Wykład - Podstawy zarządzania

Wykład - Podstawy zarządzania
1 Wykład - Podstawy zarządzania

Zarządzanie jest umiejętnością współdziałania z ludźmi, aby przy ich współpracy osiągnąć cele organizacji, czyli uzyskać jak najlepszy wynik. Wykład - Podstawy zarządzania 2 Wykład - Podstawy zarządzania

Zarządzanie przedsiębiorstwem oraz współpraca z doradcami z zakresu:
- ekonomiki, - prawa, - marketingu, - organizacji, - informatyki stanowią podstawę rozwoju przedsiębiorstwa, a przynajmniej utrzymania dobrej pozycji rynku. Wykład - Podstawy zarządzania 3 Wykład - Podstawy zarządzania

- środki trwałe i obrotowe,
Zarząd (menedżer) przekazuje instrukcje do wykonania, ale powinien też być stroną w dialogu z podwładnymi. Każdą organizację można opisać i zanalizować za pomocą trzech zmiennych: 1• Wkład to zasoby: - środki trwałe i obrotowe, płace, materiały. Wykład - Podstawy zarządzania 4 Wykład - Podstawy zarządzania

2 • Działanie – to czynności pracowników, takie jak: - projektowanie, - wytwarzanie, - sprzedawanie, - księgowanie itp., które tworzą wartość dodaną do wkładu. Wykład - Podstawy zarządzania 5 Wykład - Podstawy zarządzania

3• Wyniki -są to: towary i usługi, oprzyrządowanie, oprogramowanie,
które stanowią końcowy rezultat funkcjonowania tego układu. Wyniki powinny mieć większą wartość niż wkład. Wykład - Podstawy zarządzania 6 Wykład - Podstawy zarządzania

ćwiczenia

Funkcją zarządzania nazywa się wykonywanie czynności charakterystycznych dla określonej dziedziny działania, a w tym wypadku polega ona na kierowaniu podwładnymi. Wykład - Podstawy zarządzania 9 Wykład - Podstawy zarządzania

i na każdym jego poziomie.
Wymienia się cztery podstawowe funkcje zarządzania spełniane w każdym rodzaju przedsiębiorstwa i na każdym jego poziomie. Są to : Wykład - Podstawy zarządzania 10 Wykład - Podstawy zarządzania

zdefiniowanie celów przedsięwzięcia oraz
a) planowanie – zdefiniowanie celów przedsięwzięcia oraz określenie optymalnych sposobów osiągnięcia zakładanych celów, Wykład - Podstawy zarządzania 11 Wykład - Podstawy zarządzania

b) organizacja realizacji – opracowanie struktury osobowej firmy, odpowiedzialności i zakresu obowiązków, Wykład - Podstawy zarządzania 12 Wykład - Podstawy zarządzania

nabór i szkolenie personelu,
c) kierowanie (załoga i jej rozwój) nabór i szkolenie personelu, -motywacja - powiązanie działań osób i ich inspirowanie, w celu dążenia do osiągnięcia zakładanych celów, Wykład - Podstawy zarządzania 13 Wykład - Podstawy zarządzania

d) kontrola – - sprawdzanie stanu realizacji zadań, - w przypadku zjawisk niekorzystnych, podejmowanie działań korygujących. Wykład - Podstawy zarządzania 14 Wykład - Podstawy zarządzania

Istotną rzeczą jest dokonanie rozróżnienia między funkcją a techniką kierowania. Technika kierownicza dotyczy sposobu wykonywania funkcji kierowniczych. Wykład - Podstawy zarządzania 15 Wykład - Podstawy zarządzania

Na podstawie doświadczeń zdobytych w okresie ostatniego stulecia stwierdzić można, iż liczbę metod zarządzania sprowadzić można do podstawowych czterech (Tab. 1). Wykład - Podstawy zarządzania 16 Wykład - Podstawy zarządzania

zespołu Planowanie Przekazywanie planów z góry na dół Sprawy
Teoria L Teoria X Teoria Y Teoria Z Elementy składowe Leseferyzm Autokratyczna Liberalna Przywódca zespołu Planowanie Przekazywanie planów z góry na dół Opracowanie planów i instrukcji jak mają być wykonane Pomoc pracownikom w formułowaniu ich własnych planów Zespołowe sporządzanie planów Organizacja i realizacja Nakreślenie schematów organizacyjnych i rozdanie zakresu obowiązków Adaptacja pracowników do struktury organizacyjnej Adaptacja struktury do pracowników Zespołowe ustalanie struktury organizacyjnej i odpowiedzialności Sprawy Praco-znicze Pozostawione wydziałowi Kadr Wydanie dokładnych poleceń i zwalnianie nieprzydatnych pracowników Wybór ludzi którzy znajdą zadowolenie z pracy w danej organizacji Zespołowy dobór pracowników I zapewnienie im możliwości rozwoju Motywa-cja Nie zajmuje się Metoda kary i nagrody Pomoc i zachęta Synergistyczne powiązanie celów przedsiębiorstwa i celów Kontro-la Pracownicy sami się kontrolują Dokładna kontrola i instruowanie pracowników jak wykonać działania korekcyjne Dostarczanie środków potrzebnych pracownikom Zespołowa analiza odchyleń i decyzja działaniach korekcyjnych Wykład - Podstawy zarządzania 17 Wykład - Podstawy zarządzania

Jak wynika z tabeli 1, cztery istniejące i uznane teorie zarządzania zwierają w sobie konstrukcję metodologii zarządzania. Natomiast funkcje zarządzania stanowią rozszerzenie tego, co rozumiemy pod pojęciem zarządzania przedsiębiorstwem. Wykład - Podstawy zarządzania 18 Wykład - Podstawy zarządzania

Kierowanie innymi osobami i inne funkcje charakterystyczne wykonywane są bez względu na zajmowane miejsce w strukturze organizacyjnej oraz na rodzaj przedsiębiorstwa: Wykład - Podstawy zarządzania 19 Wykład - Podstawy zarządzania

a) co dotyczy jednego kierownika dotyczy innych, dzięki temu było możliwe stworzenie teorii zarządzania uwzględniającej wszystkie szczeble i specjalizacje kierowników. Wykład - Podstawy zarządzania 20 Wykład - Podstawy zarządzania

b) z doświadczeń i wiedzy kierowniczej jednego wydziału może korzystać inny wydział, a zatem z doświadczeń jednego przedsiębiorstwa może korzystać inne. Wykład - Podstawy zarządzania 21 Wykład - Podstawy zarządzania

▪ intensywnemu rozwojowi przemysłu, ▪ wprowadzania nowych technologii,
Koncepcje zarządzania przedsiębiorstwem w ostatnim 50-leciu, uległa znacznym modyfikacjom dzięki: ▪ intensywnemu rozwojowi przemysłu, ▪ wprowadzania nowych technologii, ▪ nowych rozwiązań informatycznych, Wykład - Podstawy zarządzania 22 Wykład - Podstawy zarządzania

Wykonanie zadań przedsiębiorstwa jest rozumiane jednoznacznie: musi w rezultacie swojej działalności osiągnąć zysk; w przeciwnym razie grozi mu upadek w postaci bankructwa. Wykład - Podstawy zarządzania 23 Wykład - Podstawy zarządzania

Skoncentrowanie całej działalności przedsiębiorstwa na produkcji masowej, której jakość zdecydowanie odbiega od jakości konkurencji stwarza zagrożenie dla bytu zatrudnionych pracowników. Wykład - Podstawy zarządzania 24 Wykład - Podstawy zarządzania

WEJŚCIE - kapitał - personel - pomieszczenia - materiały - maszyny - energia - informacja - odbiorcy WYJŚCIE - analizy finansowe produkcji i sprzedaży - poszukiwanie nowych nabywców (rynków) - windykacja należności poszukiwanie możliwości dokonania zmian i modernizacji konstrukcyjnych - PRZETWARZANIE - dostawy materiałów, półproduktów operacje wytwórcze i montaż wyrobów - dystrybucja wyrobów - usuwanie odpadów (recykling) - usługi serwisowe - modernizacja wyrobów - konserwacja maszyn i urządzeń - rejestracja pracy maszyn (awaryjność) WEJŚCIE W NOWY ETAP - modernizacja produkowanych wyrobów - nowi dostawcy materiałów - nowe kalkulacje wykonawcze - wzrost rynku: nowi odbiorcy - szkolenie personelu PLANOWANIE ORGANIZOWANIE KIEROWANIE KONTROLA Wykład - Podstawy zarządzania 25 Wykład - Podstawy zarządzania

stąd też zarządzanie firmą wymaga podejścia elastycznego.
Konkurencja istnieje dziś na całym świecie, jest wszędzie, stąd też zarządzanie firmą wymaga podejścia elastycznego. Wykład - Podstawy zarządzania 26 Wykład - Podstawy zarządzania

Osoba rozumiejąca konieczność wprowadzania ciągłych zmian,
Kto może być dobrym menedżerem ? Osoba rozumiejąca konieczność wprowadzania ciągłych zmian, ale nie totalnego chaosu. Wykład - Podstawy zarządzania 27 Wykład - Podstawy zarządzania

2) Osoba posiadająca umiejętność wyzbywania się starych rozwiązań celem realizacji nowych idei. Wykład - Podstawy zarządzania 28 Wykład - Podstawy zarządzania

3) Osoba posiadająca w każdej chwili pełną informację, co umożliwia podejmowanie szybkiej decyzji w transakcjach. Wykład - Podstawy zarządzania 29 Wykład - Podstawy zarządzania

4) Posiadanie wiedzy za zakresu: dyscyplin sąsiednich (powiązanych),
własnej dyscypliny, dyscyplin sąsiednich (powiązanych), reklamy w tym zakresie. Wykład - Podstawy zarządzania 30 Wykład - Podstawy zarządzania

(szybkie wprowadzenie produktu na rynek).
5) Osoba posiadająca umiejętność szybkiego akumulowania wiedzy i błyskawicznego jej zastosowania (szybkie wprowadzenie produktu na rynek). Wykład - Podstawy zarządzania 31 Wykład - Podstawy zarządzania

Istotę zarządzania powinny poznać co najmniej trzy grupy pracowników: a) osoby zajmujące kierownicze stanowiska w celu odróżnienia czynności kierowniczych od nie kierowniczych. Wykład - Podstawy zarządzania 32 Wykład - Podstawy zarządzania

Robotnicy, urzędnicy, przedstawiciele związkowi,
w celu umożliwienia im stwierdzenia czy posiadają kierowników umiejących kierować czy też nie posiadających tych umiejętności. Wykład - Podstawy zarządzania 33 Wykład - Podstawy zarządzania

Jest to dla nich ważne, by mogli akceptować działalność kierownictwa, ponieważ cele kierownictwa i załogi są wspólne. Wykład - Podstawy zarządzania 34 Wykład - Podstawy zarządzania

którzy mają rozwijać dziedzinę zarządzania,
c) studenci i teoretycy zarządzania, którzy mają rozwijać dziedzinę zarządzania, czego nie zrobią bez poznania istoty zagadnienia. Wykład - Podstawy zarządzania 35 Wykład - Podstawy zarządzania

Niżej przedstawiono zarys rozwoju doradztwa organizacyjnego oraz historię wzrastającego wpływu doradztwa na wzrost produktywności przedsiębiorstw. Wykład - Podstawy zarządzania 36 Wykład - Podstawy zarządzania

Historia doradztwa organizacyjnego wskazuje, że
zbiór wskazówek instrumentalnych tworzących koncepcję , czy tzw. podejście aprobowane i stosowane przez specjalistów doradców, konsultantów, jest zbiorem empirycznie sprawdzonych doświadczeń wielu współtwórców w okresie co najmniej ostatnich stu lat. Wykład - Podstawy zarządzania 37 Wykład - Podstawy zarządzania

Adam Smith ( – ) Zwolennik liberalizmu gospodarczego. Wykładał przedmiot „Filozofia moralna” (wówczas to: filozofia, antropologia, psychologia, politologia, socjologia, ekonomia) Badał przyczyny bogacenia się narodów Europy. Wykład - Podstawy zarządzania 38 Wykład - Podstawy zarządzania

Walijski działacz społeczny: krytykował wolną konkurencję;
Robert Owen - (1771 – 1858) Walijski działacz społeczny: krytykował wolną konkurencję; własność prywatną; popierał uspołecznienie środków produkcji; wychowaniem i kształceniem powinno zajmować się państwo. Wykład - Podstawy zarządzania 39 Wykład - Podstawy zarządzania

Fryderyk Winslow Taylor
Wykład - Podstawy zarządzania 40 Wykład - Podstawy zarządzania

- problemami wydajności pracowników;
F. Taylor zajmował się: - problemami wydajności pracowników; - pracą kierownika zespołu na najniższym szczeblu w firmie; - organizacją prac w produkcji i jej przygotowania; - rozpowszechnianiem poprawnych form pracy Wykład - Podstawy zarządzania 41 Wykład - Podstawy zarządzania

Główne problemy, do których można sprowadzić dorobek F. Taylora w dziedzinie naukowej organizacji pracy w przemyśle są następujące: Należy badać i precyzyjnie ustalać sposób wykonania każdej operacji produkcyjnej. Wykład - Podstawy zarządzania 42 Wykład - Podstawy zarządzania

-) każdy element pracy powinien być możliwy do identyfikacji.
-) zastąpienie przypadkowych sposobów wykonywania pracy, naukowym określeniem każdego czynnika składowego pracy danego robotnika; -) każdy element pracy powinien być możliwy do identyfikacji. Wykład - Podstawy zarządzania 43 Wykład - Podstawy zarządzania

2 – Konieczne jest oddzielenie działań związanych z przygotowaniem pracy od wykonania pracy. 3- Najlepsze sposoby wykonania powinny być rozpowszechniane poprzez szkolenia wśród wszystkich robotników. Wykład - Podstawy zarządzania 44 Wykład - Podstawy zarządzania

4 – Należy przyjąć orientację na najlepszych robotników przy ustalaniu wzorcowych metod pracy. 5 – Możliwa jest bezkonfliktowa współpraca między przedsiębiorcami a robotnikami, jeżeli współpraca kierownictwa z robotnikami w celu wykonywania pracy będzie oparta na zasadach naukowych. Kural J.: O sprawności i niesprawności organizacji. Szkice o biurokratyzmie. Warszawa, PWE 1975 Wykład - Podstawy zarządzania 45 Wykład - Podstawy zarządzania

7- Możliwe i wskazane jest wprowadzenie specjalizacji
6 - Niezbędne jest równomierne rozłożenie odpowiedzialności na robotników i kierownictwo z tym, że kierownicy mają być odpowiedzialni za planowanie i organizację pracy. 7- Możliwe i wskazane jest wprowadzenie specjalizacji w pracy kierowniczej. Wykład - Podstawy zarządzania 46 Wykład - Podstawy zarządzania

Opracował zwarty system zarządzania przedsiębiorstwem oparty na przemyślanym podziale pracy kierowniczej, system ten nazywany jest systemem funkcjonalnym. Wykład - Podstawy zarządzania 47 Wykład - Podstawy zarządzania

Przewidywał podzielenie czynności związanych z kierowaniem zakładem produkcyjnym między ośmiu wyspecjalizowanych mistrzów. Dokonał spostrzeżeń jeżeli chodzi o cechy charakterystyczne zachowań robotników, i są one następujące. Wykład - Podstawy zarządzania 49 Wykład - Podstawy zarządzania

Większość ludzi trzeba:
Przeciętny człowiek ma wrodzoną niechęć do pracy i będzie jej unikał, jak tylko jest to możliwe. Większość ludzi trzeba: - zmuszać do pracy, - kontrolować, - kierować nimi, - grozić karami, aby wymusić od nich wysiłek potrzebny do osiągnięcia celów organizacji. Wykład - Podstawy zarządzania 50 Wykład - Podstawy zarządzania

chodzi im głównie o bezpieczeństwo.
Większość ludzi woli, aby nimi kierowano ponieważ: - chce uniknąć odpowiedzialności, - ma małe ambicje, chodzi im głównie o bezpieczeństwo. Okres, w którym Taylor stworzył swój dorobek, był czasem, w którym psychologia i socjologia nie istniały, co tłumaczy brak pogłębionej analizy psychospołecznych aspektów organizacji pracy Wykład - Podstawy zarządzania 51 Wykład - Podstawy zarządzania

Henri Laurent Gantt (1861–1919)

Opracował: * czasowo-premiowy system płac nazywany bilansowym systemem Gantta; * graficzne metody planowania i kontroli wykonania pracy w czasie, tak zwane „wykresy Gantta”. Wykład - Podstawy zarządzania 54 Wykład - Podstawy zarządzania

– zachowanie bodźca wydajności właściwego dla akordu z jednoczesnym ograniczeniem tendencji do ponoszenia nadmiernych wysiłków. Wykład - Podstawy zarządzania 55 Wykład - Podstawy zarządzania

System zaproponowany przez Gantta charakteryzował się następującymi założeniami: – przewidywał premię wysokości 30% za wykonanie odpowiednio wysokiej normy czasowej, Wykład - Podstawy zarządzania 57 Wykład - Podstawy zarządzania

– przekroczenie ustalonej normy nie powodowało wzrostu wynagrodzeń.
– niewykonanie normy powodowało zapłatę jedynie płacy podstawowej podobnie jak w systemie dniówkowym, – przekroczenie ustalonej normy nie powodowało wzrostu wynagrodzeń. Wykład - Podstawy zarządzania 58 Wykład - Podstawy zarządzania

W typowym wykresie Gantta: * wiersze są zarezerwowane dla stanowisk pracy; * kolumny oznaczają jednostki czasu; * szerokości kolumn wyznaczają równocześnie miarę czasu i wielkość zadania pozostającego do wykonania w danej jednostce czasu. Wykład - Podstawy zarządzania 59 Wykład - Podstawy zarządzania

Henry Ford 1863–1947 Wykład - Podstawy zarządzania 60 Wykład - Podstawy zarządzania

Był przedstawicielem szkoły Taylora.
Zajmował się on głównie praktycznym wdrażaniem zasad naukowej organizacji pracy w przemyśle i jako pierwszy zastosował na szeroką skalę produkcję taśmową. Wykład - Podstawy zarządzania 61 Wykład - Podstawy zarządzania

Był twórcą klasy średniej w Stanach Zjednoczonych Masowa produkcja samochodów spowodowała wzrost zatrudnienia przy obsłudze ruchu samochodowego. Wykład - Podstawy zarządzania 62 Wykład - Podstawy zarządzania

Zastosował porównywanie techniczne (benchmarking) - samochodowa taśma montażowa Wykład - Podstawy zarządzania 63 Wykład - Podstawy zarządzania

Frank Bauker Gilberth (1868–1924)

Prace Gilbertha doprowadziły do stworzenia pierwszej klasyfikacji ruchów elementarnych obejmujących 17 mikroruchów, tak zwanych therbligów. Później Gilberth zajął się opracowywaniem metod badania przebiegu i czasu trwania ruchów roboczych. Martyniak Z.: Historia myśli organizatorskiej Wyd. 3 Wyd. AE Kraków 1996 Wykład - Podstawy zarządzania 65 Wykład - Podstawy zarządzania

Zastosował do badań tak zwaną cyklografię, przez co utworzył możliwość badania i usprawniania przestrzennego przebiegu ruchów, lecz nie uzyskał żadnych informacji. Wykład - Podstawy zarządzania 66 Wykład - Podstawy zarządzania

Funkcje zarządzania Planowanie Wykład - Podstawy zarządzania 68 Wykład - Podstawy zarządzania

Planowanie polega na określeniu celów przedsiębiorstwa, jego polityki, programu działania i procedur obsługi. Planowanie to podejmowanie z góry decyzji o tym, co robić, jak to robić, kiedy robić i kto ma to zrobić. Wykład - Podstawy zarządzania 69 Wykład - Podstawy zarządzania

Planowanie to: 1– przerzucenie mostu między punktami, tym, w którym jesteśmy i tym, w którym chcemy być; 2– umożliwienie, by stało się to, co nie stałoby się bez planowania; Wykład - Podstawy zarządzania 70 Wykład - Podstawy zarządzania

3– podejmowanie decyzji, ponieważ polega na wyborze pomiędzy różnymi możliwościami, w każdej fazie działania firmy. Wykład - Podstawy zarządzania 71 Wykład - Podstawy zarządzania

3) jakie są różne drogi dojścia?
Wszyscy kierownicy muszą planować, niezależnie od szczebla hierarchii organizacyjnej, na jakim się znajdują. Wynika to z czterech głównych pytań: 1) gdzie jesteśmy? 2) dokąd chcemy dojść? 3) jakie są różne drogi dojścia? 4) skąd będziemy wiedzieli, że już doszliśmy? Wykład - Podstawy zarządzania 72 Wykład - Podstawy zarządzania

Przewidywanie jest już początkiem działania.
W 1916 roku Henri Fayol zaliczył je (pod nazwą “przewidywanie”) do pięciu wyodrębnionych przez siebie funkcji administracyjnych przedsiębiorstwa. “Przewidywać” znaczyło, wg niego, snuć określone przypuszczenia, co do przyszłości i przygotowywać ją. Przewidywanie jest już początkiem działania. Wykład - Podstawy zarządzania 73 Wykład - Podstawy zarządzania

Wyróżnia się trzy rodzaje planów:
1) plany strategiczne, w których naczelny zarząd organizacji wyznacza cele, zadania i sposób ich wykonania, opierając się na zasobach, które będą do dyspozycji dla realizacji planu. Wykład - Podstawy zarządzania 74 Wykład - Podstawy zarządzania

2) plany taktyczne, częściowe plany opracowane dla jednostek niższego szczebla, tj. wydziałów, oddziałów i sekcji; 3) plany projektów, szczegółowe plany dla różnych przedsięwzięć. Wykład - Podstawy zarządzania 75 Wykład - Podstawy zarządzania

Sformułowano następujące zasady, którym powinno odpowiadać skuteczne planowanie: Istotne jest, aby osoby odpowiadające za wykonanie zamierzonych działań brały udział w ich formowaniu. Udział tych osób pozwala zapewniać ich lepszą jakość oraz zaangażowanie tych, od których zależy ich realizacja i poczuwają się do autorstwa planu. Wykład - Podstawy zarządzania 76 Wykład - Podstawy zarządzania

2) Plan powinien być traktowany jako narzędzie ułatwiające osiągnięcie zamierzonych celów, które stawia sobie przedsiębiorstwo. 3) Planowanie należy zaczynać od punktu wyjścia. Menedżerowie muszą mieć dokładne rozeznanie swojej bazy: - zasoby, - ograniczenia organizacji, - znać czynniki zewnętrzne, mające wpływ na organizację. Wykład - Podstawy zarządzania 77 Wykład - Podstawy zarządzania

- sytuację na rynku zbytu i rynku pracy,
4) Konieczne jest, aby wszyscy biorący udział w przygotowaniu planu, ustalili podstawowe założenia planistyczne. Każdy plan opiera się na pewnych przesłankach, określających: - sytuację na rynku zbytu i rynku pracy, - perspektywy zastosowania nowej technologii oraz przepisy państwowe i lokalne. Wykład - Podstawy zarządzania 79 Wykład - Podstawy zarządzania

5) Plan powinien zawierać różne warianty, aby zmieniająca się sytuacja nie postawiła przedsiębiorstwa w sytuacji bez wyjścia. Musi przewidywać możliwość wystąpienia niekorzystnych sytuacji. Wykład - Podstawy zarządzania 80 Wykład - Podstawy zarządzania

6) Wszystkie plany przedsiębiorstwa powinny być zintegrowane w układzie poziomym i pionowym. 7) Plany działania przedsiębiorstwa powinny być sporządzane na piśmie, a ich kopie powinny posiadać wszystkie osoby kierownictwa . Wykład - Podstawy zarządzania 81 Wykład - Podstawy zarządzania

8) Plan winien zawierać:
a- założenia realizacyjne (warunki do realizacji), b- cele stawiane w określonych terminach (harmonogram), c- sposoby ich realizacji, d- osoby odpowiedzialne za realizację, e - zasoby materialne i ludzkie wymagane do jego zrealizowania. Wykład - Podstawy zarządzania 82 Wykład - Podstawy zarządzania

Osoby podejmujące decyzje (właściciele lub osoby do tego uprawnione) powinni znać na nie odpowiedzi, tzn.: 1- zakres prac dotychczas wykonanych w ramach wyszczególnionych działań (zadań, operacji); Wykład - Podstawy zarządzania 83 Wykład - Podstawy zarządzania

2-podstawowe powody, dlaczego zadania zaplanowane nie zostały wykonane; 3- skutkowe powiązanie podjętych wcześniej decyzji i ich wykonania, tzn. wpływ na: - realizację programu produkcyjnego (usługowego); - zużycie posiadanych zasobów i aktualny ich stan. P Wykład - Podstawy zarządzania 84 Wykład - Podstawy zarządzania

Planowanie długookresowe

– maksymalnie 5-letnim horyzontem czasowym;
Planowanie długookresowe cechuje się: – maksymalnie 5-letnim horyzontem czasowym; – uwzględnianiem otoczenia sprowadzanego tylko do rynku, na którym firma jest już obecna; – przewidywaniem opartym na ekstrapolacji wcześniejszych trendów zmian cen, wielkości popytu, zachowania konkurentów; Wykład - Podstawy zarządzania 86 Wykład - Podstawy zarządzania

– naciskiem na uwarunkowania finansowe;
– wykorzystywaniem w szerokim zakresie (szczególnie do planowania produkcji) ilościowych metod prognozowania. Wykład - Podstawy zarządzania 87 Wykład - Podstawy zarządzania

Celem strategicznego planowania jest:
– zbudowanie pomostu między punktem wyjścia, uwzględniającym ocenę obecnie oddziałujących czynników zewnętrznych; Wykład - Podstawy zarządzania 88 Wykład - Podstawy zarządzania

– aktualna ocena siły i słabości przedsiębiorstwa, a punktem docelowym, wskazującym cele organizacji; – ocenę czynników zewnętrznych, które prawdopodobnie będą oddziaływać. Wykład - Podstawy zarządzania 89 Wykład - Podstawy zarządzania

W trakcie przeprowadzania oceny należy zadać sobie następujące pytania: – czy strategię można wyraźnie określić w słowach i w czynach? – czy strategia w pełni wykorzystuje możliwości wynikające z sytuacji wewnętrznej i międzynarodowej? Wykład - Podstawy zarządzania 90 Wykład - Podstawy zarządzania

Następnie należy ocenić szansę, tzn. odpowiedzieć sobie na pytanie, czy produkt, który jest wytwarzany, lub usługi, które są oferowane lub wykonywane, znajdą nabywców. Wykład - Podstawy zarządzania 91 Wykład - Podstawy zarządzania

Istotna jest odpowiedź na następujące pytania:
– co firma ma klientom do zaoferowania? – czy znajdzie nabywców? – czy jest to coś, co jest klientom potrzebne? Popyt jest to potrzeba plus możliwość jej zaspokojenia i możliwość nabywców zapłacenia za to (produkt lub usługę). Wykład - Podstawy zarządzania 92 Wykład - Podstawy zarządzania

Kolejnym krokiem jest ocena przesłanek.
Na początku zespół planujący uzgadnia, jakie przesłanki należy określić, np.: - popyt, - sytuacja na rynku pracy, nowe technologie, które mogą się pojawić, powstające sieci dystrybucyjne. Wykład - Podstawy zarządzania 93 Wykład - Podstawy zarządzania

Potem każdy członek zespołu pracuje indywidualnie nad ich sformułowaniem, a dopiero później odbywa się dyskusja i następuje ujednolicenie stanowisk. Wykład - Podstawy zarządzania 94 Wykład - Podstawy zarządzania

Kolejnym etapem jest określenie alternatywnych strategii działania i tego, co w wyniku jej stosowania chcemy osiągnąć: Wykład - Podstawy zarządzania 95 Wykład - Podstawy zarządzania

