Pobieranie prezentacji. Proszę czekać

Pobieranie prezentacji. Proszę czekać

PRACE SZCZEGÓLNIE NIEBEZPIECZNE

Podobne prezentacje


Prezentacja na temat: "PRACE SZCZEGÓLNIE NIEBEZPIECZNE"— Zapis prezentacji:

1 PRACE SZCZEGÓLNIE NIEBEZPIECZNE
Piotr Grabiński

2 Prace szczególnie niebezpieczne
Przez prace szczególnie niebezpieczne rozumie się prace, określone w ogólnych przepisach bhp, oraz prace określone jako szczególnie niebezpieczne w innych przepisach dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy lub w instrukcjach eksploatacji urządzeń i instalacji, a także inne prace o zwiększonym zagrożeniu lub wykonywane w utrudnionych warunkach, uznane przez pracodawcę jako szczególnie niebezpieczne. Pracodawca jest obowiązany do ustalenia i aktualizowania wykazu prac szczególnie niebezpiecznych występujących w zakładzie pracy.

3 Prace szczególnie niebezpieczne
§ 82 - § 110 ROZPORZĄDZENIA MINISTRA PRACY I POLITYKI SOCJALNEJ z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy: Roboty budowlane, rozbiórkowe, remontowe i montażowe prowadzone bez wstrzymania ruchu zakładu pracy lub jego części, Prace w zbiornikach, kanałach wnętrzach urządzeń technicznych i w innych niebezpiecznych przestrzeniach zamkniętych, Prace przy użyciu materiałów niebezpiecznych, Prace na wysokości.

4 Prace szczególnie niebezpieczne
§ 20 ROZPORZĄDZENIA MINISTRA GOSPODARKI z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w odlewniach metali (prace remontowe związane z wejściem pracownika do komory pieca odlewniczego) § 23 ROZPORZĄDZENIA MINISTRA GOSPODARKI z dnia 19 lutego 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy produkcji szkła i wyrobów ze szkła. (doraźne remonty szklarskich pieców hutniczych wykonywane podczas eksploatacji zalicza się do prac szczególnie niebezpiecznych).

5 Prace szczególnie niebezpieczne
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ z dnia 14 stycznia 2004 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy czyszczeniu powierzchni, malowaniu natryskowym i natryskiwaniu cieplnym 1) czyszczenia powierzchni metodami strumieniowo-ściernymi przy użyciu urządzeń z otwartym lub zamkniętym obiegiem ścierniwa, w strumieniu sprężonego powietrza, wody lub mieszaniny wody i sprężonego powietrza; 2) natryskiwania lub napylania powierzchni wyrobami lakierowymi w postaci płynnej lub proszku, przy użyciu urządzeń natryskowych lub napylających; 3) natryskiwania cieplnego powierzchni metali przy użyciu pistoletowych urządzeń łukowych, plazmowych i płomieniowych – w tym naddźwiękowych i detonacyjnych.

6 Prace szczególnie niebezpieczne
§ 6 ust. 5 ROZPORZĄDZENIA MINISTRA GOSPODARKI z dnia 20 września 2001 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w hutach żelaza (wykonywanie prac w pierwszej i drugiej strefie zagrożenia gazowego) § 42 ust 1 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI PRZESTRZENNEJ I BUDOWNICTWA z dnia 1 października 1993 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w oczyszczalniach ścieków (komory fermentacyjne zamknięte ze względu na występowanie metanu i siarkowodoru klasyfikuje się jako obiekty szczególnie niebezpieczne).

7 Prace szczególnie niebezpieczne
§ 3 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI z dnia 7 czerwca 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy przetwórstwie tworzyw sztucznych. Do prac szczególnie niebezpiecznych przy przetwórstwie tworzyw sztucznych zalicza się w szczególności: 1) sporządzanie roztworów z rozpuszczalnikami organicznymi, 2) czyszczenie odpadów tworzyw sztucznych przy pomocy gorącej wody, w tym z detergentami, lub rozpuszczalników organicznych.

8 Prace szczególnie niebezpieczne
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 24 sierpnia 2006 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu niektórych prac z zakresu gospodarki leśnej § 7. Za prace szczególnie niebezpieczne uznaje się prace: 1) przy zbiorze szyszek, nasion i pędów z drzew stojących; 2) przy usuwaniu drzew trudnych, w szczególności: a) złamanych drzew lub ich części (złomów), b) drzew wywróconych z odsłoniętym systemem korzeniowym (wywrotów), c) drzew z pękniętym pniem, d) drzew ze stwierdzoną zgnilizną wewnętrzną, e) drzew zlokalizowanych w sąsiedztwie budynków, budowli, linii teleenergetycznych i szlaków komunikacyjnych, f) drzew wyjątkowo grubych, g) drzew silnie pochylonych przeciwnie do założonego kierunku ich obalenia, h) drzew zawieszonych trudnych do ściągnięcia.

9 Prace szczególnie niebezpieczne
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI z dnia 12 maja 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy obsłudze amoniakalnych instalacji chłodniczych w zakładach przetwórstwa rolno-spożywczego § 2. Prace przy obsłudze amoniakalnych instalacji chłodniczych w zakładach przetwórstwa rolno-spożywczego zalicza się do prac szczególnie niebezpiecznych w rozumieniu ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

10 Prace szczególnie niebezpieczne
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI z dnia 17 września 1999 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych. § Prace w warunkach szczególnego zagrożenia dla zdrowia i życia ludzkiego, określone w ogólnych przepisach bezpieczeństwa i higieny pracy jako prace szczególnie niebezpieczne, powinny być wykonywane co najmniej przez dwie osoby, z wyjątkiem prac eksploatacyjnych z zakresu prób i pomiarów, konserwacji i napraw urządzeń i instalacji elektroenergetycznych o napięciu znamionowym do 1 kV, wykonywanych przez osobę wyznaczoną na stałe do tych prac w obecności pracownika asekurującego, przeszkolonego w udzielaniu pierwszej pomocy. § 15. Do prac wykonywanych przy urządzeniach i instalacjach energetycznych w warunkach szczególnego zagrożenia dla zdrowia i życia ludzkiego należy zaliczyć w szczególności prace: 1) wewnątrz komór paleniskowych kotłów, kanałów spalin, elektrofiltrów, walczaków kotła, zasobników, kanałów i lejów zsypowych oraz w zbiornikach paliw płynnych i gazowych, 2) wewnątrz zasobników węgla, pyłu węglowego, żużla i popiołu oraz innych zbiorników i pomieszczeń, w których mogą znajdować się gazy lub ciecze trujące, żrące, duszące, palne lub wybuchowe, 3) w obiegach przygotowywania pyłu węglowego, wewnątrz młynów węglowych, przy wentylatorach młynowych, cyklonach i separatorach, 4) wymagające odkrycia kadłubów turbin, wymontowania wirników turbiny i generatora oraz naprawy i wyważania tych wirników,

11 Prace szczególnie niebezpieczne
5) w obiegach wody elektrowni i elektrociepłowni wymagające wejścia do kanałów, rurociągów, rur ssawnych i zbiorników, jak również prace na ujęciach i zrzutach wody wykonywane z pomostów, łodzi lub barek oraz prowadzone pod powierzchnią wody, 6) konserwacyjne, modernizacyjne i remontowe przy urządzeniach elektroenergetycznych znajdujących się pod napięciem, 7) wykonywane w pobliżu nie osłoniętych urządzeń elektroenergetycznych lub ich części, znajdujących się pod napięciem, 8) przy wyłączonych spod napięcia, lecz nie uziemionych, urządzeniach elektroenergetycznych lub uziemionych w taki sposób, że żadne z uziemień - uziemiaczy nie jest widoczne z miejsca pracy, 9) przy opuszczaniu i zawieszaniu przewodów na wyłączonych spod napięcia elektroenergetycznych liniach napowietrznych w przęsłach krzyżujących drogi kolejowe, wodne i kołowe, 10) związane z identyfikacją i przecinaniem kabli elektroenergetycznych, 11) przy spawaniu, lutowaniu, wymianie stojaków oraz pojedynczych ogniw i całej baterii w akumulatorach, 12) przy wyłączonym spod napięcia torze dwutorowej elektroenergetycznej linii napowietrznej o napięciu 1 kV i powyżej, jeżeli drugi tor linii pozostaje pod napięciem, 13) przy wyłączonych spod napięcia lub znajdujących się w budowie elektroenergetycznych liniach napowietrznych, które krzyżują się w strefie ograniczonej uziemieniami ochronnymi z liniami znajdującymi się pod napięciem lub mogącymi znaleźć się pod napięciem i przewodami trakcji elektrycznej,

12 Prace szczególnie niebezpieczne
13) przy wyłączonych spod napięcia lub znajdujących się w budowie elektroenergetycznych liniach napowietrznych, które krzyżują się w strefie ograniczonej uziemieniami ochronnymi z liniami znajdującymi się pod napięciem lub mogącymi znaleźć się pod napięciem i przewodami trakcji elektrycznej, 14) przy wykonywaniu prób i pomiarów, z wyłączeniem prac wykonywanych stale przez upoważnionych pracowników w ustalonych miejscach, 15) konserwacyjne i remontowe przy urządzeniach rozładowczych paliw płynnych i gazowych, jak rurociągi spustowe i pompy rozładowcze wraz z ich instalacjami, 16) przy neutralizatorach radioizotopowych i wysokonapięciowych stosowanych do neutralizacji ładunków elektrostatycznych, 17) w wykopach wykonywanych przy naprawach lub przeglądach gazociągów lub innych urządzeń gazowniczych, 18) przy remontach lub wymianie pomp głębinowych, zaworów, rurociągach i zbiornikach niebezpiecznych środków chemicznych i ścieków poregeneracyjnych, 19) wymagające stosowania chemicznych środków służących do czyszczenia kotłów, rurociągów, zbiorników ciśnieniowych, odwadniaczy, odolejaczy i zasobników ciśnieniowych, 20) wewnątrz zbiorników i pomieszczeń, w których znajduje się lub może być doprowadzone sprężone powietrze, na rurociągach sprężonego powietrza o nadciśnieniu roboczym równym lub większym od 50 kPa, wymagających demontażu elementów sprężarki, 21) na rurociągach wody, pary wodnej, sprężonego powietrza, oleju, mazutu, instalacjach gaśniczych o nadciśnieniu roboczym równym lub większym od 50 kPa, wymagających demontażu armatury lub odcinka rurociągu albo naruszenia podpór i zawiesi rurociągów.

13 RMPiPS (Dz.U. 96.62.288) - UCHYLONE
Ograniczanie zagrożenia człowieka czynnikami niebezpiecznymi przez odpowiedni dobór pracowników. Wykaz rodzajów prac, które powinny być wykonywane przez co najmniej dwie osoby. RMPiPS (Dz.U ) - UCHYLONE Ustala się rodzaje prac, które powinny być wykonywane przez co najmniej dwie osoby, w celu zapewnienia asekuracji, ze względu na możliwość wystąpienia szczególnego zagrożenia dla zdrowia lub życia ludzkiego. Art. 225 Kodeksu pracy: pracodawca jest obowiązany zapewnić, aby prace, przy których istnieje możliwość wystąpienia szczególnego zagrożenia dla zdrowia lub życia ludzkiego, były wykonywane przez co najmniej dwie osoby w celu zapewnienia asekuracji. Wykaz prac ustala pracodawca po konsultacji z pracownikami lub ich przedstawicielami.

14 Ograniczanie zagrożenia człowieka czynnikami niebezpiecznymi przez odpowiedni dobór pracowników.
Wykaz rodzajów prac, które powinny być wykonywane przez co najmniej dwie osoby. RMPiPS (Dz.U ) UCHYLONE 1. Prace wykonywane wewnątrz zbiorników, kotłów, silosów i urządzeń technologicznych, w tym prace w zbiornikach otwartych, które nie pozwalają na bezpośredni kontakt wizualny co najmniej z jednym pracownikiem. 2. Prace w pomieszczeniach, w których występują gazy lub pary trujące, żrące albo duszące, przy których wykonywaniu wymagane jest stosowanie środków ochrony indywidualnej. 3. Prace związane z: - montażem i demontażem studzienek, stacji pomp wodnych przy głębokościach większych od 2 m, - odmulaniem i pogłębianiem cieków i zbiorników wodnych, budową i pogłębianiem studni kopanych przy głębokościach większych od 2 m.

15 Ograniczanie zagrożenia człowieka czynnikami niebezpiecznymi przez odpowiedni dobór pracowników.
Wykaz rodzajów prac, które powinny być wykonywane przez co najmniej dwie osoby. RMPiPS (Dz.U ) UCHYLONE 16. Prace spawalnicze, cięcie gazowe i elektryczne oraz inne prace wymagające posługiwania się otwartym źródłem ognia w pomieszczeniach zamkniętych albo w pomieszczeniach zagrożonych pożarem lub wybuchem. 17. Prace przy urządzeniach elektroenergetycznych znajdujących się całkowicie lub częściowo pod napięciem, z wyjątkiem prac polegających na wymianie w obwodach o napięciu do 1 kV bezpieczników i żarówek (świetlówek). 18. Prace wykonywane w pobliżu nie osłoniętych urządzeń elektroenergetycznych lub ich części, znajdujących się pod napięciem. 19. Prace przy wyłączonym spod napięcia torze dwutorowej elektroenergetycznej linii napowietrznej o napięciu 1 kV i powyżej, jeżeli drugi tor linii pozostaje pod napięciem. 20. Prace przy wyłączonych spod napięcia elektroenergetycznych liniach napowietrznych, które krzyżują się z liniami znajdującymi się pod napięciem.

16 Ograniczanie zagrożenia człowieka czynnikami niebezpiecznymi przez odpowiedni dobór pracowników.
Wykaz rodzajów prac, które powinny być wykonywane przez co najmniej dwie osoby. RMPiPS (Dz.U ) UCHYLONE 22. Prace przy budowie i eksploatacji napowietrznych linii elektroenergetycznych: - w terenie trudno dostępnym lub zalesionym, wymagającym ścinania drzew, - przy wymianie słupów i przewodów na słupach. 23. Prace przy budowie i eksploatacji napowietrznych linii telekomunikacyjnych wykonywanych: - na skrzyżowaniach z liniami energetycznymi, kolejowymi oraz w bezpośrednim sąsiedztwie szlaków komunikacyjnych (dróg, rzek, mostów, wiaduktów) i gazociągów, 25. Prace w studniach kablowych, w pomieszczeniach z nimi połączonych i dołkach monterskich.

17 Ograniczanie zagrożenia człowieka czynnikami niebezpiecznymi przez odpowiedni dobór pracowników.
Wykaz rodzajów prac, które powinny być wykonywane przez co najmniej dwie osoby. RMPiPS (Dz.U ) UCHYLONE 29. Prace wykonywane na wysokości powyżej 2 m w przypadkach, w których wymagane jest zastosowanie środków ochrony indywidualnej przed upadkiem z wysokości. 30. Prace w wykopach i wyrobiskach o głębokości większej od 2 m. 31. Prace ziemne wykonywane metodą bezodkrywkową. 32. Prace geodezyjno-melioracyjne na terenach bagiennych. 41. Prace przy oznakowywaniu i remoncie dróg na odcinkach nie zamkniętych dla ruchu. 43. Prace operatorów sprężarek chłodniczych, prace przy napełnianiu instalacji amoniakiem oraz prace wykonywane w komorach chłodniczych, gdy drzwi do tych komór otwierane są tylko z zewnątrz. 44. Prace przy ogłuszaniu zwierząt w zakładach przemysłu mięsnego. 46. Prace związane z dokarmianiem ryb z łódki. 49. Prace przy pozyskiwaniu drewna w lesie.

18 Obowiązki pracodawcy i pracownika z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy.
Pracodawca jest obowiązany w szczególności: - zaznajamiać pracowników podejmujących pracę ze sposobem wykonywania pracy, - zapewniać bezpieczne i higieniczne warunki pracy oraz prowadzić systematyczne szkolenie pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy (art. 94 Kodeksu pracy). Pracownik jest obowiązany w szczególności: - przestrzegać regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie porządku pracy, - przestrzegać przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów przeciwpożarowych (art. 100 Kodeksu pracy).

19 Obowiązki pracodawcy i pracownika z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy.
Podstawowe obowiązki pracodawcy (art. 207 Kodeksu pracy). § 1. Pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy. § 2. Pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. W szczególności pracodawca jest obowiązany: 1) organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy, 2) zapewniać przestrzeganie w zakładzie pracy przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, wydawać polecenia usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontrolować wykonanie tych poleceń, 3) zapewniać wykonanie nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy, 4) zapewniać wykonanie zaleceń społecznego inspektora pracy. § 3. Pracodawca oraz osoba kierująca pracownikami są obowiązani znać, w zakresie niezbędnym do wykonywania ciążących na nich obowiązków, przepisy o ochronie pracy, w tym przepisy oraz zasady bezpieczeństwa i higieny pracy.

20 Obowiązki pracodawcy i pracownika z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy.
(art. 208 Kodeksu pracy). § 1. W razie gdy jednocześnie w tym samym miejscu wykonują pracę pracownicy zatrudnieni przez różnych pracodawców, pracodawcy ci mają obowiązek: 1) współpracować ze sobą, 2) wyznaczyć koordynatora sprawującego nadzór nad bezpieczeństwem i higieną pracy wszystkich pracowników zatrudnionych w tym samym miejscu, 3) ustalić zasady współdziałania uwzględniające sposoby postępowania w przypadku wystąpienia zagrożeń dla zdrowia lub życia pracowników. § 2. Wyznaczenie koordynatora, o którym mowa w § 1, nie zwalnia poszczególnych pracodawców z obowiązku zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy zatrudnionym przez nich pracownikom.

21 Prawa i obowiązki pracownika (art. 210 Kodeksu pracy).
Obowiązki pracodawcy i pracownika z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Prawa i obowiązki pracownika (art. 210 Kodeksu pracy). § 1. W razie gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika albo gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom, pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego. § 2. Jeżeli powstrzymanie się od wykonywania pracy nie usuwa zagrożenia, o którym mowa w § 1, pracownik ma prawo oddalić się z miejsca zagrożenia, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego. § 3. Za czas powstrzymania się od wykonywania pracy lub oddalenia się z miejsca zagrożenia w przypadkach, o których mowa w § 1 i 2, pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia. § 4. Pracownik ma prawo, po uprzednim zawiadomieniu przełożonego, powstrzymać się od wykonywania pracy wymagającej szczególnej sprawności psychofizycznej w przypadku, gdy jego stan psychofizyczny nie zapewnia bezpiecznego wykonywania pracy i stwarza zagrożenie dla innych osób. § 5. Przepisy § 1, 2 i 4 nie dotyczą pracownika, którego obowiązkiem pracowniczym jest ratowanie życia ludzkiego lub mienia.

22 Prawa i obowiązki pracownika (art. 211 Kodeksu pracy).
Obowiązki pracodawcy i pracownika z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Prawa i obowiązki pracownika (art. 211 Kodeksu pracy). Przestrzeganie przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy jest podstawowym obowiązkiem pracownika. W szczególności pracownik jest obowiązany: 1) znać przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, brać udział w szkoleniu i instruktażu z tego zakresu oraz poddawać się wymaganym egzaminom sprawdzającym, 2) wykonywać pracę w sposób zgodny z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosować się do wydawanych w tym zakresie poleceń i wskazówek przełożonych, 3) dbać o należyty stan maszyn, urządzeń, narzędzi i sprzętu oraz o porządek i ład w miejscu pracy, 4) stosować środki ochrony zbiorowej, a także używać przydzielonych środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, zgodnie z ich przeznaczeniem, 5) poddawać się wstępnym, okresowym i kontrolnym oraz innym zaleconym badaniom lekarskim i stosować się do wskazań lekarskich, 6) niezwłocznie zawiadomić przełożonego o zauważonym w zakładzie pracy wypadku albo zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego oraz ostrzec współpracowników, a także inne osoby znajdujące się w rejonie zagrożenia, o grożącym im niebezpieczeństwie, 7) współdziałać z pracodawcą i przełożonymi w wypełnianiu obowiązków dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy.

23 Osoba kierująca pracownikami jest obowiązana (art. 212 Kodeksu pracy).
Obowiązki pracodawcy i pracownika z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Osoba kierująca pracownikami jest obowiązana (art. 212 Kodeksu pracy). 1) organizować stanowiska pracy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, 2) dbać o sprawność środków ochrony indywidualnej oraz ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem, 3) organizować, przygotowywać i prowadzić prace, uwzględniając zabezpieczenie pracowników przed wypadkami przy pracy, chorobami zawodowymi i innymi chorobami związanymi z warunkami środowiska pracy, 4) dbać o bezpieczny i higieniczny stan pomieszczeń pracy i wyposażenia technicznego, a także o sprawność środków ochrony zbiorowej i ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem, 5) egzekwować przestrzeganie przez pracowników przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, 6) zapewniać wykonanie zaleceń lekarza sprawującego opiekę zdrowotną nad pracownikami.

24 USTAWA z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy
Obowiązki pracodawcy i pracownika z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. USTAWA z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy Art. 11. W razie stwierdzenia naruszenia przepisów prawa pracy lub przepisów dotyczących legalności zatrudnienia właściwe organy Państwowej Inspekcji Pracy są uprawnione odpowiednio do: 2) nakazania: wstrzymania prac lub działalności, gdy naruszenie powoduje bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia pracowników lub innych osób wykonujących te prace lub prowadzących działalność; skierowania do innych prac pracowników lub innych osób dopuszczonych do pracy wbrew obowiązującym przepisom przy pracach wzbronionych, szkodliwych lub niebezpiecznych albo pracowników lub innych osób dopuszczonych do pracy przy pracach niebezpiecznych, jeżeli pracownicy ci lub osoby nie posiadają odpowiednich kwalifikacji; nakazy w tych sprawach podlegają natychmiastowemu wykonaniu;

25 Prace szczególnie niebezpieczne
Czas pracy pracującego w nocy nie może przekraczać 8 godzin na dobę, jeżeli wykonuje prace szczególnie niebezpieczne albo związane z dużym wysiłkiem fizycznym lub umysłowym (art Kodeksu pracy). Pora nocna obejmuje 8 godzin pomiędzy godzinami a 7.00. Pracownik, którego rozkład czasu pracy obejmuje w każdej dobie co najmniej 3 godziny pracy w porze nocnej lub którego co najmniej ¼ czasu pracy w okresie rozliczeniowym przypada na porę nocną, jest pracującym w nocy.

26 Prace szczególnie niebezpieczne
Szkolenie okresowe pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych przeprowadza się w formie instruktażu, nie rzadziej niż raz na 3 lata, a na stanowiskach, na których są wykonywane prace szczególnie niebezpieczne, nie rzadziej niż raz do roku.

27 Prace szczególnie niebezpieczne
Pracodawca powinien określić szczegółowe wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu prac szczególnie niebezpiecznych, a zwłaszcza zapewnić: 1) bezpośredni nadzór nad tymi pracami wyznaczonych w tym celu osób; 2) odpowiednie środki zabezpieczające; 3) instruktaż pracowników obejmujący w szczególności: a) imienny podział pracy, b) kolejność wykonywania zadań, c) wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy przy poszczególnych czynnościach.

28 Prace szczególnie niebezpieczne
Roboty budowlane, rozbiórkowe, remontowe i montażowe prowadzone bez wstrzymania ruchu zakładu pracy lub jego części Roboty budowlane, rozbiórkowe, remontowe i montażowe prowadzone bez wstrzymania ruchu zakładu pracy lub jego części w miejscach przebywania pracowników zatrudnionych przy innych pracach lub działania maszyn i innych urządzeń technicznych powinny być organizowane w sposób nienarażający pracowników na niebezpieczeństwa i uciążliwości wynikające z prowadzonych robót, z jednoczesnym zastosowaniem szczególnych środków ostrożności.

29 Prace szczególnie niebezpieczne
Przed rozpoczęciem robót pracodawca, u którego mają być prowadzone roboty, i osoba kierująca robotami powinni ustalić w podpisanym protokole szczegółowe warunki bezpieczeństwa i higieny pracy, z podziałem obowiązków w tym zakresie. O prowadzonych robotach oraz o niezbędnych środkach bezpieczeństwa, jakie należy stosować w czasie trwania prac, pracodawca powinien poinformować pracowników przebywających lub mogących przebywać na terenie prowadzenia robót albo w jego sąsiedztwie. Teren prowadzenia robót powinien być wydzielony i wyraźnie oznakowany. W miejscach niebezpiecznych należy umieścić znaki informujące o rodzaju zagrożenia oraz stosować inne środki zabezpieczające przed skutkami zagrożeń (siatki, bariery itp.).

30 Prace szczególnie niebezpieczne
Spawanie wykonywane w ramach robót budowlanych, rozbiórkowych, remontowych i montażowych prowadzonych bez wstrzymania ruchu zakładu pracy lub jego części w miejscach przebywania pracowników zatrudnionych przy innych pracach lub działania maszyn i innych urządzeń technicznych powinno być prowadzone na podstawie pisemnego pozwolenia wydanego w trybie ustalonym u danego pracodawcy. Szczegółowe wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy przy spawaniu i cięciu metali regulują przepisy w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach spawalniczych (Dz.U ).

31 Prace szczególnie niebezpieczne
Prace spawalnicze na zbiornikach i rurociągach po środkach chemicznych i innych stwarzających zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi i środowiska mogą być podjęte wyłącznie po dokładnym oczyszczeniu zbiorników i rurociągów z tych środków. Podczas prowadzenia prac spawalniczych w ramach robót gazoniebezpiecznych lub niebezpiecznych oraz prac szczególnie niebezpiecznych, urządzenia zasilające, w tym butle z gazami technicznymi, powinny być usytuowane na zewnątrz wykopów, pomieszczeń lub urządzeń, w których prace te są wykonywane.

32 Prace szczególnie niebezpieczne
Prace w zbiornikach, kanałach, wnętrzach urządzeń technicznych i w innych niebezpiecznych przestrzeniach Zamkniętych dotyczą pracy w zbiornikach, kanałach, studniach, studzienkach kanalizacyjnych, wnętrzach urządzeń technicznych i w innych zamkniętych przestrzeniach, do których wejście odbywa się przez włazy lub otwory o niewielkich rozmiarach lub jest w inny sposób utrudnione, zwanych dalej "zbiornikami". Podjęcie i prowadzenie pracy w zbiornikach może nastąpić jedynie na podstawie pisemnego pozwolenia wydanego w trybie ustalonym przez pracodawcę.

33 Prace szczególnie niebezpieczne
Przy pracy w zbiornikach należy zapewnić stały nadzór. Osoba wydająca polecenie wykonania takiej pracy powinna sprawdzić, czy przygotowania organizacyjne i techniczne zapewniają bezpieczeństwo pracownikom podczas wykonywania pracy. Pracownikowi znajdującemu się w zbiorniku należy zapewnić możliwość udzielenia natychmiastowej pierwszej pomocy w razie nagłej potrzeby lub wypadku.

