Wokół koncepcji znaczenia

Prezentacja na temat: "Wokół koncepcji znaczenia"— Zapis prezentacji:

1 Po pierwsze nie nudzić, czyli wokół czytania dzieci w wieku wczesnoszkolnym

2 Wokół koncepcji znaczenia
Znaczenie jako myśl, Znaczenie jako zachowanie, Znaczenie jako przedmiot, Znaczenie jako związek między wyrażeniami, Znaczenie jako użycie, Znaczenie jako własność znaku, czyli pojęcie.

3 Pojęcie czytania Tworzenie dźwiękowej formy słowa na podstawie jego obrazu graficznego /Elkonin/. Polega na rozpoznawaniu symboli stanowiących bodziec do aktualizowania znaczeń „wbudowanych” w doświadczenie jednostki oraz na powstawaniu nowych znaczeń znanych już słów poprzez manipulowanie pojęciami już posiadanymi /Tinker/. Dostrzeżenie i uświadomienie sobie powiązań logicznych między wyrazami i zwrotami /Baczyńska/.

4 Istotę czytania stanowią trzy etapy:
Pojęcie czytania Istotę umiejętności czytania stanowi zdolność do tłumaczenia albo rozszyfrowywania znaków języka pisanego, a podstawowymi elementami czytania są rozumienie czytanego tekstu i związana z nią technika / Więckowski /. Istotę czytania stanowią trzy etapy: Rozpoznawanie symboli graficznych i fonetycznych oraz odtwarzanie ich formy. Rozpoznawanie znaczeń. Ocenę wartości rozpoznawanych znaczeń, odniesienie ich do własnego doświadczenia i ocenę w kontekście tego doświadczenia / Brzezińska /

5 Wszystko jasne Bdanaia na pweynm anelgiksim uneriwstyecie wyzakały, że nie ma znczeania, w jaikej kleojności napsziemy lietry wenąwtrz wryazu, blye tlkyo pirwesza i otstaina lreira błyy na soiwch mijsecach. Rtszea mżoe być dolnwoie poszamiena, a mmio to bedzięmy w stniae pczyrzetać tkest bez wikszęego prleobmu. Diezje się tak dslteago, źe nie cztaymy kzdaej z lteir odelndziie, ale wrayz jkao cłoaść.

6 Czytanie pseudowyrazów
Piotruś: celiła – Celina snowy - sowy Salim: goraca – gorąca mie – mnie Marta: pastiska – pastwiska Madzia: lea – lewa Krystian: mi - mnie Marcin: eci – leci lopa – pola łopa – łapać onca – słońca korystawi – korzystać bosen – basen om – on Agnieszka: łaki – łąki mie – mieć sute – suche Kamil: snawy – stawy lea – Ela korystawi – rozstawi

7 Dom psa to ul. Obok domu psa jest staw. W stawie pływa zielony kot
Dom psa to ul. Obok domu psa jest staw. W stawie pływa zielony kot. Nad stawem lata krowa. A oto wybrane komentarze: To śmieszne, nigdy nie widziałem zielonego kota, który mieszka w stawie. (Maciuś) Pies mieszka w ulu, niemożliwe! (Maciuś) Nigdy nie widziałem latającej krowy, – kto to wymyślił? (Mateusz) To mam narysować, przecież takiego czegoś nie ma – „dom psa to ul” (Zuzia) Zielony kot – czy ktoś go wykąpał w farbie!? (Kamil) Te wyrazy są jakieś dziwne, latająca krowa! (Kuba) Pies jest za duży, aby ul mógł być jego domem, po prostu się do niego nie zmieści. (Robert) Jeśli pies mieszka w ulu to gdzie mieszkają pszczoły? (Kamilka) Koty nie lubią wody i nie kąpią się w stawie, nasz kot Flipek, jak słyszy wodę w łazience to ucieka za szafę. (Donata) Krowy są za ciężkie żeby latać, a poza tym nie mają skrzydeł .(Agnieszka)

8 Gotowość do nauki czytania i pisania to taki stan rozwoju dziecka, będący rezultatem dojrzewania oraz treningu wychowawczego, który czyni je wrażliwym na znaki, ich istotę i znaczenie w procesie komunikowania się ludzi /Brzezińska/

9 Poziomy gotowości do nauki czytania i pisania
Gotowość psychomotoryczna Gotowość słownikowo- pojęciowa Gotowość emocjonalno- motywacyjna

10 Poziomy czytania Techniczny - rozpoznawanie, kojarzenie i różnicowanie grafemów i fonemów. Semantyczny - kojarzenie rozpoznanych znaków z posiadanym doświadczeniem /dekodowanie/ rozumienie dosłowne treści słów i zdań. Krytyczno-twórczy – ustosunkowanie się do tekstu ocena czytanych treści, interpretacja tekstu, zakładająca rozumienie nie tylko dosłowne, ale i przenośne, umiejętność wykorzystywania odczytanych treści.