– czy strategia opiera się na umiejętnościach i zasobach, obecnych i przyszłych? – czy strategia odzwierciedla politykę organizacji? Wykład - Podstawy zarządzania 96 Wykład - Podstawy zarządzania

– czy ryzyko z nią związane nie jest przesadne? – czy strategia odpowiada osobistym wartościom i aspiracjom najważniejszych członków kierownictwa? Wykład - Podstawy zarządzania 97 Wykład - Podstawy zarządzania

Prawdziwym planem staje się po:
Do chwili przeznaczenia środków na realizację planu dokument jest tylko listą życzeń. Prawdziwym planem staje się po: – sporządzeniu bilansu, – ocenie zasobów potrzebnych do wykonania różnych wariantów, - sporządzeniu planu na piśmie. Wykład - Podstawy zarządzania 98 Wykład - Podstawy zarządzania

1) planowanie strategiczne zintegrowane,
W zakresie planowania strategicznego stosowane się dwie dominujące koncepcje: 1) planowanie strategiczne zintegrowane, 2) planowanie strategiczne zdywersyfikowane. Wykład - Podstawy zarządzania 99 Wykład - Podstawy zarządzania

Rozróżnia się trzy sposoby opracowania strategii:
Sposób przedsiębiorczy  silny przywódca zazwyczaj założyciel firmy, podejmuje mniej lub bardziej intuicyjnie odważne, ryzykowne decyzje; to znaczy, że opiera się on na własnym sądzie, ukształtowanym przez zdobyte przez niego doświadczenie. Wykład - Podstawy zarządzania 100 Wykład - Podstawy zarządzania

Przy centralizacji władzy w rękach naczelnego dyrektora organizację przedsiębiorczą motywuje jeden nadrzędny cel, tj. nieustający wzrost. Wykład - Podstawy zarządzania 101 Wykład - Podstawy zarządzania

÷ przedsiębiorca traktuje otoczenie jako siłę, którą należy opanować;
Sposób dostosowawczy  nazywany również "nauką przebrnięcia”: ÷ przedsiębiorca traktuje otoczenie jako siłę, którą należy opanować; ÷ kierownik dostosowujący nie reaguje na poszczególne sytuacje w miarę ich pojawiania się. Wykład - Podstawy zarządzania 102 Wykład - Podstawy zarządzania

W takiej sytuacji strategia przedsiębiorstwa składa się zwykle z dramatycznych skoków w warunkach niepewności. Przedsiębiorstwo dostosowujące się posuwa się nieśmiało, małymi kroczkami naprzód. Wykład - Podstawy zarządzania 103 Wykład - Podstawy zarządzania

Przedsiębiorca stara się wyprzedzić konkurencję, zaś kierownik dostosowujący się reaguje zazwyczaj defensywnie na działania konkurentów. W wyniku sprzecznych żądań udziałowców dochodzi do braku wyraźnych zadań dla kierownictwa czego efektem jest dostosowawcze, cząstkowe formułowanie strategii. Wykład - Podstawy zarządzania 104 Wykład - Podstawy zarządzania

Sposób planowy  zapewnia on ramy i silne dążenie do wytyczenia kierunku, którego brak pozostałym sposobom. W tym przypadku planiści na najwyższym szczeblu postępują systematycznie zgodnie z przyjętą procedurą. Zmusza ona ich do analizy otoczenia i organizacji po to, by mogli opracować plan na przyszłość. Wykład - Podstawy zarządzania 105 Wykład - Podstawy zarządzania

Praca planistyczna wiąże się również z pewnego rodzaju ryzykiem, jednak wybory dokonywane przez planistów cechuje systematyczność, co oznacza, że oparte są na racjonalnej ocenie okazji i zagrożeń stwarzanych przez otoczenie i dostosowane do ogólnych możliwości przedsiębiorstwa. Wykład - Podstawy zarządzania 106 Wykład - Podstawy zarządzania

Istotą procesu formułowania strategii jest dążenie do znalezienia odpowiedzi na cztery zasadnicze pytania: 1- jaką pozycję zajmuje obecnie przedsiębiorstwo i jakie są jego możliwości rozwojowe? Wykład - Podstawy zarządzania 107 Wykład - Podstawy zarządzania

2 - jaką pozycję chciałoby zająć w przyszłości i jakie cele chce osiągnąć w okresie strategicznym, tj. w okresie, na jaki jest opracowywana strategia? 3 - co mu utrudnia obecnie i co może utrudnić w przyszłości osiągnięcie pożądanej pozycji? Wykład - Podstawy zarządzania 108 Wykład - Podstawy zarządzania

4 - co powinno i co musi uczynić, aby przesunąć się z pozycji obecnie zajmowanej na pozycję pożądaną i osiągnąć sukces? Wykład - Podstawy zarządzania 109 Wykład - Podstawy zarządzania

- określenie pozycji organizacji w otoczeniu;
Strategia jest czynnikiem łączącym niżej wymienione elementy : - otoczenie, które stale się zmienia, ale nie w sposób ciągły (równomierny); - określenie pozycji organizacji w otoczeniu; Wykład - Podstawy zarządzania 110 Wykład - Podstawy zarządzania

* pożądane kierunki rozwoju i zmian; * narzędzia, środki i sposoby.
- system zarządzania organizacją, w której niejednokrotnie trudno określić i wybrać kierunki działania alokacji zasobów koniecznych do realizacji tych celów: * pożądane kierunki rozwoju i zmian; * silne i słabe strony przedsiębiorstwa oraz ich wykorzystanie; * narzędzia, środki i sposoby. Wykład - Podstawy zarządzania 111 Wykład - Podstawy zarządzania

narzędzia, środki i sposoby,
- kierownictwo, któremu trudno określić długofalowe cele i warunki rozwoju przedsiębiorstwa rola polega na mediacji działań stabilizujących i przystosowawczych: narzędzia, środki i sposoby, oraz specjalistów. Wykład - Podstawy zarządzania 112 Wykład - Podstawy zarządzania

Plan taktyczny Wykład - Podstawy zarządzania 113 Wykład - Podstawy zarządzania

Plan taktyczny, zwany też planem operacyjnym, jest budowany na podstawie planu strategicznego. Ogólny plan taktyczny może obejmować okres pięcioletni, ale szczegółowy plan, okres roczny. Co roku należy opracować nowy plan taktyczny. Wykład - Podstawy zarządzania 114 Wykład - Podstawy zarządzania

Opracowaniem planu powinny zajmować się jednostki organizacyjne, które go będą realizować. Plan ten jest opracowywany dla oddziału, wydziału lub nowej jednostki międzywydziałowej. Wykład - Podstawy zarządzania 115 Wykład - Podstawy zarządzania

Musi być wkomponowany w ogólny plan strategiczny przedsiębiorstwa, stąd też mogą wynikać pewne nowe struktury organizacyjne w celu wykonania zaplanowanych działań. Wykład - Podstawy zarządzania 116 Wykład - Podstawy zarządzania

Kolejność opracowywania planu taktycznego jest następująca :
1) Przegląd celów wynikających z planu strategicznego przedsiębiorstwa dla wydziału (oddziału), czy dla wydziału wynikają jakieś zmiany w zakresie produkcji, organizacji. Wykład - Podstawy zarządzania 117 Wykład - Podstawy zarządzania

W tego typu jednostce struktura organizacyjna jest funkcją strategii, środkiem służącym do określenia celów. Po zatwierdzeniu rocznego planu szef spotyka się z personelem kierowniczym jego jednostki, by dokonać przeglądu istniejącej struktury organizacyjnej i zastanowić się, czy są wymagane jakieś zmiany, jeśli tak to jakie. Wykład - Podstawy zarządzania 118 Wykład - Podstawy zarządzania

Dodatkowo co rok jest aktualizowany zakres czynności. Na tej podstawie oraz na podstawie celów indywidualnych każdy pracownik jest świadomy zakresu swojej odpowiedzialności w nadchodzącym roku. Wykład - Podstawy zarządzania 119 Wykład - Podstawy zarządzania

2) Ocena szans produktu w przypadku przewidywanych jego modyfikacji, rozbudowy. 3) Ocena popytu w roku przyszłym na nowy lub modernizowany produkt, produkowany przez wydział. Wykład - Podstawy zarządzania 120 Wykład - Podstawy zarządzania

4) Wypunktowanie zadań oraz ocena możliwości wydziału przed uruchomieniem, zmianami w toku produkcji. 5) Ocena istniejących zasobów przewidywanych w planie rocznym oraz możliwości ich pozyskania. Wykład - Podstawy zarządzania 121 Wykład - Podstawy zarządzania

6) Ocena zasobów planowanych do uzyskania w ciągu roku. 7) Określenie struktury programowej (zadaniowej) niezbędnej podczas realizacji planowanych zadań. Wykład - Podstawy zarządzania 122 Wykład - Podstawy zarządzania

8) Określenie potrzeb i zbilansowanie ich z zasobami 9) Wybór strategii postępowania Wykład - Podstawy zarządzania 123 Wykład - Podstawy zarządzania

11) Realizacja planu i jego bieżąca ocena.
10) Utworzenie systemu informatycznego, który będzie zbierał przechowywał i przekazywał zainteresowanym dane o realizacji planu. 11) Realizacja planu i jego bieżąca ocena. Wykład - Podstawy zarządzania 124 Wykład - Podstawy zarządzania

Ocena zasobów materiałowych
Stan aktualny Ocena silnych i słabych stron Ocena czynników zewnętrznych Cele: te same, nowe modyfikacja Czy przewiduje się zmiany w przypadku Modyfikacji produktu Ocena szans produktu na rynku Zadania do wykonania: Inwestycje – budowlane, maszynowe Organizacja – nowi specjaliści Możliwe do wystąp. różnice: planowane zakupy wartości finansowe Zmiany w produkcji Ocena zasobów materiałowych Ocena zasobów ludzkich Wykład - Podstawy zarządzania 125 Wykład - Podstawy zarządzania

realizacji Nowi pracownicy nowe sposoby realizacji Zmiany w strukturze
Realizacja planu Dostosowanie systemu informatycznego Warianty harmonogramów realizacji Kontrola w punktach krytycznych Nowi pracownicy nowe sposoby realizacji Zmiany w strukturze organizacyjnej Wybór wariantu realizacji Wykład - Podstawy zarządzania 126 Wykład - Podstawy zarządzania

Planowanie Plan projektu Wykład - Podstawy zarządzania 127 Wykład - Podstawy zarządzania

Czynności podczas opracowywania planu projektu są następujące :
Projekt jest to jednorazowe przedsięwzięcie, które ma ustalony wynik końcowy, harmonogram i kosztorys. Czynności podczas opracowywania planu projektu są następujące : Wykład - Podstawy zarządzania 128 Wykład - Podstawy zarządzania

1) Przy sporządzaniu planu projektu istotne jest poznanie opinii klienta, tj.:
a) osoby, które będą korzystały z rezultatów (produktu) i w jaki sposób wynik (produkt) będzie oceniany, b) osoby (klienta), która go będzie oceniała i co ma zamiar robić z wynikami pracy. Wykład - Podstawy zarządzania 130 Wykład - Podstawy zarządzania

2) Wyznaczenie celu projektu, czyli to co ma być osiągnięte lub wykonane w wyniku jego realizacji. 3) Określenie tego co klient winien otrzymać (według zamówienia) lub wynik do sprzedaży. Wykład - Podstawy zarządzania 131 Wykład - Podstawy zarządzania

4) Określenie szczegółowych zadań dla poszczególnych grup lub pracowników. 5) Ustalenie terminów realizacji poszczególnych zadań. Można się tu posługiwać wykresem sieciowym dla ustalenia harmonogramu. Wykład - Podstawy zarządzania 132 Wykład - Podstawy zarządzania

6) Opracowanie szczegółowego kosztorysu projektu. 7) Ustalenie osób odpowiedzialnych z realizację poszczególnych etapów (elementów) projektu. Wykład - Podstawy zarządzania 133 Wykład - Podstawy zarządzania

- można zestawić czynności w danym momencie,
Do planowania i kontrolowania mogą być stosowane wykresy Gantta, o dwóch współrzędnych (czas i czynność). Za pomocą tego wykresu: - można zestawić czynności w danym momencie, - można wykonać podsumowanie w pewnym czasie, Wykład - Podstawy zarządzania 134 Wykład - Podstawy zarządzania

n nie można pokazać w jakim celu czynność ma być poszerzona,
n nie można pokazać wzajemnych zależności między czynnościami, n nie można pokazać w jakim celu czynność ma być poszerzona, n brak jest też następstwa procesu, n jeżeli pewna czynność wyjdzie poza datę docelową, nie ma możliwości ustawienia czasowego innych prac. Wykład - Podstawy zarządzania 135 Wykład - Podstawy zarządzania

Termin wykonania czynność Czas trwania czynności [dni]
ZP - zdarzenie poprzedzające, ZN - zdarzenie następujące, T - czas trwania czynności, NWP - najwcześniejszy termin rozpoczęcia, NPP - najpóźniejszy termin rozpoczęcia, NWK - najwcześniejszy termin zakończenia, NPK - najpóźniejszy termin zakończenia, ZC - zapas całkowity, ZS - zapas swobodny. 35 34 1 11 10 Odbiór 14 19 15 9 Zależność czasowa 13 22 12 8 32 2 7 Montaż i wstępne próby 17 6 Zamówienie kartonów z dokonanymi zmianami 29 5 Zamówienie folii z dokonanymi zmianami Zamówienie krzywki 4 3 Zebranie informacji i ich analiza Analiza ceny Przeprowadzenie ankiety Rozmowa z kupcami sieci hipermarketów Omówienie spraw technologicznych z firmą Multitech ZS ZC NPK NWK NPP NWP T ZN ZP Zapas czasu Termin wykonania czynność Czas trwania czynności [dni] Czynność Opis czynności Lp. Wykład - Podstawy zarządzania 136 Wykład - Podstawy zarządzania

n czas oznaczony jest na skali pod wykresem,
W przedstawieniu czasu stosowana jest metoda kombinacji wykresu GANTTA i PERT. n czynności odbywają się równolegle, co oznacza, że są od siebie uzależnione, n czas oznaczony jest na skali pod wykresem, n wykres przedstawia czynności i następstwa, w jakiej kolejności się odbywają. Wykład - Podstawy zarządzania 138 Wykład - Podstawy zarządzania

n każda czynność jest numerowana oraz określona czasowo,
n w całym przebiegu występuje kilka ścieżek, wśród nich jest ścieżka krytyczna. Wykład - Podstawy zarządzania 139 Wykład - Podstawy zarządzania

Wykład: Podstawy zarządzania
Organizowanie Wykład: Podstawy zarządzania Wykład - Podstawy zarządzania 140 Wykład - Podstawy zarządzania

Przez organizowanie rozumie się ustanowienie stosunków zależności pomiędzy stanowiskami, którym wyznaczono wyspecjalizowane zadania, konieczne do osiągnięcia wyznaczonych celów przedsiębiorstwa. Wykład - Podstawy zarządzania 142 Wykład - Podstawy zarządzania

Czym jest organizowanie? 1) Organizowanie rzeczowe – pojęcie organizacja oznacza „zespół ludzi i innych elementów powiązanych ze sobą we współdziałaniu dla osiągnięcia wspólnie określonego celu”. Wykład - Podstawy zarządzania 144 Wykład - Podstawy zarządzania

2) Organizowanie to wzajemne powiązanie pracowników w procesach w celu wykonania określonej (zaplanowanej) pracy. Wykład - Podstawy zarządzania 146 Wykład - Podstawy zarządzania

W ramach organizacji wyróżnić można szereg sposobów organizowania pracy w zależności od rodzaju działalności: – produkcja ciągła (masowa), – produkcja lub usługi jednostkowe, – produkcja lub usługi o zmiennej strukturze. Wykład - Podstawy zarządzania 147 Wykład - Podstawy zarządzania

Sprawą podstawową jest, aby sposób organizacji pracy mógł być przedmiotem systematycznych badań. Organizowanie Wykład - Podstawy zarządzania 149 Wykład - Podstawy zarządzania

Ich celem powinno być opracowanie prawidłowej technologii produkcji:
1– wybór najlepszego zestawu maszyn i urządzeń, 2– sprawdzenie ich wydajności, 3– najkorzystniejszy (najmniej kosztowny) sposób ich instalacji, Wykład - Podstawy zarządzania 150 Wykład - Podstawy zarządzania

4– zidentyfikowanie najlepszych metod rozwiązywania indywidualnych zadań dla pracowników, 5– kontrolowanie osiągania zadowalających rezultatów, 6– porównywanie uzyskanych wyników do innych zespołów lub firm, Wykład - Podstawy zarządzania 151 Wykład - Podstawy zarządzania

7– kontrolowanie wykonania zgodnie z obowiązującymi przepisami,
8– pomiar pracy, 9– kontrolę jakości według wyników pomiarów próbek, 10– kontrolę jakości według oceny alternatywnej. Wykład - Podstawy zarządzania 152 Wykład - Podstawy zarządzania

F. Taylor wyróżnił następujące etapy badania procesu pracy: 1– podział każdego zagadnienia na części składowe, które mają być poddane badaniu, 2– systematyczne badanie czynników elementarnych, 3– ustalenie zależności osiągniętego wyniku od czynników elementarnych, Wykład - Podstawy zarządzania 153 Wykład - Podstawy zarządzania

4– oddzielenie czynników mniej ważnych od czynników istotnych, mających decydujące znaczenie i wpływ na wyniki działania, 5– ustalenie prawidłowości pozwalających na każdorazowe uzyskanie najlepszych wyników. Wykład - Podstawy zarządzania 154 Wykład - Podstawy zarządzania

Henri Le Chatelier (1850–1936). Wykład - Podstawy zarządzania 156 Wykład - Podstawy zarządzania

Ważnym elementem w dorobku Le Chateliera jest sformułowanie tzw. cyklu organizacyjnego. Określa on etapy postępowania, które należy zachować chcąc, aby jakiekolwiek działanie przebiegło sprawnie. 1) Najważniejsze jest ustalenie celu działania; powinien być jeden cel, gdyż równoczesna realizacja wielu celów rozprasza wysiłki i osłabia szansę powodzenia: Szczegółowe informacje dotyczące tego tematu Pomocnicze informacje i przykłady Jaki ma to związek ze słuchaczami Wykład - Podstawy zarządzania 157 Wykład - Podstawy zarządzania

- należy ściśle określić cel działania, a zarazem ograniczyć go w stosunku do realnych możliwości podmiotu działającego; – następnie należy zbadać metody i środki prowadzące do realizacji przyjętego celu; – aby móc znaleźć optymalne sposoby działania, trzeba najpierw ustalić i zbadać wszystkie czynniki wpływające na jego wynik; Wykład - Podstawy zarządzania 158 Wykład - Podstawy zarządzania

– po dokonaniu tego należy przeprowadzić ich hierarchizację według ważności; – gdy czynniki zostały sklasyfikowane, można je poddać analizie; – analiza zastosowana może mieć charakter jakościowy, albo – jeśli jest taka możliwość – należy stosować analizę ilościową. Wykład - Podstawy zarządzania 159 Wykład - Podstawy zarządzania

2) Kolejnym etapem cyklu organizacyjnego jest przygotowanie środków działania uznanych za niezbędne: – przygotowanie obejmuje zarówno pozyskanie środków rzeczowych i zasobów ludzkich, jak i ich uporządkowanie; – w momencie gdy stworzy się system organizacyjny zapewniający jak najsprawniejsze wykonanie działania, można przystąpić do jego wykonania. Wykład - Podstawy zarządzania 160 Wykład - Podstawy zarządzania

3) Wykonanie działania powinno być przeprowadzone według wcześniej ustalonego planu; – podczas wykonywania przedsięwzięcia organizatorskiego konieczna jest stała koordynacja faktycznych przebiegów działań z przebiegami planowanymi i dokonywanie na tej podstawie odpowiedniej regulacji wykonania. Wykład - Podstawy zarządzania 161 Wykład - Podstawy zarządzania

4) Zamknięciem cyklu organizacji jest etap kontroli. Wyniki, które są uzyskiwane w toku wykonania działań, powinny być od razu kontrolowane z założonymi celami. Wykład - Podstawy zarządzania 162 Wykład - Podstawy zarządzania

Henry Fayol 1841–1925 Wykład - Podstawy zarządzania 163 Wykład - Podstawy zarządzania

Zasługą Fayola było sformułowanie 14 zasad: 1– Podział pracy – w przedsiębiorstwie (we wszystkich działach) powinna być stosowana ścisła specjalizacja, której celem jest właściwe wykorzystanie zatrudnionego pracownika. 2– Władza i odpowiedzialność – odpowiedzialność jest następstwem władzy. Władza jest to nadanie urzędowych uprawnień związanych ze stanowiskiem. Wykład - Podstawy zarządzania 164 Wykład - Podstawy zarządzania

czyli poszanowanie przepisów dotyczących: - podporządkowania się,
3 – Dyscyplina, czyli poszanowanie przepisów dotyczących: - podporządkowania się, - pilności, - pracowitości, - okazanie zewnętrznych oznak szacunku, - właściwe obsadzenie stanowisk przez odpowiedzialnych ludzi jest warunkiem poszanowania przepisów i kierowników. Wykład - Podstawy zarządzania 165 Wykład - Podstawy zarządzania

4 – Jednoosobowe kierownictwo - podległy pracownik powinien otrzymywać polecenia od jednego kierownika (dotyczy to stosunku kierownik – podwładny). 5– Jednoosobowe zarządzanie – polegające na tym, że każdą grupą działań zmierzających do jednego celu musi kierować człowiek w myśl jednego planu, który wiąże jednoosobowe zarządzanie z funkcjonowaniem „grupy ludzkiej”. Wykład - Podstawy zarządzania 166 Wykład - Podstawy zarządzania

6– Podporządkowanie interesu osobistego interesowi grupy – interes każdego zespołu powinien stać ponad interesem poszczególnych jego członków; jeżeli interesy są rozbieżne, zadaniem kierownictwa jest ich pogodzenie. 7– Wynagrodzenia personelu – stosowanie sprawiedliwych metod wynagradzania za pracę, które powinny maksymalnie zespolić tak pracowników, jak i pracodawcę. Wykład - Podstawy zarządzania 167 Wykład - Podstawy zarządzania

8 – Centralizacja – stopień scentralizowania władzy w przedsiębiorstwie określają konkretne okoliczności; jej wynikiem powinna być maksymalna korzyść. 9 – Hierarchia – traktowana jest jako „linia władzy” od najwyższych szczebli do najniższych i niewskazane jest pomijanie drogi hierarchii, natomiast w przypadkach szczególnych pominięcie tej drogi nie powinno pociągać za sobą skutków służbowych. Wykład - Podstawy zarządzania 168 Wykład - Podstawy zarządzania

Jest to zasada organizacji dotycząca rzeczy i ludzi.
10 – Ład – Fayol dzieli tę zasadę na „ład rzeczowy” i „ład społeczny” i definiuje ją następującą formułą: „miejsce dla każdej rzeczy (człowieka), a każda rzecz (człowiek) na swoim miejscu”. Jest to zasada organizacji dotycząca rzeczy i ludzi. Wykład - Podstawy zarządzania 169 Wykład - Podstawy zarządzania

11– Sprawiedliwy stosunek do podwładnych – traktowanie zespołu sprawiedliwie i życzliwie, zachęcanie pracowników do wkładania wykonywane czynności całej dobrej woli. 12 – Stabilizacja – płynność kadr jest przyczyną i skutkiem złego zarządzania, powoduje koszty związane z rotacją (kształcenie nowych pracowników). Wykład - Podstawy zarządzania 170 Wykład - Podstawy zarządzania

podwładnych do wykazywania znaczenie dobrej atmosfery dla jej
„”” 13 – Inicjatywa – przejawia się w zdolności do opracowywania planów, wykonywania planów; kierownicy powinni zachęcać podwładnych do wykazywania inicjatywy.”” 14 – Espirit de corpus - (w jedności siła) – jest to rozwinięcie zasady jednoosobowego kierownictwa, potwierdzającej potrzebę pracy w zespole oraz znaczenie dobrej atmosfery dla jej osiągnięcia. Wykład - Podstawy zarządzania 171 Wykład - Podstawy zarządzania

Proces produkcyjny to uporządkowany zespół cząstkowych procesów, w wyniku, których koncepcje produkcyjne oraz technologiczne są realizowane przez człowieka lub zespół sterowanych mechanizmów (robotów) w postaci produkcji. Wykład - Podstawy zarządzania 172 Wykład - Podstawy zarządzania

T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 Cykl szeregowo - równoległy Etap 1 Etap 2
Operacje sekwencyjne Etap 1 T1 Etap 2 Etap 3 T2 T3 Etap 4 T4 T1 Etap 1 Etap 2 T2 Etap 3 T3 Etap 4 T4 Cykl szeregowo - równoległy T1 Etap 1 Etap 2 T2 Etap 3 T3 Etap 4 T4 Cykl równoległy

W wyniku realizacji procesu produkcyjnego materiały wejściowe przetworzone zostają za pomocą narzędzi pracy na produkty gotowe. Wykład - Podstawy zarządzania 174 Wykład - Podstawy zarządzania

Wykład - 1 Inform. ogólne 175 Wykład - Podstawy zarządzania

Podstawowe definicje Operacje - to całokształt jednorodnych pod względem technologicznym działań pracownika lub grupy wykonywanych w określonej jednostce czasu i miejscu pracy przy niezmienionych warunkach. Wykład - Podstawy zarządzania 176 Wykład - Podstawy zarządzania

Proces technologiczny jest to zbiór czynności i operacji, w których toku następuje bezpośrednia realizacja celu całego procesu, tj.: – przygotowania, – wykonania, – transportu produktu. Wykład - Podstawy zarządzania 177 Wykład - Podstawy zarządzania

Ciąg techniczny (układ) jest to zestaw maszyn i urządzeń niezbędnych w realizacji zaplanowanego procesu produkcyjnego, którego celem jest uzyskanie jednostek produkcji lub usług przy uwzględnieniu opłacalnego kosztu ich wytworzenia. Wykład - Podstawy zarządzania 178 Wykład - Podstawy zarządzania

Operacja technologiczna ma miejsce wówczas, gdy występuje zmiana kształtu, własności fizycznych lub chemicznych materiału wyjściowego lub półwyrobu. Zmiany te muszą być: - uprzednio zaprojektowane, - wystąpić w planie obróbki, czy inaczej planie operacyjnym określonej części (elementu składowego). Wykład - Podstawy zarządzania 179 Wykład - Podstawy zarządzania

Operacja kontroli występuje wówczas, gdy część, zespół lub gotowy wyrób jest sprawdzany (kontrolowany) przez wykonawcę lub specjalne służby zgodnie z programem kontroli. Tak definiowana kontrola odbywa się przez: ─ sprawdzenie, czyli inspekcję, ─ przez pomiar, ─badanie wyrobu. Wykład - Podstawy zarządzania 180 Wykład - Podstawy zarządzania

Występuje to najczęściej wówczas, gdy zespół, komplet wykonawczy lub gotowy wyrób jest sprawdzony za pomocą specjalnych przyrządów i aparatów kontrolno- pomiarowych na zgodność z wzorcami lub przyjętymi normami. Wykład - Podstawy zarządzania 181 Wykład - Podstawy zarządzania

Operacja ta polega na doprowadzeniu pracy ludzkiej i energii do przedmiotu w celu sprawdzenia poprawności zmian wywołanych w obrobionym przedmiocie podczas obróbki lub na skutek procesów naturalnych. Wykład - Podstawy zarządzania 182 Wykład - Podstawy zarządzania