34 Prace szczególnie niebezpieczne
Prace w zbiorniku mogą być podjęte i prowadzone po spełnieniu następujących wymagań: 1) zbiornik należy opróżnić i wstępnie oczyścić przez przemycie, przedmuchanie parą lub gazem obojętnym oraz przedmuchanie powietrzem (nie dotyczy przygotowania kanału do wykonywania w nim prac); przedmuchiwanie zbiornika tlenem jest niedopuszczalne; 2) jeżeli praca w zbiorniku może być związana z zagrożeniem pożarowym, należy stosować niezbędne środki ochrony przeciwpożarowej; 3) odłączyć dopływ do zbiornika materiałów, substancji i czynników z innych zbiorników, przewodów, aparatury itp. (nie dotyczy kanału i studzienki kanalizacyjnej); 4) znajdujące się we wnętrzu zbiornika grzejniki, urządzenia ruchome i inne mogące stworzyć zagrożenie należy odłączyć od źródeł zasilania;

35 Prace szczególnie niebezpieczne
Prace w zbiorniku mogą być podjęte i prowadzone po spełnieniu następujących wymagań: 5) na czas trwania prac w zbiorniku należy wyłączyć z ruchu lub unieruchomić tory kolejowe, zwrotnice, przenośniki, miejsca zsypu itp., znajdujące się nad zbiornikiem; 6) bezpośrednio przed przystąpieniem do pracy wewnątrz zbiornika powietrze w zbiorniku należy zbadać na zawartość tlenu oraz gazów i par substancji toksycznych i palnych; 7) temperatura powietrza w zbiorniku nie powinna się różnić od temperatury otoczenia o więcej niż 5 °C (5 K); 8) zapewnienie niezbędnych środków ochrony zbiorowej i indywidualnej. Przed wykonywaniem prac w kanale lub studzience należy przewietrzyć dany odcinek kanału, pozostawiając otwarte włazy, oraz wyłączyć ten odcinek kanalizacyjny, a jeżeli to nie jest możliwe - maksymalnie ograniczyć spływ ścieków.

36 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpośrednio przed przystąpieniem pracowników do pracy w zbiorniku osoba kierująca pracownikami jest obowiązana poinformować ich o: 1) zakresie pracy, jaką mają wykonać; 2) rodzaju zagrożeń, jakie mogą wystąpić; 3) niezbędnych środkach ochrony zbiorowej i indywidualnej oraz o sposobie ich stosowania; 4) sposobie sygnalizacji między pracującymi wewnątrz zbiornika a asekurującymi ich na zewnątrz zbiornika; 5) postępowaniu w razie wystąpienia zagrożenia.

37 Prace szczególnie niebezpieczne
Pracownik lub pracownicy wykonujący pracę wewnątrz zbiornika powinni być asekurowani co najmniej przez jedną osobę znajdującą się na zewnątrz. Osoba asekurująca powinna być w stałym kontakcie z pracownikami znajdującymi się wewnątrz zbiornika oraz mieć możliwość niezwłocznego powiadomienia innych osób mogących, w razie potrzeby, niezwłocznie udzielić pomocy. Pracownik wchodzący do wnętrza zbiornika powinien być wyposażony w odpowiednie środki ochrony indywidualnej, a w szczególności: 1) szelki bezpieczeństwa z linką umocowaną do odpowiednio wytrzymałego elementu konstrukcji zewnętrznej; 2) hełm ochronny i odzież ochronną; 3) sprzęt izolujący ochronny układu oddechowego.

38 Prace szczególnie niebezpieczne
Wyposażenie w środki ochrony indywidualnej osoby asekurującej powinno być takie, jak wyposażenie pracowników wchodzących do wnętrza zbiornika. Niestosowanie ochron układu oddechowego jest dopuszczalne wyłącznie w warunkach, gdy zawartość tlenu w powietrzu zbiornika wynosi co najmniej 18 % oraz gdy w powietrzu tym nie występują substancje szkodliwe dla zdrowia w stężeniu przekraczającym najwyższe dopuszczalne stężenia czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy ani nie istnieje niebezpieczeństwo ich wystąpienia podczas przebywania pracownika w zbiorniku. Decyzję o niestosowaniu przez pracowników ochron układu oddechowego może podjąć jedynie osoba kierująca pracownikami.

39 Prace szczególnie niebezpieczne
W czasie przebywania pracowników wewnątrz zbiornika wszystkie włazy powinny być otwarte, a jeżeli nie jest to wystarczające do utrzymania wymaganych parametrów powietrza w zbiorniku - należy w tym czasie stosować stały nadmuch powietrza. Wnętrze zbiornika powinno być oświetlone przy użyciu źródła światła elektrycznego o bezpiecznym napięciu. Transport narzędzi, innych przedmiotów i materiałów wewnątrz zbiornika powinien odbywać się w sposób niestwarzający zagrożeń i uciążliwości dla zatrudnionych tam pracowników. Jeżeli istnieje możliwość powstania stężeń wybuchowych w zbiorniku, należy zastosować środki zapobiegające wybuchowi. W przypadku wykonywania pracy wewnątrz zbiornika zawierającego materiały płynne lub sypkie, w którym istnieje możliwość utonięcia lub zasypania pracownika - niezależnie od zabezpieczenia odpowiednimi środkami ochrony indywidualnej - pracownik powinien być opuszczany do wnętrza na pomoście lub innym urządzeniu umożliwiającym bezpieczne wykonanie pracy.

40 Prace szczególnie niebezpieczne
Prace przy użyciu materiałów niebezpiecznych Materiałami niebezpiecznymi w rozumieniu rozporządzenia są w szczególności substancje i preparaty chemiczne zaliczone do niebezpiecznych, zgodnie z przepisami w sprawie substancji chemicznych stwarzających zagrożenia dla zdrowia lub życia.

41 Prace szczególnie niebezpieczne
Pracodawca jest obowiązany do ustalenia, czy w środowisku pracy występuje czynnik chemiczny stwarzający zagrożenie oraz do dokonania i udokumentowania oceny ryzyka zawodowego stwarzanego przez czynnik chemiczny. W ocenie ryzyka zawodowego pracodawca jest obowiązany uwzględnić: 1) niebezpieczne właściwości czynnika chemicznego; 2) otrzymane od dostawcy informacje dotyczące zagrożenia czynnikiem chemicznym oraz zaleceń jego bezpiecznego stosowania, w szczególności zawarte w karcie charakterystyki; 3) rodzaj, poziom i czas trwania narażenia; 4) wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń w środowisku pracy, jeżeli zostały ustalone; 5) wartości dopuszczalnych stężeń w materiale biologicznym, jeżeli zostały ustalone; 6) efekty działań zapobiegawczych; 7) wyniki oceny stanu zdrowia pracowników, jeżeli została przeprowadzona; 8) warunki pracy przy użytkowaniu czynników chemicznych, z uwzględnieniem ilości tych czynników. 2. Pracodawca jest obowiązany do uzyskania dodatkowej informacji od dostawcy czynnika chemicznego lub z innych

42 Prace szczególnie niebezpieczne
Pracodawca jest obowiązany do uzyskania dodatkowej informacji od dostawcy czynnika chemicznego lub z innych dostępnych mu źródeł, jeżeli jest to niezbędne w celu dokonania oceny ryzyka zawodowego. W przypadkach, gdy występuje narażenie na kilka czynników chemicznych, należy ocenić ryzyko stwarzane przez wszystkie czynniki chemiczne łącznie. Ocena ryzyka zawodowego musi zawierać ocenę także tych rodzajów prac, w czasie których może wystąpić istotny wzrost narażenia, w szczególności: 1) podczas remontów i napraw urządzeń; 2) innych działań, które mogą mieć szkodliwy wpływ na bezpieczeństwo lub zdrowie pracowników, także w tych przypadkach, gdy podjęto wszelkie niezbędne środki zapobiegawcze. Ocenę ryzyka zawodowego sporządza się w formie pisemnej. Ocenę ryzyka zawodowego pracodawca udostępnia lekarzowi sprawującemu profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami.

43 Prace szczególnie niebezpieczne
Pracodawca obowiązany jest do ponownej oceny ryzyka zawodowego stwarzanego przez czynnik chemiczny, jeżeli nastąpi: 1) zmiana w składzie czynnika chemicznego; 2) zmiana w procesie technologicznym; 3) postęp wiedzy medycznej dotyczącej oddziaływania tego czynnika na zdrowie ludzi. Ponowna ocena ryzyka może zostać przeprowadzona także na wniosek lekarza prowadzącego profilaktyczną opiekę zdrowotną, w przypadkach uzasadnionych oceną zdrowia pracowników. W przypadku rozpoczęcia przez pracodawcę nowej działalności z zastosowaniem czynnika chemicznego, prace można rozpocząć po ustaleniu, czy w środowisku pracy będzie występował czynnik lub czynniki chemiczne stwarzające zagrożenie, dokonaniu oceny ryzyka zawodowego wynikającego z obecności tego czynnika i podjęciu niezbędnych działań zapobiegawczych.

44 Prace szczególnie niebezpieczne
Ryzyko zawodowe wynikające z pracy z czynnikiem chemicznym stwarzającym zagrożenie należy eliminować lub ograniczać do minimum zgodnie z ogólnymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, a w szczególności przez: 1) właściwe zaprojektowanie i organizację pracy w miejscu pracy; 2) dostarczenie odpowiedniego wyposażenia dla prac z czynnikami chemicznymi oraz stosowanie procedur utrzymania ruchu, które zapewniają ochronę zdrowia i bezpieczeństwo pracowników w miejscu pracy; 3) zmniejszanie do minimum liczby pracowników narażonych lub którzy mogą być narażeni na czynniki chemiczne w miejscu pracy; 4) zmniejszanie do minimum czasu i poziomu narażenia na czynnik chemiczny; 5) odpowiednią higienę miejsca pracy; 6) zmniejszanie do minimum ilości czynnika chemicznego wymaganego w procesie pracy; 7) stosowanie właściwych procedur pracy, w tym procedur lub instrukcji bezpiecznego obchodzenia się z czynnikiem chemicznym stwarzającym zagrożenie i odpadami zawierającymi taki czynnik oraz procedur ich przechowywania i transportu w miejscu pracy; 8) właściwe stosowanie urządzeń i sprzętu w pracach z czynnikiem chemicznym, zapewniające bezpieczeństwo i ochronę zdrowia pracowników. Powyższe działania i środki powinny uwzględniać zmieniające się warunki pracy, a ich celem powinna być ciągła poprawa warunków pracy.

45 Prace szczególnie niebezpieczne
W przypadku gdy rodzaj prowadzonej przez pracodawcę działalności na to pozwala, preferowanym działaniem, podejmowanym w celu wyeliminowania lub ograniczenia ryzyka, powinno być unikanie stosowania czynnika chemicznego stwarzającego zagrożenie, poprzez zastąpienie go czynnikiem chemicznym lub procesem, który w warunkach jego stosowania nie stwarza zagrożenia lub stwarza mniejsze zagrożenie dla bezpieczeństwa i zdrowia pracowników. W przypadkach, w których charakter prowadzonej przez pracodawcę działalności nie pozwala na podjęcie tych działań pracodawca jest obowiązany do ograniczenia ryzyka do minimum przez zastosowanie środków oraz działań ochronnych i zapobiegawczych, odpowiednich do wyników oceny ryzyka zawodowego. Działania i środki służące wyeliminowaniu ryzyka zawodowego lub jego ograniczeniu do minimum podejmuje się w następującej kolejności poprzez: 1) wyeliminowanie uwalniania do środowiska pracy stwarzającego zagrożenie czynnika chemicznego poprzez właściwe projektowanie procesów pracy i kontrolę techniczną oraz stosowanie odpowiedniego wyposażenia i materiałów; 2) ograniczenie uwalniania do środowiska pracy stwarzającego zagrożenie czynnika chemicznego poprzez właściwe projektowanie i właściwą organizację procesów pracy, stosowanie odpowiedniego wyposażenia i materiałów oraz systematyczne kontrole stanu bezpieczeństwa i higieny pracy ze szczególnym uwzględnieniem organizacji procesów pracy, stanu technicznego maszyn i innych urządzeń technicznych oraz ustalenie sposobów rejestracji nieprawidłowości i metod ich usuwania; 3) stosowanie środków ochrony zbiorowej u źródła powstawania zagrożenia, takich jak na przykład odpowiednia wentylacja, i odpowiednie działania organizacyjne; 4) stosowanie środków ochrony indywidualnej, jeżeli zagrożeniu nie można przeciwdziałać w inny sposób.

46 Prace szczególnie niebezpieczne
W przypadku gdy pomiary stężeń czynnika chemicznego, wykonywane zgodnie z odrębnymi przepisami, wykażą przekroczenie wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń, pracodawca niezwłocznie podejmie działania i środki zmierzające do zlikwidowania przekroczeń zgodnie z ogólnymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy i rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 30 grudnia 2004r. W sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz.U ) . Pracodawca zapewni ochronę pracowników przed zagrożeniami wynikającymi z fizykochemicznych właściwości czynnika chemicznego, podejmując, na podstawie wyników oceny ryzyka zawodowego, techniczne lub organizacyjne działania i środki zmierzające do bezpiecznego stosowania czynnika chemicznego stwarzającego zagrożenie. W szczególności pracodawca podejmie, w kolejności określonej poniżej, działania i środki zmierzające do: 1) zapobieżenia obecności w miejscu pracy substancji palnych w stężeniu stwarzającym zagrożenie lub substancji chemicznie niestabilnych, w ilościach stwarzających zagrożenie wybuchem lub pożarem; 2) usunięcia źródeł zapłonu, które mogą spowodować pożar lub wybuch, oraz wyeliminowania warunków, które mogą powodować, Se substancje chemicznie niestabilne mogą wywołać szkodliwe skutki fizyczne; 3) ograniczenia skutków dla bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w przypadku pożaru lub wybuchu substancji palnych, substancji chemicznie niestabilnych lub ich mieszanin.

47 Prace szczególnie niebezpieczne
W przypadku obecności w miejscu pracy czynnika chemicznego stwarzającego zagrożenie wypadku lub awarii pracodawca powinien określić i wdrożyć procedury działania celem zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników. Powyższe procedury powinny objąć także ćwiczenia ratownicze powtarzane okresowo, zapewnienie odpowiednich środków i urządzeń ratowniczych oraz zasady udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym. W razie wystąpienia wypadku lub awarii pracodawca natychmiast poinformuje o tym pracowników i podejmie działania w celu ograniczenia skutków tych zdarzeń. W obszarze, w którym wystąpił wypadek lub awaria, pracodawca niezwłocznie wdraża procedury a praca dozwolona jest tylko pracownikom niezbędnym i upoważnionym. Pracownikom wykonującym prace w obszarze, w którym zaistniało zdarzenie pracodawca zapewnia odpowiednie do zagrożenia środki ochrony indywidualnej (np. odzież ochronną, sprzęt ochrony dróg oddechowych) oraz inny niezbędny sprzęt i wyposażenie ochronne, które powinno być używane aż do momentu usunięcia zagrożenia. W powyższym obszarze zabronione jest przebywanie osobom bez odpowiednich do zagrożenia środków ochrony indywidualnej oraz innego niezbędnego sprzętu. W przypadku narażenia w środowisku pracy na ołów i jego związki nieorganiczne, w ramach kontroli stanu zdrowia, obowiązkowy jest monitoring biologiczny obejmujący pomiar stężenia ołowiu we krwi (PbB) z zastosowaniem absorpcyjnej spektrometrii atomowej lub metody dającej równoważne wyniki. Dopuszczalne stężenie ołowiu w materiale biologicznym dla ołowiu wynosi 50 µg Pb/100 ml krwi.

48 Prace szczególnie niebezpieczne
Niedopuszczalne jest stosowanie materiałów i procesów technologicznych bez uprzedniego ustalenia stopnia ich szkodliwości dla zdrowia pracowników i podjęcia odpowiednich środków profilaktycznych. Niedopuszczalne jest stosowanie substancji i preparatów chemicznych nie oznakowanych w sposób widoczny, umożliwiający ich identyfikację. Niedopuszczalne jest stosowanie niebezpiecznych substancji i niebezpiecznych preparatów chemicznych bez posiadania aktualnego spisu tych substancji i preparatów oraz kart charakterystyki, a także opakowań zabezpieczających przed ich szkodliwym działaniem, pożarem lub wybuchem. Stosowanie niebezpiecznych substancji i niebezpiecznych preparatów chemicznych jest dopuszczalne pod warunkiem zastosowania środków zapewniających pracownikom ochronę ich zdrowia i życia.

49 Prace szczególnie niebezpieczne
W razie zatrudniania pracownika w warunkach narażenia na działanie substancji, preparatów, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, pracodawca zastępuje te substancje, preparaty, czynniki lub procesy technologiczne mniej szkodliwymi dla zdrowia lub stosuje inne dostępne środki ograniczające stopień tego narażenia, przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. Pracodawca rejestruje wszystkie rodzaje prac w kontakcie z substancjami, preparatami, czynnikami lub procesami technologicznymi o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, określonymi w wykazie, a także prowadzi rejestr pracowników zatrudnionych przy tych pracach. W razie zatrudniania pracownika w warunkach narażenia na działanie szkodliwych czynników biologicznych pracodawca stosuje wszelkie dostępne środki eliminujące narażenie, a jeżeli jest to niemożliwe - ograniczające stopień tego narażenia, przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. Pracodawca prowadzi rejestr prac narażających pracowników na działanie szkodliwych czynników biologicznych oraz rejestr pracowników zatrudnionych przy takich pracach.

50 Prace szczególnie niebezpieczne
Karty charakterystyki dostarczane odbiorcy mającemu siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej sporządza się w języku polskim. W razie pojawienia się nowych istotnych informacji na temat substancji niebezpiecznej lub preparatu niebezpiecznego, osoba wprowadzająca do obrotu taką substancję lub taki preparat aktualizuje kartę charakterystyki, oznaczając ją wyrazem "aktualizacja" i umieszczając datę aktualizacji dostarcza ją odbiorcy takiej substancji lub takiego preparatu, któremu dostarczyła taką substancję lub taki preparat w ciągu ostatnich 12 miesięcy. Karta charakterystyki dostarczana jest w formie pisemnej lub w formie przekazu elektronicznego albo na elektronicznych nośnikach danych, jeżeli odbiorca ma odpowiednie środki do jej przyjęcia w takiej postaci.

51 Prace szczególnie niebezpieczne
1. Karta charakterystyki nie musi być dostarczona w przypadku substancji lub preparatów sprzedawanych w sprzedaży detalicznej dostępnej dla wszystkich konsumentów, jeżeli użytkownikom takiej substancji lub takiego preparatu zapewnia się dostateczną informację pozwalającą na podjęcie działań zapobiegawczych dotyczących ochrony ich zdrowia i bezpieczeństwa. 2. W przypadkach, o których mowa w ust. 1, kartę charakterystyki dostarcza się jednak na żądanie kupującego, który ma zamiar zastosować taką substancję lub preparat w zawodowej działalności produkcyjnej lub usługowej. 3. Do osób korzystających ze sprzedaży detalicznej nie stosuje się przepisu w części dotyczącej dostarczania im zaktualizowanej karty charakterystyki.

52 Prace szczególnie niebezpieczne
Pierwsza strona karty charakterystyki powinna posiadać datę jej sporządzenia lub aktualizacji. 1. Identyfikacja substancji/preparatu Identyfikacja producenta, importera lub dystrybutora. W punkcie tym podaje się nazwę substancji lub preparatu, pod którą wprowadza się je do obrotu. Słownictwo użyte do identyfikacji musi być identyczne ze słownictwem podanym na oznakowaniu opakowania. Można również wskazać dodatkowe sposoby identyfikacji. 2. Zastosowanie substancji/preparatu Wskazuje się znane lub zalecane przeznaczenie lub zastosowania substancji lub preparatu. W przypadku wielu możliwych zastosowań podaje się najważniejsze z nich, wskazując w szczególności sposób działania substancji lub preparatu. 3. Identyfikacja producenta, importera lub dystrybutora W punkcie tym podaje się imię i nazwisko osoby/pełną nazwę firmy odpowiedzialnej za wprowadzenie substancji/preparatu do obrotu. 4. Telefon alarmowy

53 Prace szczególnie niebezpieczne
2. Skład i informacja o składnikach Informacje podaje się w sposób umożliwiający odbiorcy łatwe określenie zagrożeń stwarzanych przez substancje wchodzące w skład preparatu. 3. Identyfikacja zagrożeń Podając klasyfikację substancji lub preparatu, dokonaną zgodnie z ustawą, wskazuje się zagrożenia dla zdrowia człowieka i dla środowiska stwarzane przez substancję lub preparat: 1) opisuje się najważniejsze skutki i objawy szkodliwego działania na zdrowie człowieka i na środowisko, spowodowane stosowaniem substancji lub preparatu, w tym również niewłaściwym, które można przewidzieć w racjonalny sposób, oraz stwarzające zagrożenie właściwości fizykochemiczne; dokonuje się rozróżnienia między preparatami sklasyfikowanymi jako niebezpieczne i niesklasyfikowanymi jako niebezpieczne; 2) wskazuje się również zagrożenia nieujęte w kryteriach klasyfikacji w szczególności takie, jak pylenie, zmrażanie, duszące działanie gazów, szkodliwe działanie na organizmy żyjące w glebie, w tym, o ile to możliwe, również na mikroorganizmy glebowe obecne także w atmosferze, które mają wpływ na zagrożenie stwarzane przez substancję lub preparat.

54 Prace szczególnie niebezpieczne
4. Pierwsza pomoc Opisując środki pierwszej pomocy, w szczególności wskazuje się, czy potrzebna jest natychmiastowa pomoc medyczna. Informacje o pierwszej pomocy muszą być zwięzłe i zrozumiałe dla poszkodowanego, osób postronnych i osób udzielających pierwszej pomocy. Objawy i skutki narażenia opisuje się krótko. Informuje się, co należy zrobić w miejscu wypadku i czy mogą wystąpić opóźnione skutki narażenia. Informacje podaje się według różnych dróg narażenia, w szczególności na skutek wdychania, kontaktu ze skórą, kontaktu z oczami, połknięcia. Należy wskazać, czy wymagana lub zalecana jest pomoc lekarza. 5. Postępowanie w przypadku pożaru Określając wymagania dotyczące zwalczania pożaru spowodowanego przez daną substancję lub preparat oraz pożaru powstającego w ich sąsiedztwie, w szczególności podaje się podstawowe zasady postępowania i wskazuje: 1) środki gaśnicze właściwe ze względu na rodzaj substancji lub preparatu; 2) środki gaśnicze, których nie wolno używać ze względów bezpieczeństwa; 3) szczególne zagrożenia związane z narażeniem wynikającym z właściwości samej substancji lub preparatu, produktów spalania, powstających gazów; 4) środki ochrony indywidualnej dla strażaków.

55 Prace szczególnie niebezpieczne
6. Postępowanie w przypadku niezamierzonego uwolnienia do środowiska 7. Postępowanie z substancją/preparatem i jej/jego magazynowanie Informacje zawarte w tym punkcie dotyczą ochrony zdrowia człowieka i bezpieczeństwa oraz ochrony środowiska w związku ze stosowaniem substancji lub preparatu w procesie pracy. Przedstawiona informacja ma umożliwić pracodawcy przygotowanie procedur i działań organizacyjnych wymaganych przez przepisy prawa pracy. 1. Postępowanie z substancją lub preparatem 2. Magazynowanie Określa się warunki bezpiecznego magazynowania substancji lub preparatu, w szczególności zabezpieczenia instalacji kanalizacyjnych i wentylacyjnych, zabezpieczenia pomieszczenia lub zbiornika przed możliwością rozlania i wydostania się substancji na zewnątrz, konieczności oddzielnego przechowywania substancji lub preparatu ze względu na możliwość wystąpienia niebezpiecznych reakcji między nimi, warunków w pomieszczeniach lub zbiornikach magazynowych (temperatura i wilgotność - wartości dopuszczalne, zakresy, oświetlenie, konieczność przechowywania w atmosferze gazu obojętnego), wymagań dotyczących stosowanych urządzeń elektrycznych, sposobów zapobiegania elektryczności statycznej. W razie potrzeby podaje się informacje o dopuszczalnych ilościach danej substancji lub preparatu przechowywanych w określonych warunkach magazynowania. Podaje się również informacje o wszelkich szczególnych wymaganiach, w szczególności rodzajach materiałów, jakich należy użyć do pakowania i produkcji pojemników przeznaczonych do danej substancji lub preparatu. 3. Specyficzne zastosowania

56 Prace szczególnie niebezpieczne
8. Kontrola narażenia i środki ochrony indywidualnej Środki ochrony indywidualnej traktuje się jako rozwiązanie ostateczne; pierwszeństwo przed użyciem środków ochrony indywidualnej mają działania techniczno-organizacyjne. W przypadku gdy niezbędne są środki ochrony indywidualnej, podaje się rodzaj wyposażenia zapewniającego właściwą ochronę: 1) dróg oddechowych - przez określenie sprzętu izolującego lub oczyszczającego (pyły - sprzęt filtrujący, pary i gazy – sprzęt pochłaniający) w przypadku występowania w środowisku pracy niebezpiecznych gazów, par, pyłów; 2) rąk - przez określenie rodzaju rękawic, których należy używać podczas stosowania substancji lub preparatu; w razie potrzeby wskazuje się dodatkowe środki ochrony rąk; 3) oczu i twarzy - przez podanie rodzaju potrzebnego sprzętu, w szczególności rodzaju gogli ochronnych, osłon twarzy, kapturów i masek skompletowanych z odpowiednimi elementami oczyszczającymi w przypadku dużych stężeń substancji o działaniu drażniącym; 4) skóry - przez określenie rodzaju odzieży ochronnej (w szczególności ubranie, fartuch, kombinezon) oraz rodzaju obuwia ochronnego w przypadku potrzeby ochrony innych części ciała niż ręce. W razie potrzeby podaje się również inne zalecane środki, w szczególności wodne natryski ratunkowe do obmycia całego ciała, do płukania oczu oraz środki zapewniające właściwą higienę.

57 Prace szczególnie niebezpieczne
9. Właściwości fizykochemiczne 10. Stabilność i reaktywność 11. Informacje toksykologiczne 12. Informacje ekologiczne 13. Postępowanie z odpadami 14. Informacje o transporcie Wskazuje się wszystkie szczególne środki ostrożności, o których użytkownik musi wiedzieć lub których musi przestrzegać w związku z przepisami dotyczącymi transportu lub przemieszczania substancji lub preparatu na terenie jego zakładu oraz poza nim. Podaje się klasyfikację substancji lub preparatu zgodnie z przepisami dotyczącymi przewozu towarów niebezpiecznych. 15. Informacje dotyczące przepisów prawnych 16. Inne informacje

58 Prace szczególnie niebezpieczne
Pracodawca jest obowiązany informować pracowników o właściwościach fizycznych, chemicznych i biologicznych stosowanych w zakładzie pracy materiałów, półfabrykatów i wyrobów gotowych oraz o ryzyku dla zdrowia i bezpieczeństwa pracowników związanym z ich stosowaniem, a także o sposobach bezpiecznego ich stosowania oraz postępowania z nimi w sytuacjach awaryjnych. Materiały o nieznanych właściwościach, do czasu ich zbadania, mogą być stosowane tylko w warunkach laboratoryjnych, do celów badawczych i doświadczalnych, przy zastosowaniu wzmożonych środków ostrożności. Materiały niebezpieczne należy przechowywać w miejscach i opakowaniach przeznaczonych do tego celu i odpowiednio oznakowanych. Pomieszczenia, aparatura, środki transportu, zbiorniki i opakowania, w których są stosowane, przemieszczane lub przechowywane materiały niebezpieczne powinny być odpowiednie do właściwości tych materiałów. W czasie transportu, składowania i stosowania materiałów niebezpiecznych należy stosować odpowiednie środki ochrony zbiorowej i indywidualnej - chroniące pracowników przed szkodliwym lub niebezpiecznym działaniem tych materiałów.

