Literatura (lektury) w polskich bibliotekach cyfrowych Opracowanie: Alicja Bortel.

Prezentacja na temat: "Literatura (lektury) w polskich bibliotekach cyfrowych Opracowanie: Alicja Bortel."— Zapis prezentacji:

1 Literatura (lektury) w polskich bibliotekach cyfrowych Opracowanie: Alicja Bortel

2

3 Dopóki nie skorzystałem z Internetu, nie wiedziałem, że na świecie jest tylu idiotów. Stanisław Lem

4 Uczniowie nie przestaną szukać podpowiedzi w internecie. Od nas jednak zależy, czy będą przepisywali zadania domowe żywcem i będą wierzyć, że wszystko, co widzą w internecie, jest wiarygodne, czy jednak nauczymy ich krytycznego podejścia. Paweł Jochym, fizyk, „ojciec” polskiej Wikipedii

5 Pracuję w muzeum kredy. Uczniowie są jak przyrośnięci do sieci, żyją w awatarze, a polska szkoła udaje, że internet nie istnieje. Grzegorz Lorek, leszczyński nauczyciel

6 Co to jest biblioteka cyfrowa Biblioteki cyfrowe a prawo autorskie Biblioteki cyfrowe a podstawa programowa Biblioteki cyfrowe – zalety Biblioteki cyfrowe – trudności Przykłady

7 Co to jest biblioteka cyfrowa technologia umożliwiająca udostępnianie w Internecie obiektów w formie elektronicznej, takich jak: książki, mapy, dokumenty, zdjęcia, pocztówki, grafika, obiekty audio-wideo, obiekty muzealne, archiwalia itp.

8 Biblioteka cyfrowa a witryna z tekstami utworów Biblioteka cyfrowa odzwierciedla stan zbiorów konkretnej biblioteki i prezentuje zdigitalizowaną wersję oryginalnego dokumentu – wymaga specjalistycznego oprogramowania. Witryna internetowa zamieszcza kopie tekstów utworów bez nawiązań do konkretnego egzemplarza – nie wymaga specjalistycznego oprogramowania.

9 Formaty publikacji PDF RTF HTML TIFF JPG DjVu online

10 Co to jest biblioteka cyfrowa Biblioteki cyfrowe a prawo autorskie Biblioteki cyfrowe a podstawa programowa Biblioteki cyfrowe – zalety Biblioteki cyfrowe – trudności Przykłady

11 Biblioteki cyfrowe a prawo autorskie W Polsce obowiązuje Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych z 4 lutego1994 roku ( Dziennik Ustaw 2000, nr 80, poz.904 ) Prawo autorskie majątkowe ma zastosowanie przez cały czas życia twórcy i 70 lat po jego śmierci. W przypadku gdy autor dzieła jest nieznany prawo obowiązuje 70 lat od daty pierwszego rozpowszechnienia utworu. Biblioteki cyfrowe gromadzą utwory, do których prawa autorskie już wygasły – utwory przeszły do domeny publicznej. Dostęp do biblioteki jest bezpłatny.

12 Adam Mickiewicz 1855 Stefan Żeromski 1925 Bolesław Leśmian 1937 Stanisław Ignacy Witkiewicz 1939 Tadeusz Borowski 1951 Julian Tuwim 1953 Zofia Nałkowska 1954 Czesław Miłosz 2004

13 Co to jest biblioteka cyfrowa Biblioteki cyfrowe a prawo autorskie Biblioteki cyfrowe a podstawa programowa Biblioteki cyfrowe – zalety Biblioteki cyfrowe – trudności Przykłady

14 Biblioteki cyfrowe a podstawa programowa Ważnym zadaniem szkoły jest przygotowanie uczniów do życia w społeczeństwie informacyjnym. Nauczyciele powinni stwarzać uczniom warunki do nabywania umiejętności wyszukiwania, porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych źródeł, z zastosowaniem, technologii informacyjno-komunikacyjnych.