Specjalnym rodzajem operacji jest montaż lub demontaż polegający na przewidzianej projektem technologicznym zmianie trwałego położenia określonej części w stosunku do innych części. Zmiany te zachodzą na skutek pracy ludzkiej lub automatu oraz działania energii doprowadzonej z zewnątrz lub zawartej w obrabianym przedmiocie. Wykład - Podstawy zarządzania 183 Wykład - Podstawy zarządzania

Prawa naukowej organizacji
W ramach dotychczasowych prac nad organizacją wydzielone zostały prawa naukowej organizacji pracy. Prawo podziału pracy –określone procesy dzieli się na proste i nieznacznie złożone zadania a następnie powierza się je do wykonania pracownikom lub maszynom. Wykład - Podstawy zarządzania 184 Wykład - Podstawy zarządzania

Podział pracy jest przeprowadzany według kryteriów: czynnościowego – podział procesu produkcyjnego na procesy proste w ramach określonej technologii prowadzi do specjalizacji funkcjonalnej, co pozwala na tworzenie specjalizowanych zespołów lub stanowisk pracy; Wykład - Podstawy zarządzania 185 Wykład - Podstawy zarządzania

ilościowego – wszyscy uczestnicy wykonują wspólnie te same czynności; jakościowego – osoby współdziałające wykonują różne czynności, które składają się na wykonanie zadania. przedmiotowego – specjalizacja w zakresie przedmiotów wytwarzania gotowych wyrobów lub produkcji; Wykład - Podstawy zarządzania 186 Wykład - Podstawy zarządzania

Prawo koncentracji – produkując jak największą liczbę jednostek produktu w danej jednostce czasu uzyskuje się: obniżenie kosztów własnych przypadających na jednostkę produktu; właściwe wykorzystanie maszyn i urządzeń; wzrost wydajności zatrudnionych pracowników. Wykład - Podstawy zarządzania 187 Wykład - Podstawy zarządzania

Prawo harmonii – wyniki działań są tym lepsze, im lepiej są ze sobą skoordynowane: - elementy uczestniczące w określonym działaniu, tj. pracownicy i maszyny; - okresy trwania uzależnionych wzajemnie procesów. Wykład - Podstawy zarządzania 188 Wykład - Podstawy zarządzania

Karol Adamiecki 1866–1933 Wykład - Podstawy zarządzania 189 Wykład - Podstawy zarządzania

W 1909 roku opublikował metodę wykreślania harmonogramów i organizowania pracy zbiorowej w walcowniach („harmonizacja działania”) w „Przeglądzie Technicznym”. Metoda ta stała się polem inspiracji dla współczesnej koncepcji tzw. analizy sieciowo-czasowej przedsięwzięć CPM i PERT. Wykład - Podstawy zarządzania 190 Wykład - Podstawy zarządzania

Na podstawie badań prowadzonych w czasie pracy stworzył graficzne przedstawienie przebiegu prac zespołowych w czasie, znane dziś pod nazwą „harmonogramu Adamieckiego”. Okazało się wówczas, że straty czasu, jakie miały miejsce w walcowni i wpływały na produktywność, wynikały z braku uzgodnienia poszczególnych operacji następujących po sobie. Wykład - Podstawy zarządzania 191 Wykład - Podstawy zarządzania

Obraz przedsiębiorstwa przedstawianego przez Adamieckiego jest systemem składającym się z wzajemnie zależnych elementów. Postrzegając w ten sposób organizację Adamiecki dostrzega dwa główne zadania organizatorskie. Wykład - Podstawy zarządzania 194 Wykład - Podstawy zarządzania

1) Wynikające z prawa harmonii: polega na harmonijnym doborze poszczególnych elementów systemu wytwórczego. Spośród wielu możliwości należy wybrać elementy o najlepszej charakterystyce ekonomicznej, a więc takie, które pozwalają realizować produkcję wzorcową. Wykład - Podstawy zarządzania 195 Wykład - Podstawy zarządzania

2) Dotyczące samego funkcjonowania stworzonego systemu wytwórczego – sprowadza się do zharmonizowania w czasie działań wszystkich elementów systemu, by wytwarzać „przy jak najmniejszej stracie czasu”. Wykład - Podstawy zarządzania 196 Wykład - Podstawy zarządzania

Prawo oporu i przeciwdziałania – powszechne zjawisko wskazujące, że działania mające na celu zmianę istniejącego stanu rzeczy natrafiają przeważnie na opór u ludzi, których mają dotyczyć. Ludzie ci starają się zachować istniejący stan rzeczy. Wykład - Podstawy zarządzania 197 Wykład - Podstawy zarządzania

Robotnik wykonujący daną pracę po zmianie urządzeń, którymi ją wykonywał, na lepsze, odczuwa opór wewnętrzny lub przeciwdziałanie, co jest spowodowane brakiem adaptacji do nowych urządzeń. Wykład - Podstawy zarządzania 198 Wykład - Podstawy zarządzania

1) obejmuje całokształt zagadnień związanych
Treść pojęcia “struktura organizacyjna”: 1) obejmuje całokształt zagadnień związanych z organizacją i realizacją procesu zarządzania w przedsiębiorstwie; 2) określa podział pracy w przedsiębiorstwie i ustanawia niezbędne powiązania między różnymi funkcjami i czynnościami; Wykład - Podstawy zarządzania 200 Wykład - Podstawy zarządzania

3) kształtuje podział władzy i porządkuje hierarchicznie składniki przedsiębiorstwa; 4) ustanawia układ odpowiedzialności; 5) zapewnia ciągłość realizacji zadań, umożliwiającą przedsiębiorstwu przetrwanie mimo zmian osobowych oraz koordynuje jego stosunki z otoczeniem. Wykład - Podstawy zarządzania 201 Wykład - Podstawy zarządzania

Struktura organizacyjna to sposób, w jaki elementy organizacji są ze sobą powiązane. Wg J. Zieleniewskiego: struktura to całokształt stosunków między elementami jakiejś całości i między elementami a całością, rozpatrywany z określonego względu” Wykład - Podstawy zarządzania 202 Wykład - Podstawy zarządzania

Przykładem definicji, kładącej nacisk na elementy, jest sformułowanie, że “(...) przez strukturę organizacyjną określonego przedsiębiorstwa rozumiemy podstawowe dla niego komórki organizacyjne oraz występujące między nimi powiązania hierarchiczne a także funkcjonalne” Wykład - Podstawy zarządzania 203 Wykład - Podstawy zarządzania

Z kolei, przykładem definicji kładącej nacisk na relacje jest stwierdzenie, że: “(...) strukturę organizacyjną można zdefiniować jako całokształt stosunków występujących pomiędzy poszczególnymi częściami oraz między nimi a całością” Wykład - Podstawy zarządzania 205 Wykład - Podstawy zarządzania

Struktura organizacyjna, jako narzędzie zarządzania, winna spełniać w przedsiębiorstwie następujące funkcje : 1- funkcję klasyfikatora celów i funkcji (ze szczególnym uwzględnieniem funkcji zarządzania); 2- funkcję porządkowania składników przedsiębiorstwa (ze względu na wymogi przebiegu procesu zarządzania) i tworzenia stanowisk organizacyjnych; Wykład - Podstawy zarządzania 206 Wykład - Podstawy zarządzania

3- funkcję grupowania stanowisk w jednostki organizacyjne; 4- funkcję kształtowania zależności funkcjonalnych; 5- funkcję kształtowania zależności hierarchicznych i tworzenia członów kierowniczych; Wykład - Podstawy zarządzania 207 Wykład - Podstawy zarządzania

7- funkcję formalizacji budowy przedsiębiorstwa.
6- funkcję rozmieszczenia uprawnień decyzyjnych i podziału zakresu odpowiedzialności w przedsiębiorstwie; 7- funkcję formalizacji budowy przedsiębiorstwa. Wykład - Podstawy zarządzania 208 Wykład - Podstawy zarządzania

Struktura organizacyjna występuje w złożonych systemach działania, posiadających podmiotowo wyodrębniony system zarządzania, gdzie ma miejsce formalizacja uzależnienia elementów (członków). Wykład - Podstawy zarządzania 209 Wykład - Podstawy zarządzania

Rys.... Struktura płaska Przybyła M., Koziński J., Wudarzewski W., Struktura organizacyjna jako narzędzie zarządzania, AE, Wrocław 1993. Wykład - Podstawy zarządzania 210 Wykład - Podstawy zarządzania

- statut organizacyjny, - schemat organizacyjny,
W praktyce, badanie struktury organizacyjnej koncentruje się na jej modelu w postaci dokumentacji organizacyjnej, obejmującej przede wszystkim: - statut organizacyjny, - schemat organizacyjny, - regulamin organizacyjny, - zakresy czynności (karty funkcji), - instrukcje organizacyjne itp. Wykład - Podstawy zarządzania 212 Wykład - Podstawy zarządzania

FAZA Wybór przedmiotu badań Wybór przedmiotu badań WSTĘPNA Badania orientacyjne (odwzorowanie) stanu faktycznego Co? Kto? Gdzie? Kiedy? Jak? ANALIZA FAZA PODSTAWOWA dlaczego? dlaczego? dlaczego? DIAGNOZA Zmiana Zmiana Eliminacja Eliminacja Łączenie Udoskonalenie kolejności osoby Wybór projektu optymalnego Przygotowanie warunków Wykład - Podstawy zarządzania 213 FAZA Wykład - Podstawy zarządzania Wdrożenie KOŃCOWA Kontrola

Dokumenty opisujące strukturę organizacyjną firmy Struktura organizacyjna, jako wyraz świadomego ukształtowania budowy wewnętrznej przedsiębiorstwa, jest postrzegana za pośrednictwem pewnych dokumentów organizacyjnych. Wykład - Podstawy zarządzania 214 Wykład - Podstawy zarządzania

Tworzenie tych dokumentów jest efektem “formalizacji organizacji”, rozumianej jako technika ujmowania celów i budowy wewnętrznej przedsiębiorstwa w określony zestaw zapisanych wzorców działań. Wykład - Podstawy zarządzania 215 Wykład - Podstawy zarządzania

Za podstawowe zadania, jakie ma spełnić formalizacja organizacji przedsiębiorstwa, przyjmuje się: 1- usankcjonowanie i wydzielenie przedsiębiorstwa z otoczenia, określenie jego celów i przedmiotu działania oraz ustalenie ogólnych zasad funkcjonowania. W wyniku tego powstaje statut organizacyjny oraz założenia schematu i regulaminu organizacyjnego. Wykład - Podstawy zarządzania 216 Wykład - Podstawy zarządzania

2- Nadanie organizacji przedsiębiorstwa cech trwałości: - podstawowych składników (członków), -zadań, uprawnień i odpowiedzialności jej członków, - zależności łączących członków przedsiębiorstwa, które są istotne z punktu widzenia realizacji celów; Wykład - Podstawy zarządzania 217 Wykład - Podstawy zarządzania

3- Ograniczenie swobody zachowań członków do takich działań, jakie są pożądane ze względu na cel przedsiębiorstwa. 4 - Opracowanie szczegółowej dokumentacji organizacyjnej. Tu konkretyzowany jest schemat i regulamin organizacyjny oraz sporządzane są zakresy działania jednostek, komórek i stanowisk organizacyjnych oraz instrukcje organizacyjne. Wykład - Podstawy zarządzania 218 Wykład - Podstawy zarządzania

5- Stała aktualizacja: wzbogacanie i korygowanie dokumentacji organizacyjnej, jako wyraz dostosowywania struktury organizacyjnej do stale zmieniających się warunków działania. Wykład - Podstawy zarządzania 219 Wykład - Podstawy zarządzania

Ze względu na stopień sformalizowania można wskazać następujące typy przedsiębiorstw: 1- niedoformalizowane, w których udział reguł, procedur i komunikatów jest za mały, co istotnie utrudnia sprawne zarządzanie; Wykład - Podstawy zarządzania 220 Wykład - Podstawy zarządzania

3- o właściwym stopniu sformalizowania,
2-przeformalizowane (zbiurokratyzowane), w których zbyt duża liczba przepisów, daleko posunięta szczegółowość sprawiają, że przedsiębiorstwo jest mało elastyczne, niezdolne do szybkich zmian adaptacyjnych i antycypacyjnych; 3- o właściwym stopniu sformalizowania, przy którym przedsiębiorstwo uzyskuje najwyższą sprawność funkcjonowania. Wykład - Podstawy zarządzania 221 Wykład - Podstawy zarządzania

Struktury organizacyjne
Budowa modelu struktury organizacyjnej W praktyce organizatorskiej popularne jest rozróżnienie tzw. podejścia “odgórnego” i “oddolnego” w modelowaniu struktury organizacyjnej. Wykład - Podstawy zarządzania 222 Wykład - Podstawy zarządzania

Podejście “odgórne” polega najogólniej na tym, że: punktem wyjściowym przy budowie struktury jest wyodrębnienie stanowisk i jednostek organizacyjnych najwyższych szczebli; następnie ich podział na jednostki i komórki organizacyjne coraz niższych szczebli zarządzania. Wykład - Podstawy zarządzania 223 Wykład - Podstawy zarządzania

Dyrekcja przedsiębiorstwa Badania Finanse i rozwój Centralne jednostki sterujące według kryterium funkcjonalnego Inwestycje Jednostki organizacyjne Wyrób A Wyrób C według kryterium Wyrób B obiektowego (wyrób) Zaopatrzenie Produkcja Zbyt Wykład - Podstawy zarządzania 224 Wykład - Podstawy zarządzania

W podejściu “oddolnym” zasadniczym przedmiotem modelowania struktury organizacyjnej jest kompleksowa i szczegółowa wizja zadań realizowanych przez przedsiębiorstwo Wykład - Podstawy zarządzania 225 Wykład - Podstawy zarządzania

Tego typu podejście badawcze zapoczątkowała J. Woodward, która, wykorzystując dorobek szkoły klasycznej, wytypowała cechy strukturalne: - liczba szczebli zarządzania, rozpiętość kierowania, stosunek pracowników na stanowiskach kierowniczych do pracowników na stanowiskach wykonawczych. Wykład - Podstawy zarządzania 226 Wykład - Podstawy zarządzania

Wydzielić można następujące podstawowe modele: - podejście sytuacyjne [tzw. szkoła astońska]; model biurokratycznej organizacji [Weber]; model organiczny ( cechy strukturalne - hierarchia, specjalizacja, kompetencja, interakcje poziome i pionowe, formy zleceń, autorytet) [T. Burns i G. M. Staiker]; Wykład - Podstawy zarządzania 227 Wykład - Podstawy zarządzania

model human relations – w zależności od stopienia jednolitości realizowanych przez nich zadań [E. Litwak]; wpływie technologii i otoczenia na struktury [P. R. Lawrance i J. W. Lorsch]; Wykład - Podstawy zarządzania 228 Wykład - Podstawy zarządzania

podejście powiązane z kontekstem [D.S. Pugh] do czynników tych zaliczono: powstanie i historię, własność i kontrolę, wielkość, statut, technologię, umiejscowienie, zasoby, zależność. . Wykład - Podstawy zarządzania 229 Wykład - Podstawy zarządzania

Struktury liniowa, funkcjonalna i sztabowa tworzą tutaj specyficzną podgrupę, ponieważ zasadzają się na określonej kombinacji występowania więzi liniowej i funkcjonalnej. Te trzy typy struktur są rozważane zwykle jako wzajemnie konkurencyjne (alternatywne). Wykład - Podstawy zarządzania 230 Wykład - Podstawy zarządzania

Kierownik naczelny Więzi służbowe Kierownicy pośredni Więzi funkcjonalne Doradcy funkcjonalni Wykład - Podstawy zarządzania Wykonawcy 231 Wykład - Podstawy zarządzania

Specjalizacja funkcji kierowniczych, prowadzi do wyodrębnienia specjalistycznych (funkcjonalnych) stanowisk kierowniczych, którym przypisane są określone uprawnienia do wydawania dyspozycji i kierowania w odniesieniu do pracowników na różnych szczeblach organizacyjnych. Wykład - Podstawy zarządzania 232 Wykład - Podstawy zarządzania

Kierownik naczelny Więzi służbowe Kierownicy pośredni Więzi funkcjonalne Doradcy funkcjonalni Wykonawcy Wykład - Podstawy zarządzania 233 Wykład - Podstawy zarządzania

W strukturach funkcjonalnych typu “hierarchicznego” specjalizacja kierowania jest tak ukształtowana, że wyodrębnieni kierownicy funkcjonalni są jednocześnie zwierzchnikami wobec pozostałych pracowników w zakresie specjalizacji, którą reprezentują, a ich dyspozycje funkcjonalne mają charakter wiążący. Wykład - Podstawy zarządzania 234 Wykład - Podstawy zarządzania

Funkcjonalna Sztabowa
Tabela 4.3. Warunki stosowania struktur liniowych, funkcjonalnych i sztabowych Typ struktury Liniowa Funkcjonalna Sztabowa Małe firmy i przedsiębiorstwa o prostym asortymencie i technologii produkcji oraz stabilnych warunkach otoczenia. Firmy i instytucje realizujące zadania wymagające dyscypliny, autorytetu kierowniczego i posłuszeństwa podwładnych. Przy niskiej kulturze organizacyjnej pracowników i dużych różnicach w kwalifikacji. Firmy i przedsiębiorstwa o zróżnicowanym asortymencie produkcji i złożonej technologii wytwarzania. Firmy funkcjonujące w zmiennym otoczeniu, co wymaga fachowości i szybkości w podejmowaniu decyzji. Przy braku kierowników o kwalifikacjach względnie uniwersalnych. Przy względnie wysokiej kulturze organizacyjnej pracowników i umiejętności całościowego postrzegania problemów. W średnich i dużych firmach o zróżnicowanym asortymencie produkcji i/lub złożonej technologii wytwarzania. W warunkach dużej zmienności otoczenia. W sytuacjach wymagających klarowności podziału kompetencji i jednoznaczności egzekwowania odpowiedzialności. W sytuacjach wymagających podejmowania złożonych i kompleksowych decyzji przekraczających możliwości percepcyjne i analityczne pojedynczych kierowników. Wykład - Podstawy zarządzania 235 Wykład - Podstawy zarządzania

Kolejnym typem tradycyjnych struktur organizacyjnych są struktury techniczne. Dominują w nich więzi techniczne, natomiast więzi służbowe i funkcjonalne stanowią jedynie ich uzupełnienie. Wykład - Podstawy zarządzania 236 Wykład - Podstawy zarządzania

Charakterystyczną cechą struktur technicznych jest niska formalizacja rozwiązań organizacyjnych (większą rolę odgrywa standaryzacja w formie wypracowanych norm i przyzwyczajeń). Wykład - Podstawy zarządzania 237 Wykład - Podstawy zarządzania

Kierownicy w strukturach technicznych koncentrują się na działaniach strategicznych, unikając angażowania się w działania bieżące. Wykład - Podstawy zarządzania 238 Wykład - Podstawy zarządzania

Zachowanie się pracowników w firmach o strukturze technicznej wyznaczają wzajemne oczekiwania i reakcje wynikające z przyjętego podziału pracy. To właśnie przyjęty podział pracy narzuca sposoby przekazywania i przetwarzania informacji oraz strukturę zasileń materialnych. Wykład - Podstawy zarządzania 239 Wykład - Podstawy zarządzania

Struktury zbliżone do technicznych występują najczęściej w firmach o wysokim stopniu mechanizacji i automatyzacji prowadzonej działalności. Wykład - Podstawy zarządzania 240 Wykład - Podstawy zarządzania

Znacznie częściej można natomiast spotkać struktury macierzowe, i to niekoniecznie w wielkich przedsiębiorstwach. Wykład - Podstawy zarządzania 241 Wykład - Podstawy zarządzania

Centralne jednostki funkcjonalne Zaopatrzenie Technika Badanie i rozwój Zbyt Kadry Finanse Wyrób A w określonym produkcie specjalizujące się Jednostki Wyrób B Wyrób C Wykład - Podstawy zarządzania 242 Wykład - Podstawy zarządzania

4- Organizowanie Niżej przedstawione zostały przykładowe rodzaje struktur organizacyjnych. Wykład - Podstawy zarządzania 243 Wykład - Podstawy zarządzania

Kierownictwo koncernu Centralne jednostki regulacyjne B + R Finanse Kadry EDV Jednostki regionalne Region X Region Y Region Z Jednostki asortymentowe Wyrób A Wyrób B Wyrób C Jednostki funkcjonalne Zaopatrzenie Produkcja Zbyt Administracja Wykład - Podstawy zarządzania 244 Wykład - Podstawy zarządzania

Prezydent Wiceprezydent Wiceprezydent Sztaby centralne Finanse i ubezpieczenia Urządzenia przemysłowe - rewizja - finanse Wyroby konsumpcyjne - prawo Wyroby radiotechniki i usługi - stosunki publiczne i elektroniki - administracja Surowce podstawowe Wykład - Podstawy zarządzania 245 Wykład - Podstawy zarządzania

Prezydent Systemy Elektronika Elektronika przekazu danych dla rządu samochodowa Elektronika RTV Półprzewodniki i przemysłowa Wykład - Podstawy zarządzania 246 Wykład - Podstawy zarządzania

Funkcje - ośrodki kosztów Produkcja Marketing B + R TPP Rewizja Azja Australia Regiony - ośrodki zysku Ameryka Europa USA branża 1 branża 2 Jednostka branża 3 organizacyjna branża 4 branża 5 Regiony - ośrodki zysku branża 6 branża 7 branża 8 branża 9 branża 10 Wykład - Podstawy zarządzania 247 Wykład - Podstawy zarządzania

Stosunki Badania Finanse Produkcja Marketing przemysłowe i rozwój Meble Meble Meble drewniane metalowe plastikowe Oddział Oddział Oddział Oddział suszenia frezowania malowania montażu Region Region Region Region płn.-zach. płn.-wsch. płd.-zach. płd.-wsch. Nowy Meksyk Płn.Kalifornia Płd.Kalifornia Arizona Odbiorcy Odbiorcy Sprzedaż przemysłowi hurtowi ratalna Wykład - Podstawy zarządzania 248 Wykład - Podstawy zarządzania

Obserwacja aktualnych i przewidywanych tendencji w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa pozwala jednak przypuszczać, że zakres stosowania struktur wielowymiarowych będzie się stopniowo poszerzać. Wykład - Podstawy zarządzania 249 Wykład - Podstawy zarządzania

– bardziej wydajna i mniej kosztowna niż działanie indywidualne,
Organizowanie wynika z potrzeby efektywnej i sprawnej współpracy, ponieważ działalność grupowa jest: – bardziej wydajna i mniej kosztowna niż działanie indywidualne, – opłacalna z uwagi na uzyskanie obniżenia nakładów potrzebnych do osiągnięcia celów postawionych sobie przez grupę. Wykład - Podstawy zarządzania 250 Wykład - Podstawy zarządzania

Celem kierownictwa jest maksymalne zaspokojenie potrzeb jednostek, przy jednoczesnym dążeniu do osiągnięcia celów wydziału czy całego przedsiębiorstwa. – Wykład - Podstawy zarządzania 251 Wykład - Podstawy zarządzania

Wg W.D. Hitta organizowanie zespołu to:
– ustanowienie celowej struktury ról przez określenie działań wymaganych do wykonania zadań całego przedsiębiorstwa i wszystkich jego części, Wykład - Podstawy zarządzania 252 Wykład - Podstawy zarządzania

4- Organizowanie - podział tych działań i powierzenie każdej grupy działań menedżerowi, – upoważnienie do zarządzania w celu przeprowadzenia tych działań, – zapewnienie koordynacji zarządzania oraz przepływu informacji poziomo i pionowo w strukturze przedsięwzięcia. Wykład - Podstawy zarządzania 253 Wykład - Podstawy zarządzania

Organizacyjna funkcja kierownika wyższego szczebla polega na:
4- Organizowanie Organizacyjna funkcja kierownika wyższego szczebla polega na: 1– określeniu i wyszczególnieniu czynności niezbędnych do osiągnięcia celów, 2– zgrupowaniu ich w działach, 3– przydzieleniu działom odpowiednich czynności, 4– udzieleniu kierownikom działów niezbędnych uprawnień do wykonania tych czynności. Wykład - Podstawy zarządzania 254 Wykład - Podstawy zarządzania

– podzielenie tych zadań na grupy,
Osoba budująca system organizacyjny powinna uwzględnić następujące czynniki: – określenie działań niezbędnych do wykonania, – podzielenie tych zadań na grupy, – przydzielenie każdej grupie kierownika (mistrza, brygadzisty), Wykład - Podstawy zarządzania 255 Wykład - Podstawy zarządzania

– przekazanie każdemu kierownikowi odpowiedniej władzy, – zapewnienie warunków współpracy między grupami, – przewidzenie możliwości zmiany struktury organizacyjnej. Wykład - Podstawy zarządzania 256 Wykład - Podstawy zarządzania

Wielu teoretyków zarządzania uznaje funkcję koordynacji za podstawową funkcję kierowniczą. Jest istotą zarządzania, ponieważ osiąganie zgodności indywidualnych wysiłków dla wykonania zadań zespołowych jest celem wszystkich funkcji zarządzania Wykład - Podstawy zarządzania 257 Wykład - Podstawy zarządzania

Konieczność synchronizacji działalności jednostek wynika z niezbędności osiągnięcia celów zespołowych oraz łagodzenia konfliktów między motywami działalności jednostki a celami grupy. Wykład - Podstawy zarządzania 258 Wykład - Podstawy zarządzania

Najlepsze wyniki uzyskuje się wówczas, gdy uda się przekonać pracowników, że ich praca i cele są zharmonizowane z celami przedsiębiorstwa. Wymaga to, aby nie tylko mała grupa kierowników, lecz wszyscy pracownicy przedsiębiorstwa znali jego cele. Wykład - Podstawy zarządzania 259 Wykład - Podstawy zarządzania

Mary Parker Follet (1868–1933) Wykład - Podstawy zarządzania 260 Wykład - Podstawy zarządzania

– dokonywać się w drodze kontaktów bezpośrednich
Głównym dorobkiem M. Follet były zasady koordynacji, według których prawidłowa koordynacja powinna: – dokonywać się w drodze kontaktów bezpośrednich i zindywidualizowanych oraz towarzyszyć wcielaniu w życie wszelkich projektów, Wykład - Podstawy zarządzania 261 Wykład - Podstawy zarządzania

– uwzględniać wszystkie czynniki sytuacji z czynnikami psychologicznymi włącznie, – występować nieprzerwanie i permanentnie. Wykład - Podstawy zarządzania 262 Wykład - Podstawy zarządzania

Marry Parker Follet wyszczególniła niżej wymienione zasady koordynacji. 4.4.1. Zasady koordynacji Wykład - Podstawy zarządzania 263 Wykład - Podstawy zarządzania

1– Zasada bezpośredniego kontaktu. Koordynacja powinna być realizowana przez osobiste, bezpośrednie poziome kontakty pracowników. Poprzez rozmowy, kontakty pracownicy wymieniają poglądy na temat wątpliwości, opinie i zamiary, co pomaga w osiągnięciu wspólnych i osobistych celów. Wykład - Podstawy zarządzania 264 Wykład - Podstawy zarządzania

Za pomocą rozkazów nie można koordynować pracy .
Tak rozumiana jedność interesów prowadzi do uzgodnienia metod działalności w przedsiębiorstwie. Rywalizacja i krytyka bardzo często psują stosunki między pracownikami. Za pomocą rozkazów nie można koordynować pracy . Wykład - Podstawy zarządzania 265 Wykład - Podstawy zarządzania

2– Zasada koordynacji we wczesnych stadiach.
Ustalenie linii postępowania podczas fazy planowania działania daje najlepsze rezultaty. Ustalenia następujące już w stadium realizacji zadania jest trudniejsze ich ujednolicenie i skoordynowanie. Wykład - Podstawy zarządzania 266 Wykład - Podstawy zarządzania

