Wpływ promieniowania na organizmy żywe

Prezentacja na temat: "Wpływ promieniowania na organizmy żywe"— Zapis prezentacji:

1 Wpływ promieniowania na organizmy żywe
Autorki Katarzyna Hojda Ewelina Lipiec Na promieniotwórczość danych komórek lub tkanek wpływa ich zdolność do intensywnych podziałów. Dlatego rozwijający się zarodek w pierwszych trzech miesiącach ciąży jest wyjątkowo podatny na uszkodzenia wywołane przez szkodliwe promieniowanie. Ważne jest aby kobieta unikała w ciągu trwania całej ciąży promieniowania , które nawet w niewielkiej dawce może być przyczyną różnych wad rozwojowych noworodka. Często uszkodzenia wywołane promieniowaniem ujawniają się w późniejszych latach życia. Skutkami napromieniowania płodu rozwijającego się w łonie matki mogą być: uszkodzenia w mózgu takie jak: wodogłowie, mongolizm czy zaburzenia w prawidłowym rozwoju rdzenia kręgowego, uszkodzenia układu kostnego ( wady rozwojowe kończyn, rozczepienie podniebienia, zmiany w ogólnej budowie kośćca ), uszkodzenia gruczołów rozrodczych czy wady narządu wzroku ( zaćma ). Promieniowanie może wywoływać zmiany w tempie rozwoju płodu lub całkowicie go wstrzymać. Poddanie promieniowaniu kobiety ciężarnej wywołuje mutacje w komórkach płodu jak również w komórkach jej ciała.

2 W kontakcie żywej komórki z promieniowaniem jonizującym możemy mieć do czynienia z czterema różnymi efektami:

3 Efekty 1.Zniszczenie komórki jest tak duże, że nie będzie ona w stanie pełnić swych dotychczasowych funkcji i umrze. 2. Komórka, choć żywa, traci swą zdolność do reprodukcji. 3. Kod DNA zostanie uszkodzony w ten sposób, że powstające kopie komórek będą się różnić od komórki pierwotnej. 4. Promieniowanie może nie mieć wpływu na komórkę.

4 Czułość tkanki ludzkiej na promieniowanie jonizujące zmienia się w szerokich granicach.
Najczulsze są organy krwiotwórcze i tkanki rozrodcze, najmniej czułymi są mózg i mięśnie.

5 Uszkodzenia popromienne, ze względu na rodzaj ich następstw dzielimy na :
uszkodzenia somatyczne tj. wpływające na procesy odpowiedzialne za utrzymanie organizmu przy życiu genetyczne tj. naruszające zdolność organizmu do prawidłowego przekazywania cech swemu potomstwu.

6 Skutki uszkodzeń somatycznych
Typowym skutkiem poważnych uszkodzeń somatycznych jest ostra choroba popromienna. Składają się na nią: mdłości, bóle i zawroty głowy, ogólne osłabienia, zmiany we krwi, biegunki, czasami krwawe z powodu owrzodzeń jelit, skłonności do krwawych wybroczyn w tkankach, niedokrwistość, wrzodziejące zapalenie gardła, obniżenie odporności organizmu wypadanie włosów.

7 Skutki uszkodzeń somatycznych c.d
W zależności od stopnia uszkodzeń choroba popromienna może zakończyć się: śmiercią lub przejść w fazę przewlekłą ze stopniowym wyniszczeniem organizmu zakończonym najczęściej białaczką lub anemią aplastyczną i ostatecznie śmiercią. W wypadku mniejszych uszkodzeń jest szansa na powrót do zdrowia. Możemy pomóc organizmowi poprzez przeszczep szpiku kostnego.

8 Jednakże nawet po bardzo słabych objawach choroby popromiennej mogą po wielu latach wystąpić tzw. skutki opóźnione. Są to: - przedwczesne starzenie - skrócenie życia - niedokrwistość - białaczka - nowotwory - zaćma

9 Uszkodzenia genetyczne
- polegają na zmianie struktury chromosomów wchodzących w skład komórek rozrodczych. Ich następstwem są mutacje przejawiające się w zmianie dziedziczonych przez potomstwo cech ustroju. Uszkodzenia chromosomów, a właściwie zmiany w składających się na nie genach, są kopiowane przez następne generację komórek. - Zmieniony nieprawidłowy kod genetyczny może być tak samo stabilny i czynny jak jego poprawny odpowiednik. Powoduje to różnego rodzaju wady dziedziczne potomstwa w kolejnych pokoleniach.

10 Uszkodzenia materiału genetycznego komórki
Pęknięcia łańcucha DNA Utrata zasad azotowych Uszkodzenie zasad azotowych Przemieszczenie fragmentów chromosomów tzw.translokacje

11 Wpływ promieniowania na płód ludzki
wodogłowie, mongolizm czy zaburzenia w prawidłowym rozwoju rdzenia kręgowego, uszkodzenia układu kostnego ( wady rozwojowe kończyn, rozczepienie podniebienia, zmiany w ogólnej budowie kośćca ), uszkodzenia gruczołów rozrodczych czy wady narządu wzroku ( zaćma ), zmiany w tempie rozwoju płodu lub całkowite go wstrzymanie Poddanie promieniowaniu kobiety ciężarnej wywołuje mutacje w komórkach płodu jak również w komórkach jej ciała.

12 skutki choroby popromiennej

13

14

15

16

17 Czarnobyl - miasto wymarłe 26 kwietnia 1986 r
Czarnobyl - miasto wymarłe 26 kwietnia 1986 r. w elektrowni atomowej w Czarnobylu na Ukrainie miała miejsce największa awaria w dziejach elektrowni atomowych. Wskutek napromieniowania zmarło 31 osób, a ponad 200 zachorowało. W strefie skażenia, 30 km wokół Czarnobyla, ewakuowano ponad 130 tys. osób.

18 Dziękujemy za uwagę