Holistyczne zdrowie perspektywa socjologii medycyny

Prezentacja na temat: "Holistyczne zdrowie perspektywa socjologii medycyny"— Zapis prezentacji:

1 Holistyczne zdrowie perspektywa socjologii medycyny
z Zakładu Socjologii Medycyny i Rodziny Instytutu Socjologii UMCS kierownik: prof. nadzw. dr hab. Włodzimierz Piątkowski  z Samodzielnej Pracowni Socjologii Medycyny Uniwersytetu Medycznego w Lublinie kierownik: prof. nadzw. dr hab. Włodzimierz Piątkowski 

2

3 Prof. dr hab. Julian Aleksandrowicz 1908 - 1988

4

5

6 Pod red. Marii Gumińskiej

7

8

9

10

11 Społeczno-kulturowe i materialne uwarunkowania zdrowia

12

13 Choroby cywilizacyjne – perspektywa socjologiczna
Łańcuch etiologiczny chorób (Saxon Graham 1974) POZIOM ŚRODOWISKOWY Czynniki środowiska przyrodniczego (ekologicznego): klimat, ukształtowanie terenu, promieniowanie Sytuacja społeczna: klasa społeczna, zawód, warunki mieszkaniowe Wzory zachowań: sposoby odżywiania, wpływ przepracowania POZIOM JEDNOSTKOWY Cechy genetyczne: podatność na wystąpienie chorób, dziedziczenie chorób Historia fizjologiczna organizmu: przebyte choroby, doznane urazy, zużycie organizmu Cechy socjo-psychologiczne: sposób pełnienia ról społ., stres i radzenie sobie CZYNNIKI POŚREDNICZĄCE ZMIANY PATOLOGICZNE

14 Styl życia / zachowania (X – ryzyko, XX – wysokie ryzyko)
Kategorie chorób Styl życia / zachowania (X – ryzyko, XX – wysokie ryzyko) Niewłaściwa dieta Picie alkoholu Palenie tytoniu Brak ruchu Stres psychiczny Zanieczyszczenie środowiska Choroby układu krążenia Choroby serca XX Wylew X Nadciśnienie Nowotwory Dolny odcinek przewodu pokarmowego Gardło Jama ustna Żołądek Choroby układu pokarmowego Marskość Cukrzyca Osteoporoza Schorzenia związane z odżywianiem Choroba wrzodowa Uszkodzenie płodu

15 Co sprawiło, że Polacy rzadziej umierają na serce?
Źródło: Uniwersytet Medyczny w Gdańsku i Instytut Kardiologii w Warszawie

16 Mandala zdrowia – model ekosystemu człowieka
KULTURA BIOSFERA Społeczność Styl życia Środowisko stworzone przez człowieka Środowisko psycho-społ-ekon. Zachowanie człowieka Rodzina Hart ducha System medyczno społeczny opieki nad chorym Praca Intelekt Ciało Biologia człowieka Środowisko fizyczne Źródło: Słońska Z. Promocja zdrowia. Zarys problematyki. W„: Promocja Zdrowia. Nauki Społeczne i Medycyna” / 2.

17 Czynniki warunkujące zdrowie jednostki według koncepcji pól zdrowia M
Czynniki warunkujące zdrowie jednostki według koncepcji pól zdrowia M. Lalonde’a

18 Miejsce zdrowia w hierarchii wartości

19 Jak mądrze dbać o własne zdrowie
Poznaj swój organizm. Wsłuchaj się w jego potrzeby. Obserwuj różne powtarzające się reakcje, charakterystyczne objawy Nie ukrywaj przed bliskimi osobami swoich problemów ze zdrowiem Znajdź lekarza, który będzie miał czas, żeby Cię wysłuchać, do którego będziesz miała pełne zaufanie Badaj się systematycznie. Nie odwlekaj wizyt u lekarza Nie bój się wizyty u lekarza. Nie krępuj się opowiedzieć o swoich dolegliwościach Myśl pozytywnie. Odganiaj czarne myśli. Postaraj się nie bagatelizować, ale i nie wyolbrzymiać swoich problemów zdrowotnych Ustal z lekarzem przyczynę dolegliwości. Pytaj lekarza, tak długo, aż zrozumiesz, na czym polegają Twoje problemy ze zdrwiem i jak lekarz zamierza Cię leczyć. Zanim zrobisz skomplikowane badania, podejmiesz decyzję o sposobie leczenia, sprawdź diagnozę u kilku specjalistów Nie eksperymentuj z lekami, dietą, różnymi metodami leczenia. Jeśli zdecydujesz się na jakiś rodzaj terapii, staraj się zachować konsekwentnie Powtarzaj sobie, że Twoje zdrowie jest najważniejsze i dlatego warte wszelkiego wysiłku, poświęcenia, cierpliwości.

20

21 Miller et al. 2002

22 System ochrony zdrowia – analizy i interpretacje socjologiczne
Relacje między: Nadsystemem społeczno-cywilizacyjnym a systemem medycznym wg Z. Bizonia „Wzorce adaptacji systemu medycznego do zmian społecznych” (1976) Nadsystem społeczno-cywilizacyjny Funkcjonalność Zdolności adaptacyjne Nadsystem społeczno-cywilizacyjny Ekonomia System medyczny Prawo Religia

23 ZDROWIE PUBLICZNE Polityka społeczna ekonomia administracja
Nauki przyrodnicze Nauki kliniczne Nauki społeczne Nauki techniczne Polityka społeczna ekonomia administracja Informatyka medyczna prawo etyka ZDROWIE PUBLICZNE higiena psychologia epidemiologia socjologia Teoria organizacji pedagogika demografia

24 Contemporary transformations in health and medicine
DISEASE HOSPITAL ACUTE CURE INTERVENTION TREATMENT PATIENT HEALTH COMMUNITY CHRONIC PREVENTION MONITORING CARE PERSON

25 Dziękuję Państwu za uwagę