Poszczególne posunięcia koordynujące wykonywane zbyt późno spowodują szereg pretensji u osób, których dotyczą, a z którymi nie były one uprzednio uzgodnione, co z kolei powoduje ogólne niezadowolenie z kierownictwa. Wykład - Podstawy zarządzania 267 Wykład - Podstawy zarządzania

3– Zasada powiązań wszystkich czynników w danej sytuacji.
Jeżeli A pracuje z B, to każdy z nich znajduje się pod wpływem drugiego, a na obydwu mają wpływ wszystkie osoby zaangażowane w danej działalności. Każdy dział, który nie jest odizolowany od reszty przedsiębiorstwa, jest narażony na krytykę za złą pracę ze strony pozostałych komórek. Wykład - Podstawy zarządzania 268 Wykład - Podstawy zarządzania

4 – Zasada ciągłej wymiany informacji.
Przedsiębiorstwo ulega ciągłym zmianom pod wpływem otoczenia zewnętrznego oraz decyzji zapadających wewnątrz przedsiębiorstwa. Zagadnienia sporne można wyjaśnić poprzez porozumienie się zainteresowanych osób. Kompromisy osiąga się przez wymianę informacji i ustępstwa w drobnych sprawach. Uzgodnienia te wpływają na usunięcie źródła konfliktów. Wykład - Podstawy zarządzania 270 Wykład - Podstawy zarządzania

Wyszczególniono nw. metody koordynacji.
1 –Najlepszą gwarancją osiągnięcia najskuteczniejszej formy koordynacji jest rozpoczęcie jej od szczebla najniższego, tj. mistrza, którego obowiązkiem jest skoordynowanie wysiłku podległych mu osób personelu. Czynią to przez wpajanie zasad koordynacji popartej przez praktyczne przykłady i kontrolę wyników pracy. W.D. Hitt: Zarząd w działaniu. Wskazówki dla NOWYCH dyrektorów (Managment in Action. Guidelines for NEW Managers)) Warszawa 1990 Wykład - Podstawy zarządzania 271 Wykład - Podstawy zarządzania

2 – Poprawne współdziałanie osiąga się poprzez właściwą strukturę organizacyjną, w ramach, której zakres uprawnień i funkcji poszczególnych wydziałów jest wyraźnie określony. W strukturze organizacyjnej ilość stanowisk określona jest wielkością przedsiębiorstwa, stąd też dla dużych przedsiębiorstw ważne będzie ustalenie ścisłych granic działania oraz uprawnień poszczególnych działów i poziomów. Wykład - Podstawy zarządzania 272 Wykład - Podstawy zarządzania

- środki techniczne jak: filmy, telewizja.
3 – Oprócz kontaktów osobistych szczególnie pomocną formą przy osiąganiu sukcesu w koordynacji są różnego rodzaju pisemne przesyłanie informacji: - biuletyny, - okólniki, - instrukcje, - środki techniczne jak: filmy, telewizja. – Wykład - Podstawy zarządzania 273 Wykład - Podstawy zarządzania

Przy użyciu tych środków pracownicy powinni być przeszkoleni.
Powinni również odróżniać, jakie informacje są ważne dla kierownictwa i przechowywać je. Wykład - Podstawy zarządzania 274 Wykład - Podstawy zarządzania

– są czymś naturalnym w organizacji,
M. Follet opracowała również teorię konfliktów mówiącą, że konflikty: – są czymś naturalnym w organizacji, – mogą mieć charakter konstruktywny pod warunkiem, że dominacja i kompromis zostaną zastąpione przez integrację stanowiącą formę zażegnywania konfliktów – „żadna ze stron niczego nie poświęca, a obie wygrywają”. Wykład - Podstawy zarządzania 275 Wykład - Podstawy zarządzania

Przyjmowała, że: – robotnicy i kierownicy (zgodnie z tezą Taylora) mają wspólne cele jako członkowie tej samej organizacji; – sztuczny podział na przełożonych i podwładnych – wydających i otrzymujących polecenia Wykład - Podstawy zarządzania 276 Wykład - Podstawy zarządzania

– zaciemnia ten naturalny partnerski związek;
– trzeba porzucić tradycyjne poglądy, jeśli kierownicy i robotnicy rzeczywiście mają stać się częściami jednej grupy; – przywództwo nie powinno być tradycyjnym wynikiem władzy płynącej z formalnego autorytetu kierownika; Wykład - Podstawy zarządzania 277 Wykład - Podstawy zarządzania

4 – Osiągnięcie wysokiego poziomu koordynacji niejako gwarantują narady z podległym personelem. Narady takie umożliwiają osobisty kontakt ludzi zajmujących się określonym zagadnieniem. Celem narad nie jest nakazywanie, lecz osiągnięcie jedności celów przez integrację indywidualnych wysiłków. Wykład - Podstawy zarządzania 278 Wykład - Podstawy zarządzania

5– Rzadziej stosowana metoda to specjalni pracownicy, spełniający rolę łączników mających na celu ułatwienie koordynacji. Jednakże praktyka wskazuje, że wyodrębnienie takiej funkcji świadczy o złej strukturze organizacyjnej przedsiębiorstwa. Wykład - Podstawy zarządzania 279 Wykład - Podstawy zarządzania

Delegowanie władzy to przekazywanie uprawnień.
Jest to istotny i trudny problem dla obydwu stron biorących udział w delegowaniu uprawnień. Odbywa się on w sposób następujący: – określa się zadanie, projekt lub obszar działania, na który ma być dokonana delegacja; Wykład - Podstawy zarządzania 280 Wykład - Podstawy zarządzania

– wybiera się odpowiednią osobę, której powierzy się ten obszar działania ze zbioru osób przygotowanych do podjęcia samodzielnych prac; Wykład - Podstawy zarządzania 281 Wykład - Podstawy zarządzania

Będą to osoby, które: a – wyróżniają się inteligencją wśród zespołu; b – do których inni zwracają się o poradę, nie tylko w sprawach służbowych; c – potrafią wykonać pracę lepiej niż inni; d – nie są nadmiernie zmęczeni; e – nie zdradzają zachowań gwałtownych; f – wyrażają swoje zdanie w sposób rozważny; Wykład - Podstawy zarządzania 282 Wykład - Podstawy zarządzania

– omawia się propozycję z wybranym kandydatem i zapewnia mu odpowiednie środki materialne (pieniądze, sprzęt, pomoc) i czas; Wykład - Podstawy zarządzania 283 Wykład - Podstawy zarządzania

– nadaje się odpowiednie uprawnienia, najlepiej na piśmie; – dokonuje się przeszkolenia szczegółowego dotyczącego zakresu jego obowiązków oraz udziela mu się niezbędnych wskazówek; – udziela się poparcia kandydatowi poprzez zachęcanie go do przyjęcia propozycji; Wykład - Podstawy zarządzania 284 Wykład - Podstawy zarządzania

4.4.3. Delegowanie władzy – określa się terminy odbioru (zakończenia) projektu lub poddania go częściowej (etapowej) ocenie krytycznej; – po zakończeniu projektu poddaje się całość krytycznej ocenie w celu dalszego rozwoju pracownika. Wykład - Podstawy zarządzania 285 Wykład - Podstawy zarządzania

H. Fayol w swoich badaniach dociekał problemów struktur organizacyjnych i organizacji pracy kierowniczej. Wykład - Podstawy zarządzania 286 Wykład - Podstawy zarządzania

Tablica uzdolnień kierowniczych 1- techniczne; 2- handlowe; 3-finansowe; 4- ubezpieczeniowe; 5- w rachunkowości; 6- administracyjne Stanowisko 1 2 3 4 Dyrektor naczelny 15 10 Dyrektor techniczny 30 5 Kierownik oddziału Kierownik warsztatu Majster Robotnik 45 60 85 - Wykład - Podstawy zarządzania 287 Wykład - Podstawy zarządzania

W swojej monografii omawiał także zagadnienia związane z motywacją.
Uważał, że najważniejszym czynnikiem każdej organizacji jest czynnik ludzki. Przypisywał on w organizacji główne znaczenie warunkom fizycznym, fizjologicznym, psychicznym i moralnym, w jakich pracuje człowiek. W swojej monografii omawiał także zagadnienia związane z motywacją. Wykład - Podstawy zarządzania 288 Wykład - Podstawy zarządzania

1) prawa rozgraniczenia kompetencji,
Według niego racjonalna organizacja przebiegów opiera się na trzech wzajemnie powiązanych zasadach: 1) prawa rozgraniczenia kompetencji, 2) prawa wyjątku, 3) prawa najkrótszej drogi, czyli najmniejszej liczby punktów przebiegowych. Wykład - Podstawy zarządzania 289 Wykład - Podstawy zarządzania

Kierowanie Wykład - Podstawy zarządzania

Funkcja ta przez niektórych teoretyków nazywana jest:
- „sprawy pracownicze”, - „załoga i jej rozwój”, „przewodzenie”, jednak wydaje się, iż właściwą i bardziej ogólną nazwą jest określenie „kierowanie”. Wykład - Podstawy zarządzania

Funkcja ta obejmuje: 1■ określenie kwalifikacji potrzebnych pracownikom do wykonywania zadań, czyli planowanie potencjału społecznego organizacji i analiza pracy; Wykład - Podstawy zarządzania

2 ■ nabór pracowników, szkolenie i ich rozwój, ocena wyników pracy,
Wykład - Podstawy zarządzania

3 ■ prowadzenie kartoteki pracowniczej
( stosunki pracy i przetargi zbiorowe); 4 ■ ocenę i dobór kandydatów na stanowiska, Wykład - Podstawy zarządzania

5■ szkolenie i dokształcanie pracowników, modyfikowanie zachowań organizacyjnych, 6■ motywowanie pracowników do wydajnej pracy. Wykład - Podstawy zarządzania

Planowanie potrzeb personalnych
Celem planowania potrzeb personalnych w wymiarze jakościowym jest określenie kwalifikacji i wzorców zachowań, którymi powinien wykazywać się personel przedsiębiorstwa w określonym momencie w przyszłości, aby móc wykonać przewidywane czynności i zadania. Wykład - Podstawy zarządzania

planowanie potrzeb personalnych,
Planowanie w zakresie szerokim obejmuje następujące plany (zadania) cząstkowe: planowanie potrzeb personalnych, planowanie rekrutacji i redukcji personelu, planowanie rozwoju potencjału pracy, planowanie systemów wynagradzania za pracę, planowanie warunków i stosunków pracy, planowanie kosztów pracy. Wykład - Podstawy zarządzania

Planowanie w zakresie wąskim obejmuje trzy obszary działania:
- planowanie potrzeb personalnych (PP), czyli popytu przedsiębiorstwa na pracowników; - planowanie podaży personelu na wewnętrznym rynku pracy, czyli tzw. wyposażenia personalnego (WP); - planowanie obsad personalnych (OP). Wykład - Podstawy zarządzania

Informacje te mają charakter:
ilościowy – jaka liczba pracowników będzie potrzebnych do realizacji celów wynikających z misji i planów strategicznych firmy, jakościowy - jaki może być profil kandydatów z punktu widzenia zmieniających się w czasie wymagań stawianych przez stanowiska czy konieczności tworzenia nowych stanowisk itp. Wykład - Podstawy zarządzania

Prognozowanie popytu na personel
Analiza: inwentaryzacja zatrudnienie produktywność organizacja Programy: rekrutacja i selekcja obsada emerytury wynagrodzenia ocena informacja procedury Ocena i kontrola Prognozowanie popytu na personel Ustalanie budżetu Poparcie zarządu Prognozowanie podaży personelu Cele zarządzania potencjałem społecznym Wykład - Podstawy zarządzania

- zmniejszenie zatrudnienia,
Określenie zapotrzebowania na pracowników ma wpływ na to, który z zabiegów w zakresie zarządzania personelem będzie dominował w okresie planistycznym w przedsiębiorstwie: - zmniejszenie zatrudnienia, Wykład - Podstawy zarządzania

rekrutacja i dobór przy przewidywanych niedoborach pracowników i konieczności pozyskania kandydatów głównie na zewnętrznym rynku pracy, szkolenie własnych pracowników przy przewidywanych możliwościach obsadzenia stanowisk własnymi pracownikami. Wykład - Podstawy zarządzania

Podstawowym instrumentem służącym do realizacji tego celu jest analiza pracy. Liczbę robotników zatrudnionych w pracach normowanych ustala się odrębnie dla każdej kategorii zawodowej, z uwzględnieniem różnic w poziomie kwalifikacji w ramach zawodu, według następującego wzoru: Wykład - Podstawy zarządzania

gdzie: Zn - liczba pracowników niezbędna do wykonania zadań planowych;
Z n= (Q * Tns)/(F * Iww) gdzie: Zn - liczba pracowników niezbędna do wykonania zadań planowych; Q - wielkość produkcji; Tns - norma czasu dla każdego rodzaju produkcji; F - efektywny fundusz czasu pracy 1 robotnika; Iww - współczynnik wykonania norm pracy. Wykład - Podstawy zarządzania

Korzystając z tej metody, obliczenia liczby robotników dokonuje się według wzoru:
Zn = Q / (n * F * Iww) gdzie: Q - plan produkcji; n - norma produkcji Wykład - Podstawy zarządzania

Podstawę planowania liczby robotników zatrudnionych w pracach nienormowanych stanowią normy obsługi /obsady jednego bądź kilku stanowisk roboczych albo liczba urządzeń produkcyjnych przypadających na jednego robotnika (norma obsady). Wykład - Podstawy zarządzania

przy pracach nienormowanych. S - liczba stanowisk pracy,
W wyniku pomnożenia liczby stanowisk pracy i normy obsługi otrzymuje się planowaną liczbę robotników: Z = (S * No * Wz) / Wczn gdzie: Z - planowane zatrudnienie robotników zatrudnionych przy pracach nienormowanych. S liczba stanowisk pracy, No norma obsługi (obsady), Wz współczynnik zmianowości, Wczn - współczynnik wykorzystania nominalnego czasu pracy wyrażającego się stosunkiem czasu efektywnego do czasu nominalnego. Wykład - Podstawy zarządzania

Do planowania zapotrzebowania wykorzystuje się także:
- metodę wskaźnikową, - metodę normatywów zatrudnienia - metodę zarządzania przez cele. Metoda wskaźnikowa polega na ustalaniu liczby pracowników administracyjnych i technicznych jako odsetka liczby robotników grupy przemysłowej. Wykład - Podstawy zarządzania

(np. kreślenia, wypełniania kartotek, przyjmowania zleceń).
Metoda normatywów zatrudnienia oparta jest na pomiarach czasu wykonywania typowych czynności (np. kreślenia, wypełniania kartotek, przyjmowania zleceń). Za punkt wyjścia w prognozowaniu o bazie zerowej przyjmuje się obecny stan zatrudnienia; stan ten, nazywany bazowym, jest co roku kontrolowany i aktualizowany. Wykład - Podstawy zarządzania

Stosując podejście z dołu do góry, przyjmuje się założenie, że menedżerowie firmy najlepiej znają jej potrzeby personalne. Dane zebrane od kierowników podlegają stopniowej agregacji a także bierze się pod uwagę dane statystyczne. Wykład - Podstawy zarządzania

Analiza statystyczna polega na korzystaniu z danych z przeszłości i traktowaniu ich jako danych wyjściowych do prognozy. Zmiennymi prognostycznymi są w tym przypadku te czynniki, o których wiadomo, że miały w przeszłości wpływ na stan zatrudnienia (a więc istnieje między nimi a stanem zatrudnienia statystycznie istotna korelacja). Wykład - Podstawy zarządzania

Takimi czynnikami są zazwyczaj wielkość sprzedaży, wydajność, produktywność pracy. W analizie Markova trendy historyczne traktuje się jako trendy bazowe, które w przyszłości będą kontynuowane. Na podstawie danych dotyczących trendów z przeszłości i korelacji między trendami i zmiennymi wyciąga się wnioski dotyczące przyszłości. Wykład - Podstawy zarządzania

• dochody ze sprzedaży w stosunku do płac brutto
Do ważniejszych wskaźników produktywności branych pod uwagę przy sporządzaniu planów personelu należą: • dochody ze sprzedaży w stosunku do liczby zatrudnionych (dochód przypadający na każde stanowisko pracy), • dochody ze sprzedaży w stosunku do płac brutto (dochód przypadający na każdą jednostkę pieniężną wypłaconą pracownikom), Wykład - Podstawy zarządzania

• dochody ze sprzedaży w stosunku do liczby roboczogodzin faktycznie przepracowanych (dochód przypadający na każdą przepracowaną godzinę), • produkcja globalna w stosunku do liczby roboczogodzin faktycznie przepracowanych (ile jednostek produkcji przypada na 1 roboczogodzinę). Wykład - Podstawy zarządzania

Przyjęta miara produktywności musi być kompatybilna z celami strategicznymi w firmy.

Sposoby prognozowania podaży personelu
Sposoby prognozowania podaży personelu na wewnętrznym rynku pracy polegają na przewidywaniu przyszłych zmian w stanie i strukturze zatrudnienia (w wyposażeniu personalnym firmy). Wykład - Podstawy zarządzania

Podobnie jak w przypadku planowania potrzeb personalnych (popytu), także w odniesieniu do planowania wyposażenia personalnego należy uwzględniać jego wymiar jakościowy i ilościowy. Wykład - Podstawy zarządzania

(liczba zatrudnionych);
Podejście ilościowe w planowaniu wyposażenia personalnego: Wppop – Zzop + Zpop = Wpkop gdzie: Wppop – zatrudniony w przedsiębiorstwie w personel ogółem (lub według kategorii pracowników) na początku okresu planistycznego (liczba zatrudnionych); Wykład - Podstawy zarządzania

Zzop - zwolnienia pracowników w okresie planistycznym (planowana liczba odejść); Zpop - przyjęcia pracowników w okresie planistycznym (planowana liczba przyjęć); Wpkop - zatrudniony w przedsiębiorstwie personel na koniec okresu planistycznego. Wykład - Podstawy zarządzania

Wykład - Podstawy zarządzania 322
Surowce Materiały Półfabrykaty Proces produkcji Pakowanie Wyroby gotowe Skład Opakowania Centrum dystrybucji Podzespoły Klienci i użytkownicy końcowi Materiały z Importu Komplet-owanie Magazyn--owanie zapasów Regionalne centra dystryb. Roboty w toku Elementy kooperacyjne Lokalne centra dystrybucji Gospodarka materiałowa Dystrybucja Logistyka strumienie rzeczowy produkcja/magazynowanie strumienie informacji Wykład - Podstawy zarządzania 322 Wykład - Podstawy zarządzania

Dokonując prognozy w analizie podaży personelu, można posłużyć się następującymi źródłami danych i metodami ich przetwarzania: Księga kadry kierowniczej zawiera dane dotyczące menedżerów różnych szczebli. Wykład - Podstawy zarządzania

Informuje o ich: - wykształceniu, - umiejętnościach, - wynikach pracy, - osobistych celach i aspiracjach. Wykład - Podstawy zarządzania

Księga sukcesorów zawiera informacje dotyczące aktualnej obsady wszystkich stanowisk pracy w przedsiębiorstwie i potencjalnych kandydatów wewnątrz firmy, zdolnych i chętnych do przejęcia stanowiska pracy w razie pojawienia się wacatu. Wykład - Podstawy zarządzania

Księga sukcesorów zawiera również informacje o:
- poziomie wykształcenia pracowników, - przewidzianym roku przejścia na emeryturę, dziedzinach, w których pracownik jest szczególnie kompetentny, dziedzinach, w których nie jest kompetentny, o efektywności pracy gotowości pracownika do awansu. Wykład - Podstawy zarządzania

Księga (rejestr) kwalifikacji stanowi bazę danych o pracownikach nie należących do kadry kierowniczej. Księga ta ma ułatwić decyzje o awansowaniu pracowników lub przesuwaniu ich na inne stanowiska pracy. Wykład - Podstawy zarządzania

Macierze transakcyjne ilustrują wszelkie zmiany w potencjale ludzkim organizacji (awanse, degradacje, przesunięcia, przyjęcia do pracy, płynność). Macierz ukazuje drogę (karierę) zawodową pracowników od momentu wejścia do organizacji, poprzez kolejno obejmowane stanowiska pracy, aż do momentu wyjścia z organizacji. Wykład - Podstawy zarządzania

Macierz może również służyć do prognozowania podaży personelu.
Zakładając, że przyszłe przepływy pracowników w organizacji będą dokładnie takie same jak w przeszłości, można obliczyć, jaki będzie stan zatrudnienia na poszczególnych stanowiskach pracy. Wykład - Podstawy zarządzania

Uwzględniając doświadczenia w zakresie sprawowania funkcji personalnej, dalszy rozwój firmy będzie polegał na doskonaleniu: * instytucjonalnych, * funkcjonalnych, * instrumentalnych aspektów zarządzania zasobami ludzkimi oraz ujmowania go w kontekście misji i strategii organizacji. Wykład - Podstawy zarządzania

Style kierowania Wykład - Podstawy zarządzania

Istotny wpływ na jej powstanie i rozwój miał postęp w dziedzinie psychologii i socjologii oraz rozwój nowych technik badań po II wojnie światowej. Do najbardziej znanych przedstawicieli tej szkoły należą: Ch. Argiris, R. Likert, D. McGregor. Wykład - Podstawy zarządzania

Przedmiotem prowadzonych przez nich badań była analiza napięć powstających na styku tradycyjnych struktur organizacyjnych i indywidualnych potrzeb pracowników, wynikiem których jest m.in. marnotrawstwo zasobów ludzkich. Wykład - Podstawy zarządzania

Potrzeby bezpieczeństwa np.: zachowania pracy, świadczeń socjalnych
Dążenie do Samorealizacji (kreatywność) Dążenie do szacunku wobec samego siebie i uznania przez innych Potrzeby socjalne np.: towarzystwo i opieka - Potrzeby bezpieczeństwa np.: zachowania pracy, świadczeń socjalnych Potrzeby biologiczne np.: pożywienie, sen Wykład - Podstawy zarządzania

Kierowanie - 02 - 03 - 5.2.2. Badania Iowa
(1) Styl autokratyczny – kierownik autokrata wyznaje zasadę, że świat podzielony jest na tych, którzy podejmują decyzje i na tych, którzy mają obowiązek wykonywać te decyzje. Występuje tu ostry podział na kierownika i podwładnych. Kierowanie Badania Iowa Wykład - Podstawy zarządzania

jako środek wpływu stosuje przymus,
Cechy charakterystyczne w postępowaniu takiego kierownika: jako środek wpływu stosuje przymus, on ma władzę, czyli sam wyznacza zadania, sposoby ich wykonania, określa: kto ma je wykonać i w jakim czasie, Wykład - Podstawy zarządzania

- podwładni nie mają wpływu na podjęcie decyzji,
- polecenia wydaje w formie nie znoszącej sprzeciwu, - często przeprowadza drobiazgowe kontrole. Wykład - Podstawy zarządzania

Kierownik demokrata chce wytworzyć
(2) Styl demokratyczny jest wyraźnym przeciwieństwem stylu autokratycznego. Nie ma wyraźnego podziału na kierownika i podwładnych. Kierownik demokrata chce wytworzyć w zespole dobrą atmosferę, klimat współdziałania i silną więź między nim a zespołem. Wykład - Podstawy zarządzania

2- inspirowanie podwładnych do działania,
Postępowanie kierownika – demokraty cechuje: 1- wywieranie wpływu na grupę poprzez przekonywanie, dyskusję, akcentuje wspólnotę interesów, 2- inspirowanie podwładnych do działania, 3- zostawianie dużej swobody działania i samodzielność swoim pracownikom w wykonywaniu zadań i rozwiązywaniu szczegółowych problemów, Wykład - Podstawy zarządzania

4- przed podjęciem decyzji zasięganie rady u swoich podwładnych, a tym samym stwarza warunki sprzyjające wyzwalaniu inicjatywy i pomysłowości, 5- kontrolę opiera na samokontroli ze strony pracowników, stwarza poczucie wzajemnej zależności, 6- jako motywację do pracy stosuje nagrody. Wykład - Podstawy zarządzania

(3) Styl nieingerujący (liberalny) reprezentuje kierownik, który w minimalnym stopniu interesuje się wykonaniem zadań i problemami swojej załogi. Kierownik – koordynator nie ingeruje w ich pracę, ale stwarza jedynie warunki do działania i reprezentuje zespół na zewnątrz. Wykład - Podstawy zarządzania

Badania Ohio Zebrano charakterystyki wielu kierowników i przeanalizowano je. Za każdym razem otrzymywano dwa rodzaje zachowań kierowniczych: 1- wzgląd na innych, czyli orientacja na ludzi. Jest to zachowanie świadczące o przyjaznych relacjach pomiędzy kierownikiem a podwładnymi oraz szacunek i zaufanie obydwu stron; Wykład - Podstawy zarządzania

Badania Ohio 2 - inicjowanie struktury zadaniowej, czyli orientacja na zadania. To tzw. organizujące zachowanie kierowników, którzy określają zadania zespołu i sposoby ich realizacji. Wykład - Podstawy zarządzania

Pozostałe założenia takie jak typ i warunki pracy były identyczne.
Badania Michigan Zespół z Uniwersytetu Michigan przeprowadził badania w towarzystwie ubezpieczeniowym, które miały na celu wyodrębnić działy o wysokiej i niskiej wydajności. Pozostałe założenia takie jak typ i warunki pracy były identyczne. Wykład - Podstawy zarządzania

1- poświęcania więcej czasu na nadzorowanie podwładnych,
Badania Michigan Wyniki wskazują, że kierownicy działów o wysokiej wydajności skłaniali się raczej do: 1- poświęcania więcej czasu na nadzorowanie podwładnych, 2-sprawowania raczej ogólnego niż ścisłego nadzoru nad pracownikami, 3- przywiązywania wagi do autorytetu i odpowiedzialności, które są ściśle powiązane z pracą, Wykład - Podstawy zarządzania

Badania Michigan 4- oczekiwania od przełożonych bardziej ogólnego niż ścisłego nadzoru, 5- orientacji bardziej na pracowników niż na zadania. Wykład - Podstawy zarządzania

Model harvardzki W modelu harvardzkim wyróżniono cztery główne obszary zarządzania zasobami ludzkimi: ■ partycypację pracowników ■ ruchliwość pracowniczą (przyjmowanie, przemieszczanie i zwalnianie) ■ systemy nagradzania (bodźce, płace, udziały) ■ organizację pracy (strukturyzację pracy). Wykład - Podstawy zarządzania

- wynagradzanie odbywa się na podstawie wymogów stanowiska pracy.
Model harvardzki Autorzy harvardzkiego modelu zarządzania zasobami ludzkimi wymieniają trzy warianty realizacji: I - Biurokracja: - pracownik traktowany jest jako podwładny, jego możliwości partycypowania w życiu organizacji ograniczają się do drogi służbowej, - przemieszczenia pracownicze przebiegają się głównie wewnątrz komórek funkcjonalnych, - wynagradzanie odbywa się na podstawie wymogów stanowiska pracy. Wykład - Podstawy zarządzania

4- podstawę wynagradzania stanowią osiągane efekty pracy.
Model harvardzki II - Rynek: 1- pracownik traktowany jest jako pracobiorca, 2- partycypacja w życiu organizacji wyznaczona jest ramami umowy o pracę, 3- przyjmowanie, przemieszczanie i zwalnianie pracowników odbywa się według potrzeb organizacji, 4- podstawę wynagradzania stanowią osiągane efekty pracy. Wykład - Podstawy zarządzania

1- pracownik traktowany jest jako członek organizacji;
Model harvardzki III -- Klan : 1- pracownik traktowany jest jako członek organizacji; 2- partycypacja w życiu organizacji możliwa się przez udział w grupach projektowych, naradach, kołach jakości; 3- realizowana jest polityka stabilnego i długotrwałego zatrudniania pracowników; Wykład - Podstawy zarządzania

