15 Liczba zachorowań na odrę przed i po wprowadzeniu szczepień

16 Odra w Polsce i woj. łódzkim (porównanie zapadalności)
zgony

17 Różyczka - Rubeolla Czynnik etiologiczny – Togavirus
Rodzina – Togaviridae Droga zakażenia - kropelkowa Okres wylęgania – dni Zakaźność– 7dni przed wysypką i 4 dni okresu wysypkowego

18 Różyczka – obraz kliniczny
Przebieg często bezobjawowy ( 25-50%) Łagodny przebieg : okres nieżytowy nie zawsze występuje, wysypka plamisto grudkowa nie swędząca, pojawiająca się na całym ciele Wysypka utrzymuje się 12 godz-5 dni Ustępuje bez pozostawienia śladów Charakterystyczne powiększenie węzłów chłonnych potylicznych, karkowych, zausznych

19 Różyczka - okres wysypkowy

20 Różyczka - wysypka

21 Powikłania różyczki Przemijające zapalenie stawów (0,5-15% przypadków różyczki) Małopłytkowa skaza krwotoczna (1/3000 przypadków) Zapalenie mózgu (1/6000 przypadków) Zakażenie wewnątrzmaciczne

22 Patogeneza różyczki wrodzonej
Zahamowanie podziałów komórkowych w komórkach zakażonych Produkcja czynnika hamującego podziały mitotyczne innych zakażonych komórek Indukcja apoptozy W soczewkach, ślimaku i mózgu - zapalenie naczyń prowadzące do niedokrwienia i wtórnych uszkodzeń

23 Zespół różyczki wrodzonej (ZRW):
Zespół różyczki wrodzonej występuje w 1/1000 urodzeń i stanowi 5-10% wszystkich wad wrodzonych. Wady wrodzone to: zaćma, mikroftalmia, jaskra, niedorozwój tęczówki, zmętnienie rogówki, wady serca, zahamowanie rozwoju umysłowego, głuchota, hepato splenomegalia, zmiany radiologiczne w kościach długich, plamica małopłytkowa Śmiertelność w ZRW - ponad 15%

24 Różyczka wrodzona

25 Ryzyko wystąpienia różyczki wrodzonej
Zakażenie wewnątrzmaciczne Przebycie różyczki na kilka tygodni przed zapłodnieniem może mieć wpływ na powstanie wad u płodu, a nawet utratę ciąży

26 Różyczka - profilaktyka
Profilaktyka czynna Szczepienia w 2 roku życia MMR Szczepienie w 10 roku życia MMR Profilaktyka bierna Dotyczy kobiet ciężarnych i osób z zaburzeniami immunologicznymi – podawanie hyperimmunizowanej poliwalentnej immunoglobuliny do 72 godz po kontakcie z osoba chorą

27 Zachorowania na różyczkę przed i po wprowadzeniu szczepień

28 Różyczka w Polsce i woj. łódzkim (porównanie zapadalności)

29 Varicella-zoster: jeden wirus - dwie choroby
Wirus varicella-zoster-Rodzina Herpesviridae Ospa wietrzna Półpasiec

30 Ospa wietrzna (varicella)
Roczna liczba zachorowań Ogółem na świecie: 90 mln USA: mln Polska: tys

31 Wirusy herpes chorobotwórcze dla człowieka
alfa beta gamma HSV1 CMV EBV HSV2 HHV6 HHV8 VZV HHV7

32 Genotypy VZV Europa: genotypy B i C Azja Wschodnia: genotyp J
Afryka i Azja: genotyp A Cały świat: krążenie genotypów wraz z podróżnikami Sengupta N i wsp ESPID 2008

33 Epidemiologia ospy wietrznej
przebieg powikłany – ok. 1% dzieci śmiertelność 2/ zachorowań u dzieci 50/ zachorowań u dorosłych półpasiec – zapadalność dzieci < 10 r.ż. – / dorośli lat – 300/ dorośli > 75 r.ż. – 1200/ zapadalność w Polsce 424,7/ do 234,9/ w latach liczba hospitalizacji w 2004 r. > 1000

34 Sytuacja ospy wietrznej w Polsce
2007 2008 2009 2010 Liczba zachorowań Zapadalność /100 tys 420,2/ 340,2 367,24 480,49 Hospitalizacje 1112 800 969

35 Ospa wietrzna Varicella
Drogi zakażenia Inhalacja zakażonej wydzieliny na drodze kropelkowej Bezpośredni kontakt z osobą chorą Zakażenie przezłożyskowe Okres wylęgania – dni Zakaźność – 1-2 dni przed wysypką, do przyschnięcia pęcherzyków w strupki

36 Patogeneza ospy wietrznej
Incubation period Infection of the conjunctiva and/or mucosa of the upper respiratory tract Day 0 Viral replication in regional lymph nodes Primary viraemia Day 4–6 Viral replication in liver, spleen and other organs The currently accepted basic pathogenesis of primary VZV infection was proposed by Grose.5 (Figure reproduced with permission.) At day 0 the virus enters via the upper respiratory tract or conjunctiva – replication may begin here. Virus migrates to regional lymph nodes over the following 2–3 days, and continues to replicate. Primary viraemia develops within 4–6 days of viral invasion. Virus replicates further (within the reticulo-endothelial system); secondary viraemia develops about 10–14 days after viral entry. Infection is disseminated to the skin, causing vesicular rash. Secondary viraemia Infection of the skin and appearance of the vesicular rash Day 14 Według Grose, 1981