15 Biblioteki cyfrowe a podstawa programowa – cd. Uczeń powinien umieć samodzielnie docierać do informacji – w książkach, prasie, mediach elektronicznych, a także stosować zasady korzystania z zasobów bibliotecznych, wyszukiwać w bibliotece źródła potrzebnych mu informacji. Uczeń powinien świadomie, odpowiedzialnie, selektywnie korzystać z elektronicznych środków przekazywania informacji, w tym z Internetu

16 Co to jest biblioteka cyfrowa Biblioteki cyfrowe a prawo autorskie Biblioteki cyfrowe a podstawa programowa Biblioteki cyfrowe – zalety Biblioteki cyfrowe – trudności Przykłady

17 Biblioteki cyfrowe – zalety dla użytkownika Nieograniczony czas dostępu do zbiorów (czynna 24/h) Dostęp bezpłatny Możliwość korzystania w każdym miejscu posiadającym połączenie internetowe Szybkie wyszukiwanie danych za pomocą wyszukiwarki Możliwość korzystania ze zbiorów specjalnych Możliwość wydruku, edycja tekstu

18 Biblioteki cyfrowe – trudności dla użytkownika Konieczność posiadania oprogramowania Umiejętność korzystania z Internetu i komputera Ograniczenia wynikające z prawa autorskiego Czytanie z ekranu komputera Opracowanie graficzne

19

20 Ile bibliotek Federacja Bibliotek Cyfrowych – 79 bibliotek

21 Co to jest biblioteka cyfrowa Biblioteki cyfrowe a prawo autorskie Biblioteki cyfrowe a podstawa programowa Biblioteki cyfrowe – zalety Biblioteki cyfrowe – trudności Przykłady

22 Federacja Bibliotek Cyfrowych Cyfrowa Biblioteka Narodowa Polona Polska Biblioteka Internetowa Wolne lektury Wirtualna Biblioteka literatury polskiej Staropolska

23 Federacja Bibliotek Cyfrowych http://fbc.pionier.net.pl/owoc FBC - serwis ten jest zbiorem zaawansowanych usług sieciowych opartych na zasobach cyfrowych dostępnych w polskich bibliotekach cyfrowych i repozytoriach. ułatwienie wykorzystania zasobów polskich bibliotek cyfrowych i repozytoriów zwiększenie widoczności i popularyzacja zasobów polskich bibliotek cyfrowych i repozytoriów w internecie

24 Cyfrowa Biblioteka Narodowa Polona Istniejąca od 2002 roku. Pierwszeństwo przy publikacji w tej bibliotece mają zbiory zazwyczaj nieudostępnione czytelnikom, szczególnie chronione Obiekty prezentowane są w formie JPEG (skany) www.polona.pl/dlibra

25 Polska Biblioteka Internetowa www.pbi.edu.pl Istnieje od 2002 roku. Gromadzi klasykę literatury polskiej i obcej, podręczniki akademickie, dokumenty archiwalne, dzieła malarskie, grafikę, fotografikę, publikacje dla niewidomych. Pracę nad jej rozbudową od 2008 roku prowadzi BN.

26 Wolne lektury Działa od 2007 roku Projekt realizowany przez Fundację Nowoczesna Polska Udostępnia w swoich zbiorach lektury szkolne, które są zalecane przez Ministerstwo Edukacji Narodowej i które trafiły już do domeny publicznej Digitalizacją i korektą tekstów zajmuje się Biblioteka Narodowa www.wolnelektury.pl

27 Wirtualna Biblioteka Literatury Polskiej http://literat.ug.edu.pl/books.htm Projekt powstał w latach 2001- 2003 przy wsparciu finansowym UNESCO Pieczę nad projektem sprawuje Uniwersytet Gdański Biblioteka zawiera bibliografie autorów i materiał ilustracyjny

28 Staropolska Istnieje od 2000 roku. Serwis naukowo-edukacyjny poświęcony jest dawnej literaturze polskiej. Jego zasadniczą częścią jest biblioteka utworów staropolskiego piśmiennictwa od średniowiecza do baroku. W serwisie znajduje się Słownik staropolski www.staropolska.pl

