Wstęp do filozofii Wykład nr 5 (JW) Argument ontologiczny jako przykład argumentacji filozoficznej.

Prezentacja na temat: "Wstęp do filozofii Wykład nr 5 (JW) Argument ontologiczny jako przykład argumentacji filozoficznej."— Zapis prezentacji:

1 Wstęp do filozofii Wykład nr 5 (JW) Argument ontologiczny jako przykład argumentacji filozoficznej

2 Argument filozoficzny Mało lub wcale danych empirycznych (jeśli tak, to b. ogólne, typu rzeczy się ruszają, powstają i giną itp.) Dużo analizy pojęciowej (np.. Co to znaczy istnieć?) Próba rozwiązania paradoksu, odpowiedzi na kontrprzykład

3 Argument ontologiczny Św. Anzelm z Canterbury (XI w.) Kartezjusz (XVII w.) Współcześni logicy i filozofowie analityczni (1) Spełnia warunki jw. (2) Wikła się w szereg problemów filozoficznych (3) Intrygujący bez względu na trafność lub nie wniosku

4 Kartezjusz (1)Bóg jest bytem najdoskonalszym (absolutnie doskonałym). (2)Bóg posiada wszystkie doskonałości. (3)Istnienie jest doskonałością. (4)Bóg posiada doskonałość istnienia. WN: Bóg istnieje

5 Analiza formalna (1) Definicja (pojęcia) Boga. (2) Konsekwencja (1). (3) Teza zdrowego rozsądku. (4) Konsekwencja (2) i (3). WN – konsekwencja (4).

6 Analiza materialna (1), (2), (4) – OK (2) – problem: czy istnienie jest doskonałością (własnością, predykatem) jak każda inna? I. Kant: nie! (czy na pewno?) Przykład: ona jest piękna, inteligentna, zaradna oraz... istniejąca.

7 Reformulacja (1)Pojęcie Boga jest pojęciem bytu najdoskonalszego (PBN). [def.] (2)Jeśli pojęcie x-a jest PBN, to pojęcie to pociąga swą egzemplifikację. [teza] (3)Pojęcie Boga pociąga swą egzemplifikację. [RO: 2, 1] WN: Bóg istnieje.

8 Ocena OK., ale dlaczego mamy akceptować (2)? Odpowiedź – propozycja współczesna. Uwaga: większość znanych nam pojęć nie pociąga a priori swej egzemplifikacji. Niektóre (pojęcia wewn. sprzeczne) pociągają a priori jej brak (pustość). Może są więc analogicznie odwrotne.

9 Norman Malcolm (XX w.) – par. (1)Treść pojęcia Boga: Bóg nie może powstać (urodzić się), ani zginąć (umrzeć). [eksplikacja] (2)Jeżeli Bóg nie istnieje, to nie jest możliwe, żeby istniał. [z 1: bo nie mógł zginąć, ani nie może się narodzić ]

10 Cd. (3) Jeśli jest możliwe, żeby Bóg istniał, to Bóg istnieje. [Prawo transpozycji: 2] (4) Jest możliwe, żeby Bóg istniał. [Teza] WN: Bóg istnieje. [RO: 3, 4]

11 Problemy A. Czy na pewno teza (4) jest prawdziwa? G. W. Leibniz: dowód dla (4): niemożliwość = sprzeczność, a w Bogu nie może być sprzeczności, bo jest prosty lub składa się z samych jakości pozytywnych. B. Czy nie miesza się tu pojęć możliwości: logicznej i temporalnej?

12 Św. Anzelm (1)Bóg jest czymś, ponad co nie może być pomyślane nic większego. [def.] (2)Bóg istnieje w intelekcie (rozumiemy jego pojęcie). [teza empir.] (3)Istnieć w intelekcie i w rzeczywistości jest czymś więcej niż istnieć tylko w intelekcie. [teza]

13 Cd. (4) Jeśli Bóg istnieje tylko w intelekcie, to nie jest czymś, ponad co nie może być pomyślane nic większego (bo można pomyśleć coś większego: istniejącego także w rzeczywistości). [konsekwencja 3 i 1] (5) Bóg nie może być czymś, ponad co można pomyśleć coś większego. [konsekwencja 1]

14 Wniosek WN: Bóg istnieje i w intelekcie i w rzeczywistości. (Gdyby tak nie było, to byłby – wbrew definicji – czymś, ponad co można pomyśleć coś większego).

15 Gaunilon Kontrprzykład: OK., ale w ten sposób można też dowieść, że istnieje w rzeczywistości np. zaginiona wyspa, ponad którą nie można pomyśleć doskonalszej itp.

16 Odpowiedź Co innego wyspa, co innego Bóg: Dla każdej wyspy można pomyśleć wyspę doskonalszą, np. mającą o 1 banana więcej. Tak nie jest dla Boga, np. Bóg jest wszechmocny lub wszechwiedzący, a tzn., że nie można pomyśleć bytu, który choć trochę więcej może lub więcej wie.

17 Konkluzja Można się spierać o wartość argumentu ontologicznego, o istnienie Boga itp. Jedno jest pewne: pojęcie Boga (jeśli się w nie wmyślimy) jest wyjątkowe, niezwykłe. A takimi pojęciami interesuje się filozofia. Czy są pojęcia bardziej godne filozoficznej analizy?