11 Rozumienie czytanego tekstu według J. Bałachowicz
- Poziom konkretny, - Poziom wyjaśniający, - Poziom wyjaśniająco uogólniający

12 Poziom konkretny Na tym poziomie wystarczy dzieciom znajomość treści i odnalezienie związków między przedstawionymi zdarzeniami bez wyjaśniania ich w świetle posiadanej wiedzy. Uczniowie nie wychodzą w procesie myślenia poza fakty przedstawione w utworze.

13 Poziom wyjaśniający Na tym poziomie uczniowie wyjaśniają przyczyny zachowania bohaterów lub przebiegu wydarzeń. Następuje wtedy dopełnienie treści własnym doświadczeniem, próba jej wyjaśnienia za pomocą przyjętych pojęć i norm, chociaż dziecko nie odrywa jeszcze tego wyjaśnienia od konkretnego bohatera czy zdarzenia.

14 Poziom wyjaśniająco- uogólniający
Jest to wynik takiego przetworzenia informacji płynących z tekstu i własnej wiedzy, które daje rozwiązanie zadania postawionego przez autora. Dziecko świadomie rozpatruje poprzez pryzmat znanych pojęć i norm społeczno-moralnych przedstawione zdarzenia, znajduje dla nich wyjaśnienie a nawet wyprowadza ogólną refleksję o charakterze humanistycznym: morał, motto, konkluzję, wniosek.

15 Wnioski dla praktyki dydaktycznej
Współczesny nauczyciel powinien mieć świadomość jak ważne znaczenie ma dla każdego człowieka umiejętność czytania i rozumienia tekstu, bez niej niemożliwe jest prawidłowe funkcjonowanie człowieka w świecie współczesnym a także korzystanie z dorobku literatury, kultury i sztuki, błędy i niedopatrzenia w rozumieniu czytanego tekstu w tym okresie życia dziecka pozostawiają trwałe ślady, gdyż nawyk ukształtowane w czasie pierwszych kontaktów ze słowem drukowanym decydują o harmonijnym przebiegu procesu nabywania i doskonalenia umiejętności czytania lub o jego przebiegu zaburzonym,

16 Wnioski dla praktyki dydaktycznej
nauczyciel już na szczeblu początkowym powinien systematycznie wzbogacać doświadczenia uczniów w zakresie odczytywania tekstów kultury, stwarzać warunki uogólniające dotychczasową wiedzę a przede wszystkim aktywizować uczniów rozwijając myślenie krytyczne i twórcze, ważne jest również systematyczne kontrolowanie, ocenianie i nagradzanie postępów dzieci w czytaniu zarówno na poziomie technicznym; ocena poprawności, płynności, wyrazistości i biegłości, jak również w zabawowy sposób kontrolowanie poziomu rozumienia tekstu nie tylko na poziomie konkretnym, ale także wyjaśniającym i wyjaśniająco-uogólniającym.

17 Wnioski dla praktyki dydaktycznej
należy zadbać, by w okresie przedszkolnym stwarzać dzieciom możliwie wiele okazji do polisensorycznego doświadczania rzeczywistości, a co się z tym wiąże do kodowania i dekodowania znaczeń, warto byłoby wykorzystać możliwości, jakie stwarza edukacja przedszkolna do włączania do zajęć gier i zabaw o charakterze językowym, przygotowując dziecko do odbioru znaczeń doskonalić nie tylko jego funkcje percepcyjno- motoryczne, ale dbać także o rozwój słownikowo –pojęciowy i emocjonalno -motywacyjny,

18 Wnioski dla praktyki dydaktycznej
w tym celu można wykorzystywać dramowe interpretacje tekstów, inscenizacje i improwizacje, jak również wszelkie formy intersemiotycznego przekładu tekstów a na poziomie języka pisanego: konkursy, quizy, zabawy i specjalnie przygotowane testy dla najmłodszych, pracując w taki właśnie sposób działania dydaktyczno - wychowawcze nauczyciela będą zgodne nie tylko z nową Podstawą Kształcenia Ogólnego dla Szkół Podstawowych i Gimnazjów, ale pozwolą przede wszystkim na pełne przygotowanie dzieci najmłodszych do samodzielnego uczenia się i poznawania świata.