29 Bogurodzica Jan Kochanowski – fraszki, pieśni i treny (wybór) Jan Andrzej Morsztyn – wybór wierszy Daniel Naborowski – wybór wierszy Wacław Potocki – wybór wierszy Ignacy Krasicki – bajki, satyry (wybór), Hymn do miłości ojczyzny Adam Mickiewicz – Romantyczność Adam Mickiewicz - Pan Tadeusz Adam Mickiewicz - Dziady cz. III Juliusz Słowacki - Kordian: (fragmenty) Zygmunt Krasiński - Nie-Boska komedia (fragmenty) Adam Mickiewicz – wybór wierszy Juliusz Słowacki – wybór wierszy Cyprian Kamil Norwid – wybór wierszy Bolesław Prus - Lalka Eliza Orzeszkowa - Nad Niemnem (fragmenty) Eliza Orzeszkowa - Gloria victis Maria Konopnicka Mendel Gdański Bolesław Prus - Kamizelka Henryk Sienkiewicz - Potop Kazimierz Przerwa-Tetmajer – wybór wierszy

30 Jan Kasprowicz – wybór wierszy Leopold Staff – wybór wierszy z różnych epok Stanisław Wyspiański - Wesele Władysław Stanisław Reymont - Chłopi (t. I) Stefan Żeromski - Ludzie bezdomni Stefan Żeromski - Przedwiośnie Witold Gombrowicz Ferdydurke (fragmenty) Zofia Nałkowska - Granica Tadeusz Borowski - Pożegnanie z Marią Gustaw Herling-Grudziński Inny świat Bolesław Leśmian – wybór wierszy Julian Tuwim – wybór wierszy Maria Pawlikowska-Jasnorzewska – wybór wierszy Czesław Miłosz – wybór wierszy Krzysztof Kamil Baczyński – wybór wierszy Tadeusz Różewicz – wybór wierszy Zbigniew Herbert – wybór wierszy Miron Białoszewski – wybór wierszy Wisława Szymborska – wybór wierszy Stanisław Barańczak – wybór wierszy Jan Twardowski – wybór wierszy Sławomir Mrożek - Tango Hanna Krall - Zdążyć przed Panem Bogiem

31 Sofokles - Król Edyp Horacy – wybór pieśni William Szekspir - Makbet Molier - Świętoszek Jan Wolfgang Goethe - Cierpienia młodego Wertera Fiodor Dostojewski - Zbrodnia i kara Joseph Conrad - Jądro ciemności Albert Camus - Dżuma

32 „13 pozycji książkowych oraz wybrane przez nauczyciela teksty o mniejszej objętości” Obowiązkowo: Bogurodzica Jan Kochanowski: pieśni, treny, psalmy Adam Mickiewicz: Dziady cz. III Adam Mickiewicz: Pan Tadeusz Bolesław Prus: Lalka Stanisław Wyspiański: Wesele Bruno Schulz: Opowiadania Witold Gombrowicz: Ferdydurke

33 Bibliografia Czetwertyńska Aleksandra, Hajdukiewicz Marianna: Edukacja audiowizualna w bibliotece szkolnej. „Biblioteka w Szkole” 2012 nr 5 s. 8 - 10 Holajda Dorota: E-biblioteki w kształceniu polonistycznym. „Polonistyka” 2010 nr 10 s. 20-25. Kowalska Małgorzata: Literatura w polskich bibliotekach cyfrowych. „Biblioteka – Centrum Informacji” 2010 nr 1 s. 15-16. Przybyła Wiesława: Zaproszenie do biblioteki cyfrowej. „Język Polski w Liceum” 2007/2008 nr 1 s. 89-95. Wójtowicz Renata: Biblioteki cyfrowe – prezentacja przykładowa. „Biblioteka – szkolne centrum informacji” 2009 nr 3 s. 11-12