59 Prace szczególnie niebezpieczne
Zbiorniki, naczynia i inne opakowania służące do przechowywania materiałów niebezpiecznych powinny być: 1) oznakowane w sposób określony w odrębnych przepisach; 2) wykonane z materiału niepowodującego niebezpiecznych reakcji chemicznych z ich zawartością i nieulegającego uszkodzeniu w wyniku działania znajdującego się w nich materiału niebezpiecznego; 3) wytrzymałe i zabezpieczone przed uszkodzeniem z zewnątrz odpowiednio do warunków ich stosowania; 4) odpowiednio szczelne i zabezpieczone przed wydostawaniem się z nich niebezpiecznej zawartości lub dostaniem się do ich wnętrza innych substancji, które w kontakcie z ich zawartością mogą stworzyć stan zagrożenia; 5) wypełnione w sposób zapewniający wolną przestrzeń odpowiednio do możliwości termicznego rozszerzania się cieczy w warunkach przechowywania, transportu i stosowania. Opróżnione pojemniki po materiałach niebezpiecznych przeznaczone do wielokrotnego użycia powinny spełniać wymagania określone w pkt 1-4. Przechowywanie materiałów niebezpiecznych w pojemnikach i opakowaniach służących do środków spożywczych jest niedopuszczalne.

60 Prace szczególnie niebezpieczne
Substancje chemiczne stosowane w procesie galwanotechnicznym powinny być przechowywane w magazynie wyposażonym w: 1) wentylację mechaniczną zapewniającą co najmniej 10-krotną wymianę powietrza w ciągu godziny, 2) instalację wodną z zaworami czerpalnymi i wężami do spłukiwania podłogi, wraz z urządzeniami do neutralizowania i odprowadzania ścieków, 3) drzwi z dwoma niezależnymi zamkami otwierane na zewnątrz magazynu, 4) informację zakazującą wstępu osobom nieupoważnionym. Pobieranie z magazynu substancji bardzo toksycznych lub toksycznych powinno być dokonywane przez co najmniej dwie osoby. Przed otwarciem magazynu należy włączyć wentylację mechaniczną. Wejście do magazynu powinno nastąpić po upływie co najmniej 10 minut od uruchomienia tej wentylacji. Każdorazowe otwarcie magazynu z substancjami chemicznymi (cyjanków i innych substancji bardzo toksycznych lub toksycznych) powinno być odnotowane w książce magazynowej.

61 Prace szczególnie niebezpieczne
Kwasy, ługi i inne substancje chemiczne mogą być przechowywane w jednym pomieszczeniu magazynowym, jeżeli: 1) poszczególne substancje, w zależności od składu chemicznego i przeznaczenia, zostaną odpowiednio oddzielone od siebie, 2) pomieszczenie to zostanie wyposażone w instalację odprowadzającą ścieki. (cyjanki oraz substancje chemiczne stosowane do neutralizacji ścieków galwanicznych należy przechowywać w oddzielnych magazynach). Substancje chemiczne znajdujące się w pojemnikach powinny by ustawione w magazynie na wyznaczonych miejscach, oddzielonych od siebie i zabezpieczonych progiem. Pojemniki z kwasem azotowym należy dodatkowo zabezpieczyć przed możliwością nasłonecznienia. W galwanizerni niedopuszczalne jest przechowywanie kwasów w ilościach większych niż jeden pojemnik, pod warunkiem że ten kwas znajduje się w oryginalnym opakowaniu fabrycznym.

62 Prace szczególnie niebezpieczne
1. Pojemniki z substancjami trującymi i żrącymi oraz naczynia z kwasami powinny być wydawane z magazynu w zamkniętych, nieuszkodzonych opakowaniach fabrycznych i przekazywane do produkcji w sposób wykluczający ich uszkodzenie. 2. Dowożenie większych ilości trujących lub żrących substancji chemicznych do stanowisk pracy powinno odbywać się w sposób uniemożliwiający uszkodzenie opakowań tych substancji. 3. Rozlewanie, ważenie, rozdrabnianie i rozpuszczanie substancji chemicznych powinno odbywać się za pomocą urządzeń i sprzętu gwarantującego bezpieczne wykonanie tych czynności. 4. Naczynia i sprzęt stosowany do odważania, sporządzania i przenoszenia trujących substancji chemicznych powinien być oznakowany w sposób trwały i widoczny. Oznakowanie powinno zawierać napisy informujące o zawartości tych substancji i ich przeznaczeniu (naczynia i sprzęt po użyciu, a przed zwrotem do magazynu, powinny być oczyszczone i zneutralizowane).

63 Prace szczególnie niebezpieczne
Stężone kwasy lub ługi należy przechowywać w zamkniętych pojemnikach, napełnionych nie więcej niż do 90% ich pojemności. Naczynia szklane o pojemności powyżej 5 litrów, w których przechowuje się trujące, żrące lub parzące substancje chemiczne, należy zabezpieczyć odpowiednio wytrzymałymi opakowaniami ochronnymi z uchwytami. Niedopuszczalne jest używanie uszkodzonych opakowań ochronnych.

64 Prace szczególnie niebezpieczne
Przy przechowywaniu ciekłego materiału niebezpiecznego w stałych zbiornikach należy: 1) stosować odpowiednie zabezpieczenia przed rozlewaniem i rozprzestrzenianiem się zawartości zbiornika w razie jego uszkodzenia, jak np. wanny, rynny, koryta, zbiorniki rezerwowe; 2) zapewnić urządzenie do bezpiecznego pomiaru ilości cieczy zawartej w zbiorniku; 3) uniemożliwić dostęp osób niepowołanych do miejsc, w których znajdują się zbiorniki. Zbiorniki z ciekłymi materiałami niebezpiecznymi oraz cieczami gorącymi mogą być umieszczane nad stanowiskami pracy lub przejściami wyłącznie w przypadkach wymuszonych przez proces technologiczny. W takich przypadkach należy stosować urządzenia chroniące przed oblaniem pracowników znajdujących się pod tymi zbiornikami. Nad pomieszczeniami, w których znajdują się stałe zbiorniki z gazami sprężonymi, skroplonymi lub rozpuszczonymi pod ciśnieniem nie mogą być organizowane stanowiska pracy.

65 Prace szczególnie niebezpieczne
Pakowanie, składowanie, załadunek i transport materiałów niebezpiecznych z innymi materiałami stwarzającymi dodatkowe zagrożenie na skutek wzajemnego oddziaływania tych materiałów w przypadku uszkodzenia opakowania jest niedopuszczalne. W magazynach powinny być wywieszone instrukcje określające sposób składowania, pakowania, załadunku i transportu materiałów niebezpiecznych; z treścią instrukcji należy zapoznać pracowników zatrudnionych przy tych pracach.

66 Prace szczególnie niebezpieczne
Pomieszczenia przeznaczone do składowania lub stosowania materiałów niebezpiecznych pod względem pożarowym lub wybuchowym oraz w których istnieje niebezpieczeństwo wydzielania się substancji trujących albo tworzących z powietrzem mieszaniny wybuchowe, powinny być wyposażone w: 1) urządzenia zapewniające sygnalizację o zagrożeniach; 2) odpowiedni sprzęt i środki gaśnicze, środki neutralizujące, apteczki oraz odpowiednie środki ochrony zbiorowej i indywidualnej, stosownie do występujących zagrożeń. 2. Pracownicy zatrudnieni w tych pomieszczeniach powinni mieć zapewniony stały dostęp do środków łączności na wypadek awarii, wybuchu lub pożaru. 3. Pracodawca jest obowiązany ustalić i podać do wiadomości pracowników warunki, jakie powinny być spełnione przed wejściem pracowników do pomieszczeń przeznaczone do składowania lub stosowania materiałów niebezpiecznych pod względem pożarowym lub wybuchowym oraz w których istnieje niebezpieczeństwo wydzielania się substancji trujących albo tworzących z powietrzem mieszaniny wybuchowe. W pomieszczeniach, w których w wyniku awarii mogą wydzielać się substancje toksyczne lub palne, w ilościach mogących stworzyć zagrożenie wybuchem, pracodawca powinien zapewnić awaryjną wentylację wyciągową uruchamianą od wewnątrz i z zewnątrz pomieszczeń - zapewniającą wymianę powietrza dostosowaną do przeznaczenia pomieszczeń zgodnie z właściwymi przepisami i Polskimi Normami.

67 Prace szczególnie niebezpieczne
Sposób składowania i stosowania materiałów niebezpiecznych powinien zapewniać: 1) zachowanie temperatur, wilgotności i ochronę przed nasłonecznieniem stosownie do rodzaju materiałów niebezpiecznych i ich właściwości; 2) przestrzeganie ograniczeń dotyczących wspólnego składowania i stosowania materiałów; 3) ograniczenie ilości jednocześnie składowanych materiałów do ilości dopuszczalnej dla danego materiału i danego pomieszczenia; 4) przestrzeganie zasad rotacji z zachowaniem dopuszczalnego czasu składowania poszczególnych materiałów; 5) zachowanie dodatkowych wymagań specyficznych dla składowania materiałów i ich stosowania; 6) rozmieszczenie materiałów w sposób umożliwiający prowadzenie kontroli składowania i składowanych materiałów. Szczegółowe warunki składowania i stosowania materiałów niebezpiecznych powinny być określone w instrukcjach ustalających co najmniej wymagania w/w wymienione oraz zasady postępowania w sytuacjach awaryjnych.

68 Prace szczególnie niebezpieczne
Przeładunek materiałów niebezpiecznych powinien odbywać się w miejscu do tego przystosowanym, przy wykorzystaniu odpowiednich do tego celu urządzeń oraz środków ochrony zbiorowej i indywidualnej chroniących przed zagrożeniami i skutkami zagrożeń, szczególnie pochodzących od elektryczności statycznej oraz występujących przy przelewaniu cieczy. W miejscu przeładunku materiałów niebezpiecznych nie mogą przebywać osoby niezatrudnione przy tych pracach. Miejsce przetaczania amoniaku z cystern do amoniakalnej instalacji chłodniczej wyposaża się w nie mniej niż dwa hydranty pożarowe o średnicy 52 mm, wyposażone w prądownice wodne, umożliwiające wytworzenie mgły wodnej. Przetaczanie amoniaku z butli lub cystern do instalacji chłodniczej odbywa się: 1) przy użyciu rurociągów stalowych; 2) przez specjalny zawór kolektora cieczowego. Przetaczanie amoniaku wykonuje co najmniej dwóch pracowników przeszkolonych w zakresie przetaczania amoniaku.

69 Prace szczególnie niebezpieczne
Procesy pracy powodujące występowanie czynników rakotwórczych, biologicznych o działaniu zakaźnym i innych stwarzających niebezpieczeństwo dla zdrowia i życia pracowników - pracodawca powinien podjąć przedsięwzięcia w kierunku zastąpienia tych procesów innymi, w których czynniki te nie występują. Jeżeli przedsięwzięcia w/w nie są technicznie możliwe, pracodawca jest obowiązany w szczególności: 1) ograniczyć do minimum liczbę pracowników narażonych na czynniki; 2) ograniczyć do minimum występowanie tych czynników w środowisku pracy; 3) zapewnić stosowanie środków ochrony zbiorowej, a gdy narażenie nie może być zlikwidowane w inny sposób – środków ochrony indywidualnej; 4) zapewnić stosowanie przez pracowników wymagań higieny, a w szczególności niedopuszczanie do spożywania posiłków, picia i palenia tytoniu w miejscach pracy; 5) określić w instrukcjach z zakresu BHP odpowiednie zasady postępowania w razie powstania nieprzewidzianych sytuacji powodujących poważne zagrożenia dla pracowników; 6) zapewnić oznaczenie miejsc stwarzających ryzyko dla zdrowia pracowników związane z występowaniem czynników rakotwórczych, poprzez umieszczenie w miejscach narażenia pracowników na te czynniki odpowiednich napisów i znaków ostrzegawczych; 7) zapewnić pomieszczenia, instalacje i urządzenia przystosowane do regularnego i skutecznego czyszczenia.

70 Prace szczególnie niebezpieczne
Wykaz substancji, czynników i procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym i prawdopodobnym działaniu rakotwórczym, sposób ich rejestracji oraz warunki sprawowania nadzoru nad stanem zdrowia pracowników zawodowo narażonych na działanie substancji i czynników rakotwórczych określone są w przepisach rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 1 grudnia 2004 r. w sprawie substancji, preparatów, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy (Dz. U ).

71 Prace szczególnie niebezpieczne
Rozporządzenie określa: 1) wykaz substancji, preparatów, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym i sposób ich rejestrowania; 2) sposób prowadzenia rejestru prac, których wykonywanie powoduje konieczność pozostawania w kontakcie z substancjami, preparatami, czynnikami lub procesami technologicznymi o działaniu rakotwórczym lub mutagennym; 3) sposób prowadzenia rejestru pracowników zatrudnionych przy tych pracach; 4) wzory dokumentów dotyczących narażenia pracowników na substancje, preparaty, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym oraz sposób przechowywania i przekazywania tych dokumentów do podmiotów właściwych do rozpoznawania lub stwierdzania chorób zawodowych; 5) szczegółowe warunki ochrony pracowników przed zagrożeniami spowodowanymi przez substancje, preparaty, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym; 6) warunki i sposób monitorowania stanu zdrowia pracowników narażonych na działanie substancji, preparatów, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym.

72 Prace szczególnie niebezpieczne
Wykaz substancji, preparatów, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, stanowi załącznik nr 1 do rozporządzenia. Przepisy określające postępowanie w związku z występowaniem substancji, preparatów lub czynników o działaniu rakotwórczym lub mutagennym mają także zastosowanie do procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, w których dochodzi do ich uwalniania. Pracodawca zatrudniający pracownika w warunkach narażenia na działanie substancji, preparatów, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, jest obowiązany wykonywać ich pomiary, a w szczególności stosować metody wczesnego wykrywania narażenia podczas awarii lub w przypadku wystąpienia innych nieprzewidzianych okoliczności.

73 Prace szczególnie niebezpieczne
Pracodawca jest zobowiązany prowadzić rejestr prac, których wykonywanie powoduje konieczność pozostawania w kontakcie z substancjami, preparatami, czynnikami lub procesami technologicznymi o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, zawierający następujące dane: 1) wykaz procesów technologicznych i prac, w których substancje, preparaty lub czynniki o działaniu rakotwórczym lub mutagennym są stosowane, produkowane lub występują jako zanieczyszczenia bądź produkt uboczny oraz wykaz substancji, preparatów, czynników o działaniu rakotwórczym lub mutagennym wraz z podaniem ilościowej wielkości produkcji lub stosowania; 2) uzasadnienie konieczności stosowania substancji, preparatów, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, o których mowa w pkt 1; 3) wykaz i opis stanowisk pracy, na których występuje narażenie na substancje, preparaty, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym; 4) liczbę pracowników pracujących w narażeniu, w tym liczbę kobiet; 5) określenie rodzaju substancji, preparatów, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym powodujących narażenie, rodzaj kontaktu, wielkość narażenia i czas jego trwania; 6) rodzaje podjętych środków i działań ograniczających poziom narażenia.

74 Prace szczególnie niebezpieczne
Pracodawca jest obowiązany prowadzić rejestr pracowników narażonych na działanie substancji, preparatów, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym i przechowywać go przez okres 40 lat po ustaniu narażenia, a w przypadku likwidacji zakładu pracy - przekazać właściwemu państwowemu wojewódzkiemu inspektorowi sanitarnemu. Powyższe dane pracodawca przekazuje właściwemu państwowemu wojewódzkiemu inspektorowi sanitarnemu oraz właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy niezwłocznie po rozpoczęciu działalności oraz corocznie w terminie do dnia 15 stycznia na druku "Informacji o substancjach, preparatach, czynnikach lub procesach technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym", według wzoru stanowiącego załącznik nr 2 do rozporządzenia. Centralny rejestr danych o narażeniu na substancje, preparaty, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym prowadzi Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr J. Nofera w Łodzi na podstawie danych przekazanych przez państwowych wojewódzkich inspektorów sanitarnych.

75 Prace szczególnie niebezpieczne
Pracodawca jest obowiązany poinformować pracownika o opakowaniu, zbiorniku i instalacji zawierającej substancję, preparat lub czynnik o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, a także o wymaganiach dotyczących oznakowania i znakach ostrzegawczych. Pracodawca jest obowiązany przeszkolić pracownika w zakresie: 1) ryzyka dla zdrowia, jakie wynika z oceny narażenia zawodowego i dodatkowego ryzyka wynikającego z palenia tytoniu oraz środków ostrożności, które powinny być podejmowane w celu ograniczenia narażenia; 2) wymagań higienicznych, które powinny być spełnione w celu ograniczenia narażenia; 3) konieczności używania środków ochrony indywidualnej, w tym noszenia ubrania ochronnego; 4) działań zapobiegających wypadkom oraz koniecznych do podjęcia przez pracowników, w tym pełniących obowiązki ratownicze, podczas wypadków oraz działań ratowniczych.

76 Prace szczególnie niebezpieczne
Pracodawca jest obowiązany: 1) zapewnić udział pracowników lub ich przedstawicieli w projektowaniu i realizacji działań zapobiegających narażeniu na substancje, preparaty, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym lub ograniczających jego poziom; 2) stworzyć warunki do dokonania wyboru rodzaju środków ochrony indywidualnej, zapewniających bezpieczeństwo i zdrowie pracowników; 3) umożliwić pracownikom i ich przedstawicielom kontrolę stosowania wymagań określonych w rozporządzeniu i innych przepisach regulujących zasady bezpieczeństwa i higieny pracy. Udział pracowników w powyższych uzgodnieniach nie zwalnia pracodawcy od odpowiedzialności za realizację obowiązków określonych prawem. Pracodawca informuje na bieżąco pracowników i ich przedstawicieli o narażeniu na substancje, preparaty, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, a w przypadkach narażenia powstałego w wyniku awarii i innych zakłóceń procesu technologicznego lub w wyniku podejmowanych prac remontowych, konserwacyjnych i w innych okolicznościach - o przyczynach powstałego narażenia oraz o środkach zapobiegawczych, jakie już zostały lub które będą podjęte w celu poprawy sytuacji.

77 Prace szczególnie niebezpieczne
Lekarz sprawujący profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami narażonymi na działanie substancji, preparatów, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym jest obowiązany zapoznać się z warunkami ich pracy i posiadać udokumentowane informacje dotyczące rodzaju i wielkości narażenia. Pracodawca jest obowiązany, na wniosek lekarza zlecić prowadzenie biologicznego monitorowania narażenia na substancje, preparaty, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym oraz zastosowanie innych metod umożliwiających wykrycie wczesnych skutków tego narażenia. Lekarz jest obowiązany do udzielania informacji: 1) każdemu pracownikowi - o wynikach badań i ocenie jego stanu zdrowia oraz o zakresie profilaktycznej opieki zdrowotnej, jakiej powinien się poddać po ustaniu pracy w warunkach narażenia na działanie substancji, preparatów, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym; 2) pracodawcy, przedstawicielom pracowników oraz działającej w zakładzie pracy komisji bezpieczeństwa i higieny pracy – o ocenie stanu zdrowia pracowników, dokonanej z uwzględnieniem tajemnicy lekarskiej.

78 Prace szczególnie niebezpieczne
W przypadku rozpoznania lub podejrzenia u pracownika zmian w stanie zdrowia, o których można przypuszczać, że powstały w wyniku narażenia zawodowego na działanie substancji, preparatów, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, pracodawca, na wniosek lekarza jest obowiązany zlecić przeprowadzenie dodatkowych badań stanu zdrowia innych pracowników narażonych w podobny sposób, dokonać weryfikacji uprzedniej oceny narażenia zawodowego, a w razie potrzeby zastosować odpowiednie dodatkowe środki zapobiegawcze.

79 Prace szczególnie niebezpieczne
Pracodawca jest obowiązany poinformować pracowników o możliwości powstania nieprzewidzianych sytuacji, podczas których mogłyby wystąpić poważne zagrożenia dla zdrowia lub życia, związane z występowaniem niebezpiecznych czynników chemicznych. W razie powstania zagrożeń do czasu ich usunięcia należy: 1) dopuścić do pracy w warunkach zagrożeń jedynie pracowników niezbędnych do usunięcia awarii, zapewniając im odpowiednie do tych prac środki ochrony indywidualnej oraz ograniczając do minimum czas przebywania w tych warunkach; 2) pracownikom niezatrudnionym przy pracach, o których mowa w pkt 1, zakazać wstępu do zagrożonych miejsc.

80 Prace szczególnie niebezpieczne
Jeżeli podczas procesów pracy występuje niebezpieczeństwo oblania pracowników środkami żrącymi lub zapalenia odzieży na pracowniku - nie dalej niż 20 m w linii poziomej od stanowisk, na których wykonywane są te procesy, powinny być zainstalowane natryski ratunkowe (prysznice bezpieczeństwa) do obmycia całego ciała oraz oddzielne natryski (prysznice) do przemywania oczu. Natryski powinny, w razie potrzeby, umożliwiać ich natychmiastowe uruchomienie samoczynne lub w inny sposób - z uwzględnieniem ograniczonej sprawności osób z nich korzystających. Natryski powinny być zasilane wodą nieogrzewaną i działać niezawodnie bez względu na warunki atmosferyczne. Przy wyjściu z pomieszczenia, w którym odbywa się praca przy użyciu materiałów zakaźnych lub toksycznych powinna znajdować się co najmniej jedna umywalka z doprowadzoną do niej ciepłą wodą - na każdych dwudziestu pracowników jednocześnie zatrudnionych, lecz nie mniej niż jedna umywalka przy mniejszej liczbie zatrudnionych.

81 Prace szczególnie niebezpieczne
Prace na wysokości Pracą na wysokości w rozumieniu rozporządzenia jest praca wykonywana na powierzchni znajdującej się na wysokości co najmniej 1,0 m nad poziomem podłogi lub ziemi. Do pracy na wysokości nie zalicza się pracy na powierzchni, niezależnie od wysokości, na jakiej się znajduje, jeżeli powierzchnia ta: 1) osłonięta jest ze wszystkich stron do wysokości co najmniej 1,5 m pełnymi ścianami lub ścianami z oknami oszklonymi; 2) wyposażona jest w inne stałe konstrukcje lub urządzenia chroniące pracownika przed upadkiem z wysokości.

82 Prace szczególnie niebezpieczne
Na powierzchniach wzniesionych na wysokość powyżej 1,0 m nad poziomem podłogi lub ziemi, na których w związku z wykonywaną pracą mogą przebywać pracownicy, lub służących jako przejścia, powinny być zainstalowane balustrady składające się z poręczy ochronnych umieszczonych na wysokości co najmniej 1,1 m i krawężników o wysokości co najmniej 0,15 m. Pomiędzy poręczą i krawężnikiem powinna być umieszczona w połowie wysokości poprzeczka lub przestrzeń ta powinna być wypełniona w sposób uniemożliwiający wypadnięcie osób. Jeżeli ze względu na rodzaj i warunki wykonywania prac na wysokości zastosowanie balustrad nie jest niemożliwe, należy stosować inne skuteczne środki ochrony pracowników przed upadkiem z wysokości, odpowiednie do rodzaju i warunków wykonywania pracy. Powyższe wymagania nie dotyczą ramp przeładunkowych.

83 Prace szczególnie niebezpieczne
Prace na wysokości powinny być organizowane i wykonywane w sposób niezmuszający pracownika do wychylania się poza poręcz balustrady lub obrys urządzenia, na którym stoi. Przy pracach na: drabinach, klamrach, rusztowaniach i innych podwyższeniach nieprzeznaczonych na pobyt ludzi, na wysokości do 2 m nad poziomem podłogi lub ziemi niewymagających od pracownika wychylania się poza obrys urządzenia, na którym stoi, albo przyjmowania innej wymuszonej pozycji ciała grożącej upadkiem z wysokości, należy zapewnić, aby: 1) drabiny, klamry, rusztowania, pomosty i inne urządzenia były stabilne i zabezpieczone przed nieprzewidywaną zmianą położenia oraz posiadały odpowiednią wytrzymałość na przewidywane obciążenie; 2) pomost roboczy spełniał następujące wymagania: a) powierzchnia pomostu powinna być wystarczająca dla pracowników, narzędzi i niezbędnych materiałów, b) podłoga powinna być pozioma i równa, trwale umocowana do elementów konstrukcyjnych pomostu, c) w widocznym miejscu pomostu powinny być umieszczone czytelne informacje o wielkości dopuszczalnego obciążenia.

84 Prace szczególnie niebezpieczne
Przy pracach wykonywanych na rusztowaniach na wysokości powyżej 2 m od otaczającego poziomu podłogi lub terenu zewnętrznego oraz na podestach ruchomych wiszących należy w szczególności: 1) zapewnić bezpieczeństwo przy komunikacji pionowej i dojścia do stanowiska pracy; 2) zapewnić stabilność rusztowań i odpowiednią ich wytrzymałość na przewidywane obciążenia; 3) przed rozpoczęciem użytkowania rusztowania należy dokonać odbioru technicznego w trybie określonym w odrębnych przepisach. Przy pracach na: słupach, masztach, konstrukcjach wieżowych, kominach, konstrukcjach budowlanych bez stropów, a także przy ustawianiu lub rozbiórce rusztowań oraz przy pracach na drabinach i klamrach na wysokości powyżej 2 m nad poziomem terenu zewnętrznego lub podłogi należy w szczególności: 1) przed rozpoczęciem prac sprawdzić stan techniczny konstrukcji lub urządzeń, na których mają być wykonywane prace, w tych ich stabilność, wytrzymałość na przewidywane obciążenie oraz zabezpieczenie przed nieprzewidywaną zmianą położenia, a także stan techniczny stałych elementów konstrukcji lub urządzeń mających służyć do mocowania linek bezpieczeństwa; 2) zapewnić stosowanie przez pracowników, odpowiedniego do rodzaju wykonywanych prac, sprzętu chroniącego przed upadkiem z wysokości jak: szelki bezpieczeństwa z linką bezpieczeństwa przymocowaną do stałych elementów konstrukcji, szelki bezpieczeństwa z pasem biodrowym (do prac w podparciu - na słupach, masztach itp.); 3) zapewnić stosowanie przez pracowników hełmów ochronnych przeznaczonych do prac na wysokości.