Model harvardzki 4- poziome i pionowe przemieszczenia pracowników wewnątrz organizacji; 5- przy wynagradzaniu uwzględnia się staż pracy oraz kompetencje pracownika, istnieją możliwości udziału w zyskach. Wykład - Podstawy zarządzania

Teorie grupowe oparte są głównie na teorii wymiany społecznej
Teorie grupowe oparte są głównie na teorii wymiany społecznej. Zakładają one, że: # dla osiągnięcia celów musi istnieć korzystna wymiana pomiędzy kierownikiem a pracownikami, # szef powinien raczej dostarczać grupie korzyści, czyli nagród, niż problemów – kar. Teoria wymiany społecznej mówi, że pracownicy mogą w takim samym stopniu wpływać na przełożonego, jak on na nich. Wykład - Podstawy zarządzania

Model efektywności kierowania (model Fiedlera)
W wyniku poszukiwań zmiennych sytuacyjnych wyodrębniono najważniejsze: ▪ rodzaj zadań wykonywanych przez zespół, ▪ zakres władzy przełożonego i zakres jego autonomii, ▪ wymagania dotyczące pracy kierownika jakie stawiane są przez przełożonych, współpracowników i podwładnych, ▪ natura środowiska zewnętrznego. Wykład - Podstawy zarządzania

Style kierowania według Blake i Mouton
Blake i Mouton zaprezentowali style kierowania na dwuwymiarowej siatce: w pionie orientacja na ludzi; w poziomie orientacja na zadania. Każdy z wymiarów oceniany jest według dziewięciostopniowej skali, co daje w sumie 81 możliwości w określeniu stylu kierowania. Wykład - Podstawy zarządzania

i funkcjonowania całej firmy
Siatka kierownicza zawiera następujące style kierowania: 1.1.Styl bierny (unikowy) – kierownik wkłada minimum wysiłku w to, by uzyskać właściwe efekty w zakresie realizacji zadań, w ramach uczestnictwa podwładnych i funkcjonowania całej firmy Wykład - Podstawy zarządzania

przełożony skupia się tylko
9 Styl osobowy – przełożony skupia się tylko i wyłącznie na ludziach, chce rozwijać pozytywne stosunki z pracownikami, budować wzajemne zaufanie, poznawać ich potrzeby i stwarzać atmosferę współdziałania. Wykład - Podstawy zarządzania

5. 5 Styl kompromisowy – nazywany inaczej stylem „złotego środka”, polegający na zagwarantowaniu ustalonego poziomu realizacji zadań oraz zachowaniu dostatecznego poziomu zadowolenia pracowników, co wpływa poprawnie na interesy przedsiębiorstwa. Wykład - Podstawy zarządzania

9. 1 Styl zadaniowy – intensywne i wyłączne zainteresowania zadaniami
9. 1 Styl zadaniowy – intensywne i wyłączne zainteresowania zadaniami. Skuteczność działań kierownika zależy od takiej organizacji zadań, by pracownicy w jak najmniejszym stopniu w nie interweniowali. Wykład - Podstawy zarządzania

Zwierzchnik wywiera wpływ: - na odczucia zespołu
9.9. Styl Optymalny (przywódczy) Zwierzchnik wywiera wpływ: - na odczucia zespołu - na standard wykonania zadań: - budując stosunki wzajemnego zaufania, - pobudzając motywację; - angażując wszystkich pracowników do realizacji wytyczonych celów organizacji. Wykład - Podstawy zarządzania

Teoria cech kierownika
Na podstawie badań stwierdzono, że „powodzenie zależy od posiadania przez jednostkę specyficznych cech, zdolności przywódczych, osobowości prawdziwego przywódcy – niecodziennego typu człowieka zdolnego do przewodzenia innym – tzw. great mana”. Wykład - Podstawy zarządzania

Wyróżniono cechy, które maja największy wpływ na sukces w kierowaniu zasobami ludzkimi: Inteligencja – kierownicy byli zazwyczaj inteligentniejsi od swoich pracowników, chociaż nie były to znaczne różnice. Wykład - Podstawy zarządzania

Dojrzałość społeczna i szerokie zainteresowania – ludzie na stanowiskach kierowniczych byli bardziej zrównoważeni emocjonalnie, mieli szersze zainteresowania, znacznie aktywniejsi od swoich podwładnych. Wykład - Podstawy zarządzania

Poza tym cechowała ich duża pewność siebie, wysokie poczucie wartości i szacunku dla siebie. Wewnętrzna motywacja i potrzeba osiągnięć – kierowników cechowała silniejsza motywacja osiągnięć. Wykład - Podstawy zarządzania

Model M. Likerta Zwierzchnik wywiera wpływ na odczucia zespołu i na standard wykonania zadań budując stosunki wzajemnego zaufania, pobudzając motywację i angażując wszystkich pracowników do realizacji wytyczonych celów organizacji. Wykład - Podstawy zarządzania

Przedmiotem prowadzonych badań przez Katedrę w zakresie funkcji kierowania jest Zarządzanie Potencjałem Społecznym w przedsiębiorstwie. Wykład - Podstawy zarządzania

Badania polegają na analizie napięć powstających na styku struktur organizacyjnych i indywidualnych potrzeb pracowników, wynikiem których jest m.in. marnotrawstwo zasobów ludzkich. Wykład - Podstawy zarządzania

Szkolenia Wykład - Podstawy zarządzania

Pracownicy szkoleni są i kształceni w zakresie:
umiejętności menedżerskich, nadzoru i współdziałania z pracownikami, wybranych działów komunikacji społecznej, umiejętności specjalistycznych i profesjonalnych, stylu kierowania, technik administracyjnych, nowych metod i procedur pracy, relacji z klientami. Wykład - Podstawy zarządzania

W zależności od celu i zakresu działalności wyróżnia się:
szkolenie i przyuczanie pracowników do wykonywania pracy na obecnym stanowisku, kształcenie pracowników w celu podniesienia jakości ich pracy na obecnym stanowisku lub awansu, rozwój profesjonalny i osobisty pracowników. Wykład - Podstawy zarządzania

Kształcenie i rozwój personelu sprzyja:
- poszerzeniu horyzontów pracownika, - rozwijaniu jego cech osobowości, takich jak innowacyjność i przedsiębiorczość; - zaspokojeniu potrzeby samorealizacji pracownika (forma wynagrodzenia). Wykład - Podstawy zarządzania

ustalenie potrzeb indywidualnych i organizacyjnych,
Proces realizacji zadań kształcenia i rozwoju personelu składa się z następujących etapów: ustalenie potrzeb indywidualnych i organizacyjnych, podjęcie decyzji o formie, metodach i poziomie kształcenia (szkolenia, rozwoju), ocena efektywności programu. Wykład - Podstawy zarządzania

Natomiast ze strony dyrektora personalnego ważne jest posiadanie:
Ważne jest poznanie zainteresowań pracowników, ich ambicji, aspiracji oraz deklarowanych potrzeb rozwojowych. Natomiast ze strony dyrektora personalnego ważne jest posiadanie: Wykład - Podstawy zarządzania

* posiadanych kwalifikacji i umiejętności,
dokumentacji dotyczącej personelu – dane dotyczące: * posiadanych kwalifikacji i umiejętności, * fluktuacji, przyczyn nieobecności, * chorób, wypadków itd.; - opisów stanowisk pracy, w tym kwalifikacji i umiejętności wymaganych na poszczególnych stanowiskach; Wykład - Podstawy zarządzania

wywiady z pracownikami, wywiady z ich przełożonymi,
Więcej interesujących danych o pracownikach można zdobyć przeprowadzając: wywiady z pracownikami, wywiady z ich przełożonymi, wyrywkowe obserwacje pracowników przy pracy (przy pomocy specjalisty), testy umiejętności wyrywkowe lub całościowe, wywiady z klientami. Wykład - Podstawy zarządzania

wewnętrzne komitety doradcze;
Do innych źródeł informacji o pracownikach należą raporty o stanie kwalifikacji i kompetencji personelu, sporządzane, co jakiś czas przez: wewnętrzne komitety doradcze; rejestrację wydarzeń krytycznych, czyli sytuacji, w których pracownika oceniono pozytywnie lub negatywnie. Wykład - Podstawy zarządzania

kształcenia i rozwoju personelu.
Na podstawie analizy potrzeb opracowywane są programy: krótko-, średnio- i długookresowe kształcenia i rozwoju personelu. Ci pracownicy, którzy zostaną wyszkoleni, w przyszłości będą realizować cele firmy i pracować na jej sukces na rynku. Wykład - Podstawy zarządzania

1) kształcenie internistyczne wewnątrzzakładowe:
Istnieją dwie główne formy kształcenia i rozwoju przez przedsiębiorstwo: 1) kształcenie internistyczne wewnątrzzakładowe: – przyuczenie do wykonywania pracy na stanowisku pracy, – kursy prowadzone przez własny personel, – kursy organizowane przez własny instytut kształcenia; Wykład - Podstawy zarządzania

2) kształcenie eksternistyczne – na zewnątrz przedsiębiorstwa, na przykład korzystanie z usług instytucji specjalistycznych, takich jak uniwersytety, szkoły, ośrodki kształcenia. Wykład - Podstawy zarządzania

Kształcenie eksternistyczne jest na ogół droższe niż internistyczne i trudniejsze do kontrolowania, jego zaletą jest korzystanie z usług wybitnych profesjonalistów, renomowanych uczelni i wykładowców. Wykład - Podstawy zarządzania

W sytuacji, gdy firmie zależy na kształceniu specjalistów i menedżerów wysokiego szczebla, kwestia kosztów może ukazać się drugorzędna. Wykład - Podstawy zarządzania

Określenie potrzeb szkoleniowych
Określenie potrzebnej wiedzy Planowanie programów szkoleniowych Realizacja szkoleń Ewaluacja szkoleń Techniki Udogodnienia Lokalizacja Trenerzy Wykład - Podstawy zarządzania

Szkolenie zakłada aktywny udział słuchaczy, winno być ono oceniane systematycznie, a w razie potrzeby, program szkolenia powinien być zmieniany. Wykład - Podstawy zarządzania

Program szkolenia należy dostosować do konkretnego audytorium, a rezultaty szkolenia powinny znajdować bezpośrednie zastosowania przy stanowisku pracy. Wykład - Podstawy zarządzania

Zwykle szkolenia powinny trwać od 1 do 10 dni w roku.
Osoby dorosłe uczą się tylko wtedy, jeżeli tego chcą i odczuwają potrzebę nauki, wiedzą, że to czego się nauczą znajduje zastosowanie w pracy. Zwykle szkolenia powinny trwać od 1 do 10 dni w roku. Wykład - Podstawy zarządzania

Uzupełnieniem szkolenia jest przyuczenie, które ma formę: doradzania, demonstracji, instruowania pracownika przez przełożonego. Jest przeprowadzane przy stanowisku pracy, codziennie, na zasadzie indywidualnej. Wykład - Podstawy zarządzania

Techniki szkoleniowe Bardzo ważną rolę przy realizacji szkoleń odgrywa dobór odpowiednich technik szkoleniowych. Pojedynczo stosowane techniki są zazwyczaj niewystarczające do odniesienia największych korzyści przez pracowników biorących udział w szkoleniu. Wykład - Podstawy zarządzania

Mentoring (inaczej zwany też patronatem) to technika zakładająca ścisłe powiązanie między dwoma uczestnikami procesu szkoleniowego. Wykład - Podstawy zarządzania

Polega on na tym, że osoba posiadająca duże doświadczenie zawodowe jest dla uczącego się przez pewien okres mentorem, doradcą i przewodnikiem. Przykładem mentoringu może być szkolenie kandydata na stanowisko kierownicze. Wykład - Podstawy zarządzania

Coaching to aktywna forma szkolenia, jest on odmianą metody treningowej, skupiającej się na indywidualnym rozwoju jednostki. Ważną rolę w takim procesie odgrywa trener rozwoju - tzw. coach, który odpowiada za przebieg i skuteczność całego procesu. Wykład - Podstawy zarządzania

Dlatego coach to starannie wyselekcjonowana osoba, która musi być odpowiednio przygotowana i charakteryzować się pewnymi cechami: - doskonałe umiejętności komunikacyjne, talent do obserwacji i diagnozowania, - umiejętność obiektywnego oceniania ludzi, - inicjatywę w podejmowaniu zadań rozwijających, - motywację do poświęcenia części swego czasu na edukację innych. Wykład - Podstawy zarządzania

Cykl coachingowy składa się następujących faz:
-obserwacji - kiedy to trener obserwuje, a czasami nawet nagrywa kamerą wideo zachowanie konkretnego pracownika w miejscu pracy; analizy - czyli obejrzenia w grupie treningowej wcześniejszego nagrania i dokładnego przyjrzenia się oraz oceny poszczególnych sytuacji z miejsca pracy; Wykład - Podstawy zarządzania

- doskonalenie umiejętności komunikacji interpersonalnej;
Coaching przynosi wiele korzyści: - rozwój umiejętności indywidualnych pracowników oraz eliminowanie niepożądanych zachowań w miejscu pracy; - doskonalenie umiejętności komunikacji interpersonalnej; rozwój umiejętności pracy w grupie uczestników treningu; - rozwój samego trenera, który doskonali swoje umiejętności menedżerskie, komunikacyjne i dydaktyczne; - udział wyższej kadry menedżerskiej w szkoleniu. Wykład - Podstawy zarządzania

- uporządkowanie własnych zachowań, motywów, uczuć i postaw.
Celem treningu jest: - samodzielne doświadczanie i zrozumienie związku własnej roli z procesami społecznymi, rozszerzenie kompetencji psychologicznych, - uporządkowanie własnych zachowań, motywów, uczuć i postaw. Jest to nauka bardziej efektywnego działania w bezpośrednich kontaktach z innymi ludźmi. Wykład - Podstawy zarządzania

Można stwierdzić, iż w trakcie treningów następuje:
zwiększenie wrażliwości - zdolności wiernej percepcji tego, jak inni reagują na czyjeś zachowanie; zwiększenie zdolności diagnostycznych - postrzegania stanów stosunków międzyludzkich; zwiększenie umiejętności działania - zdolności do właściwych zachowań pożądanych w danej sytuacji. Wykład - Podstawy zarządzania

Kierowanie - Ocena pracowników Wykład - Podstawy zarządzania

Ocenianie pracowników polega na wyrażaniu w formie ustnej lub pisemnej osądu o nich lub inaczej mówiąc wartościowaniu ich: - cech osobowych, - zachowań, - efektów pracy. Wykład - Podstawy zarządzania

Można wymienić szereg celów szczegółowych oceniania.
Jednym z nich jest klasyfikacja zaproponowana wiele lat temu przez McGregora, który wyróżnił trzy główne ich grupy: Wykład - Podstawy zarządzania

1- administracyjne, tj.: wykorzystywanie wyników oceniania do kształtowania polityki personalnej w zakresie: • przyjęć, • przemieszczeń wewnętrznych, • wynagradzania pracowników; Wykład - Podstawy zarządzania

tj. dostarczanie menedżerom danych o tym jak pracują ich podwładni,
2 ■ informacyjne, tj. dostarczanie menedżerom danych o tym jak pracują ich podwładni, a pracownikom danych o ich mocnych i słabych stronach; Wykład - Podstawy zarządzania

i doskonalenia efektywności ich pracy.
3 ■ motywacyjne, tj. dostarczanie pracownikom informacji zwrotnej, która powinna ich motywować do rozwoju osobistego i doskonalenia efektywności ich pracy. Wykład - Podstawy zarządzania

Cele, strategie, plany przedsiębiorstwa Prognoza potrzeb personalnych
Istniejący stan zatrudnienia Prognoza potrzeb personalnych Kontrola / ocena Plany i programy zatrudnienia Cle polityki personalnej Wykład - Podstawy zarządzania

Aby system ocen przynosił korzyści, powinien charakteryzować się kilkoma podstawowymi cechami. Są to: 1 ■ cykliczność oceniania, zapewniająca informacje na temat podejmowanych działań pracownika w określonym czasie, 2 ■ demokratyczność (jawność) oceniania rozumiana jako spełnienie następujących warunków: Wykład - Podstawy zarządzania

A- oceniani powinni znać cele, zasady, kryteria i wyniki oceny, B-powinni mieć prawo przedstawienia zastrzeżeń do oceny, C-zastrzeżenia te muszą być rozpatrzone i zapisane w arkuszu ocen, D- musi być przewidziana procedura odwoławcza dająca pracownikowi szansę przedstawienia swoich argumentów oceniającemu, Wykład - Podstawy zarządzania

3■ powszechność oceniania polegająca na objęciu systemem ocen wszystkich pracowników, 4■ kompleksowość oceniania przejawiająca się w dążeniu do pełnego odzwierciedlenia działań i postaw pracownika, Wykład - Podstawy zarządzania

5■ bezpośredniość wyrażająca się w tym, że na ogół oceny dokonuje bezpośredni przełożony, a wiec osoba, która z racji obowiązków służbowych powinna najlepiej znać pracownika i do pewnego stopnia odpowiadać za niego, Wykład - Podstawy zarządzania

6■ sprawiedliwość, czyli ocena stosowana wobec wszystkich według zasady: „tak samo za to samo”, 7■ współuczestnictwo ocenianego w procesie oceniania, 8 ■ systemowość, która oznacza konieczność powiązania wyników oceny z całokształtem polityki personalnej, Wykład - Podstawy zarządzania

9 ■ elastyczność dopuszczająca prawo i możliwość przełożonego do uwzględnienia, obok przyjętych z góry kryteriów, pewnych czynników i okoliczności mogących wpłynąć dodatnio na wynik oceny, usprawiedliwiających ewentualne braki, czy niedociągnięcia. Wykład - Podstawy zarządzania

– niektórzy pracownicy czują się nią zagrożeni,
Ocena pracy jest sprawą ważną i delikatną: – niektórzy pracownicy czują się nią zagrożeni, – menedżerowie nie lubią krytykować swoich podwładnych, – uważa się zwykle, że ocena pracy musi być równoznaczna z krytyką. Wykład - Podstawy zarządzania

Zarządzanie z udziałem pracowników przez wyznaczenie zadań pozwala na osiąganie niżej wymienionych korzyści z systematycznej oceny pracy: Wykład - Podstawy zarządzania

– wszyscy pracownicy wiedzą z góry, wedle jakich kryteriów będą oceniani, – pracownik i jego menedżer wcześniej ustalają, na czym polega praca, która jest wykonywana na danym stanowisku, - jaka jest lista priorytetów; - powinien to być system samo korygujący się; Wykład - Podstawy zarządzania

– stymuluje rozwój pracowników;
– pomaga w wyznaczeniu zadań, które są ambitne, ale możliwe do osiągnięcia; – zachęca do samodzielności i odpowiedzialności; – stymuluje rozwój pracowników; – umacnia stosunki między pracownikiem a menedżerem; – prowadzi do polepszenia jakości działania. Wykład - Podstawy zarządzania

Ocena relatywna dokonywana jest na podstawie porównywania pracowników.
Wszystkie stosowane metody oceny pracowników można podzielić na dwie podstawowe grupy: Ocena absolutna polega na porównywaniu wyników pracownika z ustalonymi standardami. Ocena relatywna dokonywana jest na podstawie porównywania pracowników. Wykład - Podstawy zarządzania

Motywowanie pracowników
Kierowanie Motywowanie pracowników Wykład - Podstawy zarządzania

Motywem jest pragnienie, chęć, zamiar, zainteresowanie się czymś sprawiające, że jednostka wykazuje gotowość celowego zachowania się, które może polegać na podjęciu lub zaniechaniu działania. Motywacja jest zintegrowanym zespołem motywów. Wykład - Podstawy zarządzania

Motywowanie polega na wpływaniu na postawy i zachowania człowieka za pośrednictwem określonych bodźców, które przekształcają się w motywy (pobudki) działania uruchamiające jego aktywność. Wykład - Podstawy zarządzania

Kluczem do motywacji pracowników jest poszukiwanie synergistycznego stosunku między celami przedsiębiorstwa i celami pojedynczych pracowników. (synergia - znaczy tu, że całość jest większa od sumy poszczególnych składników). Wykład - Podstawy zarządzania

Profesor T. Kotarbiński mówiąc o motywowaniu do pracy uważa, że:
Chodzi o to, by człowiek robił ochoczo to, co robić musi; by tego co robić musi, nie robił tylko dlatego, że musi; by w robieniu tego, co musi, znalazł upodobanie i dzięki temu pracę swą usprawnił wielokrotnie, okazując hojność w oddaniu się jej. Wykład - Podstawy zarządzania

Wyróżnia się: a) Motywację pozytywną: gdy podwładny jest przekonany, że osiągnie poprawę stanu zaspokojenia swych pragnień, jeżeli będzie dobrze, terminowo i skutecznie wykonywał zadania. b) Motywacja negatywna: gdy u podwładnego zostanie wywołana obawa pogorszenia sytuacji lub wyraźnych sankcji za złe lub brak działania. Wykład - Podstawy zarządzania

Instrumentami są bodźce:
a) materialne - działają silnie, ale ich stosowanie musi być związane z określonymi prostymi kryteriami, b) niematerialne - to świadomość, że lepsza praca przyczynia się do sprawniejszego funkcjonowania przedsiębiorstwa, a tym samym do lepszego zaspokojenia potrzeb społecznych. Wykład - Podstawy zarządzania

Motywacja pracowników Produktywność pracowników
Rys. 1. Powiązanie zagadnień oceny pracowników, motywowania pracowników i produktywności pracowników. Ocena pracowników Motywacja pracowników Produktywność pracowników Wykład - Podstawy zarządzania

Do najbardziej znanych teorii motywowania opartych na kategorii potrzeb należą koncepcje: F. Taylora A.H. Maslowa, Fredericka Herzberga Douglasa McGregora C.P. Alderfera D.C. McClellanda Victora H. Vrooma J. Stacy Adamsa Wykład - Podstawy zarządzania

Taylor uważał, że najlepszym środkiem motywacji są pieniądze
Taylor uważał, że najlepszym środkiem motywacji są pieniądze. Odwoływał się on do idei człowieka homo economicus, która głosi, że człowiek będzie wykonywał takie działania, których efektem będzie wzrost wynagrodzenia. Wykład - Podstawy zarządzania

Wartości dionizyjskie: - konsumpcja,
„(…) człowiek wybiera i podejmuje działania po to, aby osiągnąć pewne wartości. Wartości dionizyjskie: - konsumpcja, komfort. Wartości prometejskie: - zmniejszenie cierpienia innych, - walka ze złem. Można by powiedzieć, że jednostka jest podmiotem ukierunkowanym na określone wartości” (Kozielecki, 1980). Wykład - Podstawy zarządzania

Model tradycyjny Model tradycyjny motywacji wiąże się z tzw. szkołą naukowej organizacji pracy. Przedstawiciele tej szkoły (,,tayloryści”) utrzymywali, że ważnym elementem pracy kierownika jest zapewnienie, by robotnicy wykonywali swoje powtarzalne zadania możliwie sprawnie. Wykład - Podstawy zarządzania

Wynagradzanie pracowników
„Kształtowanie wynagrodzeń jest to proces opracowywania oraz wprowadzania strategii i zasad, które wspomagają osiągnięcie założonych przez organizację celów oraz zatrzymanie w niej właściwych ludzi przy jednoczesnym pobudzaniu ich motywacji i zaangażowania.” Wykład - Podstawy zarządzania

- fakt, że otrzymywane wynagrodzenie odpowiada oczekiwaniom,
Aby system wynagradzania firmy spełniał oczekiwania pracowników i miał wpływ na ich zadowolenie należy uwzględnić również takie czynniki jak: - fakt, że otrzymywane wynagrodzenie odpowiada oczekiwaniom, Wykład - Podstawy zarządzania

- nie jest gorsze w porównaniu z wynagrodzeniem osób zatrudnionych na analogicznych stanowiskach w innych firmach, - ogólne odczucie satysfakcji wynikające z otrzymywania wielu różnych postaci gratyfikacji i uznania. Wykład - Podstawy zarządzania

Rodzaj zaspokajanych potrzeb
- Bodźce podstawowe zaspokajają potrzeby życiowe organizmu. - Bodźce wyższego rzędu dotyczą potrzeb typu społecznego, estetycznego, moralnego, a także wysublimowanych form zaspokojenia potrzeb podstawowych. Wykład - Podstawy zarządzania

Kierunek oddziaływania - Pozytywne (nagrody) wzmacniają zachowania akceptowane i motywują do podejmowania inicjatywy i dodatkowego wysiłku. - Negatywne (kary) motywują do unikania zachowań niepożądanych i do realizacji zadań na najniższym akceptowanym poziomie; działają tak długo, jak długo trwa zagrożenie. Wykład - Podstawy zarządzania

Zakres oddziaływania - Wewnętrzne sprzyjają realizacji wartości immanentnych człowieka, których osiągnięcie stanowi wartość samą w sobie. - Zewnętrzne, nastawione na realizację wartości instrumentalnych, są tylko środkiem do realizacji innych wartości. Wykład - Podstawy zarządzania

Sposób oddziaływania: - Indywidualne. - Zespołowe. Forma: - Płacowe
Sposób oddziaływania: - Indywidualne. - Zespołowe. Forma: - Płacowe. - Pozapłacowe. Wykład - Podstawy zarządzania

Podstawowymi warunkami działania bodźców niematerialnych są : – dobrze zorganizowana praca kierownictwa, a tym samym nie marnowanie wysiłku pracowników poprzez, np.: wadliwą organizację, brak koordynacji, wadliwe planowanie; – właściwy stosunek kierownictwa do podwładnych, poprawna praca znajduje uznanie i sprawiedliwą ocenę, – troska o człowieka – stworzenie atmosfery wzajemnego zrozumienia i poparcia. 5.6. Motywowanie 02-16 Wykład - Podstawy zarządzania

Podstawowa zasada systemu wynagradzania pracowników winna wynikać z założeń zarządzania zasobami ludzkimi. Jedna z nich zaznacza, że najważniejszym i ostatecznym źródłem sukcesu organizacji są ludzie. Wykład - Podstawy zarządzania

To znaczy, że chociaż system wynagrodzeń powinien zgadzać się z potrzebami i warunkami firmy, to budując go nie wolno zapominać o rozwoju zdolności i umiejętności pracowników. Wykład - Podstawy zarządzania

Zarządzanie Dział 07 - Kontrola - Wykład - Podstawy zarządzania

Należą do nich: – zmieniające się otoczenie;
Wiele czynników powoduje, że kontrola w organizacji jest koniecznością. Należą do nich: – zmieniające się otoczenie; – rosnąca złożoność organizacji; – błędy pracowników; – konieczność delegowania władzy przez kierowników. Wykład - Podstawy zarządzania

Zmieniające się otoczenie.
W najbardziej stabilnych przemysłach nie ma takiej sytuacji, by nie wystąpiły zmiany w otoczeniu organizacji: – rynki przemieszczają się, rozszerzają się lub kurczą; – wydawane są nowe przepisy prawne; – pojawia się nowa konkurencja; – wzrasta zmienność cen produktów. Wykład - Podstawy zarządzania

Poprzez funkcję kontroli kierownicy wykrywają zmiany, które dotyczą usług lub wyrobów ich firmy, a następnie mogą zajmować się zagrożeniami czy okazjami wynikającymi z tych zmian. Wykład - Podstawy zarządzania

Rosnąca złożoność organizacji.
Współczesne organizacje wymagają sposobów kontroli bardziej sformalizowanych, przemyślanych: – różnorodne grupy wyrobów muszą być dokładnie obserwowane celem utrzymania ich jakości i rentowności; – należy ściśle rejestrować informację i na tej podstawie analizować rynek krajowy i zagraniczny. Wykład - Podstawy zarządzania

