Formaty MARC MAchine - Readable Cataloging. Formaty MARC standardy używane do zapisywania i wymiany informacji bibliograficznych i im pokrewnych w formie.

Prezentacja na temat: "Formaty MARC MAchine - Readable Cataloging. Formaty MARC standardy używane do zapisywania i wymiany informacji bibliograficznych i im pokrewnych w formie."— Zapis prezentacji:

1 Formaty MARC MAchine - Readable Cataloging

2 Formaty MARC standardy używane do zapisywania i wymiany informacji bibliograficznych i im pokrewnych w formie czytelnej maszynowo

3 Trochę historii... Biblioteka Kongresu z1965 - Pilot MARC z1967 - MARC II z1980 - MARC format for bibliographic data z1988 - USMARC format for bibliographic data

4 Trochę historii... zRekord kartoteki wzorcowej: 1976 zRekord opisu zasobu:1984 zRekord symbolu klasyfikacji: 1990 zRekord danych faktograficznych:1993 zIFLA  UNIMARC (wymiana danych) zFormaty narodowe: UKMARC, INTERMARC

5 Trochę historii... z1997 : USMARC CAN/MARC  MARC 21 (XXI wiek) zMARC 21 Lite okrojona wersja formatu MARC 21

6 Rekord MARC: zWewnęrzny format rekordu (ANSI Z39.2, IS02709) zOpis zawartości (struktura pól/podpól) zDobór elementów danych (AACR, LoCSH, NLMC)

7 Format MARC21 zZdefiniowany dla 5 typów danych: yopis bibliograficzny (bibliographic description) yzasób i lokalizacja (holdings data) yhasła wzorcowe (authorities) ysymbol klasyfikacji (classification data) ydane faktograficzne (community information) Książki, czasopisma, dokumenty elektroniczne, kartograficzne, audialne, wizualne, mieszane

8 Rekord MARC składa się z: zetykiety rekordu (24 znaki, wykorzystywana przy przetwarzaniu) ztablicy adresów (etykiety+długość+lokalizacja pól danych) zpól danych

9 Pola danych zkontrolne, stałej długości zzmiennej długości ypoczątek: dwa jednoznakowe wskaźniki ypodpola identyfikowane przez dwuznakowe kody podpól (separator + identyfikator) ypola/podpola są powtarzalne yniektóre pola wypełniane kodami (język, kraj)

10 100 1 ^a Hłasko, Marek ^d (1934-1969). 245 00 ^a Brudne czyny / ^c Marek Hłasko. 260 ^a Warszawa : ^b Alfa, ^c 1989 300 ^a 270 s. ; ^c 21 cm. POLE ETYKIETA POLA WSKAŹNIK SEPARATOR PODPOLA IDENTYFIKATOR PODPOLA

11 Rekord bibliograficzny zNajczęściej używane pola: y020ISBN y100Hasło główne: nazwa osobowa y245Strefa tytułu i ozn. odpow. y250Strefa wydania y260Strefa adresu wydawniczego y300Opis fizyczny y440Strefa serii i książki wielotomowej y650Hasło przedmiotowe - nazwa posp.

12 Grupy pól pionowepoziome z0XX - dane kontr., kody z1XX - hasła główne z2XX - tyt/wyd/adr.wyd z3XX - opis fizyczny z4XX - seria z5XX - uwagi z6XX - hasła przedmiot. z7XX - hasła dodatkowe z8XX - hasła dod. serii z9XX - pola lokalne z X00 - nazwy osobowe z X10 - nazwy ciał zbior. z X11 - nazwy imprez z X30 - tytuły ujednolicone z X40 - tytuły bibliogr. z X51 - nazwy geograficzne 740: hasło dodatkowe - tytuł 7XX - hasła dodatkowe X40 - tytuły bibliogr.

13 Punkty dostępu do rekordu z1XX(hasła główne) z4XX(seria i książka wielotomowa) z6XX(hasła przedmiotowe) z7XX(hasła dodatkowe) z8XX(hasła dodatkowe serii) Pola kontrolowane kartotekami haseł wzorcowych

14 Etykieta i pola kontrolne zpoprzedzają pola zmiennej długości zzawierają dane potrzebne do przetwarzania rekordu i zakodowane informacje bibliograficzne z001 (nr kontr.), 005 (data ost. modyf.), 008 (dane kontrolne, 40 znaków)

15 Dane kontrolne

16 Przykładowy rekord LC Control Number: 97140928 000 01091nam 2200277 a 450 001 715660 005 19971023141928.3 008 970417s1995 pl 000 0 eng 035 __ |9 (DLC) 97140928 906 __ |a 7 |b cbc |c orignew |d 3 |e ncip |f 19 |g y-gencatlg 955 __ |a uc07 04-17-97 to Cat.; jf00 04-29-97; jf03 to Subj. 09-26-97; jf11 to sl 10-16-97; je25 10-21-97 to ddc 010 __ |a 97140928 040 __ |a DLC |c DLC 050 00 |a QA76.9.N38 |b S66 1995

17 Przykładowy rekord 100 1_ |a Solak, Jerzy. 245 10 |a Machine learning approach to natural language database interfacing / |c Jerzy Solak. 260 __ |a Warsawa : |b Instytut Informacji Naukowe, Technicznej i Ekonomicznej, |c 1995. 300 __ |a 58 p. ; |c 30 cm. 490 1_ |a Informacja naukowa = |a Information science, |x 1230-2090 ; |v 11 504 __ |a Includes bibliographical references (p. 42-46). 650 _0 |a Natural language processing (Computer science) 650 _0 |a Machine learning. 650 _0 |a Database management. 830 _0 |a Informacja naukowa ; |v 11. 922 __ |a ax 991 __ |b c-GenColl |h QA76.9.N38 |i S66 1995 |p 00050412969 |t Copy 1 |w BOOKS

18 Źródła zPublikacje Biblioteki Narodowej zStowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich ySERIE: xPropozycje i materiały xFOrmaty KArtoteki

19 Źródła dostępne w Internecie zStrona Biblioteki Kongresu http://www.loc.gov/marc/ zDokumentacja MARC 21 / MARC 21 Lite http://www.loc.gov/marc/marcdocz.html http://www.loc.gov/marc/bibliographic/lite/

20 Źródła dostępne w Internecie zKurs MARC 21 (dla początkujących) http://www.lib.usm.edu/~techserv/MARC21Tutorial/ marcfr.htm zPodręcznik MARC 21 http://www.gaelic.ac.za/irtminutes/marc21.pdf http://lcweb.loc.gov/marc/umb/ („Understanding MARC”)

21 Źródła dostępne w Internecie zMARC 21 dla systemu HORIZON (Porozumienie „Biblioteka z Horyzontem”) http://www.pfsl.poznan.pl/pzh/ zOpis dokumentów elektronicznych http://www.bj.uj.edu.pl/~krystyna/kel.htm