85 Prace szczególnie niebezpieczne
Przy pracach na: galeriach, pomostach, podestach i innych podwyższeniach jeżeli rodzaj pracy wymaga od pracownika wychylenia się poza balustradę lub obrys urządzenia, na którym stoi, albo przyjmowania innej wymuszonej pozycji ciała grożącej upadkiem z wysokości należy w szczególności: 1) przed rozpoczęciem prac sprawdzić stan techniczny konstrukcji lub urządzeń, na których mają być wykonywane prace, w tych ich stabilność, wytrzymałość na przewidywane obciążenie oraz zabezpieczenie przed nieprzewidywaną zmianą położenia, a także stan techniczny stałych elementów konstrukcji lub urządzeń mających służyć do mocowania linek bezpieczeństwa; 2) zapewnić stosowanie przez pracowników, odpowiedniego do rodzaju wykonywanych prac, sprzętu chroniącego przed upadkiem z wysokości jak: szelki bezpieczeństwa z linką bezpieczeństwa przymocowaną do stałych elementów konstrukcji, szelki bezpieczeństwa z pasem biodrowym (do prac w podparciu - na słupach, masztach itp.); 3) zapewnić stosowanie przez pracowników hełmów ochronnych przeznaczonych do prac na wysokości.

86 Prace szczególnie niebezpieczne
Plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na budowie sporządza się, jeżeli: 1) w trakcie budowy wykonywany będzie przynajmniej jeden z rodzajów robót budowlanych wymienionych w ust. 2 lub 2) przewidywane roboty budowlane mają trwać dłużej niż 30 dni roboczych i jednocześnie będzie przy nich zatrudnionych co najmniej 20 pracowników lub pracochłonność planowanych robót będzie przekraczać 500 osobodni. 2. W planie należy uwzględnić specyfikę następujących rodzajów robót budowlanych: 1) których charakter, organizacja lub miejsce prowadzenia stwarza szczególnie wysokie ryzyko powstania zagrożenia bezpieczeństwa i zdrowia ludzi, a w szczególności przysypania ziemią lub upadku z wysokości; 2) przy prowadzeniu których występują działania substancji chemicznych lub czynników biologicznych zagrażających bezpieczeństwu i zdrowiu ludzi; 3) stwarzających zagrożenie promieniowaniem jonizującym; 4) prowadzonych w pobliżu linii wysokiego napięcia lub czynnych linii komunikacyjnych; 5) stwarzających ryzyko utonięcia pracowników; 6) prowadzonych w studniach, pod ziemią i w tunelach; 7) wykonywanych przez kierujących pojazdami zasilanymi z linii napowietrznych; 8) wykonywanych w kesonach, z atmosferą wytwarzaną ze sprężonego powietrza; 9) wymagających użycia materiałów wybuchowych; 10) prowadzonych przy montażu i demontażu ciężkich elementów prefabrykowanych.

87 Prace szczególnie niebezpieczne
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY z dnia 23 czerwca 2003 r. w sprawie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (Dz.U ). Plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, zwany dalej "planem bioz", zawiera: 1) stronę tytułową; 2) część opisową; 3) część rysunkową, sporządzoną na kopii projektu zagospodarowania działki lub terenu, jeżeli jest wymagany zgodnie z przepisami ustawy - Prawo budowlane. Strona tytułowa zawiera: 1) nazwę i adres obiektu budowlanego; 2) imię i nazwisko lub nazwę inwestora oraz jego adres; 3) imię i nazwisko oraz adres kierownika budowy, sporządzającego plan bioz, a w przypadku gdy plan bioz sporządzany jest przez inną osobę - również imię i nazwisko oraz adres tej osoby lub nazwę i adres podmiotu sporządzającego plan bioz.

88 Prace szczególnie niebezpieczne
Rozporządzenie w sprawie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (Dz.U ). Część opisowa zawiera w szczególności: 1) zakres robót dla całego zamierzenia budowlanego oraz kolejność realizacji poszczególnych obiektów; 2) wykaz istniejących obiektów budowlanych podlegających adaptacji lub rozbiórce; 3) wskazanie elementów zagospodarowania działki lub terenu, które mogą stwarzać zagrożenie bezpieczeństwa i zdrowia ludzi; 4) informacje dotyczące przewidywanych zagrożeń występujących podczas realizacji robót budowlanych, określające skalę i rodzaje zagrożeń oraz miejsce i czas ich wystąpienia; 5) informację o wydzieleniu i oznakowaniu miejsca prowadzenia robót budowlanych, stosownie do rodzaju zagrożenia; 6) informację o sposobie prowadzenia instruktażu pracowników przed przystąpieniem do realizacji robót szczególnie niebezpiecznych, w tym: a) określenie zasad postępowania w przypadku wystąpienia zagrożenia, b) konieczność stosowania przez pracowników środków ochrony indywidualnej, zabezpieczających przed skutkami zagrożeń, c) zasady bezpośredniego nadzoru nad pracami szczególnie niebezpiecznymi przez wyznaczone w tym celu osoby;

89 Prace szczególnie niebezpieczne
Rozporządzenie w sprawie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (Dz.U ). Część opisowa zawiera w szczególności: 7) określenie sposobu przechowywania i przemieszczania materiałów, wyrobów, substancji oraz preparatów niebezpiecznych na terenie budowy; 8) wskazanie środków technicznych i organizacyjnych, zapobiegających niebezpieczeństwom wynikającym z wykonywania robót budowlanych w strefach szczególnego zagrożenia zdrowia lub w ich sąsiedztwie, w tym zapewniających bezpieczną i sprawną komunikację, umożliwiającą szybką ewakuację na wypadek pożaru, awarii i innych zagrożeń; 9) wskazanie miejsca przechowywania dokumentacji budowy oraz dokumentów niezbędnych do prawidłowej eksploatacji maszyn i innych urządzeń technicznych.

90 Prace szczególnie niebezpieczne
Rozporządzenie w sprawie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (Dz.U ). Część rysunkowa, opracowana na kopii projektu zagospodarowania działki lub terenu, jeżeli jest wymagany zgodnie z przepisami ustawy - Prawo budowlane, zawiera dane umożliwiające łatwe odczytanie części opisowej, a w szczególności: 1) czytelną legendę; 2) oznaczenie czynników mogących stwarzać zagrożenie; 3) rozmieszczenie urządzeń przeciwpożarowych wraz z parametrami poboru mediów, punktami czerpalnymi, zaworami odcinającymi, drogami dojazdowymi; 4) rozmieszczenie sprzętu ratunkowego (w tym pływającego, jeżeli jest to uzasadnione rodzajem robót), niezbędnego przy prowadzeniu robót budowlanych; 5) rozmieszczenie i oznaczenie granic obszarów wewnętrznych i zewnętrznych stref ochronnych, wynikających z przepisów odrębnych, takich jak strefy magazynowania i składowania materiałów, wyrobów, substancji oraz preparatów niebezpiecznych, strefy pracy sprzętu zmechanizowanego i pomocniczego; 6) rozmieszczenie placów produkcji pomocniczej, takich jak węzły produkcji betonu cementowego i asfaltowego, prefabrykatów; 7) przedstawienie rozwiązań układów komunikacyjnych, transportu na potrzeby budowy oraz ogrodzenia terenu; 8) lokalizację pomieszczeń higieniczno-sanitarnych.

91 Prace szczególnie niebezpieczne
Szczegółowy zakres robót budowlanych obejmuje w przypadku: 1) robót budowlanych, których charakter, organizacja lub miejsce prowadzenia stwarza szczególnie wysokie ryzyko powstania zagrożenia bezpieczeństwa i zdrowia ludzi, a w szczególności przysypania ziemią lub upadku z wysokości: a) wykonywanie wykopów o ścianach pionowych bez rozparcia o głębokości większej ni 1,5 m oraz wykopów o bezpiecznym nachyleniu ścian o głębokości większej niż 3,0 m, b) roboty, przy których wykonywaniu występuje ryzyko upadku z wysokości ponad 5,0 m, c) rozbiórki obiektów budowlanych o wysokości powyżej 8 m, d) roboty wykonywane na terenie czynnych zakładów przemysłowych, e) montaż, demontaż i konserwacja rusztowań przy budynkach wysokich i wysokościowych, f) roboty wykonywane przy użyciu dźwigów lub śmigłowców, g) prowadzenie robót na obiektach mostowych metodą nasuwania konstrukcji na podpory, h) montaż elementów konstrukcyjnych obiektów mostowych, i) betonowanie wysokich elementów konstrukcyjnych mostów, takich jak przyczółki, filary i pylony, j) fundamentowanie podpór mostowych i innych obiektów budowlanych na palach, k) roboty wykonywane pod lub w pobliżu przewodów linii elektroenergetycznych, w odległości liczonej poziomo od skrajnych przewodów, mniejszej niż: – 3,0 m - dla linii o napięciu znamionowym nieprzekraczającym 1 kV, – 5,0 m - dla linii o napięciu znamionowym powyżej 1 kV, lecz nieprzekraczającym 15 kV, – 10,0 m - dla linii o napięciu znamionowym powyżej 15 kV, lecz nieprzekraczającym 30 kV, – 15,0 m - dla linii o napięciu znamionowym powyżej 30 kV, lecz nieprzekraczającym 110 kV, l) roboty budowlane prowadzone w portach i przystaniach podczas ruchu statków, m) roboty prowadzone przy budowlach piętrzących wodę, przy wysokości piętrzenia powyżej 1 m, n) roboty wykonywane w pobliżu linii kolejowych;

92 Prace szczególnie niebezpieczne
Szczegółowy zakres robót budowlanych obejmuje w przypadku: 2) robót budowlanych, przy prowadzeniu których występują działania substancji chemicznych lub czynników biologicznych zagrażających bezpieczeństwu i zdrowiu ludzi: a) roboty prowadzone w temperaturze poniżej -10°C, b) roboty polegające na usuwaniu i naprawie wyrobów budowlanych zawierających azbest; 3) robót budowlanych stwarzających zagrożenie promieniowaniem jonizującym: a) roboty remontowe i rozbiórkowe obiektów przemysłu energii atomowej, b) roboty remontowe i rozbiórkowe obiektów, w których były realizowane procesy technologiczne z użyciem izotopów; 4) robót budowlanych prowadzonych w pobliżu linii wysokiego napięcia lub czynnych linii komunikacyjnych: a) roboty wykonywane w odległości liczonej poziomo od skrajnych przewodów, mniejszej niż 15,0 m - dla linii o napięciu znamionowym 110 kV, b) roboty wykonywane w odległości liczonej poziomo od skrajnych przewodów, mniejszej niż 30,0 m - dla linii o napięciu znamionowym powyżej 110 kV, c) budowa i remont: – linii kolejowych (roboty torowe i podtorowe), – sieci trakcyjnej i linii zasilającej sieć trakcyjną i urządzenia elektroenergetyczne, – linii i urządzeń sterowania ruchem kolejowym, – sieci telekomunikacyjnych, radiotelekomunikacyjnych i komputerowych, związane z prowadzeniem ruchu kolejowego, d) wszystkie roboty budowlane, wykonywane na obszarze kolejowym w warunkach prowadzenia ruchu kolejowego;

93 Prace szczególnie niebezpieczne
Szczegółowy zakres robót budowlanych obejmuje w przypadku: 5) robót budowlanych stwarzających ryzyko utonięcia pracowników: a) roboty prowadzone z wody lub pod wodą, b) montaż elementów konstrukcyjnych obiektów mostowych, c) fundamentowanie podpór mostowych i innych obiektów budowlanych na palach, d) roboty prowadzone przy budowlach piętrzących wodę, przy wysokości piętrzenia powyżej 1 m; 6) robót budowlanych prowadzonych w studniach, pod ziemią i w tunelach: a) roboty prowadzone w zbiornikach, kanałach, wnętrzach urządzeń technicznych i w innych niebezpiecznych przestrzeniach zamkniętych, b) roboty związane z wykonywaniem przejść rurociągów pod przeszkodami metodami: tunelową, przecisku lub podobnymi; 7) robót budowlanych wykonywanych przez kierujących pojazdami zasilanymi z linii napowietrznych - roboty przy budowie, remoncie i rozbiórce torowisk; 8) robót budowlanych wykonywanych w kesonach, z atmosferą wytwarzaną ze sprężonego powietrza - roboty przy budowie i remoncie nabrzeży portowych i przepraw mostowych; 9) robót budowlanych wymagających użycia materiałów wybuchowych: a) roboty ziemne związane z przemieszczaniem lub zagęszczaniem gruntu, b) roboty rozbiórkowe, w tym wykonywanie otworów w istniejących elementach konstrukcyjnych obiektów; 10) robót budowlanych prowadzonych przy montażu i demontażu ciężkich elementów prefabrykowanych - roboty, których masa przekracza 1,0 t.

94 Prace szczególnie niebezpieczne
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz.U ). Przejścia i strefy niebezpieczne oświetla się i oznakowuje znakami ostrzegawczymi lub znakami zakazu. Strefę niebezpieczną ogradza się i oznakowuje w sposób uniemożliwiający dostęp osobom postronnym. Przejścia, przejazdy i stanowiska pracy w strefie niebezpiecznej zabezpiecza się daszkami ochronnymi. Strefę niebezpieczną, w której istnieje zagrożenie spadania z wysokości przedmiotów, ogradza się balustradami składającymi się z deski krawężnikowej o wysokości 0,15 m i poręczy ochronnej umieszczonej na wysokości 1,1 m. Wolną przestrzeń pomiędzy deską krawężnikową a poręczą wypełnia się w sposób zabezpieczający pracowników przed upadkiem z wysokości. Strefa niebezpieczna w swym najmniejszym wymiarze liniowym liczonym od płaszczyzny obiektu budowlanego, nie może wynosić mniej niż 1/10 wysokości, z której mogą spadać przedmioty, lecz nie mniej niż 6 m. W zwartej zabudowie miejskiej strefa niebezpieczna może być zmniejszona pod warunkiem zastosowania innych rozwiązań technicznych lub organizacyjnych, zabezpieczających przed spadaniem przedmiotów.

95 Prace szczególnie niebezpieczne
Dopuszcza się wykonywanie robót malarskich przy użyciu drabin rozstawnych tylko do wysokości nieprzekraczającej 4 m od poziomu podłogi. Drabiny należy zabezpieczyć przed poślizgiem i rozsunięciem się oraz zapewnić ich stabilność. Maszyny i inne urządzenia techniczne oraz narzędzia zmechanizowane powinny być montowane, eksploatowane i obsługiwane zgodnie z instrukcją producenta oraz spełniać wymagania określone w przepisach dotyczących systemu oceny zgodności. Maszyny i inne urządzenia techniczne, podlegające dozorowi technicznemu, mogą być używane na terenie budowy tylko wówczas, jeżeli wystawiono dokumenty uprawniające do ich eksploatacji. Dokumenty te powinny być dostępne dla organów kontroli w miejscu eksploatacji maszyn i urządzeń.

96 Prace szczególnie niebezpieczne
Rusztowania i ruchome podesty robocze powinny być wykonywane zgodnie z dokumentacją producenta albo projektem indywidualnym. Rusztowania systemowe powinny być montowane zgodnie z dokumentacją projektową z elementów poddanych przez producenta badaniom na zgodność z wymaganiami konstrukcyjnymi i materiałowymi, określonymi w kryteriach oceny wyrobów pod względem bezpieczeństwa. Elementy innych rusztowań powinny być montowane zgodnie z projektem indywidualnym. Montaż rusztowań, ich eksploatacja i demontaż powinny być wykonywane zgodnie z instrukcją producenta albo projektem indywidualnym. Osoby zatrudnione przy montażu i demontażu rusztowań oraz monterzy ruchomych podestów roboczych powinni posiadać wymagane uprawnienia.

97 Prace szczególnie niebezpieczne
Użytkowanie rusztowania jest dopuszczalne po dokonaniu jego odbioru przez kierownika budowy lub uprawnioną osobę. 2. Odbiór rusztowania potwierdza się wpisem w dzienniku budowy lub w protokole odbioru technicznego. 3. Wpis w dzienniku budowy lub w protokole odbioru technicznego rusztowania określa w szczególności: 1) użytkownika rusztowania; 2) przeznaczenie rusztowania; 3) wykonawcę montażu rusztowania z podaniem imienia i nazwiska albo nazwy oraz numeru telefonu; 4) dopuszczalne obciążenia pomostów i konstrukcji rusztowania; 5) datę przekazania rusztowania do użytkowania; 6) oporność uziomu; 7) terminy kolejnych przeglądów rusztowania.

98 Prace szczególnie niebezpieczne
Na rusztowaniu lub ruchomym podeście roboczym powinna być umieszczona tablica określająca: 1) wykonawcę montażu rusztowania lub ruchomego podestu roboczego z podaniem imienia i nazwiska albo nazwy oraz numeru telefonu; 2) dopuszczalne obciążenia pomostów i konstrukcji rusztowania lub ruchomego podestu roboczego. Rusztowania i ruchome podesty robocze powinny być wykorzystywane zgodnie z przeznaczeniem. Rusztowania i ruchome podesty robocze powinny: 1) posiadać pomost o powierzchni roboczej wystarczającej dla osób wykonujących roboty oraz do składowania narzędzi i niezbędnej ilości materiałów; 2) posiadać stabilną konstrukcję dostosowaną do przeniesienia obciążeń; 3) zapewniać bezpieczną komunikację i swobodny dostęp do stanowisk pracy; 4) zapewniać możliwość wykonywania robót w pozycji niepowodującej nadmiernego wysiłku; 5) posiadać poręcze ochronne; 6) posiadać piony komunikacyjne.

99 Prace szczególnie niebezpieczne
Rusztowania stojakowe powinny mieć wydzielone bezpieczne piony komunikacyjne. Odległość najbardziej oddalonego stanowiska pracy od pionu komunikacyjnego rusztowania nie powinna być większa niż 20 m, a między pionami nie większa niż 40 m. Rusztowania należy ustawiać na podłożu ustabilizowanym i wyprofilowanym, ze spadkiem umożliwiającym odpływ wód opadowych. Liczba i rozmieszczenie zakotwień rusztowania oraz wielkość siły kotwiącej powinna być określona w projekcie rusztowania lub dokumentacji producenta. Konstrukcja rusztowania nie powinna wystawać poza najwyżej położoną linię kotew więcej niż 3 m, a pomost roboczy umieszcza się nie wyżej niż 1,5 m ponad tą linią. W przypadku odsunięcia rusztowania od ściany ponad 0,2 m należy stosować balustrady od strony tej ściany.

100 Prace szczególnie niebezpieczne
Udźwig urządzenia do transportu materiałów na wysięgnikach mocowanych do konstrukcji rusztowania nie może przekraczać 1,5 kN. Rusztowanie z elementów metalowych powinno być uziemione i posiadać instalację piorunochronną. Rusztowania, usytuowane bezpośrednio przy drogach, ulicach oraz w miejscach przejazdów i przejść dla pieszych powinny posiadać daszki ochronne i osłonę z siatek ochronnych. Stosowanie siatek ochronnych nie zwalnia z obowiązku stosowania balustrad ochronnych. Osoby dokonujące montażu i demontażu rusztowań są obowiązane do stosowania urządzeń zabezpieczających przed upadkiem z wysokości. Przed montażem lub demontażem rusztowań należy wyznaczyć i ogrodzić strefę niebezpieczną.

101 Prace szczególnie niebezpieczne
Równoczesne wykonywanie robót na różnych poziomach rusztowania jest dopuszczalne, pod warunkiem zachowania wymaganych odstępów między stanowiskami pracy. Odległości bezpieczne wynoszą w poziomie co najmniej 5 m, a w pionie wynikają z zachowania co najmniej jednego szczelnego pomostu, nie licząc pomostu, na którym roboty są wykonywane. Montaż, eksploatacja i demontaż rusztowań oraz ruchomych podestów roboczych, usytuowanych w sąsiedztwie napowietrznych linii elektroenergetycznych, są dopuszczalne, jeżeli linie znajdują się poza strefą niebezpieczną. W innym przypadku, przed rozpoczęciem robót, napięcie w liniach napowietrznych powinno być wyłączone. Montaż, eksploatacja i demontaż rusztowań i ruchomych podestów roboczych są zabronione: 1) jeżeli o zmroku nie zapewniono oświetlenia pozwalającego na dobrą widoczność; 2) w czasie gęstej mgły, opadów deszczu, śniegu oraz gołoledzi; 3) w czasie burzy lub wiatru, o prędkości przekraczającej 10 m/s.

102 Prace szczególnie niebezpieczne
Pozostawianie materiałów i wyrobów na pomostach rusztowań i ruchomych podestów roboczych po zakończeniu pracy jest zabronione. Zrzucanie elementów demontowanych rusztowań i ruchomych podestów roboczych jest zabronione. Wchodzenie i schodzenie osób na pomost ruchomego podestu roboczego jest dozwolone, jeżeli pomost znajduje się w najniższym położeniu lub w położeniu przewidzianym do wchodzenia oraz jest wyposażony w zabezpieczenia, zgodnie z instrukcją producenta. Na pomoście ruchomego podestu roboczego nie powinno przebywać jednocześnie więcej osób, niż przewiduje instrukcja producenta. Wykonywanie gwałtownych ruchów, przechylanie się przez poręcze, gromadzenie wyrobów, materiałów i narzędzi po jednej stronie ruchomego podestu roboczego oraz opieranie się o ścianę obiektu budowlanego przez osoby znajdujące się na podeście jest zabronione. Łączenie ze sobą dwóch sąsiednich ruchomych podestów roboczych oraz przechodzenie z jednego na drugi jest zabronione.

103 Prace szczególnie niebezpieczne
Rusztowania i ruchome podesty robocze powinny być każdorazowo sprawdzane, przez kierownika budowy lub uprawnioną osobę, po silnym wietrze, opadach atmosferycznych oraz działaniu innych czynników, stwarzających zagrożenie dla bezpieczeństwa wykonania prac, i przerwach roboczych dłuższych niż 10 dni oraz okresowo, nie rzadziej niż raz w miesiącu. Zakres czynności objętych sprawdzeniem określa instrukcja producenta lub projekt indywidualny. W czasie burzy i przy wietrze o prędkości większej niż 10 m/s pracę na ruchomym podeście roboczym należy przerwać, a pomost podestu opuścić do najniższego położenia i zabezpieczyć przed jego przemieszczaniem. W przypadku braku dopływu prądu elektrycznego przez dłuższy okres czasu, znajdujący się w górze pomostruchomego podestu roboczego należy opuścić za pomocą ręcznego urządzenia. Naprawa ruchomych podestów roboczych może być dokonywana wyłącznie w ich najniższym położeniu.

104 Prace szczególnie niebezpieczne
Droga przemieszczania rusztowań przejezdnych powinna być wyrównana, utwardzona, odwodniona, a jej spadek nie może przekraczać 1%. Rusztowania przejezdne powinny być zabezpieczone co najmniej w dwóch miejscach przed przypadkowym przemieszczeniem. Przemieszczanie rusztowań przejezdnych, w przypadku gdy przebywają na nich ludzie, jest zabronione. Osoby przebywające na stanowiskach pracy, znajdujące się na wysokości co najmniej 1 m od poziomu podłogi lub ziemi, powinny być zabezpieczone przed upadkiem z wysokości. Otwory w stropach, na których prowadzone są roboty lub do których możliwy jest dostęp ludzi, należy zabezpieczyć przed możliwością wpadnięcia lub ogrodzić balustradą. Pomosty robocze, wykonane z desek lub bali, powinny być dostosowane do zaprojektowanego obciążenia, szczelne i zabezpieczone przed zmianą położenia.

105 Prace szczególnie niebezpieczne
Otwory w ścianach zewnętrznych obiektu budowlanego, stropach lub inne, których dolna krawędź znajduje się poniżej 1,1 m od poziomu stropu lub pomostu, powinny być zabezpieczone balustradą. Pozostawione w czasie wykonywania robót w ścianach otwory, zwłaszcza otwory na drzwi, balkony, szyby dźwigów, powinny być zabezpieczone balustradą. Przemieszczane w poziomie stanowisko pracy powinno mieć zapewnione mocowanie końcówki linki bezpieczeństwa do pomocniczej liny ochronnej lub prowadnicy poziomej, zamocowanej na wysokości około 1,5 m, wzdłuż zewnętrznej strony krawędzi przejścia. Wytrzymałość i sposób zamocowania prowadnicy powinny uwzględniać obciążenie dynamiczne spadającej osoby. W przypadku gdy zachodzi konieczność przemieszczania stanowiska pracy w pionie, linka bezpieczeństwa szelek bezpieczeństwa powinna być zamocowana do prowadnicy pionowej za pomocą urządzenia samohamującego. Długość linki bezpieczeństwa szelek bezpieczeństwa nie powinna być większa niż 1,5 m.

106 Prace szczególnie niebezpieczne
Amortyzatory spadania nie są wymagane, jeżeli linki asekuracyjne są mocowane do linek urządzeń samohamujących, ograniczających wystąpienie siły dynamicznej w momencie spadania, zwłaszcza aparatów bezpieczeństwa lub pasów bezwładnościowych. Drabina bez pałąków, której długość przekracza 4 m, przed podniesieniem lub zamontowaniem powinna być wyposażona w prowadnicę pionową, umożliwiającą założenie urządzenia samohamującego, połączonego z linką bezpieczeństwa szelek bezpieczeństwa. Prowadnica pionowa z urządzeniem samohamującym może być zamocowana na wznoszonej konstrukcji drabiny, na klamrach lub szczeblach, w odległości od osi drabiny nie większej niż 0,4 m. Osoby korzystające z urządzeń krzesełkowych, drabin linowych lub ruchomych podestów roboczych powinny być dodatkowo zabezpieczone przed upadkiem z wysokości za pomocą prowadnicy pionowej, zamocowanej niezależnie od lin nośnych drabiny, krzesełka lub podestu. Prowadnica pionowa powinna być naciągnięta w sposób umożliwiający przesuwanie w górę aparatu samohamującego i dodatkowo być zabezpieczona przed odchylaniem się większym niż o 2 m. Urządzenia zabezpieczające przed odchylaniem się lin powinny umożliwiać przesuwanie się urządzenia samohamującego. Długość linki bezpieczeństwa, łączącej szelki bezpieczeństwa z aparatem samohamującym, nie powinna przekraczać 0,5 m.

107 Prace szczególnie niebezpieczne
Roboty ziemne powinny być prowadzone na podstawie projektu, określającego położenie instalacji i urządzeń podziemnych, mogących znaleźć się w zasięgu prowadzonych robót. Wykonywanie robót ziemnych w bezpośrednim sąsiedztwie sieci, takich jak: elektroenergetyczne, gazowe, telekomunikacyjne, ciepłownicze, wodociągowe i kanalizacyjne powinno być poprzedzone określeniem przez kierownika budowy bezpiecznej odległości, w jakiej mogą być one wykonywane od istniejącej sieci, i sposobu wykonywania tych robót. Bezpieczną odległość wykonywania robót ustala kierownik budowy w porozumieniu z właściwą jednostką, w której zarządzie lub użytkowaniu znajdują się te instalacje. Miejsca tych robót należy oznakować napisami ostrzegawczymi i ogrodzić. W czasie wykonywania robót ziemnych miejsca niebezpieczne należy ogrodzić i umieścić napisy ostrzegawcze. Prowadzenie robót ziemnych w pobliżu instalacji podziemnych, a także głębienie wykopów poszukiwawczych powinno odbywać się ręcznie.