Decentralizacja może ułatwić kontrolowanie organizacji, gdyż nie wszystkie jej operacje wymagają kontroli sprawowanej przez centralę. Wykład - Podstawy zarządzania

Musi się ściśle pilnować realizacji ustalonych norm tak aby
kierownicy mogli oceniać efektywność nadzorowanych przez nich jednostek, a zarząd – skuteczność kierowników. Wykład - Podstawy zarządzania

Błędy pracowników. Gdyby kierownicy oraz ich podwładni nigdy nie popełniali błędów, mogliby bez trudności realizować normy efektywności. Jednakże członkowie organizacji mylą się zamawiając nieodpowiednie części, podejmując błędne decyzje cenowe, niewłaściwie rozpoznając problemy. Wykład - Podstawy zarządzania

w trakcie samodzielnej realizacji zadania.
Konieczność delegowania władzy przez kierowników. Delegowanie uprawnień podległym pracownikom powoduje konieczność sprawdzania ich działań w trakcie samodzielnej realizacji zadania. Wykład - Podstawy zarządzania

Oprócz wcześniejszego omówienia z pracownikiem zadania zapewnia mu się odpowiednie środki materialne (pieniądze, sprzęt) i czas, ważne jest też, w jaki sposób podwładny je wykorzystał. Wykład - Podstawy zarządzania

Określenie odpowiedniego stopnia kontroli
Wyraz “kontrola” kojarzy się z ograniczeniem osobistej wolności i samodzielności. Kontrola w organizacjach jest jednak konieczna. Wykład - Podstawy zarządzania

wskaźniki elektroniczne; kamery małogabarytowe.
Obecnie jej metody stały się bardziej precyzyjne i wyrafinowane niż kiedykolwiek przedtem, częściowo w wyniku powszechnego zastosowania systemów komputerowych: czytniki; wskaźniki elektroniczne; kamery małogabarytowe. Wykład - Podstawy zarządzania

Nadmiar kontroli szkodzi zarówno organizacji, jak i jej członkom.
Kontrola, która pogrąża pracowników w biurokracji lub ogranicza zbyt wiele rodzajów zachowań, zabija inicjatywę, tłumi twórczość i w ostatecznym rachunku obniża efektywność organizacji. Wykład - Podstawy zarządzania

Niedostateczne instrumenty kontroli również szkodzą organizacji, dopuszczając do marnowania zasobów i utrudniając realizację celów. Dotyczy to także poszczególnych osób – ograniczenie kontroli niekoniecznie prowadzi do zwiększenia osobistej swobody. Wykład - Podstawy zarządzania

Przy nadmiernej kontroli organizacje stają się zbyt “tłumiącymi” miejscami pracy, przy zbyt słabej kontroli popadają w chaos, są niesprawne i nieskuteczne w realizacji celów. Wykład - Podstawy zarządzania

Ze względu na ciągłość zmian :
organizacji, ludzi, otoczenia, technologii potrzebny jest systematyczny przegląd i modyfikacja efektywnego systemu kontroli. Wykład - Podstawy zarządzania

Kontrola jest to funkcja wykonywana w celu upewnienia się, że plany są urzeczywistniane z powodzeniem. Podstawą funkcji kontrolnej jest szczegółowy pisemny plan oraz system informacji, który dostarcza dokładnych danych o postępie prac. Ważne jest przy tym, by informacje były dostępne dla każdego, kto ich potrzebuje. Wykład - Podstawy zarządzania

W przedsiębiorstwach, które troszczą się o produkcję i o ludzi:
Naczelnym problemem w zarządzaniu jest utworzenie z wielu indywidualności zwartego zespołu produkcyjnego, który czerpie osobistą satysfakcję ze spełnienia zadań organizacji. W przedsiębiorstwach, które troszczą się o produkcję i o ludzi: – absencja i płynność kadr są niewielkie; – jakość decyzji jest wysoka, ponieważ pracownicy mają szeroki udział w ich podejmowaniu, co wpływa też na ich zaangażowanie i motywację pracy; Wykład - Podstawy zarządzania

– elementy pomysłowości i innowacyjności występują częściej niż przy innych stylach przewodzenia; – wyniki finansowe w początkowej fazie nie są wysokie, z uwagi na: ► nakłady inwestycyjne, ► nakłady na badania i rozwój, ► nakłady na dokształcanie pracowników. Wykład - Podstawy zarządzania

Kontrola powinna się koncentrować na poniższych najważniejszych aspektach działalności przedsiębiorstwa. – Jakość – ocena ta powinna obejmować ocenę inżynierską oraz ocenę użytkowników. Wysoka jakość to wysoka ocena w oczach projektanta, konstruktora, producenta z jednej strony i użytkownika z drugiej. Wykład - Podstawy zarządzania

Podstawą kontroli jakości jest dokładne określenie jakości, uzgodnione (jasne i łatwe do zweryfikowania) między projektantem i użytkownikiem oraz tego, jaki ma być produkt. Jakość produktu można określić w wyniku porozumienia między projektantem i odbiorcą, jest to, więc stosunek między produktem a tym, kto go ocenia. Wykład - Podstawy zarządzania

– Harmonogram – w wielu wypadkach trudno jest określić procentową wartość prac wykonanych przy realizacji zadania. Wówczas łatwiejsze jest wyznaczenie etapów koniecznych do osiągnięcia przed określonym terminem, jeżeli zadanie ma być wykonane w terminie. Wykład - Podstawy zarządzania

Koszt – kontrola kosztorysu, czyli kontrola finansowa, dotyczy kontroli wydatków poniesionych na zadanie. Kierownik zespołu musi brać pod uwagę wysokość zaplanowanych kosztów, rzeczywiście poniesione koszty oraz postęp w wykonaniu prac przewidzianych w planie. Wykład - Podstawy zarządzania

Do efektywnej kontroli kosztów potrzebne są następujące elementy:
• musi być dokonywana na odpowiednim poziomie organizacyjnym (szczeblu zarządzania w strukturze organizacyjnej przedsiębiorstwa lub projektu); • musi być szybka; • ponoszone koszty muszą być szybko księgowane; • wyniki tych księgowań powinny być łatwo dostępne; Wykład - Podstawy zarządzania

• system kontroli powinien wykazywać nie tylko koszty poniesione, lecz także fundusze zaangażowane (nadesłane już faktury oraz złożone i przyjęte zamówienia); • koszty muszą być księgowane w takim układzie jak w kosztorysie, aby łatwo można było porównać plan kosztów z wykonaniem. Wykład - Podstawy zarządzania

Panowanie nad czasem częstokroć sprawia wielu ludziom dużo kłopotu
Panowanie nad czasem częstokroć sprawia wielu ludziom dużo kłopotu. Skutecznym sposobem kontroli czasu jest wyznaczenie zadań, nawet dziennych, w myśl zasad wynikających z zarządzania przez wyznaczanie celów. Stąd zasadniczą sprawą jest, jakie wyniki dzisiaj trzeba osiągnąć, a nie, co należy dzisiaj zrobić. Wykład - Podstawy zarządzania

Wskazane jest posiadanie nawyku prowadzenia list bieżących priorytetów, ważna jest koncentracja (zajmowanie się jedną sprawą w jednym czasie) oraz – przy zadaniach poważniejszych – dzielenie pracy na etapy. Wykład - Podstawy zarządzania

Istotne jest udzielanie delegacji, tj
Istotne jest udzielanie delegacji, tj. powierzania pewnych zadań podległym pracownikom łącznie z uprawnieniami do podejmowania przez nich decyzji. Jest to ważna umiejętność, która umożliwia wykorzystanie czasu na wykonanie tego, co trzeba zrobić samemu Wykład - Podstawy zarządzania

Rys. Podstawowe etapy procesu kontroli

- odpowiedzialność menedżera bez uprawnień decyzyjnych,
Źródła największego marnotrawstwa czasu są następujące: ﺒ niejasne cele, ﺒ nadmiar pism i biuletynów do przeczytania, ﺒ zakłócenie rytmu przez źródła zewnętrzne: - korespondencja, telefony, niepotrzebne zebrania, brak procedury przy załatwieniu spraw rutynowych, źle funkcjonujący sekretariat, - odpowiedzialność menedżera bez uprawnień decyzyjnych, - powierzanie zadań podległym pracownikom bez udzielania im odpowiednich pełnomocnictw. Wykład - Podstawy zarządzania

3) kontroli akceptującej lub odrzucającej,
Rodzaje kontroli Większość metod kontroli zaliczyć można do jednej z czterech podstawowych grup: 1) kontroli wstępnej, 2) kontroli sterującej, 3) kontroli akceptującej lub odrzucającej, 4) kontroli końcowej. Wykład - Podstawy zarządzania

Kontrola wstępna ma stwierdzić przed podjęciem działania, - czy zaplanowano wszystkie potrzebne zasoby ludzkie, rzeczowe i finansowe, - czy w momencie rozpoczęcia działania będą one na wyznaczonym miejscu, w stosownych rodzajach, ilościach i o odpowiedniej jakości. Wykład - Podstawy zarządzania

i materiałów oraz zaprojektowania i wytworzenia nowych półproduktów
Plany mogą wskazywać na potrzebę zatrudnienia nowych pracowników, zakupu nowych urządzeń i materiałów oraz zaprojektowania i wytworzenia nowych półproduktów i wyrobów. Wykład - Podstawy zarządzania

Kontrola sterująca ma wykrywać odchylenia od jakiejś normy lub celu i umożliwiać dokonanie korekt przed zakończeniem określonej sekwencji działań. Kontrola ta jest skuteczna jedynie wtedy, gdy kierownik uzyska we właściwym czasie dokładne informacje o zmianach w otoczeniu lub o realizacji pożądanego celu. Wykład - Podstawy zarządzania

Przepływ informacji i działania korygujące przy czterech rodzajach kontroli

Podczas kontroli akceptującej lub odrzucającej powinno nastąpić przyjęcie określonych aspektów procedury albo muszą być spełnione określone warunki przed zezwoleniem na dalsze działania. Wykład - Podstawy zarządzania

Kontrola sterująca umożliwia podjęcie działań korygujących jeszcze w trakcie realizacji programu, jest więc ważniejsza i szerzej stosowana niż inne rodzaje kontroli, jednakże rzadko kiedy bywa doskonała. Dlatego też kontrola akceptująca jest szczególnie pożyteczna jako instrument dodatkowego sprawdzania. Wykład - Podstawy zarządzania

Kontrola końcowa mierzy wyniki zakończonego działania
Kontrola końcowa mierzy wyniki zakończonego działania. Ustala się przyczyny wszelkich odchyleń od planu lub normy, a wnioski wykorzystuje do podobnych działań w przyszłości. Kontrola końcowa służy też jako podstawa nagradzania lub motywowania pracowników (np. za wykonanie normy można otrzymać premię). Wykład - Podstawy zarządzania

Kontrola sterująca, oprócz możliwości korygowania błędów, pozwala kierownikom na wykorzystanie nieoczekiwanych okazji. Odchylenia od normy lub planu mogą być przecież także korzystne, kierownicy, znając je wcześniej, mogą przenieść zasoby przedsiębiorstwa tam, gdzie przyniosą one największą korzyść. Wykład - Podstawy zarządzania

Projektowanie procesu kontroli
Proces projektowania systemu kontroli można przedstawić w postaci pięciu etapów: 1) zdefiniowanie pożądanych wyników, 2) ustalenie wskaźników przyszłych wyników, 3) ustalenie norm dla wskaźników przyszłych wyników, 4) ustalenie sieci informacyjnej i sprzężeń zwrotnych, 5) ocena informacji i podjęcie działań korygujących. Wykład - Podstawy zarządzania

- “obniżyć koszty ogólne o 12%”;
Ad 1) Zdefiniowanie pożądanych wyników. Należy możliwie konkretnie określić wyniki, które kierownicy pragną uzyskać (lub utrzymać). Cele wyrażone w tak ogólnej lub mglistej postaci, jak: “obniżyć koszty ogólne” lub “przyspieszyć realizację zamówień”, są mniej przydatne od konkretnych ustaleń: - “obniżyć koszty ogólne o 12%”; -“realizować wszystkie zamówienia w ciągu trzech roboczych dni”. Wykład - Podstawy zarządzania

Te ostatnie sformułowania nie tylko są podstawą opracowania przez kierowników i wdrożenia potrzebnej procedury, ale obejmują też miernik powodzenia lub niepowodzenia w realizacji celów . p Wykład - Podstawy zarządzania

Ad 2) Ustalenie wskaźników przyszłych wyników.
Celem kontroli sterującej jest umożliwienie kierownikom korygowania odchyleń przed zakończeniem działań. Odchylenia wykryte przez kontrolę sterującą powinny być wskaźnikami przyszłych wyników; muszą w sposób wiarygodny wskazywać kierownikom, czy trzeba podjąć działania korygujące. Wykład - Podstawy zarządzania

Ważnym zadaniem kierowników projektujących program kontroli jest wyszukanie pewnej liczby wiarygodnych wskaźników przewidywanych dla każdego celu. Wskaźnikami tymi mogą być: Wykład - Podstawy zarządzania

1– Miary zasileń informacyjnych lub materialnych.
Zmiana w podstawowych zasileniach wskazuje, że kierownik powinien zmienić plany lub podjąć jakieś działania korygujące. Na przykład: - napływające zamówienia określają liczbę jednostek do wytworzenia; Wykład - Podstawy zarządzania

- koszty surowców wpłyną bezpośrednio na ceny wyrobów w przyszłości; - pogorszenie warunków gospodarczych przypuszczalnie spowoduje spadek popytu. Wykład - Podstawy zarządzania

2- Wyniki początkowych działań.
Jeśli wczesne wyniki są lepsze lub gorsze od oczekiwanych, może być potrzebna ponowna analiza i podjęcie odpowiednich działań. Wykład - Podstawy zarządzania

3– Objawy. Są to stany, które towarzyszą końcowym wynikom, ale bezpośrednio nie mają na nie wpływu. Na przykład, jeśli akwizytorzy z opóźnieniem składają sprawozdania ze sprzedaży, brak jest aktualnej informacji o realizowanym projekcie, a kierownik może przyjąć, że plany sprzedaży nie zostały zrealizowane. Wykład - Podstawy zarządzania

Trudność polega na tym, że objawy mogą prowadzić do całkowicie błędnych lub mylących interpretacji sytuacji rzeczywistej. Wykład - Podstawy zarządzania

Każda nieoczekiwana ich zmiana, jak na przykład:
4– Zmiany w założonych warunkach. Pierwotne szacunki oparte są na założeniu, że panować będą w miarę stabilne warunki. Każda nieoczekiwana ich zmiana, jak na przykład: - nowe działania konkurencji, - ograniczenie podaży surowców, - zmiana cen surowców, - wzrost inflacji, - wymagać będzie ponownej oceny projektów operacyjnych i celów. Wykład - Podstawy zarządzania

Kierownicy mogą też korzystać z poprzednich wyników lub prognozowania efektywności w przyszłości.

W tego rodzaju kontroli końcowej realizacja poprzedniego cyklu służy do przewidywania i dokonania korekt w następnym cyklu. Ogólnie biorąc, im większa jest liczba wiarygodnych i aktualnych wskaźników przyszłych wyników, tym większe kierownik może mieć zaufanie do prognoz efektywności. Wykład - Podstawy zarządzania

Ad 3) Ustalenie sieci informacyjnej i
sprzężeń zwrotnych. Trzecim etapem w projektowaniu cyklu kontroli jest określenie środków zbierania informacji o wskaźnikach przyszłych wyników i porównywanie tych wskaźników z ich miernikami. Wykład - Podstawy zarządzania

Sieć komunikacyjna funkcjonuje najlepiej wtedy, gdy informacje przepływają nie tylko w górę, ale i w dół do podejmujących działania korygujące. Ponadto powinna być na tyle sprawna, by odpowiednia informacja podejmującego działania dostatecznie wcześnie docierała do personelu. Wykład - Podstawy zarządzania

Ad 4) Ocena informacji i podjęcie działań korygujących
Ostatni etap obejmuje porównanie wskaźników przyszłych wyników z miernikami, podjęcie decyzji o tym, jakie działanie (jeżeli w ogóle) należy podjąć, i wreszcie realizację tego działania. Wykład - Podstawy zarządzania

Najpierw należy ocenić informacje o odchyleniu od zadanego miernika
Najpierw należy ocenić informacje o odchyleniu od zadanego miernika. Niektóre odchylenia wynikają z lokalnych lub chwilowych warunków i nie wpłyną na wynik końcowy. Następnie, w miarę potrzeby, opracowuje się, ocenia i wdraża alternatywne działania korygujące. Wykład - Podstawy zarządzania

Ustanawianie systemu kontroli Przy ustanawianiu systemu kontroli należy uwzględnić sześć istotnych czynników : Wykład - Podstawy zarządzania

1- Rodzaj pomiarów Większość pomiarów opiera się na miernikach ustalonych w jakiejś postaci. Mierniki mogą mieć charakter historyczny, to znaczy opierać się na sprawozdaniach i informacjach dotyczących doświadczeń danej organizacji w przeszłości. Wykład - Podstawy zarządzania

Mierniki sprzedaży są często historyczne – oczekuje się, że sprzedawcy, co roku zwiększą sprzedaż o określoną wielkość. Przy stosowaniu historycznych mierników problem polega na tym, że efektywność w przeszłości mogła być niska; ponadto od czasu opracowania poprzednich danych warunki mogły ulec zmianie. Wykład - Podstawy zarządzania

Mierniki zewnętrzne uzyskuje się od innych organizacji lub w innych jednostkach tej samej organizacji (np. w różnych biurach sprzedaży przedsiębiorstwa). Trudność polega tu na wyszukaniu organizacji lub jednostek na tyle podobnych, by mierniki zewnętrzne miały sens. Wykład - Podstawy zarządzania

Mierniki analityczne opracowuje się w procesie planowania; - oparte są na szczegółowym badaniu i analizie środowiska wewnętrznego oraz otoczenia jednostek organizacyjnych. Wykład - Podstawy zarządzania

Normy techniczne dotyczące możliwości maszyn są często dostarczane przez ich producentów. Badanie pracy jest przydatne do ustalania norm wydajności pracy na linii montażowej, jeśli koszty pracy inżyniera prowadzącego takie badanie znajdą pokrycie w zwiększonej wydajności, a także, jeśli pracownicy zgodzą się na nowe normy. Wykład - Podstawy zarządzania

Liczba pomiarów musi być ograniczona.
W miarę zwiększania liczby instrumentów kontrolnych ogranicza się swobodę pracownika w ustalaniu, jak i kiedy należy wykonywać określoną pracę. Wykład - Podstawy zarządzania

W jakimś momencie może on uznać, że liczba tych instrumentów tak go ogranicza i tak mu zagraża, że zaczyna myśleć raczej o samoobronie niż o efektywności. Zamiast szukać nowych i skuteczniejszych sposobów wykonywania zadań, dąży on do “wykazania się” w pracy, która jest przedmiotem obserwacji. Wykład - Podstawy zarządzania

3- Uprawnienia do ustanawiania mierników i norm
Normy efektywności można wyznaczać przy udziale osób, których efektywność będzie kontrolowana, lub bez ich uczestnictwa. Jednostronne ich określenie przez kierowników wyższych szczebli może spowodować, że pracownicy uznają je za nieuzasadnione lub nierealne; mogą wtedy nie podejmować wysiłków dla ich wykonania Wykład - Podstawy zarządzania

4- Elastyczność norm Kierownicy powinni ustalić, czy normy mają być jednakowe w podobnych jednostkach organizacji. Na przykład regiony sprzedaży mogą być uznane w przybliżeniu za równoważne, a zatem efektywność sprzedawców należałoby mierzyć za pomocą jednolitego miernika. Wykład - Podstawy zarządzania

5- Częstotliwość pomiarów
Częstotliwość i ustalenie momentu pomiaru zależą od istoty kontrolowanego zadania. Kontrola jakości wyrobów schodzących z taśmy montażowej często wymaga cogodzinnego sprawdzania. W statystycznych metodach kontroli jakości określa się wielkość próbek i przedziały czasu między ich pobieraniem. Wykład - Podstawy zarządzania

6- Kierunek sprzężeń zwrotnych
Celem kontroli jest zapewnienie realizacji bieżących planów i skuteczniejsze opracowanie przyszłych. Dobrze zaprojektowany system kontroli zazwyczaj uwzględnia sprzężenie zwrotne, dostarczając informacji o wynikach kontroli jednostce lub grupie wykonującej kontrolowaną czynność. Wykład - Podstawy zarządzania

Kluczowe obszary efektywności
Kierownicy wyższych szczebli najpierw powinni określić główne obszary efektywności, a następnie ustanowić skuteczne systemy kontroli. Kluczowymi obszarami efektywności albo wyników są te elementy jednostki lub organizacji, które muszą skutecznie funkcjonować, aby cała jednostka czy organizacja osiągnęły sukces. Wykład - Podstawy zarządzania

Obszary te wiążą się zazwyczaj z podstawowymi czynnościami organizacji lub z pokrewnymi ich grupami występującymi w całej organizacji lub jednostce, na przykład z: - transakcjami finansowymi, - ze współdziałaniem przełożonych i podwładnych lub z operacjami produkcyjnymi. Wykład - Podstawy zarządzania

Ogólne instrumenty kontroli, ustanawiane dla tych obszarów przez kierowników wyższych szczebli, pomagają kierownikom niższych szczebli określić szczegółowe systemy kontroli oraz normy. Wykład - Podstawy zarządzania

Cechy skutecznych systemów kontroli
Wiarygodne i skuteczne systemy kontroli mają pewne wspólne cechy. Znaczenie tych cech waha się w zależności od konkretnych okoliczności, jednakże w większości przypadków efektywność systemów kontroli zwiększa się wówczas, gdy występują w nich: Wykład - Podstawy zarządzania

3– obiektywizm i zrozumiałość,
1– ścisłość, tj.: precyzyjnie określone tego, co jest kontrolowane (mierzone, jednostka), 2– aktualność, 3– obiektywizm i zrozumiałość, 4– koncentracja na strategicznych punktach kontroli, 5– realizm ekonomiczny, 6– realizm organizacyjny, 7– koordynacja, 8– elastyczność, 9– normatywność i operacyjność, 10– akceptacja przez członków organizacji. Wykład - Podstawy zarządzania

Informacja musi być ścisła.
Niedokładne dane systemu kontroli mogą spowodować podjęcie działań, które albo nie rozwiążą problemu, albo stworzą problem tam, gdzie go nie było. Ocena ścisłości otrzymywanych informacji jest jednym z najważniejszych kontrolnych zadań kierowników . Wykład - Podstawy zarządzania

Aktualność Informacja musi być zbierana, przekazywana i oceniona szybko, aby można dostatecznie wcześnie podjąć działania korygujące. Wykład - Podstawy zarządzania

Obiektywizm i zrozumiałość
Obiektywizm i zrozumiałość. Informacja powinna być zrozumiała i uważana za obiektywną przez tych, którzy z niej korzystają. Im mniejsza jest subiektywność i niejednoznaczność systemu kontroli, tym większe prawdopodobieństwo, że otrzymujący informację będą na nią reagować umiejętnie i sprawnie. Wykład - Podstawy zarządzania

Koncentracja na strategicznych punktach kontroli.
System kontroli powinien koncentrować się na tych dziedzinach, w których: – istnieje największe prawdopodobieństwo wystąpienia odchyleń od norm, – odchylenia te mogą wywołać najwięcej szkody, – najskuteczniej można podejmować działania korygujące. Wykład - Podstawy zarządzania

Realizm ekonomiczny. Koszt wdrożenia systemu kontroli powinien być mniejszy od korzyści z niego płynących, a co najwyżej im równy. Najlepszym sposobem minimalizowania marnotrawstwa lub zbędnych wydatków w systemie kontroli jest czynienie minimum tego, co jest konieczne do zapewnienia, by kontrolowana działalność osiągała pożądany cel. Wykład - Podstawy zarządzania

Na przykład w większości sytuacji byłoby marnotrawstwem, gdyby kierownik sprzedaży otrzymywał dzienne sprawozdania; zazwyczaj wystarczą mu sprawozdania tygodniowe lub miesięczne. Wykład - Podstawy zarządzania

Instrumenty kontrolne, którymi posługują się kierownicy, często nie mają charakteru finansowego.
Takie czynniki, jak: - nieobecność w pracy, - fluktuacja pracowników, - bezpieczeństwo pracy, - wydajność pracy robotników, Wykład - Podstawy zarządzania

- stosunki zewnętrzne, - jakość produkcji – mające znaczenie na wszystkich szczeblach organizacji – musi się kontrolować przynajmniej w części metodami pozafinansowymi. Wykład - Podstawy zarządzania

Działanie korygujące może polegać na zmianie któregoś ze sposobów funkcjonowania organizacji lub pierwotnie przyjętych norm. Jeśli kierownicy nie doprowadzą procesu kontroli do końca, obserwują jedynie realizację bez konieczności interwencji. Wykład - Podstawy zarządzania

Komunikowanie w organizacji

Wiąże się bezpośrednio z podstawowymi funkcjami zarządzania:
Komunikacja jest procesem społecznym, który ma istotne znaczenie dla funkcjonowania organizacji. Wiąże się bezpośrednio z podstawowymi funkcjami zarządzania: planowaniem, organizowaniem, kierowaniem, kontrolowaniem. Wykład - Podstawy zarządzania

Komunikację pomiędzy ludźmi dzieli się na trzy zasadnicze rodzaje:
a) monolog - komunikacja jednostronna; b) komunikację techniczną - dwukierunkową, ale ograniczoną do wymiany informacji; c) dialog - czyli szczerą i otwartą dwustronną komunikację między dwiema osobowościami. Wykład - Podstawy zarządzania

a) chęć wykazania racji za wszelką cenę; b) zmiana tematu rozmów;
Platon zauważył, że istnieją trzy powody trudności w komunikowaniu się miedzy ludźmi: a) chęć wykazania racji za wszelką cenę; b) zmiana tematu rozmów; c) nieumiejętność słuchania. Wykład - Podstawy zarządzania

Na początku XX wieku w Stanach Zjednoczonych powstała nowa dyscyplina naukowa “comunication”, która bardzo szybko przyjęła się w praktyce. Rozwijała się ona dynamicznie czerpiąc materiały, dowody i teorie z różnych dziedzin nauki. Wykład - Podstawy zarządzania

Uważa się, iż sprawny system komunikacji to jeden z najważniejszych elementów każdej organizacji. Słowo komunikacja wywodzi się z łacińskiego słowa “comunicatio” oznaczającego dzielić się, brać udział. Wykład - Podstawy zarządzania

Istnieje wiele definicji starających się opisać proces komunikacji i komunikowania się.
Oto niektóre z nich : A/ Komunikacja to proces, w którym ludzie dążą do dzielenia się znaczeniami za pośrednictwem symbolicznych komunikatów (przekazów) [Stoner A.F 1997] Wykład - Podstawy zarządzania

B/ Komunikowanie się to wzajemne przekazywanie informacji, umiejętności, pojęć, idei, uczuć itp. za pomocą symboli tworzonych przez: słowa, dźwięki, obrazy czy dotyk; C/ Komunikowanie jest to proces, w którym ludzie dążą do dzielenia się znaczeniami za pośrednictwem przekazywania symbolicznych komunikatów; Wykład - Podstawy zarządzania

E/ Komunikowanie się to doprowadzenie do wspólnego rozumienia określonych treści [Nęcki Z. 1999];
F/ Komunikowanie się – to obieg informacji wewnątrz organizacji oraz wymiana informacji z otoczeniem. Wykład - Podstawy zarządzania

Sztuka komunikowania się polega na:
1/ z jednej strony na przekazywaniu właściwym adresatom we właściwym czasie komunikatów, które zostaną zrozumiane zgodnie z intencją nadawcy i wywołają zamierzony przez niego skutek; 2/ z drugiej na zdolności do właściwego odbioru komunikatów nadawanych przez innych [Koźmiński 1996] Wykład - Podstawy zarządzania

