UKŁAD DOKREWNY.

Prezentacja na temat: "UKŁAD DOKREWNY."— Zapis prezentacji:

1 UKŁAD DOKREWNY

2 Układ hormonalny 1. Podwzgórze 2. Przysadka mózgowa 3. Szyszynka
4. Tarczyca 5. Przytarczyce 6. Grasica 7. Trzustka 8. Nadnercza 9. Jądra 10. Jajniki

3 Gruczoły dokrewne to narządy gruczołowe, które nie mają przewodów wyprowadzających i oddają swą wydzielinę bezpośrednio do krwi. Substancje wydzielane przez te gruczoły nazywamy hormonami.

4 HORMONY To chemiczni „posłańcy”, którzy wywołują głębokie zmiany w komórkach

5 Hormony pełnią w organizmie bardzo ważne funkcję:
umożliwiają i zapewniają rozwój fizyczny, płciowy i umysłowy, regulują i koordynują czynności narządów przyczyniając się do utrzymania stałości.

6 Rozróżnia się trzy rodzaje działania hormonów:
endokrynowe – działanie na komórki odległe, parakrynowe – działanie lokalne przez dyfuzję na komórki sąsiedzkie, autokrynowe – działanie na komórkę własną.

7 Komórka docelowa: Reaguje na dany hormon, ponieważ jest wyposażona w receptor dla tego hormonu.

8 PRZYSADKA jest nieparzystym gruczołem, ważącym ok. 0,5 g, kształtu owalnego, położonym u podstawy mózgu. Rozróżniamy w przysadce płat przedni i płat tylny.

9 Przysadka jest nadrzędnym gruczołem dokrewnym wydzielającym zestaw hormonów, które wywierają wpływ na komórki ustroju i regulują praktycznie wszystkie procesy fizjologiczne. Przysadka nazywana „królową” gruczołów dokrewnych pozostaje pod wpływem podwzgórza, które jest łącznikiem układu nerwowego z układem dokrewnym.

10 GŁÓWNE HORMONY WYTWARZANE I WYDZIELANE PRZEZ PRZYSADKĘ
Główny narząd docelowy Główne działanie fizjologiczne Przedni płat przysadki Hormon wzrostowy Wątroba, tkanka tłuszczowa Sprzyja (pośrednio) wzrostowi, kontroluje przemianę białkową, tłuszczową i węglowodanową Hormon tyreotropowy Gruczoł tarczowy Pobudza wydzielanie hormonów tarczycy Hormon adrenokortykotropowy (ACTH) Nadnercza (kora) Pobudza wydzielanie gikokortykosteroidów Prolaktyna Gruczoły sutkowe Wytwarzanie mleka Hormon lutenizujący Jajnik i jądra Kontrola układu rozrodczego Hormon pobudzający pęcherzyki Tylny płat przysadki Hormon antydiuretyczny Nerki Oszczędzanie wody w ustroju Oksytocyna Pobudza wydzielanie mleka, powoduje skurcze macicy

11 Podwzgórze: To centralna stacja odbiorcza wszelkiego rodzaju bodźców czuciowych Na poziomie podwzgórza następuje integracja wszystkich informacji napływających z receptorów (narządów zmysłów) i w zależności od aktualnych potrzeb odbywa się tu wydzielanie odpowiednich substancji

12 Gruczoł tarczowy zwany pospolicie tarczycą, jest narządem nieparzystym, położnym w przedniej okolicy szyi przed tchawicą i krtanią. Składa się on z dwóch płatów bocznych i z części środkowej zwanej węziną.

13

14 Gruczoł tarczowy

15 Hormony tarczycy: tyroksyna T4, trijodotyronina T3, kalcytonina.

16 Wpływ na inne narządy: Układ krążenia. Hormony tarczycy przyspieszają czynność serca, zwiększają kurczliwość mięśnia sercowego i rzut minutowy. Powodują także rozszerzenie naczyń krwionośnych, zwiększając dopływ krwi do wielu narządów.

17 Ośrodkowy układ nerwowy
Ośrodkowy układ nerwowy. Nadmiar jak i niedobór hormonów powodują zmianę stanu psychicznego. Nadczynność tarczycy powoduje nadmierne pobudzenie i nerwowość; niedoczynność – spowolnienie, osłabienie, ospałość i otępienie.

18 Układ rozrodczy. Od prawidłowego stężenia hormonów tarczycy zależne jest prawidłowe funkcjonowanie układu rozrodczego. Szczególnie niedoczynność wiąże się z niepłodnością.

19 GRUCZOŁY PRZYTARCZYCZNE
W liczbie dwóch par leżą na tylnej powierzchni tarczycy, a często są ukryte w jej utkaniu. Maja one kształt okrągławych lub owalnych nieco spłaszczonych tworów długości 6-8 mm. W odróżnieniu od innych gruczołów dokrewnych czynność gruczołów przytarczycznych nie jest regulowana przez przysadkę mózgową ani przez układ nerwowy.

20 Parathormon stymuluje co najmniej trzy procesy:
uruchamia wapń z kości i uwalnia sole wapnia do krwi. zwiększa wchłaniane wapnia w jelicie cienkim. hamuje wydalanie wapnia z moczem, zwiększając jego wchłaniane zwrotne w kanalikach nerkowych.

21 Trzustka Aparat wysepkowy trzustki składa się z tzw. wysp trzustki Langerhansa Komórki trzustki mają "własny" zegar, który decyduje o porze i ilości wydzielonej insuliny. Zegar informuje, kiedy i ile w danej chwili jej potrzeba.

22

23 Insulina jest hormonem białkowym, którego zadanie polega na obniżaniu poziomu cukru we krwi. Produkowana jest w komórkach beta trzustki, a następnie wydzielana do krwi w małych ilościach przez całą dobę oraz w momencie gdy zobaczysz lub poczujesz zapach jedzenia następuje zwiększenie produkcji insuliny.