108 Prace szczególnie niebezpieczne
W czasie wykonywania wykopów w miejscach dostępnych dla osób niezatrudnionych przy tych robotach należy wokół wykopów pozostawionych na czas zmroku i w nocy ustawić balustrady zaopatrzone w światło ostrzegawcze koloru czerwonego. Poręcze balustrad powinny znajdować się na wysokości 1,1 m nad terenem i w odległości nie mniejszej niż 1 m od krawędzi wykopu. Niezależnie od ustawienia balustrad w przypadkach uzasadnionych względami bezpieczeństwa wykop należy szczelnie przykryć, w sposób uniemożliwiający wpadnięcie do wykopu. W przypadku przykrycia wykopu, zamiast balustrad teren robót można oznaczyć za pomocą balustrad z lin lub taśm z tworzyw sztucznych, umieszczonych wzdłuż wykopu na wysokości 1,1 m i w odległości 1 m od krawędzi wykopu. Jeżeli teren, na którym są wykonywane roboty ziemne, nie może być ogrodzony, wykonawca robót powinien zapewnić stały jego dozór.

109 Prace szczególnie niebezpieczne
Wykopy o ścianach pionowych nieumocnionych, bez rozparcia lub podparcia, mogą być wykonywane tylko do głębokości 1 m w gruntach zwartych, w przypadku gdy teren przy wykopie nie jest obciążony w pasie o szerokości równej głębokości wykopu. Wykopy bez umocnień, o głębokości większej niż 1 m, lecz nie większej od 2 m, można wykonywać, jeżeli pozwalają na to wyniki badań gruntu i dokumentacja geologiczno-inżynierska. Zabezpieczenie ażurowe ścian wykopów można stosować tylko w gruntach zwartych. Stosowanie zabezpieczenia ażurowego ścian wykopów w okresie zimowym jest zabronione. Niedopuszczalne jest używanie elementów obudowy wykopu niezgodnie z przeznaczeniem. W czasie wykonywania wykopów ze skarpami o bezpiecznym nachyleniu, zgodnym z przepisami odrębnymi, należy: 1) w pasie terenu przylegającego do górnej krawędzi skarpy, na szerokości równej trzykrotnej głębokości wykopu, wykonać spadki umożliwiające łatwy odpływ wód opadowych w kierunku od wykopu; 2) likwidować naruszenie struktury gruntu skarpy, usuwając naruszony grunt, z zachowaniem bezpiecznego nachylenia w każdym punkcie skarpy; 3) sprawdzać stan skarpy po deszczu, mrozie lub po dłuższej przerwie w pracy.

110 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczne nachylenie ścian wykopów powinno być określone w dokumentacji projektowej wówczas, gdy: 1) roboty ziemne są wykonywane w gruncie nawodnionym; 2) teren przy skarpie wykopu ma być obciążony w pasie równym głębokości wykopu; 3) grunt stanowią iły skłonne do pęcznienia; 4) wykopu dokonuje się na terenach osuwiskowych; 5) głębokość wykopu wynosi więcej niż 4 m. W czasie wykonywania koparką wykopów wąskoprzestrzennych należy wykonywać obudowę wyłącznie z zabezpieczonej części wykopu lub zastosować obudowę prefabrykowaną, z użyciem wcześniej przewidzianych urządzeń mechanicznych. Jeżeli wykop osiągnie głębokość większą niż 1 m od poziomu terenu, należy wykonać zejście (wejście) do wykopu. Odległość pomiędzy zejściami (wejściami) do wykopu nie powinna przekraczać 20 m. Wchodzenie do wykopu i wychodzenie po rozporach oraz przemieszczanie osób urządzeniami służącymi do wydobywania urobku jest zabronione.

111 Prace szczególnie niebezpieczne
Każdorazowe rozpoczęcie robót w wykopie wymaga sprawdzenia stanu jego obudowy lub skarp. Jeżeli roboty odbywają się w wykopie wąskoprzestrzennym jednocześnie z transportem urobku, wykop przykrywa się szczelnym i wytrzymałym zabezpieczeniem. Pojemniki do transportu urobku powinny być załadowane poniżej górnej ich krawędzi. Składowanie urobku, materiałów i wyrobów jest zabronione: 1) w odległości mniejszej niż 0,6 m od krawędzi wykopu, jeżeli ściany wykopu są obudowane oraz jeżeli obciążenie urobku jest przewidziane w doborze obudowy; 2) w strefie klina naturalnego odłamu gruntu, jeżeli ściany wykopu nie są obudowane. Ruch środków transportowych obok wykopów powinien odbywać się poza granicą klina naturalnego odłamu gruntu. W czasie zasypywania obudowanych wykopów zabezpieczenie należy demontować od dna wykopu i stopniowo usuwać je, w miarę zasypywania wykopu. Zabezpieczenie można usuwać jednoetapowo z wykopów wykonanych: 1) w gruntach spoistych - na głębokości nie większej niż 0,5 m; 2) w pozostałych gruntach - na głębokości nie większej niż 0,3 m.

112 Prace szczególnie niebezpieczne
W czasie wykonywania robót ziemnych nie powinno dopuszczać się do tworzenia się nawisów gruntu. Koparka w czasie pracy powinna być ustawiona w odległości od wykopu co najmniej 0,6 m poza granicą klina naturalnego odłamu gruntu. Przy wykonywaniu robót ziemnych sprzętem zmechanizowanym należy wyznaczyć w terenie strefę niebezpieczną i odpowiednio ją oznakować. Przebywanie osób pomiędzy ścianą wykopu a koparką, nawet w czasie postoju, jest zabronione. Podgrzewanie, rozmrażanie lub zamrażanie gruntu powinno być prowadzone zgodnie z dokumentacją projektową oraz instrukcją bezpieczeństwa, opracowaną przez wykonawcę. Teren, na którym odbywa się podgrzewanie, rozmrażanie lub zamrażanie gruntu powinien być przez cały czas procesu ogrodzony i oznakowany tablicami ostrzegawczymi, oświetlony o zmroku i w porze nocnej oraz fachowo nadzorowany. Zakładanie obudowy lub montaż rur w uprzednio wykonanym wykopie o ścianach pionowych i na głębokości poniżej 1 m wymaga tymczasowego zabezpieczenia osób klatkami osłonowymi lub obudową prefabrykowaną.

113 Prace szczególnie niebezpieczne
Pomieszczenia zamknięte, tunele, zbiorniki, studnie, urządzenia techniczne, kanały powinny być wyposażone w wentylację grawitacyjną lub w razie potrzeby w wentylację mechaniczną. Urządzenia elektryczne, stosowane w pomieszczeniach zamkniętych powinny posiadać zabezpieczenia chroniące przed porażeniem prądem elektrycznym i wybuchem. Stanowiska pracy na otwartym powietrzu powinny być wydzielone, właściwie oznakowane i zabezpieczone przed wejściem osób postronnych. Osoby powinny mieć zapewnioną szybką drogę ewakuacyjną na wypadek zalania, pożaru lub wystąpienia szkodliwych gazów, a także możliwość uzyskania niezwłocznie pierwszej pomocy medycznej.

114 Prace szczególnie niebezpieczne
Roboty impregnacyjne i odgrzybieniowe Środki impregnacyjne powinny być magazynowane i przechowywane zgodnie z wymaganiami producenta. Roboty impregnacyjne i odgrzybieniowe powinny być wykonywane przez osoby posiadające orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do pracy z substancjami i preparatami chemicznymi. Osoby, u których stwierdzono objawy zatrucia lub uczulenia na stosowane wyroby do impregnacji, odsuwa się od kontaktu z tymi środkami. Roboty impregnacyjne lub odgrzybieniowe powinny być prowadzone z uwzględnieniem instrukcji producenta środków służących do wykonywania tych robót. Teren, na którym będą prowadzone roboty impregnacyjne lub odgrzybieniowe, odpowiednio oznakowuje się.

115 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy w oczyszczalniach ścieków. Zakład pracy zajmujący się oczyszczaniem ścieków, zbieraniem i gromadzeniem oraz usuwaniem ścieków ze zbiorników gnilnych (szamb) oraz przetłaczaniem ich w przepompowniach obowiązany jest sporządzić wykaz stanowisk pracy i określić dla nich warunki bezpieczeństwa i higieny pracy oraz wykaz stanowisk pracy wymagających dwuosobowej obsługi, szczególnie w porze nocnej. Pracownicy oczyszczalni ścieków, stykający się bezpośrednio ze ściekami, powinni korzystać z oddzielnych urządzeń higienicznosanitarnych, takich jak ustępy, natryski, umywalnie, szatnie przepustowe. Poszczególne obiekty i urządzenia oczyszczalni ścieków powinny mieć ustalone nazwy, zgodnie z dokumentacją techniczną, uwidocznione na przymocowanych tablicach, oraz informacje o zagrożeniach. Instalacje stosowane w oczyszczalniach ścieków i przepompowniach powinny posiadać oznaczenia umożliwiające łatwe rozróżnienie przesyłanych mediów. Instalacje powinny być wyposażone w urządzenia kontrolno-pomiarowe umożliwiające łatwą ocenę prawidłowości pracy. Wszystkie zasuwy i zawory powinny mieć oznaczone położenie, w którym otwierają lub zamykają przewód. Położenie tych zasuw i zaworów powinno odpowiadać schematom technologicznym, wywieszonym w pomieszczeniach stałej obsługi.

116 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy w oczyszczalniach ścieków. W poszczególnych obiektach oczyszczalni ścieków i w samodzielnych przepompowniach ścieków, w których są stałe stanowiska robocze, powinny znajdować się podręczne apteczki ze środkami do udzielania pierwszej pomocy, wraz z instrukcją ich stosowania. Pracownicy z uszkodzoną skórą rąk i innych nie osłoniętych części ciała nie powinni być dopuszczani do pracy, przy której istnieje możliwość bezpośredniego stykania się ze ściekami. Wszystkie zauważone odstępstwa od normalnego toku pracy obiektu, urządzenia lub instalacji powinny być każdorazowo odnotowywane w raportach dziennych. Teren oczyszczalni, przepompowni oraz zlewni ścieków powinien być ogrodzony i niedostępny dla osób postronnych oraz oświetlony. Poszczególne oczyszczalnie ścieków i samodzielne przepompownie powinny być wyposażone w łączność telefoniczną lub bezprzewodową. Nie dotyczy to oczyszczalni kontenerowych i zblokowanych, nie mających stałej obsługi. W miarę potrzeby stanowiska pracy, w których mogą występować zagrożenia w postaci zatrucia lub wybuchu, powinny mieć zapewnioną wewnętrzną łączność telefoniczną lub bezprzewodową. Wszystkie instalacje służące do zapobiegania lub usuwania awarii powinny być wyposażone w sygnalizację zdolną do przekazywania informacji na odległość.

117 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy w oczyszczalniach ścieków. Procesy technologiczne niebezpieczne i szkodliwe dla zdrowia lub życia pracowników powinny być w miarę technicznych możliwości mechanizowane, automatyzowane i hermetyzowane, a kontrola tych procesów powinna być prowadzona bez bezpośredniego udziału człowieka, przy zastosowaniu zdalnego sterowania i kontroli. Prace niebezpieczne powinny być wykonywane co najmniej przez 2 osoby. Na całym terenie oczyszczalni ścieków i wokół samodzielnych przepompowni należy utrzymywać i pielęgnować zieleń, a wały i groble ziemne obsiewać trawą. Konserwacje bieżące i okresowe obiektów, urządzeń i instalacji powinny być przeprowadzane zgodnie z wytycznymi zawartymi w instrukcjach eksploatacyjnych opracowywanych przez użytkownika lub w dokumentacji techniczno-ruchowej dostarczanej przez producentów tych urządzeń. Przejęcie obiektu do eksploatacji po pracach remontowo-budowlanych może nastąpić po całkowitym ich zakończeniu i odebraniu przez komisję powołaną przez użytkownika. Odbiór obiektu lub urządzenia powinien być poprzedzony rozruchem. Prace konserwacyjno-remontowe i montażowe powinny być organizowane i prowadzone pod fachowym nadzorem oraz zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy w budownictwie.

118 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy w oczyszczalniach ścieków. Prace konserwacyjne i remontowe, prowadzone w miejscach, w których występują lub mogą wystąpić zagrożenia zatruciem, wybuchem lub pożarem, powinny być wykonywane na pisemne polecenie. Polecenia, w których powinny być określone warunki wykonywania pracy i środki techniczno-organizacyjne, mogą wydawać kierownicy oczyszczalni ścieków lub osoby przez nich upoważnione. Prace konserwacyjne i remontowe prowadzone w miejscach niebezpiecznych przez pracowników przedsiębiorstw obcych, powinny być wykonywane pod nadzorem osób wyznaczonych przez kierownika oczyszczalni lub przepompowni. Wchodzenie do wszelkich pomieszczeń technologicznych powinno być poprzedzone badaniami. Wszelkie prace wykonywane w kanałach zamkniętych należy prowadzić zgodnie z odrębnymi przepisami. Pomieszczenia technologiczne należy utrzymywać w czystości i w porządku. Powierzchnie podłóg, schodów i pomostów roboczych w pomieszczeniach technologicznych nie powinny być śliskie i nasiąkliwe oraz powinny być łatwo zmywalne, a podłogi ponadto wyposażone w kratki ściekowe. Powierzchnie ścian powinny być łatwo zmywalne. W pomieszczeniach urządzeń technologicznych powinny się znajdować zawory czerpalne ze złączką do przewodu giętkiego.

119 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy w oczyszczalniach ścieków. Stanowiska stałej obsługi urządzeń na otwartej przestrzeni powinny być chronione przed szkodliwymi wpływami czynników atmosferycznych. Otwarte obiekty technologiczne o głębokości większej od 0,5 m, jak zbiorniki, kanały lub osadniki, powinny posiadać ściany wyniesione nad teren co najmniej do wysokości 0,3 m. W przypadku gdy wysokość ścian jest mniejsza niż 1,1 m, należy ją uzupełnić do tej wysokości barierą lub inną osłoną; bariery i osłony ze względów eksploatacyjnych mogą być rozbieralne. Pomosty nad kanałami i otwartymi zbiornikami, jeśli służą za przejścia lub są stanowiskiem obsługi, powinny być ogrodzone barierami o wysokości co najmniej 1,1 m oraz wyposażone w krawężniki o wysokości 0,15 m i oświetlone. W razie gdy odległość zbiornika od dróg lub przejść jest mniejsza niż 2 m, należy zastosować ogrodzenie dodatkowe. W zejściach lub wejściach do obsługi i kontroli urządzeń wykorzystywanych co najmniej raz na zmianę zamiast stopni włazowych, klamer lub drabin należy stosować schody. Obiekty oczyszczalni ścieków powinny być wyposażone w sprzęt ratunkowy i gaśniczy, dostosowany do występującego zagrożenia pożarowego. Sprzęt ratunkowy i gaśniczy powinien być utrzymywany w stanie zdatnym do użytku oraz kontrolowany raz w kwartale, jeśli instrukcja eksploatacji tego sprzętu nie stanowi inaczej. Wyniki kontroli powinny być odnotowywane w specjalnym dzienniku.

120 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy w oczyszczalniach ścieków. Każda oczyszczalnia ścieków powinna być wyposażona w dostarczone przez użytkownika: 1) instrukcję eksploatacji całej oczyszczalni wraz ze schematem technologicznym, 2) instrukcję bezpieczeństwa i higieny pracy dla całej oczyszczalni ścieków, ze szczególnym uwzględnieniem miejsc i obiektów najbardziej zagrożonych zatruciami, wybuchem lub utonięciem, 3) instrukcje stanowiskowe obsługi maszyn, urządzeń i instalacji, zarówno technologiczne, jak i służące do zapobiegania lub usuwania skutków awarii oraz dotyczące sposobów i dróg ewakuacji załogi, 4) zakładowy plan ratownictwa chemicznego, szczególnie w tych zakładach, które używają środków chemicznych, jak np. chloru, z wykazem telefonów pogotowia ratunkowego, chemicznego, straży pożarnej, policji, obrony terytorialnej itp., 5) instrukcję przeciwpożarową, 6) instrukcję stosowania, przechowywania i eksploatacji sprzętu ochrony dróg oddechowych, 7) instrukcję udzielania pierwszej pomocy w razie wypadku, 8) tablice ostrzegające przed niebezpieczeństwem dla życia lub zdrowia, 9) sprzęt ratunkowy, jak koła ratunkowe z rzutką, linki asekuracyjne, bosaki, rozmieszczone na obrzeżach zbiornika otwartego, w odległościach nie większych niż 100 m, 10) przyrządy kontrolno-pomiarowe i sygnalizacyjne, służące do ostrzegania przed substancjami szkodliwymi i niebezpiecznymi dla życia i zdrowia.

121 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy w oczyszczalniach ścieków. Pomieszczenia, strefy i przestrzenie zewnętrzne, zagrożone wybuchem, oraz ich kategorie określa się na etapie projektowania, przebudowy, rozbudowy, modernizacji lub remontu i eksploatacji w celu ustalenia niezbędnych środków prewencyjnych zapobiegających wybuchom. Do ustalenia kategorii zagrożenia wybuchem pomieszczeń, stref i przestrzeni zewnętrznych właściwa jest komisja kwalifikacyjna, powoływana przez kierownika zakładu pracy lub jednostki projektowej. W skład komisji kwalifikacyjnej powinni wchodzić: przewodniczący oraz jej członkowie - specjaliści do spraw ochrony pożarowej, bezpieczeństwa i higieny pracy, technologii oczyszczania ścieków oraz zainteresowani kierownicy obiektów lub pracowni projektowych. Przystąpienie do klasyfikacji pomieszczeń, stref lub przestrzeni zewnętrznych, zagrożonych wybuchem, powinno być poprzedzone: 1) ustaleniem szczegółowego składu ścieków doprowadzanych do oczyszczalni, ze specjalnym uwzględnieniem substancji palnych lub wybuchowych, mogących stworzyć zagrożenie wybuchem w czasie normalnego stanu pracy i w czasie stanu awaryjnego, 2) ustaleniem średnich zrzutów substancji mogących stwarzać zagrożenie wybuchem w czasie doby, miesiąca i roku.

122 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy w oczyszczalniach ścieków. W razie zakwalifikowania obiektów, stref i przestrzeni zewnętrznych oczyszczalni ścieków do jednej z kategorii zagrożenia wybuchem, należy je oznakować odpowiednimi znakami bezpieczeństwa. Urządzenia elektryczne w obiektach zagrożonych wybuchem powinny być wykonane zgodnie z wymaganiami przepisów w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać urządzenia elektroenergetyczne instalowane w pomieszczeniach, strefach i przestrzeniach zewnętrznych, zagrożonych wybuchem, przy uwzględnieniu wilgoci występującej w miejscu pracy urządzeń. W przestrzeniach zagrożonych wybuchem zabrania się palenia tytoniu, używania otwartego płomienia oraz wykonywania prac mogących spowodować zapłon mieszaniny wybuchowej. Przed wejściem do pomieszczeń zagrożonych wybuchem należy uruchomić awaryjną wentylację mechaniczną na okres co najmniej 10 minut. Uruchamianie wentylatorów powinno być możliwe z wnętrza, jak i na zewnątrz pomieszczeń zagrożonych wybuchem.

123 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy w oczyszczalniach ścieków. Kratami w rozumieniu rozporządzenia są urządzenia służące do zatrzymywania ciał stałych, pływających i wleczonych (skratek). Kraty mogą funkcjonować jako obiekty lub urządzenia samodzielne albo elementy technologiczne innego obiektu, np. przepompowni ścieków. Kraty mogą występować jako obiekty obudowane lub nie obudowane, wolno stojące lub połączone z innymi obiektami. Dojścia do krat powinny zapewniać bezpieczne usuwanie skratek oraz przemieszczanie ich na miejsce czasowego składowania. Pomieszczenia krat obudowanych powinny być wyposażone w wentylację grawitacyjną i mechaniczną, zapewniającą utrzymanie czystości powietrza poniżej granic najwyższych dopuszczalnych norm stężenia substancji szkodliwych dla zdrowia w czasie przebywania w nich ludzi. Układ wentylacji grawitacyjnej w budynku należy tak zróżnicować, aby około 50% usuwanego powietrza posiadało wloty usytuowane 0,15 m nad poziomem podłogi pomieszczenia najniżej położonego lub nad najwyższym poziomem ścieków w budynku krat. Przewody te nie powinny mieć przepustnic. Pozostałe wywietrzniki powinny posiadać wloty powietrza usytuowane pod stropem.

124 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy w oczyszczalniach ścieków. Nawiew wentylacji grawitacyjnej w około 30% powinien być usytuowany nad podłogą, a w około 70% - pod stropem pomieszczenia. Wentylacja mechaniczna powinna zapewniać następujący układ wymiany powietrza: 1) wywiew: 70% dołem, 30% górą, 2) nawiew: 30% dołem, 70% górą. W budynku krat w chłodnej porze roku należy zapewnić temperaturę co najmniej +5oC. W budynku krat należy przewidzieć umywalkę z ciepłą wodą, kabinę ustępową i pomieszczenie do składowania środków do dezynfekcji skratek, wyposażone w wentylację grawitacyjną co najmniej o dwóch wymianach na godzinę oraz zawór czerpalny z końcówką umożliwiającą podłączenie przewodu do mycia podłóg i ścian. Podłogi i ściany do wysokości co najmniej 2 m powinny być wykonane z materiałów łatwo zmywalnych.

125 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy w oczyszczalniach ścieków. Kraty nie obudowane, usytuowane bezpośrednio w kanale otwartym, należy obudować barierami, jak zbiorniki otwarte. Kraty usytuowane w budynkach powinny być ogrodzone w sposób zabezpieczający pracowników przed wpadnięciem do zagłębień. Do obsługi krat powinny być wykonane pomosty robocze i ociekowe dla odsączania skratek. Szerokość pomostu roboczego powinna być dostosowana do rozmiarów kraty, lecz nie mniejsza niż 0,7 m. Wejście do pomieszczeń lub zagłębień przy kratach powinno być poprzedzone zbadaniem czystości powietrza i zawartości tlenu. Badania należy dokonywać za pomocą przyrządów kontrolno-pomiarowych służących do wykrywania gazów szkodliwych i niebezpiecznych oraz lamp bezpieczeństwa. Pracownicy wchodzący do pomieszczenia zagłębionego przy kratach powinni być wyposażeni w urządzenia do wykrywania gazów niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia oraz posiadać szelki bezpieczeństwa z linką asekuracyjną o odpowiedniej długości. Pracownik schodzący do pomieszczeń lub zagłębień przy kratach powinien być asekurowany co najmniej przez dwie osoby.

126 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy w oczyszczalniach ścieków. Nad wejściem lub włazem do pomieszczenia lub zagłębienia powinno znajdować się urządzenie umożliwiające wydobycie pracownika w razie zasłabnięcia lub utraty przytomności. Osoby asekurujące powinny być wyposażone co najmniej w dwa aparaty powietrzne, linki asekuracyjne oraz w przewoźne urządzenia do wydobywania poszkodowanego z miejsca zagrożonego, w pozycji głową do góry. Liczbę osób asekurujących i aparatów powietrznych, w zależności od warunków pracy, określa kierownik zakładu pracy. Pomieszczenia pomp i armatury powinny mieć zapewnione wygodne i bezpieczne do nich dojścia o szerokości co najmniej 0,6 m, jeżeli względy technologiczne nie stawiają ostrzejszych wymagań. Nie dotyczy to przepompowni z pompami zatapialnymi. Budowa schodów łączących poziom pomieszczenia pomp z poziomem terenu jest wymagana wówczas, gdy pompy lub inne urządzenia przepompowni wymagają wejścia obsługującego przynajmniej raz w czasie zmiany. Przepompownie jednokomorowe i przepompownie z pompami zatapialnymi powinny posiadać włazy kanalizacyjne i montażowe, dostosowane do wymiarów pomp i armatury oraz ewakuacji pracownika w razie zasłabnięcia. Przepompownie z wydzielonymi zbiornikami czerpalnymi powinny posiadać ściany szczelne, oddzielające zbiornik czerpalny od pomieszczenia pomp. Jeżeli do pomieszczeń pomp nie przewidziano schodów, to należy zapewnić otwory ewakuacyjne. Otworami takimi mogą być otwory montażowe, jeżeli znajdujące się pod nimi urządzenia nie będą stanowiły przeszkody w ewakuacji pracownika.

127 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy w oczyszczalniach ścieków. W przepompowniach jednokomorowych wyposażonych w kratę, w których dobowa masa skratek nie przekracza 100 kg, dopuszcza się ręczne czyszczenie kraty. W przypadku gdy ilość skratek przekracza 100 kg, usuwanie ich powinno być zmechanizowane. Praca pomp w przepompowniach jednokomorowych powinna być zautomatyzowana. Zasuwy odcinające przepływ ścieków powinny być obsługiwane z poziomu terenu. Obiekty, o których mowa w ust. 1, powinny być wyposażone w urządzenia zapewniające bezpieczny montaż i demontaż pomp. Pomieszczenia technologiczne przepompowni, w których czasowo mogą przebywać ludzie, powinny posiadać skuteczną wentylację grawitacyjną i mechaniczną oraz temperaturę +5oC. Zbiorniki czerpalne w przepompowniach ścieków, zlokalizowane poza budynkiem pomp, powinny posiadać dwa rodzaje włazów: kanalizacyjne oraz montażowe, dostosowane do potrzeb ewakuacyjnych. Zejścia na dno zbiorników czerpalnych, których głębokość nie przekracza 6 m, powinny być wyposażone w klamry złazowe. Zejścia i wyjścia ze zbiorników mogą również odbywać się za pomocą drabin opuszczonych. W zbiornikach czerpalnych o głębokości ponad 6 m należy stosować pomosty dodatkowe (stropy pośrednie, galerie, spoczniki). Wejście pracownika do zbiornika czerpalnego powinno być poprzedzone zbadaniem czystości powietrza i zawartości tlenu. Zbiorniki czerpalne w przepompowniach powinny posiadać wentylację grawitacyjną zapewniającą co najmniej dwie wymiany powietrza w czasie godziny oraz możliwość zainstalowania wentylatorów przewoźnych, zapewniających co najmniej 10 wymian w czasie godziny.

128 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy w oczyszczalniach ścieków. Przepompownie ścieków ze stałą obsługą powinny spełniać wymagania przepisów budowlanych, określonych dla pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi. Jeżeli przepompownia nie jest połączona obudowanymi przejściami z innymi obiektami, w których znajdują się pomieszczenia socjalno-bytowe oraz higienicznosanitarne, w obiekcie przepompowni należy urządzić co najmniej: 1) ustęp z umywalką, 2) stanowisko śniadaniowe z możliwością podgrzania posiłku, 3) szafkę na odzież własną i roboczą. Jeżeli zamiast pomp do podnoszenia ścieków stosowane są przenośniki ślimakowe lub podnośniki kubełkowe, urządzenia te powinny być obudowane. W przypadku dokonywania przeglądu, konserwacji lub remontu pomp, przenośników ślimakowych i podnośników kubełkowych urządzenia napędowe powinny być wyłączone i skutecznie zabezpieczone przed przypadkowym włączeniem.