Przytoczone powyżej definicje komunikacji pozwalają na wyodrębnienie najważniejszych jej cech.
[ McKenna 1997] Komunikacja ma charakter społeczny, wymaga przynajmniej dwóch osób (nadawcy i odbiorcy). Proces komunikacji zakłada wzajemność, wielostronność czyli symetryczność kontaktu. Wykład - Podstawy zarządzania

Komunikacja nie jest oparta tylko na słowach, wykorzystywane w niej są trzy elementy: język, symbole i zachowania: a/ komunikatem jest zarówno to, co staramy się przekazać, jak i to, co przekazujemy mimowolnie np.: poprzez grymas twarzy, ton głosu; Wykład - Podstawy zarządzania

b/ komunikacja polega na: - dzieleniu się znaczeniami, - uzgadnianiu znaczeń używanych terminów, - dochodzeniu do wspólnego rozumienia; c/ komunikowanie oznacza więc sposób odnoszenia się i wzajemnego oddziaływania, sposób zachowania się i mówienia. Wykład - Podstawy zarządzania

Można mówić o komunikowaniu się na różnych poziomach:
A/ Najgłębszym jest porozumiewanie się z samym sobą, z naszym “ja”, co jak wiemy nie jest zawsze sprawą prostą. B/ Następnie mamy poziom komunikowania się z drugą osobą “w cztery oczy”. Wykład - Podstawy zarządzania

C/ Wyższy poziom to komunikowanie się w małych grupach (np
C/ Wyższy poziom to komunikowanie się w małych grupach (np. rodzina, zespół roboczy, grupa przyjaciół), nad nim znajduje się poziom społeczny: komunikacja na szczeblu organizacji czy społeczności lokalnej. Wykład - Podstawy zarządzania

D/ Najwyższy poziom to komunikacja na szczeblu narodu, społeczeństwa czy na gruncie międzynarodowym (stosunki dyplomatyczne). Wykład - Podstawy zarządzania

komunikowanie się z drugą osobą "w cztery oczy"
porozumiewanie się z samym sobą, z naszym "ja" komunikacja na szczeblu organizacji czy społeczności lokalnej w małych grupach: np. rodzina, zespół roboczy, grupa przyjaciół komunikacja na szczeblu narodu komunikacja na gruncie międzynarodowym Symetryczność kontaktu Elementy: język, symbole i zachowania Porozumiewanie się poprzez grymas twarzy, ton głosu Dochodzeniu do wspólnego rozumienia Sposób wzajemnego oddziaływania, zachowania się i mówienia Wykład - Podstawy zarządzania

Najprostszy model komunikacji to proces zachodzący pomiędzy nadawcą i odbiorcą. Nadawca przekazuje komunikat Odbiorcy, który go "odbiera" i reaguje wysyłając w kierunku nadawcy informację zwrotną. Wykład - Podstawy zarządzania

1) należy mieć jasną koncepcję przekazu, który chcemy nadać;
Efektywne komunikowanie przebiega w następujących etapach: 1) należy mieć jasną koncepcję przekazu, który chcemy nadać; 2) idee powinny być wyrażone w odpowiedniej formie przy zastosowaniu tam gdzie jest to możliwe języka odbiorcy. Wykład - Podstawy zarządzania

3) Należy wybierać najbardziej odpowiedni środek przekazu (np
3) Należy wybierać najbardziej odpowiedni środek przekazu (np. telefon /fax, , zebranie, nota, ogłoszenie, oświadczenie, sprawozdanie). Należy rozważyć wbudowanie w system komunikowania sposobów przekazywania tej samej informacji w więcej, niż jednej formie, jeżeli istnieją ku temu uzasadnione okoliczności. Wykład - Podstawy zarządzania

4) Należy upewnić się, co do tego, że informacja dotarła do odbiorcy, ale trzeba też uwzględnić, ze w końcowej analizie odbiorca ponosi odpowiedzialność za wczucie się w treść przekazu. 5) Należy upewnić się, co do tego czy została zrozumiana informacja treści nadanego przekazu. Będzie to miało miejsce tam, gdzie istnieje komunikacja dwustronna. Wykład - Podstawy zarządzania

6) Należy monitorować reakcje odbiorcy, w przypadku, gdy wymagana jest jego odpowiedź. 7) Należy uzyskać od odbiorcy informację zwrotną, której nie otrzymaliśmy w etapie (wcześniejszym) piątym. Wykład - Podstawy zarządzania

- zachowanie człowieka; jego motywację; zadowolenie i zaangażowanie;
Znaczenie komunikacji i jej jakość wywierają wpływ na: - zachowanie człowieka; jego motywację; zadowolenie i zaangażowanie; energię, wydajność i efektywność. Wykład - Podstawy zarządzania

Przekaz w mowie lub w piśmie
Menedżer podejmuje decyzje, jakie działania lub informacje są potrzebne pracownikom Tworzenie przekazu Przekaz w mowie lub w piśmie Odbiór przekazu przez pracowników poprzez słuch, czytanie lub obserwacje Interpretacja przekazu Pracownicy podejmują prawidłowe działania, jeśli w pełni zrozumieli, co jest od nich wymagane Sprzężenie zwrotne (wyjaśnienia, własne interpretacje, dodatkowe informacje) Z A K Ł Ó C E N I Wykład - Podstawy zarządzania

O tym, że mamy do czynienia z dobrą komunikacją świadczy fakt, że ludzie potrafią dobrze się porozumieć. Wykład - Podstawy zarządzania

W efekcie występują wzajemne oddziaływaniu zwrotne, w rezultacie:
W efekcie występują wzajemne oddziaływaniu zwrotne, w rezultacie: * sprawdzają; * proszą o wyjaśnienia; * przekazują sobie własne interpretacje; * eliminują zakłócenia; * słuchają siebie nawzajem. Wykład - Podstawy zarządzania

Style komunikowania Komunikowanie - umożliwia też nawiązywanie więzi społecznych między ludźmi i zaspakajanie ich potrzeb - szczególnie trzech: A/ potrzebę przynależności dającej poczucie uczestnictwa w życiu jakiejś grupy społecznej; Wykład - Podstawy zarządzania

B/ potrzebę wpływu i kontroli na otoczenie społeczne;
C/ potrzebę otoczenia opieką innych lub przeświadczenia, że inni opiekują się nami. Wykład - Podstawy zarządzania

W organizacji każde komunikowanie ma określony cel.
Najważniejsze cele jakie osiąga się poprzez komunikację z ludźmi to: – nawiązywanie kontaktu z innymi ludźmi; – zaprezentowanie własnej osoby i poznanie innych; – kształtowanie przekonań i postaw innych ludzi; [ Wiszniewski A.1996] Wykład - Podstawy zarządzania

– wymiana informacji i doświadczeń; – porównywanie różnych idei i pomysłów; – uzgodnienie różnorodnych transakcji; – zapewnienie sobie i innym przyjemności i rozrywki. Wykład - Podstawy zarządzania

W innym ujęciu celem komunikacji jest spełnianie różnych funkcji
[Stankiewicz J. 1999]: – informacyjnej; – rozumienia samego siebie; – wymiany informacji dla programowania działań lub dla wyrównywania wiedzy dotyczącej danego zdarzenia, zjawiska, procesu, Wykład - Podstawy zarządzania

– zaspakajanie potrzeb: bezpieczeństwa, dominacji, konformizmu itd.,
– ustalenie znaczenia powiązań między ludźmi czy wzajemnych emocjonalnych stosunków partnerów, – pomocy w badaniu i próbach zmian postaw i zachowań naszych i innych osób; – zaspakajanie potrzeb: bezpieczeństwa, dominacji, konformizmu itd., Wykład - Podstawy zarządzania

– rozpoznawanie, zawierające ocenę i rokowania,
– rozstrzygającej, np. partnerzy starają się wyjaśnić sobie jakiś problem bądź rozwiązać konflikt, w który są uwikłani, – pomocniczej wiążącej się z tym, że proszony o pomoc kierownik nawiązuje kontakt z pracownikiem i stara się udzielić mu pomocy. Wykład - Podstawy zarządzania

Komunikacja może być jednokierunkowa, gdy ma miejsce przesyłanie informacji od jednej osoby do drugiej bez sprzężenia zwrotnego (przykładem tego jest działalność mass mediów – radio, prasa telewizja). Wykład - Podstawy zarządzania

– nauczyciel czy rodzic narzucający swoje zdanie dziecku.
Sytuacje w grupach społecznych, w których proces komunikacji jest jednostronny i niesymetryczny, np. gdy nadawca uzurpuje sobie prawo mówienia nie dopuszczając innych do głosu: – apodyktyczny szef, – nauczyciel czy rodzic narzucający swoje zdanie dziecku. Wykład - Podstawy zarządzania

Przykładem takiej komunikacji są: - badania opinii społecznej;
Dwustronna komunikacja jest wtedy, gdy nadawca jest także odbiorcą informacji na skutek zadawanych pytań, parafrazowania. Przykładem takiej komunikacji są: - badania opinii społecznej; - uruchamianie specjalnych telefonów; - zamieszczanie opinii czytelników na łamach prasy. Wykład - Podstawy zarządzania

Struktura i sieć komunikacji ma bardzo istotny wpływ na wykonywane zadania i zachowanie jej członków. To, kto, z kim będzie się porozumiewać w określony sposób wpływa na tworzenie się skutecznych kanałów komunikacji. Wykład - Podstawy zarządzania

- prędkość i dokładność działania; - wyłanianie się przywództwa;
Zaprezentowane sieci różnią się między sobą stanem takich właściwości: - prędkość i dokładność działania; - wyłanianie się przywództwa; - kształtowanie się morale członków grupy. Wykład - Podstawy zarządzania

rozwiązuje się szybciej niż w sieci zdecentralizowanej, pod warunkiem,
W sieci scentralizowanej "Y " i "Gwiazda" zadanie rozwiązuje się szybciej niż w sieci zdecentralizowanej, pod warunkiem, że zadanie było proste. Wykład - Podstawy zarządzania

Przy zadaniach bardziej złożonych sieci "Okrąg" i " Łańcuch" są bardziej efektywne. Osoby, które zajmują centralne miejsce w gromadzeniu i przekazywaniu informacji, są uważane za przywódcę, lidera każdej z grup. Wykład - Podstawy zarządzania

Natomiast w sieciach, gdzie informacja jest "po równo" przydzielana każdemu, mało, kto może zostać przywódcą. Sieć komunikacji ma bardzo duży wpływ na zadowolenie członków grupy. Wykład - Podstawy zarządzania

Rys. Typy sieci komunikowania się Gwiazda Łańcuch Okrąg Y
Rys. Typy sieci komunikowania się Wykład - Podstawy zarządzania

W sieciach zdecentralizowanych zadowolenie jest największe.
W sieciach scentralizowanych z reguły jedyną osobą zadowoloną jest osoba, która może zgromadzić najwięcej informacji. Wykład - Podstawy zarządzania

Struktury w komunikacji Struktury komunikowania się mogą wpływać pozytywnie jak i negatywnie na efektywność działania pracowników. Wśród dróg komunikowania się w organizacji wyróżnić można komunikację pionową i poziomą. Wykład - Podstawy zarządzania

Komunikacja pionowa to komunikacja płynąca w górę i w dół organizacji zwykle wzdłuż linii służbowego podporządkowania; odbywa się pomiędzy menadżerami i ich podwładnymi i może obejmować kilka odrębnych szczebli organizacyjnych. Wykład - Podstawy zarządzania

Komunikacja pionowa w dół rozpoczyna się od naczelnego kierownictwa poprzez poszczególne szczeble kierownicze aż do szeregowych pracowników oraz tą samą drogą z dołu do góry. Wykład - Podstawy zarządzania

- kierowaniu (przewodzeniu); - pouczaniu; - ocenianiu członków grupy.
Komunikowanie w dół polega na: - doradzaniu; - informowaniu; - kierowaniu (przewodzeniu); - pouczaniu; - ocenianiu członków grupy. Wykład - Podstawy zarządzania

Komunikowanie w górę polega na: - wyjaśnianiu; - informowaniu o tym, co się dzieje „na dole”; - proszeniu o pomoc; - proszeniu o decyzje; - sprawozdaniach z postępu prac. Wykład - Podstawy zarządzania

Komunikowanie w dół jest często filtrowane i zmieniane przez szczeble pośrednie, co może zniekształcić intencje ich nadawców, np.: Wykład - Podstawy zarządzania

- blokują niektóre informacje chcąc ułatwić sobie pracę bądź zachować większy wpływ na ludzi; - często sami decydują, które informacje są potrzebne członkom ich zespołów a które mogą zachować dla siebie. Wykład - Podstawy zarządzania

Komunikacja pozioma to:
przepływająca informacja w poziomie w ramach organizacji; obejmuje kolegów i osoby zajmujące równorzędne stanowiska w hierarchii organizacyjnej; może obejmować osoby z kilku różnych jednostek organizacyjnych. Wykład - Podstawy zarządzania

Cechą charakterystyczną tego stylu komunikowania się, jest:
A/ zapewnienie bezpośredniego dostępu do informacji i możliwość wzajemnego porozumiewania się na wszystkich szczeblach; Wykład - Podstawy zarządzania

B/ danie szansy stworzenia bliższych relacji pomiędzy wszystkimi członkami organizacji, co jest ważnym elementem zadowolenia i utrzymania dobrych relacji międzyludzkich w organizacji. Dzieje się to za zgodą jej zarządu i liderów. Wykład - Podstawy zarządzania

NADAWCA => PRZEKAZ => KANAŁ => ODBIORCA => SKUTEK
(kto?) ( co? ) ( jak? ) ( komu? ) ( efekt? ) Wykład - Podstawy zarządzania

Przebieg procesu komunikacji określa: Kto przekazuje. Co przekazuje
Przebieg procesu komunikacji określa: Kto przekazuje? Co przekazuje? Poprzez jaki kanał (jakie środki przekazu) ? Do kogo? Z jakim skutkiem? Inne modele komunikowania się mogą wyjaśnić procesy, poprzez które rozpoczynamy i utrzymujemy interpersonalne reakcje z innymi ludźmi. Wykład - Podstawy zarządzania

Wzorce komunikowania się
Komunikowanie się jest ściśle związane z zarządzaniem, w którym ważną sprawą jest obieg informacji wewnątrz organizacji jak i wymiany informacji z otoczeniem. Najczęstszą formą pracy kierownika jest komunikowanie się. W sytuacji pracy występują dwa podstawowe wzorce komunikowania się w organizacji. Wykład - Podstawy zarządzania

Wzorce te można podzielić na:
– autorytarny; – współpracujący. Autorytarny wzorzec występuje w organizacji silnie scentralizowanej o komunikacji jednokierunkowej: 1- Nadawca informacji zajmuje najwyższą pozycję w hierarchii władzy, a pozostałe osoby są jej odbiorcami i realizatorami zawartych w niej poleceń. Wykład - Podstawy zarządzania

2) Występuje tu brak informacji zwrotnej o skutkach przekazywanych informacji. Ten wzorzec komunikowania się nie powoduje zakłóceń, ale jest nieefektywny ze względu na jednokierunkowy przepływ informacji. Wykład - Podstawy zarządzania

3) Członkowie nie mogą wymieniać poglądów, i nie mają poczucia wpływu na kierunek i treść zadań, na sposób ich rozwiązywania, oraz nie mają satysfakcji z wykonywanej pracy. W skutek tego powstaje nieformalny obieg komunikacyjny nastawiony na realizację zadań i na ujście napięć emocjonalnych. Wykład - Podstawy zarządzania

Struktura organizacyjna ma najczęściej formę koła.
Komunikowanie oparte na wzorcu współpracującym ma charakter dwustronny: ►Każdy członek organizacji niezależnie od posiadanej władzy może występować w roli nadawcy i odbiorcy informacji. Struktura organizacyjna ma najczęściej formę koła. ►Współuczestnictwo członków w wysyłaniu komunikatów oznacza współudział w podejmowaniu decyzji i powoduje, iż członkowie organizacji identyfikują się z jej celami. Wykład - Podstawy zarządzania

►Większa swoboda komunikowania się umożliwia:
przekazywanie własnych opinii, realizowanie pomysłów, -brak jest napięcia i niezadowolenia. ►Dwustronny charakter komunikowania się zwiększa liczbę kanałów przekazywania informacji, co może przyczynić się do powstawania zakłóceń. Wykład - Podstawy zarządzania

►Z drugiej strony, możliwość uzyskania informacji zwrotnej zwiększa prawdopodobieństwo dostrzeżenia tych zakłóceń i znalezienia właściwego rozwiązania w drodze konfrontacji różnych propozycji pochodzących od członków organizacji. Wykład - Podstawy zarządzania

Styl „przyjaciel” nastawiony jest na kontakt z innymi ludźmi w organizacji: a/ Poświęca się tu dużo czasu na utrzymanie więzi towarzyskich i zrozumieniu innych; b/ Słucha innych i zachęca do rozmowy mimo, że mogą spełniać wrażenie niepewnych i chwiejnych. Wykład - Podstawy zarządzania

Doradcy lubią błyszczeć, być dowcipni i wywierać wpływ na innych.
Styl „doradcy” nastawiony jest na kontakt z ludźmi. Doradcy lubią błyszczeć, być dowcipni i wywierać wpływ na innych. Są energiczni w realizacji zadań głównie tych, które lubią. Wykład - Podstawy zarządzania

a/ nastawienie ich jest zadaniowe, skłonni są do współpracy;
Styl „Analityk” interesują go konkrety – fakty, liczby, dane mniej emocje i opinie: a/ nastawienie ich jest zadaniowe, skłonni są do współpracy; b/ nie zależy im na przewadze nad innymi ludźmi. Wykład - Podstawy zarządzania

Styl „Wodzowie” skłaniają się przede wszystkim do realizacji zadań: a/ są dominujący, przywiązani do swoich działań, agresywni, i perswazyjni; b/ Są zwolennikami komunikacji zwięzłej i rzeczowej. Wykład - Podstawy zarządzania

Komunikacja w organizacji odbywa się drogami formalnymi i oficjalnymi
Komunikacja w organizacji odbywa się drogami formalnymi i oficjalnymi. Tworzony jest jednak również inny typ komunikacji nieformalnej i nieoficjalnej, nie mającej oficjalnej sankcji. Wykład - Podstawy zarządzania

Jest to sieć pogłosek i plotek: ► Źródłem powstawania pogłosek są przeważnie dobrze poinformowane osoby należące do kilku sieci nieformalnych; ► Pogłoski charakteryzują się brakiem poszanowania, prestiżu i autorytetu dla członków organizacji. Wykład - Podstawy zarządzania

► Pełnią funkcję towarzyską i komunikacyjną
► Pełnią funkcję towarzyską i komunikacyjną. ► Wzmacniają i przyśpieszają funkcjonowanie formalnych kanałów informacyjnych. Wykład - Podstawy zarządzania

Przełożeni czasami korzystają z pogłosek w celu rozpowszechniania informacji w postaci zamierzonych przecieków do odpowiednio adresowanych wiadomości „tylko między nami”. Funkcjonowanie plotek i pogłosek w organizacji opiera się na następujących warunkach: Wykład - Podstawy zarządzania

Tworzy się w ten sposób krzywa „społecznego zapomnienia”.
Niwelacji – informacja przekazywana w organizacji staje się coraz krótsza. Następujące po sobie wersje posługują się coraz mniejszą liczbą słów i podają coraz mniejszą liczbę szczegółów. Tworzy się w ten sposób krzywa „społecznego zapomnienia”. Wykład - Podstawy zarządzania

B) Zasada zaostrzania się – wskazuje ona na to, iż dokonuje się swoista selekcja szczegółów, które dotyczą czegoś niezwykłego, specjalnie zwracającego na siebie uwagę. C) Zasada asymilacji – polega na zbliżeniu treści plotki do tego, co jest społecznie przyjęte i oczekiwane. Januszek H., Sikora J.: Komunikowanie się ludzi w organizacji TNOiK, Bydgoszcz 1998 Wykład - Podstawy zarządzania

W organizacji funkcjonują cztery typy łańcuchów pogłosek (K
W organizacji funkcjonują cztery typy łańcuchów pogłosek (K. Davis) Są to: – pojedyncza nitka - odznacza się najmniejszą dokładnością przekazywanej informacji; Stoner J.A.F. Wankel Ch Kierowanie , PWE Warszawa Wykład - Podstawy zarządzania

– plotkarz - ten łańcuch występuje, gdy informacja jest ciekawa (budząca zainteresowanie), ale nie wiąże się bezpośrednio z pracą; – prawdopodobieństwo - łańcuch ten stosowany jest wtedy, gdy informacja jest umiarkowanie interesująca, lecz mało ważna; Wykład - Podstawy zarządzania

– kiść - to dominujący układ sieci pogłosek, informacje przekazywane interesują osoby, które je przekazują, wiążą się z pracą i są aktualne. W celu ograniczenia rozpowszechniania się plotek i pogłosek konieczne jest właściwe kierowanie procesem komunikowania się w organizacji. Wykład - Podstawy zarządzania

Wydzielić można dwa główne filtry percepcji:
Podstawy skuteczności w kontakcie Metaprogramy to nawykowo używane „filtry percepcji”, wzorce określające, które i jakie informacje zostaną w odbiorze uwzględnione. Wydzielić można dwa główne filtry percepcji: ogólny – szczegółowy. Wykład - Podstawy zarządzania

Ogólny - Ludzie przyjmujący i sortujący informacje w kierunku „od ogółu do szczegółów” najszybciej najłatwiej przyswajają sobie duże elementy, opisując całość danego zagadnienia. Gdy mają globalny ogląd wtedy są gotowi uzupełniać informacje o coraz drobniejsze elementy. Wykład - Podstawy zarządzania

Można przedstawić to graficznie (rys. 7-5. )
Można przedstawić to graficznie (rys. 7-5.). Często posługują się zwrotami: „Ogólnie rzecz biorąc...”, „Ogólna wizja...”, „Ogólny zarys...”, „szkic”, itp. Ludzie o nastawieniu ogólnym są dobrzy w planowaniu. Wykład - Podstawy zarządzania

Szczegółowy – to ludzie przyjmujący informacje „od szczegółów do ogółu” potrzebują małych elementów zagadnienia. Dla ogarnięcia całości – „składają ją” z kolejnych detali. Wykład - Podstawy zarządzania

Chętnie używają zwrotów: „Co konkretnie...?,
Dopiero, gdy mają poczucie, że w ich układance znalazł się już każdy drobny element – następuje moment: „aha! teraz wiem!” Chętnie używają zwrotów: „Co konkretnie...?, „Zacznijmy od konkretów...!,” itp. Wykład - Podstawy zarządzania

Graficznie może to wyglądać następująco:
Ludzie o nastawieniu szczegółowym dobrze czują się przy wykonywaniu zadań będących sekwencją drobnych kroków, wymagających uwzględnienia wielu szczegółów. Graficznie może to wyglądać następująco: Wykład - Podstawy zarządzania

Osiąganie celu – unikanie problemu Osoby z metaprogramem „Do” („motywacja marchewki”) łatwo przyjmują informacje o potrzebie podjęcia jakiegoś działania, gdy pokażemy im cel zadania, korzyść, efekt końcowy. Ludzie używający tego wzorca często mówią, czego chcą, co zyskają, co osiągną. Wykład - Podstawy zarządzania

Unikanie problemu – osoby z metaprogramem
„Od” („motywacja kija”) poczują się zmotywowane do podjęcia działania, gdy wyobrażą sobie (lub dowiedzą się), jakie problemy może przynieść nie wykonanie zadania, lub jakich kłopotów unikną wykonując je. Wykład - Podstawy zarządzania

W ich słowniku częste są słowa:
„nie lubię”, „nie chcę”, „chcę uniknąć...”, „obawiam się, że...”, itp. Ludzie ci są dobrymi kontrolerami jakości, szybko znajdują błędy, pomyłki. Wykład - Podstawy zarządzania

Podobieństwa – różnice Podobieństwa - charakterystyczne dla osób z takim metaprogramem jest to, że nowe informacje porównują głównie do tego, co już znają (wg zasady „w czym to jest podobne do...). Wykład - Podstawy zarządzania

Znalezienie cech wspólnych daje im poczucie zrozumienia i staje się startem do działania. Różnice - osoby o tym metaprogramie przy porównaniach zauważają głównie różnice. Dostrzegają często brak, kiedy coś jest niemożliwe, przeciwstawne, odwrotne. Wyliczenie wyjątków- „tak, ale..” Wykład - Podstawy zarządzania

Do tego typu zalicza się osoby, które w rozmowie powtarzają: „no tak, ale...”- i tu wyliczają przykłady, kiedy to o czym jest mowa - nie zadziała. Jeśli natomiast twierdzi się, że coś jest niemożliwe - znajdą wyjątki, kiedy to jest możliwe. Dla tych osób nic nie jest do końca pewne, oczywiste, nie ma prawd, których nie można podważyć. Nic nie jest idealne. Wykład - Podstawy zarządzania

Na osiągnięcie celu w rozmowie z taką osobą można liczyć wtedy, gdy pozwoli się jej znaleźć braki w projekcie. Jeżeli potrafi się to przyznać, wówczas przełożony staje się osobą wiarygodną. Wykład - Podstawy zarządzania

Poza tym, oprócz dobrego jej samopoczucia - zyskasz od tej samej osoby argumenty w pewnym sensie obalające poprzednie wątpliwości. Możesz też spróbować zaproponować takiej osobie pełnienie roli „kontrolera jakości”. Wykład - Podstawy zarządzania

Twój rozmówca-specjalista od dostrzegania niedostatków, ma szansę w kontakcie z Tobą nareszcie poczuć się doceniony za coś, za co inni najczęściej się na niego obrażają. Wykład - Podstawy zarządzania

“Reakcja spolaryzowana” – o ile osoba poszukująca wyjątków częściowo zgadza się z Tobą, a częściowo nie zgadza, osoba spolaryzowana na każdy projekt, propozycję, w pierwszym odruchu, powie “NIE!”. Wykład - Podstawy zarządzania

To jest naturalny sposób reagowania -zaprzeczanie- nawet, gdy w chwilę później zdanie może być zmienione. Przy odrobinie wysiłku rozmawiając z osobą spolaryzowaną masz szansę osiągnąć cel, gdy będziesz zdania (pytania) formułować “odwrotnie”. Wykład - Podstawy zarządzania

Na przykład, jeśli chcesz doprowadzić do spotkania dziś, powiedz:
“Przepuszczam, że dziś nasze spotkanie nie będzie dla Pani (Pana) możliwe, więc może rozmowę odłożymy na później?” . Spodziewany efekt można osiągnąć tylko w przypadku, gdy pomaga się swojemu rozmówcy ominąć jego odruch zaprzeczania. Jeżeli z jakichś powodów ostateczna decyzja brzmi “NIE”- i tak konsekwentnie odmówi . Wykład - Podstawy zarządzania

korzystne ( niekorzystne).
Autorytet - Ja Osoba z autorytetem wewnętrznym podejmuje decyzje i działania w oparciu o własne kryteria - tego, co według niej jest właściwe (niewłaściwe), korzystne ( niekorzystne). Charakterystyczne słownictwo- to “JA”, “moim zdaniem..”, “uważam, że...”, “ myślę, że...”. Wykład - Podstawy zarządzania

Jeżeli przełożony chce zachować dobry kontakt z taką osobą- powinien podkreślić jej kompetencje, mówiąc, np.: “Zgodnie z tym, co powiedziałeś...”, “Czy Tobie odpowiadają takie warunki...?”. Natomiast wskazane jest unikanie: pouczania, doradzania, odradzania. Nie należy powoływać się na opinie innych ludzi. Wykład - Podstawy zarządzania