37 Ospa wietrzna - objawy kliniczne
Wzrost temperatury ciała bez uchwytnej przyczyny Wysypka skórna - swędząca, umiejscowiona dośrodkowo, zajmująca skórę owłosioną i błony śluzowe, dośrodkowe części ciała, polimorfizm zmian (grudka, pęcherzyk, krostka, strupek, blizenka) Po odpadnięciu strupków i wyrównaniu blizenki nie pozostaja trwałe ślady

38 Pęcherzyk w ospie wietrznej

39 Polimorfizm zmian w ospie wietrznej

40 Ospa wietrzna - wysypka

41 Powikłania ospy wietrznej
Powikłania ogólnoustrojowe Powikłania neurologiczne zapalenie mózgu pod postacią zapalenia móżdżku porażenie nn. Czaszkowych, zapalenie opon m-rdz zespół Guillain-Barre poprzeczne zapalenie rdzenia Inne powikłania ogólnoustrojowe posocznica zapalenie płuc (pierwotne i wtórne) zapalenie ucha środkowego i zatok obocznych nosa Zapalenie tkanki łącznej podskórnej małopłytkowość Powikłania miejscowe zapalenie spojówek i rogówki z następową ślepotą ropnie, czyraki, szpecące, trwałe blizny na skórze Zgon w następstwie choroby

42 Ospa wietrzna – nadkażenia bakteryjne

43 OSPA WRODZONA zakażenie VZV w I i II trymestrze ciąży
zakażenie płodu ryzyko urodzenia martwego dziecka poronienie poród przedwczesny urodzenie dziecka o niskiej masie ciała urodzenie dziecka z zespołem wrodzonej ospy płodu

44 Zespół ospy wrodzonej Trwałe blizny skórne
Zaburzenia wykształcenia kończyn Zaburzenia w obrębie oczu Zaburzenia w OUN

45 Ospa noworodkowa Zakażenie matki wcześniej niż 6 dni przed porodem
wytworzenie ochronnych przeciwciał w klasie IgG chroniących płód Zakażenie matki od 5 dni przed porodem do 2dni po porodzie ospa noworodkowa

46 Ospa wietrzna - profilaktyka
Profilaktyka bierna Hyperimmnunizowana immunoglobulina monowalentna – Varitect podana do 72 godz po kontakcie z osobą chorującą Profilaktyka czynna Szczepionka przeciwko ospie wietrznej ( w Polsce zarejestrowana - Varilrix)

47 Ospa wietrzna - leczenie
Leczenie objawowe Leki p/ciw gorączkowe Leki p/ciw histaminowe Leczenie przyczynowe ( w grupach zwiększonego ryzyka) Leki przeciwwirusowe – acyklowir Hyperimmunizowana immunoglobulina

48 Wirus VZV przejście w formę latentną i reaktywacja
Korzeń tylny Słup tylny Rdzeń kręgowy Włókna ruchowe Korzeń przedni przedni Zwój czuciowy Włókna czuciowe Skóra Pęcherzyki półpaśca mieszane Pęcherzyki półpaśca Adaptacja: Hope-Simpson, 1965

49 Półpasiec

50 Półpasiec oczny

51 Zakażenie HSV HSV-1 (HHV-1) – Herpes labialis-opryszczka wargowa
HSV-2(HHV-2) – Herpes genitalis- opryszczka narządów płciowych

52 Postacie kliniczne zakażenia pierwotnego
opryszczkowe zapalenie jamy ustnej i dziąseł wyprysk opryszczkowy Opryszczkowe zakażenie błon śluzowych i skóry zewnętrznych narządów płciowych Opryszczka noworodków Opryszczkowe zapalenie mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych opryszczkowe zapalenie spojówek i rogówki

53 Płonica - scarlatina Czynnik etiologiczny – paciorkowiec β-hemolizujący grupy A Droga zakażenia - kropelkowa Okres wylęgania – 1-5 dni Zakaźność – 3 dni po wystąpieniu wysypki do 24 godz po rozpoczęciu antybiotykoterapii

54 Płonica – obraz kliniczny
Nagły początek z bólami brzucha, wymiotami Wzrost temperatury ciała Na skórze wysypka drobno-plamisto-grudkowa, nie swędzaca, zajmuje całe ciało pacjenta z wyjątkiem trójkąta nosowo-brudkowego, zlewająca się, pozostawia po sobie gruboplatowe łuszczenie naskórka Dodatni objaw Pastii i inne objawy naczyniowe W jamie ustnej - język malinowy

55 Płonica – wysypka skórna

56 Płonica – trójkąt Fiłatowa

57 Płonica – wysypka skórna

58 Płonica – objaw Pasti

59 Płonica

60 Płonica – łuszczenie płatowe naskórka

61 Płonica – łuszczenie grubopłatowe

62 Płonica - następstwa Wczesne Ropień około migdałkowy,
Śródmiąższowe zapalenie nerek Późne Kłębkowe zapalenie nerek, Zapalenie mięśnia serca, Zapalenie stawów

63 Płonica - leczenie Antybiotykoterapia – penicyliny,makrolidy
Leki przeciwgorączkowe Leki przeciwhistaminowe