129 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy w oczyszczalniach ścieków. Zbiorniki otwartych komór fermentacyjnych powinny być ogrodzone odpowiednimi barierami. Dojścia i przejścia wokół otwartych komór fermentacyjnych powinny być utwardzone. W pobliżu zejścia na dno zbiornika powinny znajdować się koła ratunkowe z rzutką lub pływająca tratwa ratunkowa. Zejście na dno komory może odbywać się za pomocą schodów i drabin. Wejście na dno zbiornika powinno być poprzedzone opróżnieniem komory i zmyciem schodów oraz sprawdzeniem stężenia substancji szkodliwych dla zdrowia w powietrzu na dnie zbiornika. Komory fermentacyjne zamknięte ze względu na występowanie metanu i siarkowodoru klasyfikuje się jako obiekty szczególnie niebezpieczne. Zasięg strefy zewnętrznej zagrożonej wybuchem ustala komisja. Osad z komory fermentacyjnej należy doprowadzać i odprowadzać w sposób kontrolowany, aby nie dopuścić do powstania nadmiernego nadciśnienia lub podciśnienia w komorze fermentacyjnej i w zbiorniku gazu. Urządzenia zabezpieczające instalację gazową komór fermentacyjnych powinny być systematycznie przeglądane i kontrolowane, a wyniki kontroli zapisywane w dziennikach eksploatacji tych urządzeń. Czyszczenie lub remont wnętrza komory fermentacyjnej zamkniętej powinny się odbywać zgodnie z opracowaną instrukcją eksploatacji.

130 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy w oczyszczalniach ścieków. Zbiornik gazu dopuszczony do eksploatacji powinien mieć odpowiednią dokumentację techniczną, obejmującą: 1) sposób przeprowadzania prób szczelności, 2) zestaw niezbędnego sprzętu przeciwpożarowego wraz ze szczegółową instrukcją przeciwpożarową, 3) szczegółową instrukcję eksploatacji wraz z wymaganiami bezpieczeństwa i higieny pracy. Do zbiornika gazu należy zapewnić dojazd drogą o utwardzonej nawierzchni. Hydranty lub zbiorniki przeciwpożarowe powinny być zlokalizowane przy zbiornikach gazu w odległościach zgodnych z wymaganiami polskich norm. Zbiorniki gazu i odsiarczalnie powinny posiadać instalację piorunochronną. Zbiorniki gazu powinny być wyposażone we wskaźniki stanów napełnienia i sygnalizatory świetlne oraz akustyczne tych stanów. Przed opróżnieniem zbiornika z wody, stanowiącej jego zamknięcie, należy sprawdzić, czy wnętrze zbiornika jest połączone bezpośrednio z atmosferą. W czasie zimy, a szczególnie podczas mrozów lub obfitych opadów śniegu, zbiorniki gazu konstrukcji teleskopowej należy codziennie kontrolować i usuwać z nich śnieg i lód.

131 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy w oczyszczalniach ścieków. Zakład pracy powinien prowadzić miesięczne i roczne kontrole pracy urządzeń gazowych, a wyniki ich rejestrować i przechowywać dla celów kontrolnych. Codziennie należy kontrolować prawidłowość działania urządzeń pomiarowo-kontrolnych, prawidłowość działania zaworów gazowych przy tych urządzeniach i inne elementy instalacji. W odsiarczalni gazu, na przewodach doprowadzających i odprowadzających gaz, należy zainstalować urządzenia do pomiaru ciśnienia. Napełnianie odsiarczalników gazu i włączanie ich do ruchu może się odbywać tylko przy zamkniętych zaworach na przewodach odprowadzających gaz. Wykonywanie prac naprawczych w obrębie strefy zagrożenia wybuchem i pożarem może się odbywać tylko na podstawie pisemnego polecenia kierownictwa zakładu i pod fachowym nadzorem. Roboty spawalnicze w odsiarczalniach i przy instalacjach gazowych należy prowadzić zgodnie z opracowaną instrukcją, przez osoby przeszkolone oraz pod fachowym nadzorem i zgodnie z odrębnymi przepisami.

132 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy w oczyszczalniach ścieków. Prace w zbiornikach zamkniętych wymagają specjalnych przygotowań organizacyjnych i technicznych, określonych w instrukcji eksploatacji. Prace w zbiornikach zamkniętych powinny być wykonywane na polecenie pisemne kierownika zakładu lub osoby przez niego upoważnionej. Polecenie wejścia do zbiornika lub pracy w nim powinno zawierać klauzulę "zezwalam na rozpoczęcie robót" oraz określać: 1) miejsce i czas pracy (miesiąc, dzień, godzina), 2) rodzaj i zakres pracy oraz - jeżeli zachodzi taka potrzeba - kolejność wykonywania poszczególnych czynności, 3) rodzaj zagrożeń, jakie mogą wystąpić podczas wykonywanej pracy, oraz sposób postępowania w razie ich wystąpienia, 4) sposób sygnalizacji i porozumiewania się między pracującymi a ubezpieczającymi, 5) drogi i sposoby ewakuacji, 6) sposób prowadzenia akcji ratowniczej i udzielania pierwszej pomocy. 4. W poleceniu należy podać osoby odpowiedzialne za przygotowanie i wykonanie pracy zarówno od strony wykonawcy, jak i służb eksploatacyjnych.

133 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy w oczyszczalniach ścieków. W przypadku prac wewnątrz zbiornika służby eksploatacyjne są obowiązane: 1) opróżnić zbiornik i odłączyć go od innych instalacji i zabezpieczyć przed przypadkowym ich włączeniem lub uruchomieniem urządzeń wewnątrz zbiornika, 2) przeprowadzić kontrolę składu powietrza wewnątrz zbiornika przed wejściem pracowników oraz zapewnić jego kontrolę podczas pracy. Do obowiązków wykonawcy robót należy: 1) zastosowanie niezbędnych środków bezpieczeństwa i higieny pracy, które powinny być określone szczegółowo w projekcie organizacji robót, 2) zabezpieczenie miejsca pracy przed pożarem, 3) zapewnienie urządzeń zabezpieczających i środków ochrony indywidualnej. Pracownik wchodzący do wnętrza zbiornika powinien pracować w zespole co najmniej trzyosobowym oraz posiadać sprzęt zabezpieczający, jak: 1) szelki bezpieczeństwa z linką ewakuacyjną, 2) hełm ochronny, 3) aparat powietrzny lub przewód doprowadzający powietrze, 4) lampa bezpieczeństwa.

134 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy w oczyszczalniach ścieków. W czasie przebywania pracowników wewnątrz zbiornika powinny być otwarte wszystkie włazy, a jeżeli byłoby to niewystarczające dla utrzymania właściwej jakości powietrza, należy zastosować mechaniczny dopływ świeżego powietrza. Jeżeli podczas wykonywania pracy wewnątrz zbiornika znajdują się materiały w stanie płynnym lub sypkim, zagrażające zasypaniem lub utonięciem pracownika, należy usunąć te zagrożenia lub zastosować odpowiednie zabezpieczenia, np. w postaci ruchomego pomostu opuszczanego. Prace spawalnicze lub stosowanie otwartego płomienia wymagają zastosowania specjalnych warunków i środków, zabezpieczających przed wybuchem lub pożarem. Prace te powinny być wykonywane pod fachowym nadzorem oraz zgodnie z odrębnymi przepisami. Zakończenie pracy w zbiorniku powinno być potwierdzone przez osobę, która wydała to polecenie.

135 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych. Do prac wykonywanych przy urządzeniach i instalacjach energetycznych w warunkach szczególnego zagrożenia dla zdrowia i życia ludzkiego należy zaliczyć w szczególności prace: 1) wewnątrz komór paleniskowych kotłów, kanałów spalin, elektrofiltrów, walczaków kotła, zasobników, kanałów i lejów zsypowych oraz w zbiornikach paliw płynnych i gazowych, 2) wewnątrz zasobników węgla, pyłu węglowego, żużla i popiołu oraz innych zbiorników i pomieszczeń, w których mogą znajdować się gazy lub ciecze trujące, żrące, duszące, palne lub wybuchowe, 3) w obiegach przygotowywania pyłu węglowego, wewnątrz młynów węglowych, przy wentylatorach młynowych, cyklonach i separatorach, 4) wymagające odkrycia kadłubów turbin, wymontowania wirników turbiny i generatora oraz naprawy i wyważania tych wirników, 5) w obiegach wody elektrowni i elektrociepłowni wymagające wejścia do kanałów, rurociągów, rur ssawnych i zbiorników, jak również prace na ujęciach i zrzutach wody wykonywane z pomostów, łodzi lub barek oraz prowadzone pod powierzchnią wody, 6) konserwacyjne, modernizacyjne i remontowe przy urządzeniach elektroenergetycznych znajdujących się pod napięciem, 7) wykonywane w pobliżu nie osłoniętych urządzeń elektroenergetycznych lub ich części, znajdujących się pod napięciem,

136 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych. Do prac wykonywanych przy urządzeniach i instalacjach energetycznych w warunkach szczególnego zagrożenia dla zdrowia i życia ludzkiego należy zaliczyć w szczególności prace: 8) przy wyłączonych spod napięcia, lecz nie uziemionych, urządzeniach elektroenergetycznych lub uziemionych w taki sposób, że żadne z uziemień - uziemiaczy nie jest widoczne z miejsca pracy, 9) przy opuszczaniu i zawieszaniu przewodów na wyłączonych spod napięcia elektroenergetycznych liniach napowietrznych w przęsłach krzyżujących drogi kolejowe, wodne i kołowe, 10) związane z identyfikacją i przecinaniem kabli elektroenergetycznych, 11) przy spawaniu, lutowaniu, wymianie stojaków oraz pojedynczych ogniw i całej baterii w akumulatorach, 12) przy wyłączonym spod napięcia torze dwutorowej elektroenergetycznej linii napowietrznej o napięciu 1 kV i powyżej, jeżeli drugi tor linii pozostaje pod napięciem, 13) przy wyłączonych spod napięcia lub znajdujących się w budowie elektroenergetycznych liniach napowietrznych, które krzyżują się w strefie ograniczonej uziemieniami ochronnymi z liniami znajdującymi się pod napięciem lub mogącymi znaleźć się pod napięciem i przewodami trakcji elektrycznej, 14) przy wykonywaniu prób i pomiarów, z wyłączeniem prac wykonywanych stale przez upoważnionych pracowników w ustalonych miejscach,

137 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych. Do prac wykonywanych przy urządzeniach i instalacjach energetycznych w warunkach szczególnego zagrożenia dla zdrowia i życia ludzkiego należy zaliczyć w szczególności prace: 15) konserwacyjne i remontowe przy urządzeniach rozładowczych paliw płynnych i gazowych, jak rurociągi spustowe i pompy rozładowcze wraz z ich instalacjami, 16) przy neutralizatorach radioizotopowych i wysokonapięciowych stosowanych do neutralizacji ładunków elektrostatycznych, 17) w wykopach wykonywanych przy naprawach lub przeglądach gazociągów lub innych urządzeń gazowniczych, 18) przy remontach lub wymianie pomp głębinowych, zaworów, rurociągach i zbiornikach niebezpiecznych środków chemicznych i ścieków poregeneracyjnych, 19) wymagające stosowania chemicznych środków służących do czyszczenia kotłów, rurociągów, zbiorników ciśnieniowych, odwadniaczy, odolejaczy i zasobników ciśnieniowych, 20) wewnątrz zbiorników i pomieszczeń, w których znajduje się lub może być doprowadzone sprężone powietrze, na rurociągach sprężonego powietrza o nadciśnieniu roboczym równym lub większym od 50 kPa, wymagających demontażu elementów sprężarki, 21) na rurociągach wody, pary wodnej, sprężonego powietrza, oleju, mazutu, instalacjach gaśniczych o nadciśnieniu roboczym równym lub większym od 50 kPa, wymagających demontażu armatury lub odcinka rurociągu albo naruszenia podpór i zawiesi rurociągów.

138 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych. Przed przystąpieniem do robót ziemnych związanych z pracami przy urządzeniach i instalacjach energetycznych, na terenie przyszłych robót, należy rozpoznać i oznaczyć uzbrojenie podziemne, a w szczególności sieci elektroenergetyczne, telekomunikacyjne, cieplne, gazowe, wodne i inne. Obiekty z zainstalowanymi urządzeniami i instalacjami energetycznymi oraz urządzenia i instalacje energetyczne powinny być odpowiednio oznakowane. Pomieszczenia lub teren ruchu energetycznego powinny być dostępne tylko dla osób upoważnionych. Urządzenia i instalacje energetyczne stwarzające zagrożenia dla zdrowia i życia ludzkiego należy zabezpieczyć przed dostępem osób nieupoważnionych. Urządzenia i instalacje energetyczne powinny być eksploatowane tylko przez upoważnionych pracowników z zachowaniem postanowień określonych w instrukcjach eksploatacji. Prace rozruchowe, próby techniczne urządzeń i instalacji energetycznych powinny być prowadzone zgodnie z wymaganiami Polskich Norm, odrębnych przepisów, instrukcji eksploatacji oraz uzgodnione z ich użytkownikiem. Miejsce pracy powinno być właściwie przygotowane, oznaczone i zabezpieczone w sposób określony w ogólnych przepisach bezpieczeństwa i higieny pracy. W każdym miejscu pracy, w którym wykonuje pracę zespół pracowników, powinien być wyznaczony kierujący tym zespołem.

139 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych. Urządzenia, instalacje energetyczne lub ich części, przy których będą prowadzone prace konserwacyjne, remontowe lub modernizacyjne, powinny być wyłączone z ruchu, pozbawione czynników stwarzających zagrożenia i skutecznie zabezpieczone przed ich przypadkowym uruchomieniem oraz oznakowane. Jeżeli ruch urządzeń znajdujących się w pobliżu miejsca wykonywania prac lub w pobliżu miejsca instalowania urządzeń i instalacji energetycznych zagraża bezpieczeństwu pracowników, to urządzenia te powinny być na czas wykonywania tych prac wyłączone z ruchu. Powyższe wymagania nie dotyczą prac, dla których zastosowana technologia nie przewiduje wyłączeń urządzeń z ruchu. Zabronione jest: 1) eksploatowanie urządzeń i instalacji energetycznych bez przewidzianych dla tych urządzeń i instalacji środków ochrony i zabezpieczeń, 2) dokonywanie zmian środków ochrony i zabezpieczeń przez osoby nieupoważnione. Prace wewnątrz urządzeń i instalacji energetycznych, a w szczególności w kotłach, kanałach, tunelach, zbiornikach, zasobnikach, studzienkach, rurociągach, walczakach, komorach paleniskowych, powinny być wykonywane zgodnie z wymaganiami określonymi w ogólnych przepisach bezpieczeństwa i higieny pracy. Przy wykonywaniu prac spawalniczych wewnątrz urządzeń i instalacji energetycznych butle spawalnicze nie mogą się znajdować w ich wnętrzach.

140 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych. Prace w kotłach oraz w komorach, kanałach i rurociągach sieci cieplnych nie powinny być wykonywane w temperaturze powyżej 40°C, z wyłączeniem przypadku usuwania awarii przy urządzeniach, w temperaturze powyżej 40°C. W takim przypadku pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom: 1) napoje chłodzące i środki obniżające temperaturę powietrza otaczającego bezpośrednio pracownika, 2) środki ochrony indywidualnej, 3) przerwy w pracy i miejsce odpoczynku na zewnątrz pomieszczenia, ustalane indywidualnie w zależności od warunków i specyfiki pracy. Prace w warunkach szczególnego zagrożenia dla zdrowia i życia ludzkiego, określone w ogólnych przepisach bezpieczeństwa i higieny pracy jako prace szczególnie niebezpieczne, powinny być wykonywane co najmniej przez dwie osoby, z wyjątkiem prac eksploatacyjnych z zakresu prób i pomiarów, konserwacji i napraw urządzeń i instalacji elektroenergetycznych o napięciu znamionowym do 1 kV, wykonywanych przez osobę wyznaczoną na stałe do tych prac w obecności pracownika asekurującego, przeszkolonego w udzielaniu pierwszej pomocy.

141 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych. Narzędzia pracy i sprzęt ochronny należy przechowywać w miejscach wyznaczonych, w warunkach zapewniających utrzymanie ich w pełnej sprawności. Sposób ewidencjonowania i kontroli sprzętu ochronnego ustala pracodawca. Narzędzia pracy i sprzęt ochronny powinny być poddawane okresowym próbom w zakresie ustalonym w Polskich Normach lub w dokumentacji producenta. Sprzęt ochronny powinien być oznakowany w sposób trwały przez podanie numeru ewidencyjnego, daty następnej próby okresowej oraz cechy przeznaczenia. Zabronione jest używanie narzędzi i sprzętu, które nie są oznakowane. Osoby dozoru powinny okresowo sprawdzać stan techniczny, stosowanie, przechowywanie i ewidencję sprzętu ochronnego oraz środków ochrony indywidualnej. Stan techniczny narzędzi pracy i sprzętu ochronnego należy sprawdzać bezpośrednio przed jego użyciem. Narzędzia pracy i sprzęt ochronny, niesprawne lub które utraciły ważność próby okresowej, powinny być niezwłocznie wycofane z użycia. Zabrania się używania uszkodzonych lub niesprawnych narzędzi pracy i sprzętu ochronnego. Pracodawca jest obowiązany zapoznać pracowników, zgodnie z odrębnymi przepisami, z: 1) ryzykiem zawodowym i zagrożeniami dla zdrowia i życia pracowników, które występują na danym stanowisku pracy, oraz zastosowanymi środkami likwidującymi lub ograniczającymi to ryzyko i zagrożenia, 2) szczegółowymi instrukcjami z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczącymi wykonywanych przez nich prac.

142 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych. Zabronione jest wchodzenie i przechodzenie przez urządzenia przeładunkowe, a zwłaszcza: wywrotnice wagonowe, przenośniki taśmowe, ładowarki, w czasie ruchu lub chwilowego postoju tych urządzeń. Powyższego przepisu nie stosuje się do stałych pomostów i innych wyznaczonych przejść nad i pod urządzeniami przeładunkowymi. Paliwa ciekłe i gazowe powinny być magazynowane tylko w specjalnie do tego celu przystosowanych i oznakowanych pomieszczeniach lub zbiornikach. Pomieszczenia dystrybucyjne i kontrolno-pomiarowe bez stałej obsługi oraz komory podziemnych sieci paliw ciekłych i gazowych powinny być dostępne tylko dla osób upoważnionych. W pomieszczeniach magazynowych paliw ciekłych i gazowych powinna być zainstalowana skutecznie działająca wentylacja i przeprowadzana okresowa kontrola koncentracji par i gazów, zgodnie z odrębnymi przepisami oraz w sposób określony w instrukcji eksploatacji.

143 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych. Prace wewnątrz zasobników węgla, młynów, wentylatorów, separatorów, cyklonów oraz innych urządzeń do nawęglania powinny być wykonywane po: 1) opróżnieniu ich z paliwa, 2) oczyszczeniu z pyłu węglowego i przewietrzeniu, 3) wyłączeniu z ruchu przenośników oraz innych urządzeń podających i odbierających paliwo, 4) trwałym odcięciu od współpracujących urządzeń, z których mogłyby przedostać się spaliny, gorące powietrze lub para wodna. Wykonywanie prac wewnątrz zasobników węgla podczas pracy kotła jest dozwolone po całkowitym i pewnym odcięciu dopływu węgla i jego odpływu oraz po zastosowaniu środków zabezpieczających, określonych w instrukcjach eksploatacji tych urządzeń.

144 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych. W pomieszczeniach kotłowni powinna być zainstalowana skutecznie działająca wentylacja nawiewno-wywiewna, zgodnie z wymaganiami określonymi w odrębnych przepisach. Zabronione jest instalowanie urządzeń mechanicznej wentylacji wywiewnej w kotłowniach o naturalnym ciągu spalin kotłowych. Przed każdym wejściem do komory paleniskowej kotła lub przestrzeni zamkniętych należy sprawdzić, czy stężenie par lub gazów nie przekracza dopuszczalnych norm. Urządzenia kruszące, młyny, przewody pyłowe i inne urządzenia do nawęglania powinny być utrzymane w stanie technicznym nie powodującym zapylenia pomieszczeń. Urządzenia do mechanicznego transportu pyłu i zbiorniki pyłu powinny być szczelne, posiadać wskaźnik do pomiaru temperatury i klapy eksplozyjne. Szczelność i sprawność działania urządzeń powinna być sprawdzana okresowo, zgodnie z instrukcją eksploatacji. Stanowiska robocze pracowników obsługi urządzeń do nawęglania powinny być wyposażone w sprawne urządzenia łączności i sygnalizacji w zakresie ustalonym w instrukcji eksploatacji. Urządzenia do nawęglania powinny być wyposażone w wyłączniki awaryjne.

145 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych. Prace wewnątrz kotłów, a w szczególności w komorach paleniskowych i ciągach konwekcyjnych, powinny być wykonywane po: 1) wygaszeniu, rozprężeniu, wychłodzeniu, przewietrzeniu i zastosowaniu zabezpieczenia w miejscach połączenia kotła z instalacjami lub urządzeniami, które mogą być źródłem zagrożenia dla pracowników, 2) usunięciu nawisów żużla, cegieł wypadających ze ścian i sklepienia oraz popiołu z lejów, przewodów i zsypów. Włazy do walczaka kotła mogą być otwarte dopiero po sprawdzeniu, że w walczaku nie ma wody lub pary pod ciśnieniem. Wejście do walczaka kotła może nastąpić po jego odłączeniu technologicznym, skutecznym przewietrzeniu oraz zabezpieczeniu przed wystąpieniem czynnika stwarzającego zagrożenia, w sposób określony w instrukcji eksploatacji. Zabronione jest wykonywanie prac wewnątrz kotłów na dwóch poziomach równocześnie, przy usytuowaniu stanowisk pracy jednego nad drugim bez wymaganego zabezpieczenia.

146 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych. Pracownicy przed przystąpieniem do pracy przy usuwaniu żużla i popiołu powinni być zabezpieczeni przed oparzeniem i szkodliwym działaniem pyłów i gazów. Żużel i popiół należy gasić w specjalnie do tego celu przeznaczonych miejscach lub pomieszczeniach, przy użyciu urządzeń lub instalacji określonych w instrukcji eksploatacji. Otwieranie włazów i innych otworów komory żużlowej lub leja żużlowego jest dozwolone tylko przez obsługę kotła w czasie ustabilizowanej pracy kotła i przy podwyższonym podciśnieniu w komorze paleniskowej. Zasady składowania żużla i popiołu oraz eksploatacji urządzeń na składowiskach powinny być określone w sposób szczegółowy w instrukcjach eksploatacji. Składowisko żużla i popiołu należy zabezpieczyć przed wtórnym pyleniem do otoczenia oraz oznaczyć odpowiednimi tablicami ostrzegawczymi. Zabronione jest jednoczesne wykonywanie prac wewnątrz kotłów i lejów zsypowych żużla i popiołu bez wymaganego zabezpieczenia.

147 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych. Urządzenia i instalacje pracujące z czynnikiem o temperaturze wyższej niż 60°C powinny być wyposażone w izolację termiczną tak zaprojektowaną i utrzymaną, aby temperatura zewnętrzna na jej powierzchni w miejscach dostępnych nie przekraczała 60°C. Komory i kanały przechodnie podziemnych sieci cieplnych powinny być wyposażone w niezbędną ilość włazów odpowiednio rozmieszczonych i zaopatrzonych w sprawne pod względem technicznym drabiny lub klamry. Komory naziemne, węzły cieplne, przepompownie powinny być zabezpieczone przed dostępem osób nieupoważnionych. Włazy do komór podziemnych powinny być zakryte pokrywami. Pokrywy włazowe do komór i kanałów po otwarciu powinny być wyposażone w zabezpieczenie uniemożliwiające samoczynne lub przypadkowe ich zamknięcie. Wejścia do komór, kanałów i węzłów nie powinny być zastawione przedmiotami utrudniającymi swobodny dostęp do nich lub ograniczającymi swobodę ruchów w tych miejscach.

148 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych. Prace remontowe przy sieciach cieplnych powinny być poprzedzone: 1) zapoznaniem pracowników z aktualną dokumentacją sieci, 2) uzgodnieniami z właścicielem lub użytkownikiem znajdujących się w pobliżu prowadzonych prac remontowych elementów uzbrojenia technicznego terenu - w przypadku sieci podziemnych. Prace remontowe przy rurociągach i węzłach cieplnych należy wykonywać po: 1) odłączeniu odcinków remontowanych poprzez zamknięcie armatury odcinającej; gdy zachodzi potrzeba, zamknięcia należy dokonać z obydwu stron oraz od strony odgałęzień, 2) założeniu odpowiedniej zaślepki lub wymontowaniu części rurociągu, jeżeli niewystarczającym zabezpieczeniem jest zamknięcie armatury odcinającej z powodu jej nieszczelności, 3) zabezpieczeniu armatury odcinającej przed nieprzewidywalną zmianą położenia, 4) wygrodzeniu i oznakowaniu miejsc niebezpiecznych, 5) otwarciu w remontowanym odcinku armatury spustowej, odpowietrzającej i rozruchowej.

149 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych. Jeśli wykonywanie prac remontowych wymaga obecności pracowników wewnątrz urządzeń i instalacji cieplnych, a w szczególności wewnątrz rurociągów, zbiorników, wymienników, zasobników, konieczne jest zabezpieczenie remontowanego odcinka rurociągu lub urządzenia zaślepkami dostosowanymi do ciśnienia roboczego występującego w czasie pracy sieci lub urządzeń, lub odcięcie dopływu czynnika przez dwa szczelne zawieradła z każdej strony, z której może zagrozić dopływ tego czynnika. Wejście do komór i kanałów sieci cieplnych powinno być poprzedzone kontrolą stężenia gazów i sprawdzeniem, czy wewnątrz znajduje się odpowiednia ilość tlenu w powietrzu. Podczas prac w komorach sieci cieplnych co najmniej jedna osoba powinna być na zewnątrz komory dla zabezpieczenia osób pracujących wewnątrz.

150 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych. Zabrania się w urządzeniach i instalacjach cieplnych: 1) sprawdzania obecności gazów za pomocą otwartego ognia, 2) wykonywania prac remontowych i konserwacyjnych rurociągów polegających na spawaniu, rozkręcaniu połączeń kołnierzowych, wymianie armatury, jeżeli znajdują się one pod ciśnieniem czynnika lub napełnione są gorącą wodą o temperaturze powyżej 50°C, 3) rozkręcania złączy na rurociągach znajdujących się pod ciśnieniem czynnika, 4) odkopywania lub odkrywania przeizolowanych rurociągów sieci cieplnych będących w stanie naprężeń wewnętrznych na odcinkach dłuższych niż dopuszczalne. Powyższy zakaz nie dotyczy dokręcenia kompensatorów dławicowych i dławików armatury, gdy jest to dozwolone przez producenta urządzeń. Przed przystąpieniem do prac remontowych przy rurociągach i armaturze urządzeń hydrotechnicznych należy zamknąć dopływ czynnika, rozprężyć i odwodnić te rurociągi. Wykonywanie prac w odwodnionych rurociągach, sztolniach, spiralach turbinowych z ciśnieniowym doprowadzeniem wody, wieżach wyrównawczych i innych urządzeniach lub instalacjach hydrotechnicznych jest dozwolone tylko po podwójnym odcięciu wody górnej za pomocą zamknięcia ruchowo-awaryjnego i zamknięcia remontowego oraz po specjalnym zabezpieczeniu przed przypadkowym otwarciem tych zamknięć. Gdy istniejące rozwiązanie konstrukcyjne uniemożliwia zastosowanie podwójnego odcięcia wody, dopuszcza się wykonywanie prac bez takiego odcięcia pod warunkiem zachowania specjalnych środków ostrożności określonych w instrukcjach eksploatacji urządzeń lub instalacji hydrotechnicznych.