Inni - osoba, która podejmuje działania (decyzje) w oparciu o opinie innych ludzi
– potrzebuje przyjrzeć się problemowi (projektowi) przynajmniej z kilku perspektyw. Najłatwiej to osiągnąć konsultując z innymi – lub chociaż z jedną, wybraną osobą. Dlatego naciskanie, by podjęła jakieś kroki natychmiast może spowodować u takich osób poczucie dyskomfortu, braku pewności, obawy przed popełnieniem poważnych błędów. Wykład - Podstawy zarządzania

Dane - osoba sortująca informacje w oparciu o dane, będzie mogła w poczuciu komfortu podjąć decyzję (działanie), gdy umożliwi się jej studiowanie, analizowanie możliwie pełnego zestawu danych liczbowych, (procentowych, itp.) dotyczących danego problemu. Im większa ilość tabel, zestawień, raportów – tym większe zaufanie do trafności decyzji . Wykład - Podstawy zarządzania

Sekwencyjny – przypadkowy
Sekwencyjny - Człowiek tak funkcjonujący lubi porządek. To, co robi wykonuje systematycznie, krok po kroku. Jeśli potrzebuje zebrać informacje – chce dowiedzieć się: po pierwsze..., po drugie..., po trzecie... . Używa często słów: “najpierw...”, “potem...”, “po kolei...”. Wykład - Podstawy zarządzania

Czy możemy przejść do następnego punktu?
Jeżeli przekazuje się informacje takiej osobie – należy robić to w kolejności. Po zakończeniu jednego bloku informacji można spytać: “Czy w związku z tym punktem wszystko jest dla Pana (Pani) jasne? Czy możemy przejść do następnego punktu? Dopiero potem należy mówić dalej, trzymając się jej porządku. Wykład - Podstawy zarządzania

Przypadkowy - Człowiek sortujący informacje w sposób przypadkowy, kieruje swoją uwagę na to, co w danej chwili interesuje go najbardziej. Ważne są wszystkie skojarzenia, jakie przychodzą mu do głowy. W trakcie rozmowy zupełnie nieoczekiwanie zmienia temat. Pyta o rzeczy dla Ciebie zupełnie nie związane z tym, o czym mówisz. Wykład - Podstawy zarządzania

Dla osoby postronnej tok myślenia takiego człowieka, sposób wykonywania działań – może się wydać zupełnie chaotyczny. Osoba o takim metaprogramie również zbiera wszystkie potrzebne informacje, również kończy rozpoczętą pracę – tyle, że w innej (swojej) kolejności. Wykład - Podstawy zarządzania

Próby zmiany porządku (“wszystko po kolei”, “zaraz do tego dojdziemy”) często powodują, że taka osoba “grzęźnie” w swoich niejasnościach, w niedokończonym kroku . Wykład - Podstawy zarządzania

Procedury – opcje Procedury - dla osób ukierunkowanych na procedury bliskie jest myślenie, że istnieje jakiś najlepszy sposób wykonania zadania. Potrafią dostosować się do ustalonego porządku. Możesz rozpoznać ten metaprogram pytając np. “D l a c z e g o wybrałeś swoją aktualną pracę?” W odpowiedzi uzyskasz, jak do tego doszło – podadzą fakty. Reagować będą na pomysły oferujące jasną, precyzyjną ścieżkę działania. Wykład - Podstawy zarządzania

Opcje - Osoby ukierunkowane na opcje lubią mieć wybór
Opcje - Osoby ukierunkowane na opcje lubią mieć wybór. Będą się wahać przed postępowaniem według ściśle określonych kroków. Przestrzeganie procedur spostrzegają jako trudne. Lubią zadania, w których mogą wykazać się kreatywnością. Wykład - Podstawy zarządzania

Tabela …. Przegląd metod zarządzania
Teoria Realizacja funkcji Przedsię- biorstwo Stosowane metody zarządzania Techniki wspierające Sposoby Grupy 1 Grupy 2 Grupa 01 leseferyzm P- przekazywanie z góry O- nakreślenie schematu SP- pozostawienie wydz. kadr K- somo kontrola Rozwojowe Produkcja prosta Zadania Autokratyczna Koordynowanie Zasady kontroli i nadzoru Wyjątki Czasem (TBM) Konflikt Zmiana (np. kolejności operacji) Grupa 02 - teoria X-a P- opracowanie planów i instrukcji wykonawczych O- adaptacja pracowników do struktury SP- zwalnianie nieprzydatnych pracowników K- kontrola i instruowanie jak wykonać Stabilne Analiza kosztów Indywidualny plan wyników Diagnostyczna (duże firmy) Kartowanie Przez ocenę teoria X-b Wysokiej technologii Kompetencje (harzburska) Delegowanie Komunikowanie Spacerowanie (ręka na pulsie) Kooperacyjna Rezultaty Grupa 03 teoria Y-a P- pomoc pracownikom w formułowaniu planów O- adaptacja pracowników do struktury SP- wybór ludzi którzy znajdą zadowolenie z pracy w danej organizacji M – pomoc i zachęta K – dostarczanie środków potrzebnych pracownikom masowa Liberalna Human relation Porównywanie (wg branży) Logistyczne Jakość (certyfikaty) Strategiczne Modelowanie Uprawomocnie-nie Outsourcing Grupa 04 teoria Y-b Różne (szeroki asortyment) Uczestnictwa załogi Przez cele Controlling Innowacyjności Reengineering Partycypowanie Kółka jakości Rozwój wiedzy Grupa 05 teoria Z-a P – zespołowe sporządzanie planów, O- Zespołowe ustalanie struktury organizacyjnej SP- Zespołowy dobór pracowników M- synergistyczne powiązanie celów K- zespołowa analiza odchyleń i decyzja o działaniach korygujących Nowe wyroby Przywódca zespołu Organizacje uczące się Marketing wewnętrzny Kalkulacja kosztów EVA - Ekonomiczna Wartość Dodana Grupa 06 teoria Z-b Szeroki zakres usług Relacje z klientami Motywowanie Budżetowanie teoria Z-c Wdrażające nowe TQC; TQM Analiza ograniczeń Systemowe Kompleksowa karta wyników Przeszczepu części kierownictwa Odchudzanie

Wprowadzanie zmiany Wykład - Podstawy zarządzania

Komunikowanie w organizacji -
Diagnoza aktualnego stanu powinna dać odpowiedź na pytanie:  co hamuje rozwój organizacji? lub:  co przeszkadza w prawidłowym funkcjonowaniu organizacji? Identyfikacja problemów i posiadanie umiejętności ich rozwiązywania stanowią okazje do wykazania się. Wykład - Podstawy zarządzania

Umiejętność rozwiązywania problemów polega na :  systematyczności podejścia;  dostrzeganiu całości problemu;  wyraźnym jego zdefiniowaniu;  zidentyfikowaniu źródeł;  zebraniu faktów;  przedstawienie kolejnych pomysłów;  ich ocenie pod wzglądem możliwości realizacji przez pracowników;  ocenie posiadanych zasobów materialnych;  sformułowaniu planu działania. Wykład - Podstawy zarządzania

Następną cechą jest rozumowanie, czyli logiczne myślenie. Aby logiczne myślenie przyniosło korzystne wyniki wskazane jest uznanie, iż:  problem to bariera dzieląca nas od celu, który wymaga konfrontacji; Wykład - Podstawy zarządzania

Komunikowanie w organizacji -02- 84
 ucieczka od problemu jest równoznaczna z potęgowaniem problemu;  zidentyfikowanie problemu i rozwiązanie go, wyznacza cel działania;  istotą zagadnienia jest znalezienie sposobu na rozwiązanie poprzez rozumowanie;  przemyślenia powinny być poddane krytyce, czyli konfrontacji z rozumowaniem innych ludzi, w celu uniknięcia błędu. Wykład - Podstawy zarządzania

Brak poczucia bezpieczeństwa
Wprowadzanie jakichkolwiek zmian, o których wiadomo, że nie będą korzystne, stwarza poczucie zagrożenia bezpieczeństwa dla pracowników. Przeprowadzenie zmian będzie wymagało od uczestników zmian znacznego wysiłku w postaci: Wykład - Podstawy zarządzania

► przygotowania się do innego zawodu poprzez przyuczenie lub przeszkolenie,
co i tak nie gwarantuje zwolnionemu pracownikowi znalezienie nowej pracy; Wykład - Podstawy zarządzania

► elementy negatywne – bieżące korygowanie niewłaściwego postępowania spowoduje poprawę jakości ich pracy; 1* znajomość przez pracowników sankcji za złą jakość lub rodzaj nagrody za oczekiwaną jakość; Wykład - Podstawy zarządzania

2* istotne jest właściwe ich motywowanie wówczas pracownicy posiądą poczucie sensu zmiany,
3* przekonanie pracowników o słuszności i potrzebie wprowadzania zmiany, ponieważ ułatwi im pracę, Wykład - Podstawy zarządzania

- korzyści pieniężne (premie, nagrody);
4* ważne są aspekty materialne zmiany, czyli: - posiadanie odpowiedniego sprzętu, - poprawione warunki lokalowe, - korzyści pieniężne (premie, nagrody); Wykład - Podstawy zarządzania

5* akceptacja zmian może nastąpić w przypadku stwierdzenia korzystnych efektów, jakie przyniosły zmiany; 6* aby uzyskać pozytywne efekty należy dokonać właściwego doboru metody wprowadzania zmian; Wykład - Podstawy zarządzania

– kto ma wykonać planowane prace;
Planowanie etapów przeprowadzenia zmian polega na określeniu, jak będą przebiegały poszczególne etapy w czasie i w przestrzeni, czyli: – co ma być wykonane; – kiedy jest spodziewane wykonanie poszczególnych elementów składowych; – kto ma wykonać planowane prace; – jaki jest zakres prac w etapie lub grupie etapów. Wykład - Podstawy zarządzania

Wyznaczenie zadań dla pracowników Na podstawie zaplanowanych zadań etapowych powinno nastąpić wyznaczenie konkretnych i szczegółowych zadań dla pracowników (na podstawie opracowanego na piśmie planu realizacji). Wykład - Podstawy zarządzania

W planie powinny zostać uwzględnione następujące elementy: – określenie czasu zadania według przyjętego harmonogramu; – określenie końcowej postaci zadania; – rodzaj sprawozdania końcowego wprowadzania zmiany; – sposoby monitorowania postępu prac; – wyznaczenie osób lub osoby wiodącej w grupach lub grupie równocześnie odpowiadających za realizację. Wykład - Podstawy zarządzania

Planowanie oceny fazy zmiany Aby możliwe było przeprowadzenie oceny fazy zmiany wcześniej należy dokonać przygotowania rodzaju mierników oceny, np.: a– czas jako element harmonogramu; b– pracochłonność dla poszczególnych faz (etapów) zmiany; Wykład - Podstawy zarządzania

c– ocena osiąganych rezultatów w trakcie realizacji poszczególnych faz zaprojektowanego wprowadzania zmiany; d– przewidywane trudności w trakcie prac, a w związku z tym określenie sposobu zarządzania w sferach wartości mając na uwadze, iż nie wszystkie osoby jednakowo są zainteresowane materialnie; Wykład - Podstawy zarządzania

e – przewidywana sytuacja po wprowadzeniu zmiany pod względem: -zatrudnienia (schemat organizacyjny), -wykonywanych procedur, - itp. Wykład - Podstawy zarządzania

Wdrażanie zaplanowanej zmiany W takcie implementacji, czyli wprowadzania (wdrażania) zaplanowanej zmiany lub reformy wydzielić można następujące etapy realizacji zamierzonych działań. Wykład - Podstawy zarządzania

1. Dobór metod wprowadzania zmiany
Właściwy dobór metod wprowadzania zmiany, czyli udzielić odpowiedzi na pytanie jak wprowadzić zmianę, decyduje o skuteczności działania zespołu wprowadzającego . Wykład - Podstawy zarządzania

Nie wszystkie reformy zostają wprowadzane zgodnie z założeniami, zwykle z winy wprowadzających lub braku właściwego ich uzasadnienia (udowodnienia). Można wyszczególnić niżej wymienione elementy składające się na cztery grupy. Wykład - Podstawy zarządzania

a) Podział obowiązków pracowników. Każdy pracownik powinien wiedzieć:
Obowiązki pracowników powinny być przede wszystkim jasno określone. Każdy pracownik powinien wiedzieć: 1* jakie będzie miał obowiązki: czyli zakres obowiązków w zmienionym schemacie organizacyjnym; Wykład - Podstawy zarządzania

3* opracowanie na piśmie wszystkich zadań dla pracowników;
2* co musi umieć, aby dalej pracować w firmie po dokonanych zmianach, czyli przewidywane przeszkolenia pracowników; 3* opracowanie na piśmie wszystkich zadań dla pracowników; 4* okresowe spotkania dla omówienia postępu prac (narady); 5* opracowanie harmonogramu prac dla pracowników przez kierownictwo; Wykład - Podstawy zarządzania

6. wyjaśnienie pracownikom potrzeby realizacji dodatkowych prac; 7
6* wyjaśnienie pracownikom potrzeby realizacji dodatkowych prac; 7* w wyniku wstępnych działań może pojawić się konieczność dokonania korekty planu, wówczas mogą ulec zmianie wstępnie przewidywane zakresy prac do wykonania. Wykład - Podstawy zarządzania

Przez monitorowanie wprowadzania zmiany rozumiemy:
b. Monitorowanie przebiegu zmiany Poważnym błędem podczas wprowadzania zmiany jest brak monitorowania prac przeprowadzanych . Przez monitorowanie wprowadzania zmiany rozumiemy: Wykład - Podstawy zarządzania

* wymaganie sprawozdań z wykonanych
* prowadzenie ciągłej obserwacji wprowadzania zmiany, jeżeli jest to możliwe oraz określenie na tej podstawie efektów częściowych; * prowadzenie obserwacji wyrywkowych również może dać rezultaty pozytywne, jeżeli obserwacja dotyczy wcześniej ustalonych punktów kontrolnych; * wymaganie sprawozdań z wykonanych prac od pracowników. Wykład - Podstawy zarządzania

Na podstawie uzyskanych wyników z obserwacji, możliwa jest modyfikacja zaplanowanych działań w trakcie realizacji na przestrzeni określonego czasu i z uwzględnieniem różnych okoliczności. Wykład - Podstawy zarządzania

Wymaga to: * przygotowania systemu rejestracji przepływu informacji na podstawie którego można skuteczniej koordynować prace; * wprowadzenie motywacji wymuszającej poczucie sensu zmiany. Wykład - Podstawy zarządzania

c. Instytucjonalizacja
Przez instytucjonalizację rozumiemy działania legislacyjne, które nowy sposób działania uprawniają aktami prawnymi. W pewnych przypadkach wykonuje się pilotażowe wprowadzenie zmiany (w wybranych gminach, województwach lub miastach) . Wykład - Podstawy zarządzania

Na postawie uzyskanych doświadczeń w trakcie próbnych wdrożeń zmian: 1) opracowywane są projekty ustaw; 2) następnie zatwierdzane przez Sejm; 3) minister odpowiedzialny za realizację wydaje rozporządzenie wykonawcze do ustawy; 4) zarządzenie Dyrektora organizacji o wprowadzonych zmianach. Wykład - Podstawy zarządzania

W przypadku udanych zmian Zarząd powinien:
Od tego momentu zmiana ma podstawę prawną. Taką drogę przechodzą zmiany priorytetowe wynikające z potrzeb państwa i organizacji. W przypadku udanych zmian Zarząd powinien: a- motywować pracowników poprzez nagrody, b- udzielić publicznej pochwały, c- inaczej dowartościować pracowników. Wykład - Podstawy zarządzania

d. Ocena zmiany Końcową fazą zmiany jest jej ocena i wówczas mogą wystąpić następujące sytuacje w zakładzie. a) Odrzucenie zmiany może nastąpić, jeżeli w wyniku jej wprowadzenia stwierdzono iż : Wykład - Podstawy zarządzania

1* nie przyniosła spodziewanych korzyści, czyli rezultaty przeprowadzonych zmian są inne niż były zakładane; 2* powstały konflikty w zespołach wykonawczych, czyli zaburzone zostały dotychczasowe zakresy obowiązków; Wykład - Podstawy zarządzania

3* brak jasnego określenia poczynań osób zespołu, powstał bałagan kompetencyjny wśród poszczególnych pracowników; 4* pracownicy w wyniku wprowadzonych zmian mają więcej pracy; 5* pracownicy uzyskują mniejsze wynagrodzenia niż przed zmianą, mimo że wykonują prace w podobnym zakresie; Wykład - Podstawy zarządzania

6 * może wystąpić zamieszanie (dezorganizacja) w organizacji, może być to chwilowa sytuacja spowodowana zmianami w działaniu zespołu; 7* osiągane korzyści kosztują więcej niż zakładano w opracowanym wcześniej kosztorysie zmiany; Wykład - Podstawy zarządzania

8* wystąpiła konieczność zwiększenia zatrudnienia, czyli zmiana spowodowała konieczność wykonania dodatkowych prace; 9* istnieją ciągłe trudności w realizacji nowych procedur, co wynikać może z sytuacji że zmiany przygotowywane (projektowane) były przez osoby niekompetentne. Wykład - Podstawy zarządzania

Jeżeli z powodów wyżej wymienionych możliwe jest wprowadzenie poprawek, wówczas dokonywana jest:
* modyfikacja planu realizacji wprowadzania zmiany w miejscach dostrzeżonych przez pracowników błędów; Wykład - Podstawy zarządzania

* modyfikacja planu wprowadzania zmiany może wystąpić również w wyniku zmiany w otoczeniu czyli w przypadku dokonania zmian w początkowych założeniach lub dokonane zmiany w dotychczasowych przepisach. Wykład - Podstawy zarządzania

Zmiana może być akceptowana przez ludzi, jeżeli widzą: że przyniosła korzyści i ułatwienia w pracy; ogólne efekty pozytywne, więcej elementów pozytywnych niż negatywnych; akceptacja zmian jest wówczas, jeżeli efekty przyniesione przez zmiany są wyraźnie wyliczalne i do udowodnienia. Wykład - Podstawy zarządzania

Podejście do wprowadzania zmian Zmiany można przeprowadzać na różne sposoby, które wynikają z podejścia osób chcących wprowadzić zmiany lub modyfikacje w dotychczasowym systemie pracy lub obsługi. Wykład - Podstawy zarządzania

Komunikowanie w organizacji -03- 36
a) Podejście technologiczne. Przez tego rodzaju podejście rozumie się dokładne określenie tego, co zamierza się zrobić w celu uzyskania lepszych wyników w pracy zespołu. Wykład - Podstawy zarządzania

Stosowanie podejście technologicznego wymaga jednak: opracowania dobrego planu, zapewniającego dużą szczegółowość, czyli określenia kto, co i kiedy ma wykonać; powinna być przewidziana koordynacja na etapie planowania lub projektowania zmiany , czyli we wczesnych stadiach działania, Wykład - Podstawy zarządzania

b) Podejście ekonomiczne – przez które, rozumie się zainteresowanie pracowników zespołu poprzez: podnoszenie pensji, dodatki w postaci nagrody, czyli oferowane są dodatkowe pieniądze. Wykład - Podstawy zarządzania

Stosowanie podejście ekonomicznego wymaga: • posiadania wolnych środków finansowych na ten cel; • możliwość awansu dla osób szczególnie zaangażowanych; • przyrzeczenie awansu w przyszłości i konsekwentnej realizacji tego przyrzeczenia przy zwolnionym miejscu w instytucji (vacat). , Wykład - Podstawy zarządzania

c) Podejście polityczne - przez które rozumie się wykorzystanie pozycji władzy, czyli opiera się na elemencie władzy. Może wymusić wprowadzenia zmian ze względu na pozycję oraz posiadane do dyspozycji środki przymusu. Wykład - Podstawy zarządzania

Wymagania w tym podejściu są następujące: • umiejętność rozpoznawania zespołu z którym się pracuje w zakresie: * rodzaju opcji politycznej preferowanej przez zespól; • nastawienia do przewidywanych zmian; • znajomość relacji interpersonalnych, czyli znajomość relacji nieformalnych pomiędzy pracownikami; Wykład - Podstawy zarządzania

• mediacje i przygotowanie zespołu do rozwiązywania konfliktów; • wymagana jest konieczność panowania nad relacjami w zespole; Wykład - Podstawy zarządzania

d) Podejście psychologiczne – rozumiane jest bardziej jako podejście kulturowe wprowadzania zmian. Zmiana może być realizowana przez przekazywanie poglądów, które z kolei wymuszają zmianę postaw u pracowników. Wykład - Podstawy zarządzania

Mają na to wpływ takie elementy jak: ► fizyczny wygląd miejsca – • miejsca zaniedbane i obskurne nie zachęcają do działania; • miejsca o dużym natężeniu hałasu (przy arteriach komunikacyjnych) nie zachęcają do wydajnej pracy; ► rodzaj ludzi którzy pracują, czyli przedziały wiekowe zatrudnionych i liczbowe przewagi w grupach wiekowych; Wykład - Podstawy zarządzania

► posiadane wykształcenie pracowników; ► system społeczny panujący w instytucji; ► wartości podstawowe dla instytucji, głównie prezentowane przez kierownictwo instytucji; co dobre a co złe, po co jesteśmy, ► atmosfera instytucji. Wykład - Podstawy zarządzania

e) Podejście edukacyjne polegające na szkoleniu pracowników. Wymaga od kierownictwa firmy (instytucji) opracowania długofalowego programu kierunku rozwoju. Wówczas dokonuje się: ► przekwalifikowania poszczególnych pracowników poprzez uczestnictwo we wcześniej określonych kursach, szkoleniach lub studiach; ► zmiany umiejętności u pracowników przez szkolenia, studia uzupełnione stażami praktycznymi w wybranych firmach; Wykład - Podstawy zarządzania

f) Podejście racjonalne - polegające na odwoływanie się do racjonalnego myślenia pracowników, w którym używane są argumenty logiczne mogą przynieść: • oszczędność czasu, • oszczędność środków. Wykład - Podstawy zarządzania

g) Podejście polityczno – administracyjne – polegające na tym, że jest przewidywany duży zasięg zmian. Wprowadza się je wtedy, kiedy: ► dotyczy dużych instytucji (np.: reforma SZ); ► ma dużą skalę z pozycji władzy, Wykład - Podstawy zarządzania

►gdy zmiana jest kosztowna, wymaga dużych nakładów do jej przeprowadzenia i utrzymania w dłuższym horyzoncie czasowym, ►wymuszana odgórnie, jeżeli ludzie są niechętni, ►zmiana jest radykalna, gruntowna zmiana organizacyjna dotycząca wielu ludzi. Wykład - Podstawy zarządzania

h) Podejście empiryczno – racjonalne. Przez takie podejście rozumie się wykorzystanie uzyskanych doświadczeń praktycznych do zmiany w niewielkich firmach. Podejście empiryczno – racjonalne stosowane jest wówczas, kiedy elementy logiczne zostaną zaakceptowane. Zmiana jest niewielka, dotyczy niewielkiej liczby ludzi, zwykle w małych firmach lub zespołach w instytucjach. Wykład - Podstawy zarządzania

i) Podejście normatywno – edukacyjne. Przez tego rodzaju podejście rozumie się odwoływanie się do wspólnych wartości oraz przyjętych i przestrzeganych norm współżycia społecznego. Przez pokazywanie korzyści można uzyskać ukierunkowaną współprace z zespołem. Podejście to stosowane jest wówczas, gdy jest czas, ponieważ jest ona długoterminowa i długofalowa, z uwagi na zakładana zmianę postaw ludzkich. Wykład - Podstawy zarządzania

W trakcie przeprowadzania zmian można oczekiwać następujących zachowań ludzi (współpracowników) w czasie zmiany (prawdopodobne reakcje wobec zmiany): Wykład - Podstawy zarządzania

szok - zaskoczenie, zdziwienie odrzucenie sytuacji - mechanizm obronny. poczucie niekompetencji - zwątpienie we własne siły. zgoda na rzeczywistość - zaakceptowanie sytuacji. testowanie nowych zachowań - pierwsze reakcje na zmiany. akceptacja zmiany. integracja - uwewnętrznienie. Wykład - Podstawy zarządzania

Logiczne rozumowanie oraz posiadanie świadomości o możliwych do wystąpienia reakcji pracowników jest sposobem na nauczenie się rozwiązywania problemów, a umiejętność ta jest potrzebna w każdym rodzaju zatrudnienia, ponieważ stanowi podstawę skuteczności działania. Wykład - Podstawy zarządzania

Każdy pracownik zatrudniony w firmie własnej czy obcej jest również po to by problemy rozwiązywać,
a nie ich unikać. Wykład - Podstawy zarządzania

Cel przeprowadzanych zmian powinien być jasno zdefiniowany i w miarę możliwości określony w postaci liczbowej lub procentowej. Zmianę powinien wywoływać ważny cel lub ważna potrzeba, np.: reforma systemu edukacji w państwie. Wykład - Podstawy zarządzania

Zmiana musi być zrozumiała, a to wymaga podania informacji dla wszystkich zainteresowanych, którzy zmianę wprowadzają i tych, których dotyczy. Istotnym elementem jest pokazanie korzyści wynikających z wprowadzanej zmianie lub reformy. Wykład - Podstawy zarządzania

Wskazana jest właściwa promocja wprowadzanej zmiany, czyli przekonanie ludzi o konieczności zmian poprzez: – informowanie; – przeprowadzanie zebrań; – biuletyny; – jasno i jednoznacznie opracowane instrukcje. Niezbędne jest zaufanie do inicjatora zmian – powinien posiadać doświadczenie we wprowadzaniu zmian . Wykład - Podstawy zarządzania

Cechy osobowości inicjatora zmiany powinny być następujące:
• musi posiadać autorytet, a pod tym hasłem rozumie się, aby był: - komunikatywny, - kompetentny, - dobry organizator, - znać zespół, - koleżeński; Wykład - Podstawy zarządzania

 powinien być odpowiedzialny, czyli konsekwentny w swych poleceniach i ich realizacji;
 powinien posiadać, nawet niewielkie doświadczenie w kierowaniu zespołami; Wykład - Podstawy zarządzania

 posiadać umiejętność motywowania zespołu, w miarę miernych środków jakimi może zwykle dysponować;
 posiadać twórczy umysł, ponieważ będzie musiał sam niejednokrotnie podejmować niektóre decyzje. Wykład - Podstawy zarządzania

Bariery wobec zmiany Każda wprowadzana zmiana napotyka na bariery i opory ze strony osób, których to dotyczy. Na podstawie obserwacji można wyróżnić następujące bariery wobec zmiany występujące u pracowników oraz osób, których zmiany dotyczą . Wykład - Podstawy zarządzania

►brak poczucia bezpieczeństwa; ►poczucie zagrożenia wobec zmian;
►brak informacji; ►brak poczucia bezpieczeństwa; ►poczucie zagrożenia wobec zmian; ►poczucie niekompetencji; ►negatywna ocena agenta zmiany; ►zła wola; ►złe doświadczenia; ►brak motywacji. Wykład - Podstawy zarządzania

Brak informacji Podanie ogólnej informacji przez kierownictwo o dokonanej zmianie nie wystarcza, szczególnie, jeżeli dotyczy to spraw socjalnych lub wykonywanej pracy. Nie wszyscy uczestnicy dokonywanych zmian przyjmują do wiadomości konieczność i potrzebę realizacji reform. Wykład - Podstawy zarządzania

Zwykle pracownicy lubią zajęcia stałe, nie wymagające zmian, które pociągają za sobą wysiłek intelektualny. Informacja o zmianie powinna zawsze zwierać wyliczone wartości wskaźnikowe, do których przedsiębiorstwo zmierza poprawiając jakość swojego działania. Wykład - Podstawy zarządzania