151 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych. Prace w odwodnionych rurach ssących turbin wodnych, pompo-turbinach i turbinach wodnych umieszczonych w komorach otwartych oraz komorach odwodnień powinny być wykonywane po odcięciu dopływu wody za pomocą zamknięć. Prace podwodne w siłowniach wodnych i budowlach hydrotechnicznych, jak również wewnątrz sztolni, rurociągów doprowadzających i odprowadzających, powinny być wykonywane zgodnie z wymaganiami określonymi w odrębnych przepisach oraz przy wyłączonych i zabezpieczonych przed załączeniem turbinach, hydrozespołach i pompach. Prace przy urządzeniach, instalacjach i budowlach hydrotechnicznych z użyciem sprzętu pływającego powinny być wykonywane przy wyłączonych i zabezpieczonych przed załączeniem turbinach, hydrozespołach i pompach. Osoby zatrudnione na sprzęcie pływającym należy wyposażyć w specjalistyczny sprzęt ratunkowy chroniący przed utonięciem. Wykonujący prace przy urządzeniach i instalacjach gazowych, zainstalowanych w pomieszczeniach i strefach obiektów, są obowiązani do przestrzegania wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosowania zabezpieczeń przewidzianych dla danego rodzaju gazu oraz urządzeń i instalacji gazowych. Sposób eksploatacji urządzeń i instalacji gazowych określa instrukcja eksploatacji tych urządzeń i instalacji. Urządzenia i instalacje gazowe powinny pod względem bezpieczeństwa odpowiadać warunkom technicznym określonym w Polskich Normach oraz w odrębnych przepisach.

152 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych. Podczas prac przy urządzeniach i instalacjach gazowych należy przestrzegać wymagań dotyczących ochrony przed pożarem i wybuchem. W pomieszczeniach, w których znajdują się instalacje gazowe, powinna być zainstalowana skutecznie działająca wentylacja wywiewno-nawiewna. W pomieszczeniach zamkniętych, w których znajduje się instalacja gazowa, należy kontrolować stężenie gazów. Urządzenia do spalania paliw gazowych powinny zapewniać samoczynne odcięcie gazu w przypadku zgaśnięcia płomienia i spadku ciśnienia gazu. Palnik gazowy powinien być wyposażony w urządzenie zabezpieczające przed cofnięciem się płomienia do instalacji lub oderwania się płomienia. Przed każdym palnikiem w przewodzie gazowym powinno znajdować się ręczne urządzenie odcinające dopływ gazu, obsługiwane ręcznie lub działające samoczynnie, z możliwością sterowania ręcznego.

153 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych. Jeżeli paleniska gazowe sterowane są ręcznie, to urządzenia zamykające dopływ gazu znajdujące się przed paleniskiem lub grupą palników powinny być tak usytuowane, aby pracownicy obsługujący mieli możliwość obserwacji płomienia zapalającego i płomienia głównego podczas wykonywania tych czynności. Do przedmuchiwania instalacji gazowej powinna być stosowana para wodna lub gazy obojętne, nie tworzące mieszanek wybuchowych. Pracodawca użytkujący paliwa gazowe jest obowiązany: 1) zatrudniać odpowiednio przeszkolony personel służby eksploatacyjnej i remontowej, 2) posiadać niezbędny sprzęt ratunkowy i ochronny wraz z instrukcją jego używania, 3) posiadać aparaturę kontrolno-pomiarową oraz urządzenia do sygnalizacji i wykrywania gazu. Przed przystąpieniem do pracy w strefie generatorów elektrycznych chłodzonych wodorem, przy zbiornikach wodoru, elektrolizerach oraz składach butli napełnionych wodorem lub innych zbiornikach z gazem zagrożonych pożarem lub wybuchem, powinny być przeprowadzone pomiary obecności gazów i ich stężenia.

154 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych. Prace przy urządzeniach i instalacjach elektroenergetycznych, w zależności od zastosowanych metod i środków zapewniających bezpieczeństwo pracy, mogą być wykonywane: 1) przy całkowicie wyłączonym napięciu, 2) w pobliżu napięcia, 3) pod napięciem. Prace w pobliżu napięcia powinny być wykonywane przy użyciu środków ochronnych odpowiednich do występujących warunków pracy. Prace pod napięciem należy wykonywać w oparciu o właściwą technologię pracy i przy zastosowaniu wymaganych narzędzi i środków ochronnych, określonych w instrukcji wykonywania tych prac. Wyłączenie urządzeń i instalacji elektroenergetycznych spod napięcia powinno być dokonane w taki sposób, aby uzyskać przerwę izolacyjną w obwodach zasilających urządzenia i instalacje. Za przerwę izolacyjną uważa się: 1) otwarte zestyki łącznika w odległości określonej w Polskiej Normie lub w dokumentacji producenta, 2) wyjęte wkładki bezpiecznikowe, 3) zdemontowanie części obwodu zasilającego, 4) przerwanie ciągłości połączenia obwodu zasilającego w łącznikach o obudowie zamkniętej, stwierdzone w sposób jednoznaczny w oparciu o położenie wskaźnika odwzorującego otwarcie łącznika.

155 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych. Przed przystąpieniem do wykonywania prac przy urządzeniach i instalacjach elektroenergetycznych wyłączonych spod napięcia należy: 1) zastosować odpowiednie zabezpieczenie przed przypadkowym załączeniem napięcia, 2) wywiesić tablicę ostrzegawczą w miejscu wyłączenia obwodu o treści: "Nie załączać", 3) sprawdzić brak napięcia w wyłączonym obwodzie, 4) uziemić wyłączone urządzenia, 5) zabezpieczyć i oznaczyć miejsce pracy odpowiednimi znakami i tablicami ostrzegawczymi. Odpowiednim zabezpieczeniem przed przypadkowym załączeniem napięcia jest: 1) w urządzeniach o napięciu znamionowym do 1 kV - wyjęcie wkładek bezpiecznikowych w obwodzie zasilającym lub zablokowanie napędu otwartego łącznika, 2) w urządzeniach o napięciu znamionowym powyżej 1 kV - unieruchomienie i zablokowanie napędów łączników lub wstawienie przegród izolacyjnych między otwarte styki łączników. Uziemienia należy wykonać tak, aby miejsce pracy znajdowało się w strefie ograniczonej uziemieniami; conajmniej jedno uziemienie powinno być widoczne z miejsca pracy. W razie zasilania wielostronnego, uziemienia powinny być wykonane od każdej strony zasilania.

156 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych. Jeżeli rozwiązanie konstrukcyjne urządzenia lub instalacji elektroenergetycznej albo rodzaj wykonywanej pracy nie pozwala na wykonanie uziemienia w sposób powyżej określony dopuszcza się zastosowanie innych środków technicznych i organizacyjnych zapewniających bezpieczeństwo pracy. W takiej sytuacji poleceniodawca, w pisemnym poleceniu wykonania pracy, jest obowiązany umieścić odpowiedni zapis o zastosowaniu innych środków zapewniających bezpieczeństwo pracy. Przy wykonywaniu prac na elektroenergetycznych liniach napowietrznych, które krzyżują się w strefie ograniczonej uziemieniami ochronnymi z liniami znajdującymi się pod napięciem lub które znajdują się w pobliżu takich linii, należy krzyżujące lub sąsiednie linie wyłączyć również spod napięcia i uziemić lub zastosować inne środki techniczno-organizacyjne niezbędne dla bezpiecznego wykonania pracy.

157 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych. Zabronione jest podczas oględzin urządzeń i instalacji elektroenergetycznych wykonywanie jakichkolwiek prac wymagających zdejmowania osłon i barier ochronnych, otwierania celek, wchodzenia na konstrukcje oraz zbliżania się do nie osłoniętych części urządzeń i instalacji znajdujących się pod napięciem, na odległość mniejszą niż odległości określone w odpowiednich przepisach. Zabronione jest wykonywanie prac na napowietrznych liniach elektroenergetycznych, stacjach i rozdzielniach oraz na wysokich konstrukcjach w czasie wyładowań atmosferycznych.

158 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych. Prace na czynnych urządzeniach i instalacjach energetycznych mogą być wykonywane na polecenie pisemne, ustne lub bez polecenia. Polecenia wydaje poleceniodawca. Prace w warunkach szczególnego zagrożenia dla zdrowia i życia ludzkiego należy wykonywać na podstawie polecenia pisemnego, przy zastosowaniu odpowiednich środków zabezpieczających zdrowie i życie ludzkie. Pracownicy nie będący pracownikami zakładu prowadzącego eksploatację danego urządzenia i instalacji powinni wykonywać prace wyłącznie na podstawie polecenia pisemnego, z wyjątkiem prac, dla których czynności związane z dopuszczeniem do pracy ustalono odrębnie na piśmie. Bez poleceń dozwolone jest wykonywanie: 1) czynności związanych z ratowaniem zdrowia i życia ludzkiego, 2) zabezpieczenia urządzeń i instalacji przed zniszczeniem, 3) przez uprawnione i upoważnione osoby prac eksploatacyjnych określonych w instrukcjach.

159 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych. Wydawanie poleceń i dopuszczenie pracowników do wykonywania pracy należy do obowiązków prowadzącego eksploatację urządzeń i instalacji energetycznych. W okresie wykonywania prac rozruchowych obowiązki spoczywają na wykonawcy rozruchu lub przyszłym użytkowniku, jeżeli została zawarta między nimi umowa na piśmie. Na czas wykonywania prac remontowych lub modernizacyjnych przy nieczynnych urządzeniach i instalacjach energetycznych obowiązki mogą być przekazane wykonawcy tych prac, o ile obowiązki te określono w zawartej z nim umowie na piśmie. Prowadzący eksploatację urządzeń i instalacji energetycznych jest obowiązany prowadzić wykazy poleceniodawców, określające zakres udzielonego im upoważnienia.

160 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych. Polecenie wykonania pracy powinno w szczególności określać: 1) zakres, rodzaj, miejsce i termin, 2) środki i warunki do bezpiecznego wykonania pracy, 3) liczbę pracowników skierowanych do pracy, 4) pracowników odpowiedzialnych za organizację i wykonanie pracy, pełniących funkcję: a) koordynującego lub dopuszczającego, przez podanie stanowiska służbowego lub imiennie, b) kierownika robót, nadzorującego lub kierującego zespołem pracowników - imiennie, 5) planowane przerwy w czasie pracy.

161 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych. Koordynującym powinien być pracownik komórki organizacyjnej sprawującej dozór nad ruchem urządzeń i instalacji energetycznych, przy których będzie wykonywana praca. W przypadku gdy dozór nad ruchem urządzeń lub instalacji energetycznych, przy których będzie wykonywana praca, jest prowadzony przez różne komórki organizacyjne zakładu, koordynującym powinna być osoba z kierownictwa jednej z tych komórek. Jeżeli dozór nad ruchem urządzeń lub instalacji energetycznych, przy których będzie wykonywana praca, jest sprawowany przez poleceniodawcę, koordynującym powinien być sam poleceniodawca. Do obowiązków koordynującego w szczególności należy: 1) koordynowanie wykonania prac, określonych w poleceniu, z ruchem urządzeń i instalacji energetycznych, 2) określenie czynności łączeniowych związanych z przygotowaniem miejsca pracy, 3) wydanie zezwolenia na przygotowanie miejsca pracy, dopuszczenie do pracy i likwidację miejsca pracy, 4) podjęcie decyzji o uruchomieniu urządzeń i instalacji energetycznych, przy których była wykonywana praca, 5) zapisanie w dokumentacji eksploatacji ustaleń wynikających z pkt 1-4.

162 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych. Dopuszczający powinien być wyznaczony przez poleceniodawcę do każdej pracy wykonywanej na polecenie. Do obowiązków dopuszczającego należy: 1) przygotowanie miejsca pracy, 2) dopuszczenie do wykonania pracy, 3) sprawdzenie wykonania pracy, 4) zlikwidowanie miejsca pracy po jej zakończeniu. Nadzorujący powinien być wyznaczony przez poleceniodawcę, jeżeli: 1) pracę wykonywać będzie zespół pracowników nie będący zespołem pracowników kwalifikowanych lub kierujący zespołem nie posiada świadectwa kwalifikacyjnego, 2) poleceniodawca uzna to za konieczne ze względu na szczególny charakter i warunki wykonywania pracy. Nadzorujący nie powinien wykonywać innych prac poza czynnościami nadzoru. Do obowiązków nadzorującego należy: 1) sprawdzenie przygotowania miejsca pracy i jego przejęcie od dopuszczającego, jeSeli zostało przygotowane właściwie, 2) zaznajomienie nadzorowanych pracowników z warunkami bezpiecznego wykonywania pracy, 3) sprawowanie ciągłego nadzoru nad pracownikami, aby nie przekraczali granicy wyznaczonego miejsca pracy, 4) powiadomienie dopuszczającego lub koordynującego o zakończeniu pracy.

163 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych. Funkcję kierującego zespołem: 1) pracowników kwalifikowanych powinien pełnić pracownik posiadający ważne świadectwo kwalifikacyjne, właściwe dla określonego w poleceniu zakresu pracy i rodzaju urządzeń i instalacji energetycznych, przy których będzie wykonywana praca, 2) w przypadku zespołu, nie będącego zespołem pracowników kwalifikowanych - może pełnić osoba nie posiadająca świadectwa kwalifikacyjnego, a posiadająca umiejętności zawodowe w zakresie wykonywanej pracy, przeszkolona w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. 2. Do obowiązków kierującego zespołem pracowników kwalifikowanych w szczególności należy: 1) dobór pracowników o umiejętnościach zawodowych odpowiednich do wykonania poleconej pracy, 2) sprawdzenie przygotowania miejsca pracy i przejęcie go od dopuszczającego, jeżeli zostało przygotowane właściwie, 3) zaznajomienie podległych pracowników ze sposobem przygotowania miejsca pracy, występującymi zagrożeniami w miejscu pracy i w bezpośrednim sąsiedztwie oraz warunkami i metodami bezpiecznego wykonywania pracy, zapewnienie wykonania pracy w sposób bezpieczny, 5) egzekwowanie od członków zespołu stosowania właściwych środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego oraz właściwych narzędzi i sprzętu, 6) nadzorowanie przestrzegania przez podległych pracowników przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy w czasie wykonywania pracy, 7) powiadomienie dopuszczającego lub koordynującego o zakończeniu pracy.

164 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych. W przypadku gdy na jednym obiekcie energetycznym wykonuje prace jednocześnie więcej niż jeden zespół pracowników, należy wyznaczyć kierownika robót, jeżeli poleceniodawca uzna to za konieczne. Do obowiązków kierownika robót należy koordynowanie pracy różnych zespołów pracowników, w celu wyeliminowania zagrożeń wynikających z ich jednoczesnej pracy na jednym obiekcie. Polecenie pisemne wykonania pracy powinno być wystawione: 1) kierującemu zespołem lub nadzorującemu i przekazane dopuszczającemu, 2) na prace wykonywane przez jeden zespół pracowników w jednym miejscu pracy. Dozwolone jest przekazywanie polecenia pisemnego środkami łączności. Dozwolone jest wystawienie jednego polecenia pisemnego na takie same prace wykonywane przez jeden zespół pracowników kolejno w innych miejscach pracy, gdy zespół pracuje w tym samym czasie tylko w jednym miejscu, a warunki bezpiecznego wykonania pracy są takie same we wszystkich miejscach. Miejsce pracy dla prac wykonywanych w budynkach powinno być ograniczone do jednego pomieszczenia lub strefy wyznaczonej w poleceniu. Poleceniodawca może dopuścić wykonywanie prac przez jednego lub kilku pracowników zespołu w różnych pomieszczeniach, dokonując odpowiedniego zapisu w poleceniu. Wykonujący prace w róSnych pomieszczeniach powinni posiadać ważne świadectwo kwalifikacyjne.

165 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych. Polecenie wykonania pracy jest ważne na czas określony przez poleceniodawcę. W razie potrzeby poleceniodawca może w poleceniu dokonać zmiany uprzednio podanych terminów wykonania pracy oraz zmiany liczby pracowników w składzie zespołu. W poleceniu pisemnym wykonania pracy zmiany terminów i liczby pracowników powinny być odnotowane w odpowiedniej rubryce. Polecenia wykonania pracy powinny być rejestrowane przez poleceniodawcę w rejestrze poleceń, przy czym w przypadku polecenia ustnego powinna być odnotowana jego treść. Formę ewidencji poleceń ustala pracodawca. Polecenia pisemne wykonania prac należy przechowywać przez okres 30 dni od daty zakończenia pracy.

166 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych. Przygotowania miejsca pracy i dopuszczenia do pracy dokonuje osoba pełniąca funkcję dopuszczającego. Przygotowanie miejsca pracy polega na: 1) uzyskaniu zezwolenia na rozpoczęcie przygotowania miejsca pracy od koordynującego, jeżeli został on wyznaczony, 2) uzyskaniu od koordynującego potwierdzenia o wykonaniu niezbędnych przełączeń oraz zezwolenia na dokonanie przełączeń i założenia odpowiednich urządzeń zabezpieczających, przewidzianych do wykonania przez dopuszczającego, 3) wyłączeniu urządzeń z ruchu w zakresie określonym w poleceniu i uzgodnionym z koordynującym, 4) zablokowaniu napędów łączników, zaworów, zasuw w sposób uniemożliwiający przypadkowe uruchomienie wyłączonych urządzeń lub doprowadzenie czynnika, 5) sprawdzeniu, czy w miejscu pracy w wyłączonych urządzeniach zostało usunięte zagrożenie - napięcie, ciśnienie, temperatura, woda, gaz, 6) zastosowaniu wymaganych zabezpieczeń na wyłączonych urządzeniach - zaślepki, uziemienia, 7) założeniu ogrodzeń i osłon w miejscu pracy stosownie do występujących potrzeb, 8) oznaczeniu miejsca pracy i wywieszeniu tablic ostrzegawczych - w tym również w miejscach zdalnego sterowania napędami wyłączonych urządzeń.

167 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych. Przy wykonywaniu czynności związanych z przygotowaniem miejsca pracy może brać udział, pod nadzorem dopuszczającego, członek zespołu, który będzie wykonywał pracę, jeżeli jest pracownikiem uprawnionym. Rozpoczęcie pracy jest dozwolone po uprzednim przygotowaniu miejsca pracy oraz dopuszczeniu do pracy, polegającym na: 1) sprawdzeniu przygotowania miejsca pracy przez dopuszczającego i kierującego zespołem pracowników lub nadzorującego, 2) wskazaniu zespołowi pracowników miejsca pracy, 3) pouczeniu zespołu pracowników o warunkach pracy oraz wskazaniu zagrożeń występujących w sąsiedztwie miejsca pracy, 4) udowodnieniu, że w miejscu pracy zagrożenie nie występuje, 5) potwierdzeniu dopuszczenia do pracy podpisami w odpowiednich rubrykach dwóch egzemplarzy polecenia pisemnego lub w przypadku polecenia ustnego - w dzienniku operacyjnym prowadzonym przez dopuszczającego. Po dopuszczeniu do pracy oryginał polecenia pisemnego powinien być przekazany kierownikowi robót lub kierującemu zespołem pracowników, lub nadzorującemu, a kopia polecenia powinna pozostać u dopuszczającego. Prace przy urządzeniach i instalacjach energetycznych mogą być wykonywane tylko przy zastosowaniu sprawdzonych metod i technologii. Dopuszcza się wykonywanie prac przy zastosowaniu nowych metod i technologii, pod warunkiem wykonywania tych prac w oparciu o opracowane specjalnie dla nich instrukcje.

168 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych. Przy wykonywaniu prac na polecenie jest zabronione: 1) rozszerzanie pracy poza zakres i miejsce określone w poleceniu, 2) dokonywanie zmian położenia napędów, aparatury i armatury odcinającej, użytej do przygotowania miejsca pracy, usuwanie ogrodzeń, osłon, barier, zaślepek i tablic ostrzegawczych oraz zdejmowanie uziemiaczy, jeżeli ich zdjęcie nie zostało przewidziane w poleceniu. Jeżeli w czasie pracy warunki bezpiecznego jej wykonania nie pozwalają kierującemu zespołem pracowników na bezpośredni udział w pracy z jednoczesnym pełnieniem funkcji nadzoru i kontroli, nie powinien on bezpośrednio wykonywać tej pracy, a wykonywać tylko czynności nadzorowania zespołu pracowników. W razie konieczności opuszczenia miejsca pracy przez kierującego zespołem pracowników lub nadzorującego, dalsze wykonywanie pracy powinno być przerwane, zespół pracowników wyprowadzony z miejsca pracy, a miejsce pracy odpowiednio zabezpieczone przed dostępem osób postronnych.

169 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych. Po przerwaniu pracy wykonywanej na polecenie jej wznowienie może nastąpić po ponownym dopuszczeniu do pracy. Nie wymaga się ponownego dopuszczenia do pracy po przerwie, jeżeli w czasie trwania przerwy zespół pracowników nie opuścił miejsca pracy lub miejsce pracy na czas opuszczenia go przez zespół pracowników zostało zabezpieczone przed dostępem osób postronnych. Kierujący zespołem pracowników lub nadzorujący, przed wznowieniem pracy po przerwie nie wymagającej ponownego dopuszczenia, jest obowiązany dokonać dokładnego sprawdzenia zabezpieczenia miejsca pracy. Jeżeli podczas sprawdzania zostanie stwierdzona zmiana tego zabezpieczenia, wznowienie pracy jest niedozwolone. O decyzji wstrzymania pracy kierujący zespołem pracowników lub nadzorujący powinien niezwłocznie powiadomić dopuszczającego lub koordynującego oraz odnotować przerwę w poleceniu pisemnym wykonania pracy. O przerwie w pracy wymagającej ponownego dopuszczenia do pracy przed jej wznowieniem kierujący zespołem pracowników lub nadzorujący obowiązany jest powiadomić dopuszczającego lub koordynującego, a w razie wykonywania pracy na polecenie pisemne przekazać to polecenie dopuszczającemu lub koordynującemu po uprzednim podpisaniu. Jeżeli w czasie trwania przerwy w pracy przewidywana jest likwidacja miejsca pracy, kierujący zespołem pracowników obowiązany jest przed jego opuszczeniem przez zespół pracowników usunąć z niego materiały, narzędzia i sprzęt oraz powiadomić o tym dopuszczającego lub koordynującego.

170 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych. Przy wykonywaniu pracy przez jeden zespół pracowników kolejno w kilku miejscach pracy dopuszczenie w nowym miejscu pracy może nastąpić po zakończeniu pracy w poprzednim miejscu. Samowolna zmiana miejsca pracy jest niedozwolona. Zakończenie pracy na polecenie następuje, jeżeli cały zakres prac przewidziany poleceniem został w pełni wykonany. Po zakończeniu pracy: 1) kierujący zespołem pracowników lub nadzorujący jest obowiązany: a) zapewnić usunięcie materiałów, narzędzi oraz sprzętu, b) wyprowadzić zespół pracowników z miejsca pracy, c) powiadomić dopuszczającego lub koordynującego o zakończeniu pracy, 2) dopuszczający do pracy jest obowiązany: a) sprawdzić i potwierdzić zakończenie pracy, b) zlikwidować miejsce pracy przez usunięcie technicznych środków zabezpieczających użytych do jego przygotowania, c) przygotować urządzenia do ruchu i powiadomić o tym koordynującego. W czynnościach związanych z likwidacją miejsca pracy mogą brać udział, pod nadzorem dopuszczającego, kierujący zespołem pracowników i członkowie tego zespołu. Koordynujący zezwala na uruchomienie urządzenia lub instalacji energetycznej, przy których była wykonywana praca, po otrzymaniu informacji od dopuszczającego o gotowości urządzenia do ruchu. Jeśli praca była wykonywana przez kilka zespołów pracowników, decyzję o uruchomieniu urządzenia lub instalacji energetycznej koordynujący może podjąć po otrzymaniu informacji od wszystkich dopuszczających.

171 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy przy czyszczeniu powierzchni, malowaniu natryskowym i natryskiwaniu cieplnym. Do prac szczególnie niebezpiecznych zalicza się następujące prace: 1) czyszczenia powierzchni metodami strumieniowo-ściernymi przy użyciu urządzeń z otwartym lub zamkniętym obiegiem ścierniwa, w strumieniu sprężonego powietrza, wody lub mieszaniny wody i sprężonego powietrza; 2) natryskiwania lub napylania powierzchni wyrobami lakierowymi w postaci płynnej lub proszku, przy użyciu urządzeń natryskowych lub napylających; 3) natryskiwania cieplnego powierzchni metali przy użyciu pistoletowych urządzeń łukowych, plazmowych i płomieniowych – w tym naddźwiękowych i detonacyjnych. Pracownicy zatrudnieni przy tych pracach powinni posiadać odpowiednie przeszkolenie z zakresu bezpieczeństwa wykonywania tych prac oraz wyposażenie w niezbędne środki ochrony indywidualnej stosownie do występującego zagrożenia. Przepisów rozporządzenia nie stosuje się do procesów: 1) czyszczenia powierzchni metodami strumieniowo-ściernymi za pomocą urządzeń typu wirnikowego; 2) natryskiwania cieplnego wykonywanego w zamkniętych komorach o obniżonym ciśnieniu lub wypełnionych gazem obojętnym oraz pod wodą; 3) malowania w hermetycznych komorach, przy których pracownik obsługujący urządzenie odizolowany jest od szkodliwego środowiska.

172 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy przy czyszczeniu powierzchni, malowaniu natryskowym i natryskiwaniu cieplnym. W czasie wykonywania prac przy czyszczeniu powierzchni, malowaniu natryskowym i natryskiwaniu cieplnym należy przestrzegać wymagań określonych w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz. U. Nr 47, poz. 401). W przypadku robót budowlanych kierownik budowy przed rozpoczęciem tych robót opracowuje plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 23 czerwca 2003 r. w sprawie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (Dz. U. Nr 120, poz. 1126). Stosowane wyroby lakierowe, rozpuszczalniki, rozcieńczalniki, środki myjące i odtłuszczające powinny posiadać kartę charakterystyki substancji niebezpiecznej lub preparatu niebezpiecznego, zgodnie z wzorem podanym w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego (Dz. U. Nr 140, poz. 1171). Każda partia wyrobu lakierowego powinna posiadać deklarację zgodności z Polskimi Normami lub aprobatę techniczną. Wzór deklaracji zgodności został podany w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 1998 r. w sprawie systemów oceny zgodności, wzoru deklaracji zgodności oraz sposobu znakowania wyrobów budowlanych dopuszczonych do obrotu i powszechnego stosowania w budownictwie (Dz. U. Nr 113, poz. 728).

173 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy przy czyszczeniu powierzchni, malowaniu natryskowym i natryskiwaniu cieplnym. Do czyszczenia powierzchni powinno stosować się: 1) ścierniwa metalowe, w szczególności: a) śrut ostrokątny lub kulisty staliwny albo żeliwny, b) cięty drut stalowy; 2) ścierniwa niemetalowe, w szczególności: a) piaski kwarcowe w metodach pneumatycznych mokrych i wilgotnych, b) elektrokorund, c) ścierniwa odpadowe, w tym żużel pomiedziowy, paleniskowy, wielkopiecowy, d) rozdrobnione skały i minerały, w tym oliwin, staurolit, dolomit, granit i inne, e) inne ścierniwa sztucznie wytworzone i organiczne. Do czyszczenia powierzchni niedopuszczalne jest stosowanie suchego piasku kwarcowego jako ścierniwa lub dodatku do innych ścierniw. Podczas stosowania w pomieszczeniach ścierniw z rozdrobnionych skał i minerałów, zawierających wolną krzemionkę, należy oznaczać w tym pomieszczeniu stężenie pyłu całkowitego i respirabilnego, którego wartości nie mogą być wyższe od podanych w załączniku nr 1 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. Nr 217, poz. 1833).

174 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy przy czyszczeniu powierzchni, malowaniu natryskowym i natryskiwaniu cieplnym. Stanowiska pracy usytuowane na otwartej przestrzeni powinny być oznakowane tablicami informacyjno-ostrzegawczymi oraz tak zlokalizowane, aby nie powodowały zagrożeń dla bezpieczeństwa i zdrowia pracowników oraz osób postronnych. Po oczyszczeniu powierzchni resztki zużytego ścierniwa i inne zanieczyszczenia należy usunąć z miejsca pracy i przekazać do regeneracji lub utylizacji. Czyszczenie powierzchni z powłok lakierowych zawierających związki ołowiu lub inne toksyczne składniki przy użyciu urządzeń z otwartym obiegiem ścierniwa powinno odbywać się wyłącznie na stanowisku pracy szczelnie osłoniętym i wyposażonym w układ filtracyjno-wentylacyjny. Dopuszczalne jest stosowanie w pomieszczeniu zamkniętym przenośnych i przewoźnych urządzeń do obróbki podciśnieniowej z zamkniętym obiegiem ścierniwa, pod warunkiem że są wyposażone w układ filtracyjno-wentylacyjny i zasobnik pyłu. Komory robocze przeznaczone do czyszczenia powierzchni powinny być podłączone do ssących układów filtracyjno-wentylacyjnych i w taki sposób zabezpieczone, aby wyeliminować możliwość zapylenia pomieszczenia, w którym zostały zainstalowane.

175 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy przy czyszczeniu powierzchni, malowaniu natryskowym i natryskiwaniu cieplnym. Stanowiska pracy, przy których odbywa się czyszczenie powierzchni, powinny być wyposażone w instrukcję bezpieczeństwa i higieny pracy uwzględniającą wymagania dotyczące: 1) zasad obsługi, konserwacji oraz kontroli urządzeń używanych w procesie czyszczenia powierzchni metali i innych materiałów konstrukcyjnych; 2) rodzajów środków ochrony indywidualnej, które należy stosować w zależności od technologii czyszczenia oraz występujących czynników niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia pracownika i osób przebywających w strefie pracy. Niedopuszczalne jest stosowanie urządzeń do strumieniowo-ściernego czyszczenia powierzchni niewyposażonych w system umożliwiający zamknięcie wypływu ścierniwa z dyszy roboczej bezpośrednio przez pracownika wykonującego proces czyszczenia. System ten powinien być tak skonstruowany, aby w razie wypuszczenia z rąk pracownika dyszy roboczej nastąpiło niezwłoczne zamknięcie dopływu ścierniwa do dyszy. System zamknięcia wypływu ścierniwa należy kontrolować przed rozpoczęciem pracy i w przypadku jego wadliwej pracy. Pracownicy obsługujący urządzenia przeznaczone do czyszczenia powierzchni zainstalowane w komorach roboczych powinni być asekurowani przez co najmniej jednego pracownika znajdującego się na zewnątrz komory roboczej. Pracownicy obsługujący urządzenia zainstalowane w komorze roboczej powinni być wyposażeni w środki ochrony indywidualnej. Praca w komorze roboczej powinna trwać jednorazowo nie dłużej niż 40 minut, a przerwa powinna trwać co najmniej 20 minut, podczas której pracownicy powinni przebywać w miejscu z dopływem czystego powietrza.

176 Prace szczególnie niebezpieczne
Bezpieczeństwo i higiena pracy przy czyszczeniu powierzchni, malowaniu natryskowym i natryskiwaniu cieplnym. Komora robocza powinna być wyposażona w świetlny sygnalizator pracy informujący o zagrożeniach oraz awaryjny wyłącznik urządzeń. Drzwi wejściowe do komory roboczej powinny być otwierane dopiero po uprzednim odpyleniu jej wnętrza. Wielokrotność wymiany powietrza w komorze roboczej powinna zapewniać dobrą widoczność oraz być zależna od: 1) rodzaju czyszczonego materiału lub usuwanej powłoki malarskiej; 2) ilości stanowisk pracy; 3) rodzaju i ilości zużywanego ścierniwa. Niedopuszczalne jest: 1) podejmowanie pracy w komorze roboczej bez odpowiednich środków ochrony indywidualnej; 2) czyszczenie powierzchni przy niedomkniętych drzwiach komory roboczej lub niesprawnym systemie wentylacyjnym; 3) kierowanie strumienia ścierniwa z dyszy poza czyszczony przedmiot. W przypadku obsługiwania urządzeń do czyszczenia powierzchni przez otwory w ścianie kabiny, otwory te powinny być wyposażone w szczelne gumowe rękawy usytuowane na wysokości przedramienia pracownika (stanowiska pracy powinny być wyposażone w ergonomiczne krzesła przystosowane do warunków wykonywanej pracy).

177 Prace szczególnie niebezpieczne
Natryskiwanie lub napylanie powierzchni Do natryskiwania lub napylania powierzchni używa się wyłącznie materiałów posiadających kartę charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego, z oznakowaniem opakowania określonym w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 2 września 2003 r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 173, poz. 1679). Podczas prac, gdzie stosuje się materiały zawierające związki o działaniu rakotwórczym lub prawdopodobnie rakotwórczym, należy przestrzegać wymagań zawartych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 11 września 1996 r. w sprawie czynników rakotwórczych w środowisku pracy oraz nadzoru nad stanem zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki (Dz. U. Nr 121, poz. 571 oraz z 2003 r. Nr 36, poz. 314).

178 Prace szczególnie niebezpieczne
Natryskiwanie lub napylanie powierzchni Natryskiwanie powierzchni płynnymi wyrobami lakierowymi może być wykonywane na otwartej przestrzeni albo w komorach malarskich lub pomieszczeniach wyposażonych w wentylację odciągową z wymuszonym nawiewem powietrza. Napylanie wyrobami sproszkowanymi powinno być wykonywane wyłącznie w komorach malarskich lub pomieszczeniach z odpowiednią wentylacją. Podczas natryskiwania lub napylania powierzchni wyrobami lakierowymi powinno stosować się jednocześnie lub oddzielnie środki ochrony indywidualnej lub zbiorowej zapewniające nieprzekraczanie najwyższych dopuszczalnych stężeń czynników szkodliwych dla zdrowia. Napylanie powierzchni należy wykonywać tak, aby nadmiar napylanego proszku mógł być odzyskiwany. Ilość przechowywanego w pomieszczeniach i przestrzeniach zamkniętych, w których prowadzone są prace związane z natryskiwaniem lub napylaniem, palnego materiału przeznaczonego do natryskiwania lub napylania powierzchni nie powinna przekraczać zapotrzebowania jednej zmiany roboczej. Stanowiska pracy, na których prowadzone jest natryskiwanie lub napylanie powierzchni, oznacza się tablicami informacyjno-ostrzegawczymi i zabezpiecza się przed dostępem osób postronnych. Natryskiwanie lub napylanie powierzchni wyrobami płynnymi lub sproszkowanymi powinno być prowadzone z zachowaniem wymagań ochrony przeciwpożarowej oraz oceny zagrożenia wybuchem, o których mowa w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 czerwca 2003 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 121, poz. 1138).

179 Prace szczególnie niebezpieczne
Natryskiwanie lub napylanie powierzchni Pomieszczenia i komory malarskie, w których odbywa się natryskiwanie lub napylanie powierzchni, powinny spełniać wymagania techniczno-budowlane jak dla pomieszczeń zagrożonych wybuchem, o których mowa w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 czerwca 2003 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów oraz w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 oraz z 2003 r. Nr 33, poz. 270). Urządzenia elektroenergetyczne stosowane w pomieszczeniach i komorach malarskich powinny odpowiadać wymaganiom dla urządzeń przeznaczonych do pracy w strefach zagrożonych wybuchem określonym dla tych pomieszczeń i komór. Strefy zagrożenia wybuchem oraz miejsca występowania materiałów pożarowo niebezpiecznych powinny być oznakowane. Podłogi w pomieszczeniach i komorach malarskich, w których stosowane są metody elektrostatycznego natryskiwania lub napylania powierzchni przedmiotów, powinny odpowiadać wymaganiom określonym w przepisach rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Podczas stosowania metody elektrostatycznego natryskiwania lub napylania powierzchni przedmioty poddawane tym procesom powinny być uziemione, a pracownicy wyposażeni w antyelektrostatyczną odzież i obuwie robocze oraz środki ochrony indywidualnej.

180 Prace szczególnie niebezpieczne
Natryskiwanie lub napylanie powierzchni Stanowiska pracy w pomieszczeniach i komorach malarskich, na których odbywa się natryskiwanie lub napylanie powierzchni, powinny być wyposażone w instrukcję bezpieczeństwa i higieny pracy uwzględniającą: 1) specyfikę stosowanych materiałów powłokowych; 2) technologię nanoszenia; 3) wymagane środki ochrony indywidualnej; 4) wymagania dotyczące obsługi i konserwacji urządzeń i sprzętu pomocniczego używanego podczas natryskiwania lub napylania powierzchni przedmiotów; 5) zasady kontroli urządzeń pracujących pod ciśnieniem; 6) zasady przechowywania materiałów niebezpiecznych pożarowo. Urządzenia, sprzęt i narzędzia przeznaczone do pracy w pomieszczeniach i strefach zagrożenia wybuchem lub pomieszczenia, w których występują materiały niebezpieczne pożarowo, powinny spełniać wymagania, o których mowa w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 czerwca 2003 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów oraz rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

181 Prace szczególnie niebezpieczne
Natryskiwanie lub napylanie powierzchni Podczas natryskiwania lub napylania niedopuszczalne jest: 1) przeprowadzanie czynności natryskiwania lub napylania instalacji lub urządzeń elektrycznych będących pod napięciem; 2) gromadzenie na stanowisku pracy opróżnionych naczyń i pojemników po materiałach stosowanych do natryskiwania lub napylania; 3) używanie materiałów bez znajomości technologii ich nakładania oraz działania toksycznego; 4) używanie grzejników z otwartą spiralą grzejną lub ognia otwartego; 5) prowadzenie prac spawalniczych; 6) stosowanie narzędzi iskrzących.

182 Prace szczególnie niebezpieczne
Natryskiwanie cieplne Proces natryskiwania cieplnego wykonuje się z zachowaniem wymagań ochrony przeciwpożarowej oraz oceny zagrożenia wybuchem, o których mowa w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 czerwca 2003 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów. Dopuszcza się prowadzenie procesu natryskiwania cieplnego: 1) na otwartej przestrzeni, z zachowaniem zasad właściwej lokalizacji urządzeń; 2) w specjalnie przystosowanych pomieszczeniach; 3) w komorach roboczych. Podczas procesu natryskiwania cieplnego na otwartej przestrzeni, wokół stanowiska prowadzenia tych prac powinien być wydzielony pas ochronny, w którym nie mogą przebywać osoby postronne albo niewyposażone w środki ochrony indywidualnej. Wydzielony pas ochronny należy odpowiednio oznaczyć za pomocą tablic informacyjno-ostrzegawczych. Po zakończeniu procesu natryskiwania cieplnego na otwartej przestrzeni resztki materiału przekazuje się do ponownego wykorzystania lub utylizacji.

183 Prace szczególnie niebezpieczne
Natryskiwanie cieplne Pomieszczenie przeznaczone do prowadzenia procesu natryskiwania cieplnego powinno być oddzielone od innych pomieszczeń zakładu pracy w sposób gwarantujący bezpieczeństwo pracy. Proces natryskiwania cieplnego przeprowadzany przez pracowników w pomieszczeniach powinien odbywać się przy asekuracji co najmniej jednego, dodatkowego pracownika. Proces natryskiwania cieplnego powinien być prowadzony w pomieszczeniu wyposażonym w instalację mechanicznej wentylacji nawiewno-wywiewnej i oświetleniową przystosowaną do pracy w strefach zagrożonych wybuchem. Pomieszczenie natryskiwania cieplnego powinno mieć ściany i strop wykonane z materiałów zmywalnych, niepalnych i nieiskrzących. Stoły warsztatowe i inne urządzenia stosowane w pomieszczeniu do natryskiwania powinny być wykonane z materiałów umożliwiających ich czyszczenie poprzez odpylanie. Instalacje i węże gazowe oraz miejsca i sposób ich mocowania w pomieszczeniu do natryskiwania powinny spełniać wymagania jak dla urządzeń stosowanych do prac spawalniczych, określonych w przepisach rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 27 kwietnia 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach spawalniczych (Dz. U. Nr 40, poz. 470).

184 Prace szczególnie niebezpieczne
Natryskiwanie cieplne Powietrze wydalane z pomieszczeń, w których odbywa się proces natryskiwania cieplnego, powinno być oczyszczone za pomocą urządzeń filtracyjnych. W przypadku prowadzenia procesu natryskiwania cieplnego przy użyciu aluminium lub cynku, urządzenia wentylacyjne wywiewno-nawiewne powinny być przystosowane do pracy z czynnikami wykazującymi podatność do samozapłonu oraz tworzenia z powietrzem mieszaniny wybuchowej. Niedopuszczalne jest stosowanie filtrów wodnych do usuwania pyłów z aluminium. W przypadku wykonywania procesu natryskiwania cieplnego w wydzielonych komorach roboczych, komory te wyposaża się w specjalne obrotniki lub manipulatory połączone z wentylacją wywiewną. Podczas procesu natryskiwania cieplnego gazy palne powinny być czerpane z pojedynczych butli, wiązek butli lub z instalacji rozprężającej gaz płynny, zgodnie z wymaganiami określonymi w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 27 kwietnia 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach spawalniczych. Węże doprowadzające gaz do pistoletów powinny być wyposażone w odpowiednie urządzenia zabezpieczające przed cofnięciem się płomienia do butli lub instalacji. Niedopuszczalne jest podczas procesu natryskiwania cieplnego czerpanie acetylenu bezpośrednio z wytwornic acetylenowych.

185 Prace szczególnie niebezpieczne
Natryskiwanie cieplne Stanowisko pracy, na którym odbywa się proces natryskiwania cieplnego, powinno być wyposażone w instrukcję bezpieczeństwa i higieny pracy określającą: 1) specyfikę materiałów stosowanych do procesu natryskiwania cieplnego; 2) technologię procesu natryskiwania; 3) wykaz wymagań dotyczących stosowania środków ochrony indywidualnej. Podczas procesu natryskiwania cieplnego pracownicy obsługujący urządzenia pistoletowe powinni być ubrani w hełmy ochronne z doprowadzeniem czystego powietrza oraz w inne środki ochrony indywidualnej stosownie do występującego zagrożenia. Niedopuszczalne jest podczas pracy pistoletu płomieniowego lub regulacji natężenia przepływu gazów kierowanie strumienia pracującego pistoletu w kierunku butli gazowych oraz zbliżanie się do tych butli z pracującym pistoletem na odległość mniejszą niż 4 m.

186 Prace szczególnie niebezpieczne
Natryskiwanie cieplne Stanowisko pracy, na którym odbywa się proces natryskiwania cieplnego, powinno być wyposażone w instrukcję bezpieczeństwa i higieny pracy określającą: 1) specyfikę materiałów stosowanych do procesu natryskiwania cieplnego; 2) technologię procesu natryskiwania; 3) wykaz wymagań dotyczących stosowania środków ochrony indywidualnej. Podczas procesu natryskiwania cieplnego pracownicy obsługujący urządzenia pistoletowe powinni być ubrani w hełmy ochronne z doprowadzeniem czystego powietrza oraz w inne środki ochrony indywidualnej stosownie do występującego zagrożenia. Niedopuszczalne jest podczas pracy pistoletu płomieniowego lub regulacji natężenia przepływu gazów kierowanie strumienia pracującego pistoletu w kierunku butli gazowych oraz zbliżanie się do tych butli z pracującym pistoletem na odległość mniejszą niż 4 m.

187 Prace szczególnie niebezpieczne
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 24 sierpnia 2006 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu niektórych prac z zakresu gospodarki leśnej (Dz.U ) Za prace szczególnie niebezpieczne, poza pracami, o których mowa w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650), uznaje się prace: 1) przy zbiorze szyszek, nasion i pędów z drzew stojących; 2) przy usuwaniu drzew trudnych, w szczególności: a) złamanych drzew lub ich części (złomów), b) drzew wywróconych z odsłoniętym systemem korzeniowym (wywrotów), c) drzew z pękniętym pniem, d) drzew ze stwierdzoną zgnilizną wewnętrzną, e) drzew zlokalizowanych w sąsiedztwie budynków, budowli, linii teleenergetycznych i szlaków komunikacyjnych, f) drzew wyjątkowo grubych, g) drzew silnie pochylonych przeciwnie do założonego kierunku ich obalenia, h) drzew zawieszonych trudnych do ściągnięcia.

188 Prace szczególnie niebezpieczne
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 24 sierpnia 2006 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu niektórych prac z zakresu gospodarki leśnej (Dz.U ) Niedopuszczalne jest wykonywanie prac przez pracowników nieposiadających wymaganych kwalifikacji stosownie do rodzaju wykonywanej pracy. Przed rozpoczęciem pracy pracodawca informuje pracowników o organizacji prac. Obowiązki koordynatora, o którym mowa w art. 208 § 1 pkt 2 ustawy Kodeks pracy, obejmują w szczególności: 1) niedopuszczanie do stosowania sposobów wykonywania prac bezpośrednio zagrażających zdrowiu lub życiu pracujących pracowników; 2) niezwłoczne wstrzymanie prac w razie stwierdzenia bezpośredniego zagrożenia dla życia lub zdrowia pracowników i podjęcie działań w celu usunięcia tego zagrożenia; 3) odsunięcie od pracy pracownika nieprzestrzegającego przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.

189 Prace szczególnie niebezpieczne
Prace organizuje się tak, aby w jak największym stopniu wyeliminować ręczne przenoszenie ładunków. Nie dopuszcza się do pracy pracowników o widocznych oznakach niedyspozycji fizycznej lub psychicznej oraz zgłaszających takie niedyspozycje. Strefy niebezpieczne powinny być znane wszystkim pracownikom. Niedopuszczalne jest rozpoczynanie i prowadzenie prac bez upewnienia się, że w strefie niebezpiecznej nie znajdują się osoby postronne lub zwierzęta. Jeżeli na danym obszarze prowadzone są prace mogące stanowić zagrożenie dla osób postronnych, obszar ten oznacza się znakiem zakazu wstępu ze wskazaniem przyczyny zakazu. Niedopuszczalne jest prowadzenie prac podczas obfitych opadów atmosferycznych, przy silnym wietrze, podczas burz, przy temperaturze powietrza poniżej minus 20° C, a w przypadku prac na drzewach stojących minus 5° C oraz w warunkach ograniczonej widoczności, z wyłączeniem prac z użyciem maszyn wielooperacyjnych (jednoosobowa obsługa). Wszystkie eksploatowane maszyny, urządzenia i narzędzia powinny być sprawne, używane zgodnie z przeznaczeniem i warunkami określonymi przez producenta w instrukcji obsługi. Prace należy zaplanować tak, aby zapewnić zgodny z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy przebieg realizowanych czynności roboczych.

190 Prace szczególnie niebezpieczne
Niedopuszczalny jest transport osób na zaczepionych lub zawieszonych maszynach, elementach zaczepowych, błotnikach oraz innych elementach maszyn i urządzeń, które nie są przeznaczone do przewozu osób. Do prac na drzewach stojących dopuszcza się wyłącznie pracowników, którzy ukończyli z wynikiem pozytywnym szkolenie. Szkolenie obejmuje część teoretyczną i praktyczną. 1. Część teoretyczna szkolenia obejmuje zagadnienia z zakresu: 1) sposobów bezpiecznej pracy na drzewach stojących; 2) budowy, zastosowania i obsługi osprzętu pomocniczego; 3) zasad ratownictwa wysokościowego. 2. Część praktyczna szkolenia jest prowadzona w warunkach terenowych i obejmuje techniki wchodzenia, pracy i schodzenia z drzew stojących. W przypadku prac z zastosowaniem ręcznych narzędzi tnących, w szczególności siekiery, kosy, tasaka, strefa niebezpieczna obejmuje przestrzeń w promieniu 5 m od pracownika pracującego jednym z tych narzędzi. W przypadku prac z zastosowaniem ręcznych narzędzi tnących z elementem tnącym na wysięgniku do wycinania bądź wykaszania drzewek, krzewów, chwastów i traw, strefa niebezpieczna obejmuje przestrzeń w promieniu 10 m od urządzenia.

191 Prace szczególnie niebezpieczne
Usuwanie żywych lub martwych gałęzi oraz sęków ze stojącego drzewa narzędziami ręcznymi z ziemi może być wykonywane do wysokości 2 m. Jeżeli gałęzie lub sęki znajdują się powyżej 2 m, należy stosować podnośniki, drabiny lub pomosty. Do pracy z użyciem pilarki dopuścić można wyłącznie pracowników, którzy ukończyli z wynikiem pozytywny szkolenie. Szkolenie obejmuje część teoretyczną i praktyczną. 1. Część teoretyczna szkolenia obejmuje zagadnienia z zakresu: 1) użytkowania i obsługi pilarki; 2) technik ścinki i obalania drzew; 3) technik okrzesywania i przerzynki drewna; 4) bezpieczeństwa i higieny pracy przy eksploatacji pilarki. 2. Część praktyczna szkolenia jest prowadzona w warunkach terenowych i obejmuje eksploatację pilarki, techniki ścinki, obalania drzew, okrzesywania i przerzynki drewna.

192 Prace szczególnie niebezpieczne
Na obszarze, na którym wykonywane są prace związane ze ścinką, zrywką i załadunkiem drewna, powinni przebywać co najmniej dwaj pracownicy pozostający ze sobą przez cały czas w kontakcie wzrokowym lub głosowym. Strefa niebezpieczna przy ścince drzew obejmuje przestrzeń wokół miejsca dokonywanej ścinki w promieniu dwóch wysokości ścinanego drzewa. W strefie niebezpiecznej może znajdować się tylko operator pilarki oraz pomocnik, a w uzasadnionych przypadkach także koordynator, prowadzący szkolenie, wykonujący nadzór lub przeprowadzający kontrolę. W strefie niebezpiecznej w tym samym czasie nie mogą być wykonywane inne prace. Prace z użyciem maszyn wielooperacyjnych wykonujących więcej niż jedną operację technologiczną lub co najmniej po jednej operacji technologicznej i transportowej, w szczególności maszyn ścinkowo-układających, ścinkowo-zrywkowych, okrzesująco-przerzynających (procesorów), ścinkowo-okrzesująco-przerzynających (harwesterów), samojezdnych rębarek z pojemnikami na zrębki, mogą być wykonywane przez jedną osobę na danej powierzchni, pod warunkiem wyposażenia stanowiska pracy w skuteczny środek łączności. Prace z użyciem maszyn można prowadzić w warunkach zapadającego zmroku i warunkach nocnych przy oświetleniu sztucznym zapewniającym dobrą widoczność. Rozpoczęta ścinka powinna być zakończona obaleniem drzewa, a w przypadku jego zawieszenia - ściągnięciem przed przystąpieniem do jakichkolwiek prac w strefie niebezpiecznej. Jeżeli ściągnięcie drzewa zawieszonego okazało się niemożliwe przy użyciu dozwolonych sposobów i środków, którymi dysponuje operator pilarki, powinien on przerwać pracę i zawiadomić o tym osobę kierującą lub koordynatora, który powinien zapewnić możliwość bezpiecznego ściągnięcia zawieszonego drzewa.

193 Prace szczególnie niebezpieczne
Strefa niebezpieczna dla pojazdów przeznaczonych do zrywki i wywozu drewna, wyposażonych w urządzenia linowe, obejmuje: 1) w przypadku załadunku drewna - przestrzeń wyznaczoną przez obrys pojazdu powiększony o 10 m, obrys stosu drewna długiego, zwanego dalej "mygłą", powiększony o 1 m oraz przestrzeń pomiędzy mygłą a pojazdem, jednak nie mniej niż 10 m od napiętych lin; 2) w przypadku rozładunku drewna - przestrzeń wyznaczoną przez obrys pojazdu z drewnem powiększony o 10 m od strony wyładowczej i o 5 m od strony przeciwnej pojazdu, jednak nie mniej niż 10 m od napiętych lin. Strefa niebezpieczna przy załadunku i rozładunku pojazdów przeznaczonych do zrywki i wywozu drewna wyposażonych w żurawie obejmuje przestrzeń objętą obrysem pojazdu i mygły wraz z przestrzenią między pojazdem i mygłą oraz przestrzenią sięgającą dookoła poza maksymalny wysięg żurawia i długość przemieszczanego drewna. W strefę niebezpieczną można wejść w uzasadnionych przypadkach wyłącznie za zgodą operatora pojazdu przeznaczonego do zrywki i wywozu drewna. Zrywka i wywóz drewna mogą być wykonywane jednoosobowo lub wieloosobowo odpowiednio do wymaganej liczby osób do obsługi pojazdu przeznaczonego do zrywki i wywozu drewna.

194 Prace szczególnie niebezpieczne
Niedopuszczalne jest składowanie drewna: 1) bezpośrednio przy drogach publicznych; 2) w miejscach uniemożliwiających bezpieczny załadunek drewna, w szczególności pod liniami energetycznymi. Podczas zrywki i wywozu drewna niedopuszczalne jest: 1) dotykanie lin, łańcuchów i drewna będących w ruchu; 2) przebywanie na transportowanym ładunku; 3) przechodzenie przez liny i drewno w czasie ich ruchu; 4) przebywanie w zasięgu zrywanego drewna; 5) odpinanie ładunku przed zatrzymaniem się pojazdu i zupełnym zwolnieniem lin; 6) przebywanie w zasięgu lin lub żurawia; 7) łączenie lin za pomocą węzłów; 8) przerzynka drewna znajdującego się na pojeździe lub nieodczepionego od środka zrywkowego.


Pobierz ppt "PRACE SZCZEGÓLNIE NIEBEZPIECZNE"

Podobne prezentacje


Reklamy Google